Πληροφορίες τοπωνυμίου

Ναός Αποτομής Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Βρίσκεται αριστερά του δρόμου, που οδηγεί προς τον Αγιο Γεώργιο, μετά από 2 χιλιόμετρα στη θέση που ονομάζεται Χόνδρους, σε υψόμετρο 60 μέτρων και γιορτάζει στις 29 Αυγούστου (δίδονται δωρεάν παραδοσιακά φαγητά, όπως "ρεβυθόρυζο" και "κεσκέσι", που παρασκευάζεται από τους κατοίκους τη νύχτα σε μεγάλα καζάνια).
  Ο ναός είναι χτίσμα του 13ου αιώνα και έχει τρούλο. Οπως σώζεται σήμερα είναι μονόχωρος με δάπεδο από πλάκες και πιο χαμηλό από τη στάθμη του εδάφους. Στο δάπεδο της εκκλησίας βρίσκεται εξαιρετικής τέχνης γλυπτό με έντεκα ακτίνες.
  Στη δυτική πλευρά του ναού είναι η είσοδος με πώρινο τοξωτό υπέρθυρο και παραστάδες μαρμάρινες σε δεύτερη χρήση. Επάνω από το τοξωτό υπέρθυρο υπάρχουν εντοιχισμένα ανάγλυφα: ανθέμιο και πλάκα με σταυρό. Στη νότια πλευρά έχει ο ναός δύο παράθυρα, το δυτικό έχει πρεβάζι που αποτελείται από δύο μαρμάρινα κομμάτια. Το ένα έχει ανάγλυφο ισοσκελή σταυρό μέσα σε κύκλο και το δεύτερο εναλλασσόμενο τελικό σίγμα. Η τοιχοποιία αποτελείται από μεγάλους πώρινους δόμους, που προέρχονται από αρχαίο υλικό. Στη βορινή πλευρά ο ναός έχει ένα μόνο παράθυρο με ανώφλι από πωρόλιθο, τοξωτό στην απάνω πλευρά του. Στην ανατολική πλευρά έχουμε μόνο την ημιεξαγωνική κόγχη του Ιερού και η τοιχοποιία της διατηρείται. Μέσα στο ναό και πίσω από το τέμπλο διατηρείται ένας ισχυρός πεσσός. Στην απόληξή του διακρίνεται ο σχηματισμός κάποιου τόξου. Ανάμεσα σε αυτόν και στον ανατολικό τοίχο του ναού, με τον οποίο ενώνεται υπάρχει άνοιγμα, για επικοινωνία του ιερού και του Διακονικού.
  Επανειλημμένα έχει αλλάξει όψη και είναι ευδιάκριτα, όχι μόνο τα διαφορετικών χρόνων τμήματα των τοίχων του, αλλά και των ανάγλυφων τα οποία είναι εντοιχισμένα και μεταξύ τους. Διακρίνουμε από βυζαντινά του 13ου αιώνα ως και του 1895. Κοντά στο Ναό βρίσκεται και το παλιό πηγάδι, ενώ σε γειτονικές ξερολιθιές, ανάμεσα στις πέτρες υπάρχουν και κομμάτια από διάφορα γλυπτά.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ιερός Ναός Παναγίας Ελεούσας

ΑΥΛΩΝΑΡΙ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Η εκκλησία αυτή βρίσκεται στην τοποθεσία "νερόμυλους", είναι παλιό κτίσμα και η τοποθεσία που είναι κτισμένη είναι πανέμορφη, δίπλα στον ποταμό Κάναλη και μέσα σε βελανιδιές, πλατάνια, ελιές, φιλίκια και κυπαρίσσια. Παλιά βυζαντινή εκκλησία που ανακαινίστηκε το 1976, μονόκλιτη, βασιλικού ρυθμού. Στα νότια και δυτικά έχει τσιμεντόκτιστο υπόστεγο με αψίδες. Η γύρω περιοχή είναι κατάσπαρτη από λίθους και όστρακα όλων των εποχών μέχρι και της βυζαντινής, που μαρτυρούν την ύπαρξη σημαντικού αρχαίου οικισμού.
  Το νερό της βρύσης δίπλα στην εκκλησία είναι άριστης ποιότητας, πολύς κόσμος επισκέπτεται την τοποθεσία, αφ' ενός για να προσκυνήσει και αφ' ετέρου για να απολαύσει το εξαιρετικής ποιότητας νερό με τις πολύ ευεργετικές ιδιότητες που έχει για την υγεία του ανθρώπου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Εκκλησία της Αγίας Θέκλας (13ος αιώνας)

Ναός Αποτομής Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου (Κεσκεσάς)

ΑΧΛΑΔΕΡΗ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Αριστερά από το δρόμο της Αχλαδερής, σε ηλιόλουστη, υπήνεμη και ελαιόφυτη πλαγιά. Αλλοτε ήταν Μετόχι της Μονής Λευκών.
  Είναι μονόκλιτος, καμαροσκέπαστος, κτίσμα του 16ου αιώνα, που ανακαινίστηκε το 1888. Την αυλή του την στολίζουν δύο κυπαρίσσια. Στην εκκλησία αυτή πάνω από την είσοδο υπάρχει θηλή και δεξιά κι αριστερά είναι εντοιχισμένα γλυπτά. Το δεξιό γλυπτό παρουσιάζει ενδιαφέρον, έχει σκαλισμένο σταυρό με τα γράμματα IC XC ΝΙΚΑ, δύο κύκλους με πεντάφυλλο κόσμημα και στη βάση του σταυρού τη χρονολογία 1848 Αυγούστου 21 και πιο κάτω τη λέξη "ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΘΕΙ". Η λέξη "ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΘΕΙ" με τη χρονολογία της επιδιόρθωσης και τα μάρμαρα της εισόδου της μας δείχνουν ότι η εκκλησία είναι παλαιότερη του 1848.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Νικολάου

  Εντυπωσιακή είναι και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου ανάμεσα στην Κορασίδα και τον Κάλαμο, στον ελαιώνα προς τη θάλασσα. Κτίσμα του 17ου αιώνα, μετόχι της μονής Αγ. Ιωάννη Καρυών. Ο επισκέπτης θα καταγοητευτεί από την πανέμορφη ελαιόφυτη περιοχή και τη θέα προς τη θάλασσα σε συνδυασμό με την εκκλησία που το βόρειο τμήμα της είναι σχεδόν χωμένο στο λόφο.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου

ΔΑΦΝΗ ΚΑΡΥΣΤΟΥ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Στον οικισμό Δάφνη συναντάμε το ναό της "Κοιμήσεως της Θεοτόκου". Ο σημερινός ναός οικοδομήθηκε στο χώρο που βρισκόταν ο παλαιότερος, κτίσμα της Τουρκοκρατίας. Ο παλαιός ναός είχε ημικυλινδρική στέγη και δάπεδο πιο χαμηλό από την επιφάνεια του εδάφους. Το τέμπλο του ήταν ξυλόγλυπτο εξαίρετης τέχνης.

Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Δημητρίου, Καταρράχτη

ΟΚΤΩΝΙΑ (Κωμόπολη) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Η Μονή Αγίου Δημητρίου Καταρράκτη βρίσκεται Β.Α. του χωριού Οκτωνιά, κάτω από τον "Παπαβλασσά", μέσα σε μια κατάφυτη ρεματιά και κοντά σ' ένα μικρό καταρράκτη από τον οποίο πήρε και το χαρακτηριστικό της όνομα. Ο ναός τους "Αγίου Δημητρίου" Καταρράκτη ήταν το Καθολικό της ομώνυμης Μονής. Κοντά στο Καθολικό σώζεται η βρύση της Μονής με το δροσερό νερό της. Τα κελιά είναι άμορφοι σωροί ερειπίων.
  Ο ναός είναι σταυρεπίστεγος και κατάγραφος με πολύ καλές τοιχογραφίες. Μοναδικότητα αυτής της εκκλησίας η παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας στο δυτικό τοίχο όπου η ποικιλία των θεμάτων και η μικροζωγραφική δεν υπάρχει σε καμιά άλλη εκκλησία της Εύβοιας. Εξαιρετικής τέχνης το άλογο από την τοιχογραφία του Αγίου Ευσταθίου. Η ιστόρησή του έγινε το 1633-36. Θεωρείται ότι αγιογράφος της εκκλησίας αυτού του μοναστηριού είναι ο Νικόδημος. Είναι αξιόλογος ζωγράφος με "πρωτότυπη χρωματική αντίληψη".
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Εισοδίων Θεοτόκου, Παπαβλασσά

  Είναι στη διασταύρωση του δρόμου για το Καρβούνι και τη Μονή Καταρράχτη. Μετόχι άλλοτε της Μονής Λευκών. Παλιά ο ναός ήταν κατάγραφος. Σήμερα οι τοιχογραφίες του είναι μισοσβησμένες και ξεθωριασμένες. Η κτίση του είναι στον 14ο ή στον 15ο αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Θεοτόκου ή Παναγία

ΟΡΙΟ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Ο ναός είναι βυζαντινό μνημείο και βρίσκεται στο νεκροταφείο του χωριού. Οι αγιογραφίες του ναού χρονολογούνται τον 17ο αιώνα. Η τοιχοποιία του δεν είναι ορατή γιατί έχει επιχρισθεί με ασβεστοκονίαμα. Συγκεκριμένα στον βορινό τοίχο σώζεται η "Κοίμηση της Θεοτόκου" και πιο πάνω οι παραστάσεις από το βίο της Θεοτόκου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Γενέσιο Ιωάννου Προδρόμου, Αγρογιάννης

  Ο ναός βρίσκεται ένα χιλιόμετρο μετά τη διασταύρωση του δρόμου από το Οριό προς τον Οξύλιθο, πάνω σε ένα ύψωμα και είναι αφιερωμένος στο "Γενέσιο του Προδρόμου".
  Είναι καμαροσκέπαστος και τρίκλιτος. Οι κίονες έχουν για επίθημα βάσεις ιωνικών κιόνων, που στηρίζουν τα τρία τόξα, τα οποία καλύπτουν τα μεταξύ των κιόνων και των τοίχων κενά. Το Ιερό χωριζόταν με τρεις θύρες, που στηρίζονταν σε γλυπτούς, ιωνικούς, μαρμάρινους κίονες με θολωτά τόξα. Σώζονται οι βάσεις της καμάρας που στήριζαν τον τρούλο. Στο δάπεδο του ναού υπάρχουν τάφοι μαρμάρινοι, πιθανόν ηγουμένων.
  Οι τοιχογραφίες που διασώζονται είναι πολύ λίγες και βρίσκονται στο ιερό. Στην κόγχη ου Ιερού ελάχιστα διακρίνεται η Πλατυτέρα. Οι πιο αξιόλογες είναι ο "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" και το "Αγιο Μανδήλιο". Ο "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" βρίσκεται στο βορινό τμήμα του ανατολικού τοίχου, αλλά δυστυχώς δεν διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Το "Αγιο Μανδήλιο" βρίσκεται στο μέτωπο της κόγχης του Ιερού, σώζεται μόνο το πρόσωπο του Χριστού με το φωτοστέφανο. Οι τοιχογραφίες του ναού ανήκουν στον 14ο αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Μεταφορφώσεως Σωτήρος

ΠΥΡΓΙ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Εκκλησία μικρή σταυρεπίστεγη του 13ου αιώνα σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή. Εσωτερικά ο ναός ήταν κατάγραφος από τοιχογραφίες μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας. Η Βαϊαφόρος είναι εξαίρετη τοιχογραφία, σε αυτήν ο Χριστός κάθεται ανάποδα στην πλάτη του υποζυγίου.
  Χαρακτηριστικό της εκκλησίας είναι επίσης και η παράσταση του Αμνού η οποία θεωρείται ως "μοναδική στο θεματολόγιο της βυζαντινής ζωγραφικής".
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Δημητρίου

ΧΑΝΙΑ ΑΥΛΩΝΑΡΙΟΥ (Οικισμός) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Στην είσοδο του οικισμού Χάνια βρίσκεται ο τρισυπόστατος Ναός του Αγίου Δημητρίου.
  Ο ναός έχει τρεις οικοδομικές φάσεις. Την πρώτη αποτελούν τα ερείπια που φαίνονται στην κόγχη του Ιερού. Είναι θεμέλια παλαιού κτίσματος πιθανώς παλαιοχριστιανικού. Η δεύτερη οικοδομική φάση είναι ο νάρθηκας του σημερινού ναού που στεγάζεται με οκτάπλευρο τρούλο. Η Τρίτη είναι ο κύριος ναός, σταυρεπίστεγη βυζαντινή εκκλησία του 13ου αιώνα, με πανέμορφες τοιχογραφίες. Στο ναό υπάρχουν δύο μαρμάρινα κηροπήγια. Ο νάρθηκας και ο ναός είναι κατάγραφοι, οι τοιχογραφίες του είναι δείγματα εξαίρετης τέχνης του 13ου - 14ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες που σώζονται είναι: στον τρούλο ο "Παντοκράτορας", στον δυτικό τοίχο κυριαρχεί η "Δευτέρα Παρουσία", στον βορινό τοίχο είναι ζωγραφισμένος ο "Αρχάγγελος Μιχαήλ", στο ανατολικό τμήμα είναι η "Ανάληψη του Χριστού". Επίσης σώζονται και άλλες παραστάσεις, όπως η φιλοξενία του Αβραάμ.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίας Θέκλης

ΩΡΟΛΟΓΙΟ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Ο σπουδαιότερος βυζαντινός ναός του Δημοτικού Διαμερίσματος Ωρολογίου είναι ο βυζαντινός ναός Αγίας Θέκλης.
  Στο εσωτερικό του ναού οι τοιχογραφίες που σώζονται χρονολογούνται στον 13ο και 14ο αιώνα. Η Αγία Τράπεζα είναι αρχαία μαρμάρινη πλάκα, στηρίζεται σε μαρμάρινο μονόλιθο. Η κόγχη εσωτερικά είναι πολύ μεγάλη και πιάνει όλο το Ιερό.
  Φαίνεται πως δύο καλλιτέχνες, πιθανότατα σε διαφορετική εποχή ο καθένας ιστόρησαν το εσωτερικό της εκκλησίας. Από τα χέρια του ενός βγήκαν οι τοιχογραφίες του δυτικού τμήματος του ναού που φαίνονται να είναι και χρονικά μεταγενέστερες, ίσως των μέσων του 14ου αιώνα. Στον άλλον καλλιτέχνη ανήκουν οι υπόλοιπες τοιχογραφίες της εκκλησίας που ανάμεσά τους είναι και οι δύο υπερφυσικές μορφές των Αγίων Βασιλείου και Νικολάου. Σήμερα έχει χαρακτηρισθεί Βυζαντινό μνημείο.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίας Κυριακής

  Ο ναός της Αγίας Κυριακής είναι παλιό κτίσμα που ξανακτίστηκε το 1959. Στο χώρο της αυλής της σώζεται η μαρμάρινη Αγία Τράπεζά της. Η Αγία Τράπεζα του Καθολικού του Αγίου Γεωργίου στο ομώνυμο χωριό πάρθηκε από εδώ και είναι μαρμάρινη πλάκα από αρχαίο μνημείο.
  Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι υπήρχε εκκλησία παλιότερη λίγο πιο μακριά της σημερινής, της οποίας υπάρχουν τα χαλάσματα. Η παλιά εκκλησία καταστράφηκε από τους πειρατές τον 8ο ή 9ο αιώνα. Ηταν το Καθολικό του χωριού που ήκμασε από την πρωτοελλαδική περίοδο. Στην περιοχή βρέθηκαν τρεις μαρμάρινες σαρκοφάγοι με διάφορα κτερίσματα.
  Σήμερα στην περιοχή, μέσα σε πυκνή βλάστηση από πλατάνια υπάρχει το αγίασμα της Αγίας Κυριακής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Γεωργίου

  Ο ναός Αγιος Γεώργιος βρίσκεται στην άκρη του χωριού Ωρολόγι και χρησιμοποιείται ως κοιμητηριακός. Στο οστεοφυλάκιο του νεκροταφείου, όπως και στη βορινή πλευρά του ναού διεσώθησαν βυζαντινά ανάγλυφα. Το οστεοφυλάκιο, χτίσμα των αρχών του 19ου αιώνα, κατεδαφίσθηκε το 1982. Η κατεδάφιση του οστεοφυλακίου έφερε στο φως βυζαντινά κομμάτια που ήταν εντοιχισμένα σε αυτό με μεγάλη προσοχή.
  Πριν το 1957 ήταν βασιλικού ρυθμού με κεραμοσκεπή ξύλινη στέγη. Επειδή ήταν ετοιμόρροπη κατεδαφίστηκε και ανοικοδομήθηκε τον ίδιο χρόνο. Κατά τη διάνοιξη των θεμελίων βρέθηκαν θεμέλια άλλου ναού, ο οποίος ήταν κτισμένος με τη σειρά του πάνω σε αρχαίο ναό. Ανακαλύφθηκαν επίσης μωσαϊκά αρχαίας τέχνης, λιθάρια πελεκημένα και πλάκες του δαπέδου, που δυστυχώς εντοιχίστηκαν στον τελευταίο ναό, που ασβεστώθηκε εξωτερικά.
  Ο παλιός ναός είχε ωραιότατο ξυλόγλυπτο τέμπλο με εικόνες, η κύρια είσοδος είναι στη δυτική πλευρά. Το τέμπλο σήμερα είναι λιθόκτιστο, το δάπεδο στρωμένο με μωσαϊκό. Κατά την αποχωμάτωση της βορινής αυλής βρέθηκε νεκροταφείο.
  Στην Αγία Τράπεζα του ναού εντοπίσθηκε μαρμάρινο σπασμένο ανάγλυφο, που ήταν το μισό από άλλο εντοιχισμένο στη βόρεια πλευρά. Μετά την ανοικοδόμηση ταιριάστηκαν τα δύο ανάγλυφα και στολίζουν την βόρεια πρόσοψη. Οι βυζαντινολόγοι παραδέχονται ότι η παράσταση θυμίζει το γάμο της Κανά.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Γεωργίου - Μπερνάγι

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Η Μονή βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου και είναι κτισμένη στην πλαγιά λόφου. Το 1833 στο νόμο για τη σύσταση των δήμων αναφέρεται στο Δήμο Δυστίων ως "Μονή Μερνάγι". Η μονή το 1833 κηρύχθηκε "διαλελυμένη" γιατί δεν συμπλήρωνε 6 μοναχούς. Μέχρι το 1870 όμως υπήρχαν μοναχοί στη μονή, καθώς διηγούνταν οι γεροντότεροι του Αγίου Γεωργίου το 1937. Σήμερα σώζεται μόνο το Καθολικό της Μονής, ενώ τα κελιά της έχουν ισοπεδωθεί.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Ιωάννου

ΟΚΤΩΝΙΑ (Κωμόπολη) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Ο ναός "Αγιος Ιωάννης" βρίσκεται στην περιοχή Καρβούνι του χωριού Οκτωνιά και είναι του 17ου αιώνα. Ο ναός ανήκει στον τύπο των μονόκλιτων τρουλαίων καμαροσκέπαστων Βασιλικών. Εσωτερικά έχει σχήμα μονόκλιτου τρουλαίου σταυροειδούς ναού. Εγινε στον "Αγιο Ιωάννη" προσπάθεια διατήρησης του ναού με τρούλο, σε μικρές διαστάσεις, για λόγους οικονομίας και χωρητικότητας, αφού είναι ξωκλήσι.
  Στη δυτική πλευρά του ναού (εξωτερικά) είναι εντοιχισμένη πλάκα από ψαμμόλιθο με χαραγμένη χρονολογία: ΕΤΟΣ ΒΥΖ 1446. Αυτή η χρονολογία χαράχτηκε το 1877, και οπωσδήποτε από λαθεμένη ανάγνωση κάποιας χρονολογίας που θα είχε γράψει ο αγιογράφος του ναού.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Γεωργίου, Κούτσουρου

  Η Μονή Κούτσουρου βρίσκεται κοντά στο Κατωχώρι της Οκτωνιάς. Το Καθολικό της έχει ξανακτιστεί από τα θεμέλια και τα μόνα που μπορεί να δει κανείς είναι ερείπια άμορφα μα θραύσματα οπτοπλίνθων. Η Μονή ήταν Μετόχι της Μονής Λευκών (μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι η μονή ήταν μετόχι της μονής Γερμανού Ωρολογίου και ονομαζόταν τα χρόνια εκείνα "Κουτσογέρμανο") και κατά το 1833 είχε ελάχιστους μοναχούς.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Αγίου Νικολάου Καρυών

ΣΥΚΙΕΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Ερείπιο εκκλησίας δεξιά στο στενό δρομάκι που οδηγεί στη Μονή Καρυών και κοντά στο καθολικό. Η εκκλησία γκρεμίστηκε, όπως και τα κελιά του, μετά την εγκατάλειψη. Εδώ και λίγα χρόνια ξανακτίστηκε.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Μεταφορφώσεως Σωτήρος ή Γερμανού

ΩΡΟΛΟΓΙΟ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Ο ναός βρίσκεται νότια του χωριού, στο δρόμο που οδηγεί από το Ωρολόγι στον Κρεμαστό, μετά το ρέμα αριστερά σε υψόμετρο 110 μέτρων. Η τοποθεσία είναι πολύ γραφική, έχει πυκνή βλάστηση και περιβάλλεται από ελαιόδεντρα πολλών εκατοντάδων ετών. Νότια σε απόσταση 30 μέτρων υπάρχει πηγή.
  Ο ναός μπορεί να χρονολογηθεί στο τέλος του 17ου αιώνα ή στις αρχές του 18ου . Λίγο νοτιότερά του σώζεται το λιθόκτιστο καμαροσκέπαστο πηγάδι. Το πηγάδι σκεπάζεται από μαρμάρινη πλάκα, που προέρχεται από το τέμπλο του ναού της Βυζαντινής εποχής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Ναός Εισοδίων Θεοτόκου

  Βρίσκεται στη θέση Μουρτιά κοντά σε μια ρεματιά, σε υψόμετρο 60μ. Ο ναός ανοικοδομήθηκε το 1862, όπως μαρτυρούν η φορητή εικόνα των Εισοδίων της Θεοτόκου του 1864 και η λίθινη πλάκα με σκαλισμένο σταυρό και χρονολογία 1862.
  Η καταστροφή του παλαιού ναού είναι ολοκληρωτική. Ο ναός κατεδαφίστηκε, για να χτιστεί ο σημερινός. Η είσοδος του σημερινού ναού είναι στη νότια πλευρά και έχει τοξωτό υπέρθυρο. Το τόξο αποτελείται από πέντε λίθινα κομμάτια ενεπίγραφα προερχόμενα από κάποιο κυκλικό κατασκεύασμα.
  Λίγα ενεπίγραφα κομμάτια είναι τοποθετημένα στη βρύση του μοναστηριού, η οποία διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και έχει σχέση με τον παλιότερο ναό, μαζί με άλλα γλυπτά από το τέμπλο. Η βρύση είναι χτισμένη μέσα στο κοίλωμα που έγινε από σκάψιμο και συγκεντρώνει νερό από υδρομάστευση. Δεξιά και αριστερά του ανοίγματος της στέρνας, είναι εντοιχισμένες δύο ενεπίγραφες λίθινες πλάκες.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Μονή Αγίου Χαραλάμπους Λευκών

ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΛΕΥΚΩΝ (Μοναστήρι) ΑΥΛΩΝΑΣ
Τηλέφωνο: +30 22230 34242
  Εξι χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Αυλωναρίου βρίσκεται η παλιά βυζαντινή μονή του Αγίου Χαραλάμπους Λευκών. Χτισμένη σε υψόμετρο 460 περίπου μέτρων και περιτριγυρισμένη από πανύψηλες λεύκες, στις οποίες οφείλει και το όνομά της, προσφέρει μια μαγευτική θέα. Το ανθρώπινο μάτι δεν κουράζεται να ατενίζει τον απέραντο ορίζοντα και το θαυμάσιο τοπίο, που απλώνεται από τα δαντελωτά ακρογιάλια, τους ελαιόφυτους λόφους και τις εύφορες κοιλάδες της Κύμης, μέχρι το Αλιβέρι, τους ορεινούς όγκους της Δίρφης και την ατελείωτη σειρά των βουνών Αττικής και Βοιωτίας. Ο προσκυνητής εντυπωσιάζεται από την πηγή, που τρέχει άφθονο κρυστάλλινο νερό από το οποίο αρδεύεται μεγάλη έκταση κήπων με κάθε λογής λαχανικά και οπωροφόρα δένδρα. Οι κήποι της πλαισιώνονται από ευωδιαστούς θάμνους, μυρτιές, δάφνες, ρείκια, σκίνα, πρινάρια και αγριοτριανταφυλλιές.
  Το Καθολικό του Μοναστηριού, είναι σταυρεπίστεγο με επικλινή προέκταση και με μεταγενέστερη προσθήκη στο μήκος της βόρειας πλευράς του, ναός βυζαντινού ρυθμού, διπλός δρομικός. Εχει δύο κλίτη, το βόρειο και το νότιο. Ο ναός ήταν κατάγραφος. Οι περισσότερες τοιχογραφίες του όμως είναι κατεστραμμένες. Το βυζαντινό αρχιτεκτονικό του σχήμα είναι παραμορφωμένο από τις μεταγενέστερες προσθήκες. Οι τέσσερις κίονές του είναι αρράβδωτοι και τα κιονόκρανά τους είναι κατεστραμμένα. Στα δεξιά της δυτικής εισόδου, στον εσωτερικό τοίχο, υπάρχει εντοιχισμένη κτητορική επιγραφή, όπου αναφέρεται ότι ο ναός ανακαινίσθηκε από το μοναχό Νικόδημο στη βασιλεία του αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνού, το 1150.
  Στο τέμπλο και στους τοίχους του ναού κρέμονται οι φορητές εικόνες της διαλυμένης μονής Καρυών. Από αυτές ξεχωρίζει η καλλιτεχνική εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, αφιερωμένη από τον Ηγούμενο της Μονής Λευκών Καλλίνικο Γκούμα στον ηγούμενο της μονής Καρυών.
  Η Μονή έχει ανακηρυχθεί σε αρχαιολογικό μνημείο.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Μονή Κοτσικιά ή Ταξιαρχών

ΟΚΤΩΝΙΑ (Κωμόπολη) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
  Η Μονή Κοτσικιά ή των Ταξιαρχών βρίσκεται μέσα στα όρια του Δ.Δ. Οκτωνιάς και στα βόρεια της εκκλησίας που είναι στα Αλώνια. Για να επισκεφθεί κανείς τη Μονή Κοτσικιά πρέπει, ξεκινώντας από τον Αγιο Νικόλαο, που είναι κεντρική εκκλησία της Οκτωνιάς, να πάρει τον δρόμο για την Παναγιά και από εκεί στρίβοντας δυτικά και ακολουθώντας τον αγροτικό δρόμο θα φτάσει κοντά στη Μονή. Στη θέση "Κοτσικιά" φαίνονται ερείπια οικισμού, που ανήκουν στον ομώνυμο οικισμό, που εγκαταλείφθηκε πολύ πριν την ερήμωση της μονής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.

Μονή Αγ. Ιωάννου Προδρόμου Καρυών

ΣΥΚΙΕΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Τηλέφωνο: +30 22240 24040
  Στον οικισμό Συκιές, βρίσκεται η Μονή Αγίου Ιωάννου Καρυών, δυτικά του χωριού (7 χιλιόμετρα από τον κεντρικό δρόμο, από την παράκαμψη του Νεοχωρίου). Είναι κτισμένη στους πρόποδες του βουνού Καλλιμάνι σε ένα πανέμορφο τοπίο με καρυδιές, ροδιές, κυπαρίσσια, ελιές. Η βρύση της εξακολουθεί να χαρίζει ολόδροσο και ολοκάθαρο νερό στους προσκυνητές.
  Ο ναός τοποθετείται στις πρώτες δεκαετίες του 17ου αιώνα. Η εκκλησία είναι σταυρεπίστεγη με πολύ ωραίες τοιχογραφίες, ανάμεσα στις οποίες αξιοθαύμαστη είναι αυτής της Σταύρωσης. Ο Παντοκράτωρ του Ναού και το Τέμπλο είναι αγιογραφίες άριστης τέχνης. Μερικές εικόνες του τέμπλου είχε αγιογραφήσει ο ηγούμενος της Μονής Ζώρας. Εχει τρεις εισόδους από τη δυτική πλευρά με παραστάσεις στο υπέρθυρο, από τις οποίες η μεσαία είναι άξια θαυμασμού. Τέσσερις μαρμάρινοι κίονες που συνδέονταν μεταξύ τους με δοκάρια στηρίζουν τους θόλους. Ανατολικά και δυτικά του ναού υπάρχουν από δύο πεσσοί σε κάθε κιονοστοιχία. Το δάπεδο του ναού είναι στρωμένο με πλάκες πέτρινες και κάτω από τον τρούλο υπάρχει ομφάλιο απλό. Ο ανατολικός δεξιός κίονας φέρει επίθημα παλαιοχριστιανικό. Ο δυτικός δεξιός κίονας φέρει σύμφυτο επίθημα με ιωνικό κιονόκρανο. Στη στενή του πλευρά υπάρχει ανάγλυφη παράσταση σταυρού μέσα σε κύκλο. Τα τόξα είναι φτιαγμένα από πωρόλιθους τα κενά των οποίων είναι γεμισμένα με κομμάτια από βότσαλα. Η Αγία Τράπεζα στηρίζεται σε χτιστό πεσσό, που είναι ζωγραφισμένος. Το τέμπλο είναι μεταγενέστερο, όπως και οι εικόνες του. Προ του τέμπλου υπάρχουν δύο πέτρινα κηροπήγια με ανάγλυφα εξαιρετικής τέχνης. Το τύμπανο του τρούλου είναι οκτάπλευρο. Ο ανατολικός τοίχος έχει τρεις κόγχες ημιεξαγωνικές. Η κόγχη του ιερού έχει δίλοβο παράθυρο, ενώ οι άλλες δύο μονόλοβο. Η τοιχοποιία του στον ανατολικό τοίχο έχει γίνει κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα. Ο δυτικός τοίχος του ναού έχει τρεις εισόδους, η κεντρική έχει παραστάδες και υπέρθυρο από πωρόλιθο με ανάγλυφους ρόδακες και σταυρό. Επάνω από το υπέρθυρο υπάρχει κόγχη και πιο πάνω εντοιχισμένο θωράκιο. Το θωράκιο στην επάνω πλευρά του έχει επιγραφή που λέει "+ΕΤΟΥΣ, αχκγ ΕΤΕΛΕΙΩΘΗ Ο ΝΑΟΣ ΠΡΟ ΤΟΥ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΕΡΚΕΒΕΛΟΣ". Η χρονολογία αχκγ είναι το έτος 1623.
  Ο ναός ήταν κατάγραφος, δυστυχώς, όμως δεν διασώζονται όλες οι τοιχογραφίες. Στο δυτικό τοίχο δεξιά εικονίζονται η "Μαρία Αιγυπτία", ο "Αββά Ζωσιμάς", ο "Αγιος Παύλος", ο "Αρχάγγελος Γαβριήλ", αριστερά ο "Αρχάγγελος Μιχαήλ", ο "Αγιος Πέτρος", ο "Αγιος Παχούμιος", επάνω από την είσοδο ο "Αναπεσών Χριστός" κλπ. Στο νότιο τοίχο έχουμε αρκετά πρόσωπα. Επίσης στη νότια πλευρά του δεξιού ανατολικού πεσσού υπάρχει σπάνια παράσταση του Αγίου Μάρκου του Ρωμαίου. Στο βορινό τμήμα οι παραστάσεις δεν σώζονται σε καλή κατάσταση. Στην οροφή της δυτικής απόληξης της κατά μήκος καμάρας του ναού έχουμε παράσταση του Ιησού ως Παντοκράτορα.
  Το Καθολικό της είναι σε καλή κατάσταση. Το δάπεδο διατηρείται όπως αρχικά ήταν φτιαγμένο από μεγάλες τετράγωνες και ορθογώνιες πλάκες. Μόνο το Ηγουμενείο σώζεται ακέραιο και πρόσφατα ανακαινίσθηκε (1997).
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου Αυλώνος.