Πληροφορίες τοπωνυμίου

Πηλιορείτικος Γάμος

  Ο Πηλιορείτικος Γάμος αποτελείται από μια σειρά λαϊκών δρώμενων τα οποία έμμεσα προτείνουν και αναδεικνύουν την μέθεξη, την απόλυτη συμμετοχή και ταύτιση των καλεσμένων - ολόκληρου του χωριού με τους νεόνυμφους. Ένας λόγος απλός, περιπαιχτικός, ανεκτικός, ποιητικός εντέλει, και μια κίνηση που αναδεικνύει με τον ομορφότερο τρόπο.
  Λαϊκό θέατρο του δρόμου και χοροί. Κομμάτια από το χθες μεταφορά με ζώα, φιλέματα με μπακλαβά και τσίπουρο που τελικά βοηθούν όχι στην γνώση της ζωής των προγόνων μας μόνον, αλλά και στη βίωση τους.
  Έτσι η παράδοση δεν είναι ένα μουσείο εκτεθειμένο και ζωντανό, ούτε ένα όνειρο. Είναι η ανάδειξη των όντων και των μικροδραμάτων που εμφωλεύουν στο συλλογικό μας υποσυνείδητο. Η κουβέντα με τον γαμπρό και την νύφη, των οποίων και τα ονόματα ακόμη έχουν ξεχασθεί, είναι συνεχής, σιγανή και άμεση.
  H αναβίωση των εθίμων του Πηλιορείτικου Γάμου, που αποτελεί την κορύφωση και συγχρόνως σηματοδοτεί το τέλος των πολιτιστικών εκδηλώσεων.
  Είναι μια προσπάθεια που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '60 από μια ομάδα κατοίκων του χωριού μας, με σκοπό την διατήρηση και διάδοση των εθίμων του γάμου στο Πήλιο, όπως γινόταν τον παλιό καλό καιρό. Από τότε και για 27 χρόνια, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, γίνεται το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου η αναπαράσταση των εθίμων του πηλιορείτικου γάμου, με την συμμετοχή πολλών κατοίκων του χωριού μας και της περιοχής.
  Μάλιστα μια χρονιά ο γάμος έγινε πραγματικός, γιατί ένα ζευγάρι νέων από την περιοχή μας, επέλεξε να δεθεί με τα δεσμά του γάμου με αυτόν τον παραδοσιακό γάμο. Ακόμη μερικά ζευγάρια που έπαιξαν κατά καιρούς το ρόλο της νύφης και του γαμπρού, στα έθιμα του Πηλιορείτικου Γάμου, στη συνέχεια έγιναν πραγματικά ζευγάρια και παντρεύτηκαν. Έτσι εκτός από την διατήρηση και την διάδοση της παράδοσης η αναβίωση των εθίμωγ του γάμου για μερικά ζευγάρια αποδείχτηκε γούρικος.
  Στην κεντρική πλατεία της Πορταριάς «Μελίνας Μερκούρη» και μπροστά από τα 2 Πηλιορείτικα δωμάτια του γαμπρού και της νύφης που κατασκευάστηκαν για το σκοπό αυτό με παλιά οικιακά σκεύη, που συγκεντρώνονται από τα παλιά αρχοντικά της Πορταριάς, γίνονται τα αρραβωνιάσματα, γιατί στο Πήλιο πάντοτε ένας γάμος ξεκινούσε με τους αρραβώνες.
  Ο Πηλιορείτικος Γάμος άρχιζε οχτώ μέρες πριν την Κυριακή της τελέσεως του μυστηρίου. Αρχιζε με το κόψιμο του νυφικού που γινόταν στο σπίτι της νύφης. Το νυφικό δεν ήταν άσπρο, όπως το σημερινό, ήταν η ίδια η Πηλιορείτικη φορεσιά (Φούστα, Τραχηλιά, Κοντογούνι, Ζώνη, Μαφέσι).
  Ο γάμος οργανωνόταν από τα Μπρατίμια (τους εκλεκτούς φίλους του γαμπρού και της νύφης). Δευτέρα, Τρίτη, τετάρτη, συγγενείς και φίλοι ασχολούνταν με την συγκέντρωση και τακτοποίηση της Προίκας.
  Στη συνέχεια γίνονται τα αλευρώματα, έθιμο κατά το οποίο ο γαμπρός με τα Μπρατίμια πήγαιναν στο σπίτι της νύφης και ανάπιαναν το προζύμι από το οποίο θα γίνει η κουλούρα του γάμου, βέβαια το αλεύρι δεν έπεφτε από το κόσκινο αν δεν ασημώνονταν, Στο τέλος με το ίδιο αλεύρι άσπριζαν το γαμπρό και την νύφη για να ασπρίσουν και να γεράσουν.
  Την Παρασκευή οι Κερατζήδες (αγωγιάτες) με τα άλογα στολισμένα και τα όργανα μετέφεραν την προίκα στα γραφικά καλντερίμια του χωριού με κατάληξη στην κεντρική πλατεία όπου θα γίνει το κόψιμο του νυφικού. Την Κυριακή γινόταν το ξύρισμα του γαμπρού, με απανωτές ντουφεκιές, οι τελετές κεράσματος του πρώτου μπράτιμου από την νύφη και η εντολή ότι άρχιζε ο γάμος, το ξεκίνημα της νύφης, η γαμήλια πομπή, η επιστροφή της νύφης και του γαμπρού, το γαμήλιο γεύμα, το κρέμασμα του γαμπρού από τα μπρατίμια, τα ταξίματα της νύφης, το γέμισμα της στάμνας με νερό από την κεντρική βρύση, το σπάσιμο της στάμνας, και τέλος το ψώνισμα του γαμπρού με τα απαραίτητα για το άνοιγμα του νέου νοικοκυριού.
  Όλα τέλειωναν με τα π' στρόφια. Το πρώτο τραπέζι των νεόνυμφων στο σπίτι του γαμπρού μετά μια εβδομάδα.
  Είναι μια προσπάθεια που γίνεται από τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου για την διατήρηση των εθίμων και της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής μας, και μια ευκαιρία να ξαναθυμηθούν οι παλιοί και να γνωρίσουν οι νέοι πως γινόταν ο γάμος στο Πήλιο τον παλιό καλό καιρό. Ένας γάμος διαφορετικός από όλους τους άλλους, εξάλλου είναι και ο μοναδικός που μπορείς να ευχηθείς και του χρόνου.
  Ακόμη και τις δύο βραδιές παρακολουθούμε παραδοσιακούς χορούς από το Πήλιο και άλλα μέρη της Ελλάδας, από το χορευτικό συγκρότημα «ΟΡΜΙΝΙΟ».
  Τέλος, στην κεντρική πλατεία σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο λειτουργεί έκθεση τοπικών αγροτικών προϊόντων και προσφέρεται δωρεάν ντόπιο κρασί και τσίπουρο, με τους ανάλογους μεζέδες, γιατί σε ένα γάμο όλοι οι καλεσμένοι πρέπει να κερνιούνται.
  Μετά το τέλος των εθίμων ακολουθεί λαϊκό πανηγύρι.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Πορταριάς

• http://www.portaria.gr/ekdilosGamos.asp (5 φωτ.)