Εμφανίζονται 100 (επί συνόλου 339) τίτλοι με αναζήτηση: Εορτές & πανηγύρια στην ευρύτερη περιοχή: "ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ Περιφέρεια ΕΛΛΑΔΑ" .
ΑΛΕΠΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΑΜΠΕΛΑΚΙΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
25/2/2001
ΑΣΒΕΣΤΑΔΕΣ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
18/2/2001
ΑΣΠΡΟΝΕΡΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΓΑΛΑΝΗ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
18/3/2002
Την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ στους οικισμούς Γαλάνης, Ολβίου, Μαγγάνων και Ερασμίου, μετά την παρέλαση των καρναβαλιστών, προσφέρεται παραδοσιακή φασολάδα, μαγειρεμένη σε τεράστια καζάνια από τις γυναίκες των οικισμών και χειροποίητη λαγάνα ψημένη σε παραδοσιακούς υπαίθριους φούρνους και επίσης, μοιράζεται βαρελίσιο κρασί. Ακολουθεί σε υπαίθριους χώρους γλέντι με παραδοσιακούς θρακιώτικους, ποντιακούς και σαρακατσάνικους χορούς. Διοργανώνονται διαγωνισμοί καλύτερου χαρταετού.
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ (Πόλη) ΕΒΡΟΣ
Η αναβίωση του εθίμου του Κιοπέκ - Μπέη την τελευταία Δευτέρα πριν από τις Απόκριες, ενός καθαρά Διονυσιακού δρωμένου το οποίο κατά την Τουρκοκρατία πήρε την τελική του μορφή και στο Διδυμότειχο πρόσθεσε και τον αστικό στον αρχικό, αγροτικό του χαρακτήρα. Παράλληλα η αναβίωση του εθίμου σε κάποια από τα χωριά της περιοχής επαναφέρει τον αρχικό, αγροτικό και πιο βίαιο, Διονυσιακό χαρακτήρα του δρωμένου.
ΔΟΞΑ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΕΛΛΗΝΟΧΩΡΙ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
25/2/2001
ΕΡΑΣΜΙΟ (Κωμόπολη) ΞΑΝΘΗ
18/3/2002
Την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ στους οικισμούς Γαλάνης, Ολβίου, Μαγγάνων και Ερασμίου, μετά την παρέλαση των καρναβαλιστών, προσφέρεται παραδοσιακή φασολάδα, μαγειρεμένη σε τεράστια καζάνια από τις γυναίκες των οικισμών και χειροποίητη λαγάνα ψημένη σε παραδοσιακούς υπαίθριους φούρνους και επίσης, μοιράζεται βαρελίσιο κρασί. Ακολουθεί σε υπαίθριους χώρους γλέντι με παραδοσιακούς θρακιώτικους, ποντιακούς και σαρακατσάνικους χορούς. Διοργανώνονται διαγωνισμοί καλύτερου χαρταετού.
ΚΑΒΥΛΗ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
26/2/2001
ΚΑΛΑΜΠΑΚΙ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
Την αποκριάτικη περίοδο ο επισκέπτης της Δράμας έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τη Δευτέρα της Τυρινής στο Καλαμπάκι και στη Μαυρολεύκη ένα από τα πιο σημαντικά ευετηρικά δρώμενα του ελληνικού ιστορικού χώρου, γνωστό με την ονομασία "Καλόγερος" (Καλός Γέρος).Ο "Καλόγερος", που αντιπροσωπεύει το αγαθό πνεύμα της βλάστησης και της καρποφορίας, είναι μεταμφιεσμένος με παλιόρουχα που μιμούνται προβιές και με κουδούνια, από τα οποία ένα έχει φαλλική σημασία. Μαζί με άλλους μεταμφιεσμένους επισκέπτεται, με ορισμένο εθιμικό τυπικό, τα σπίτια του χωριού, όπου οι γυναίκες τον ραίνουν με πολυσπόρια, σύμβολα πλούσιας παραγωγής. Τις επισκέψεις ακολουθούν μιμητικό όργωμα και εικονική σπορά, καθώς και εικονικός θάνατος και ανάσταση του "Καλόγερου", φάσεις όλες του δρώμενου με εμφανή τον επιδιωκόμενο ευετηρικό σκοπό. Κυκλικός χορός πάνω στην οργωμένη και σπαρμένη γη επιστέφει το δρώμενο, το οποίο πολλοί ερευνητές ανάγουν άμεσα σε διονυσιακές τελετές της αρχαιότητας.
ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
19/2/2001
ΚΟΥΦΟΒΟΥΝΟ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
25/2/2001
ΚΥΑΝΗ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
25/2/2001
ΛΑΔΗ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΜΑΓΓΑΝΑ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
18/3/2002
Την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ στους οικισμούς Γαλάνης, Ολβίου, Μαγγάνων και Ερασμίου, μετά την παρέλαση των καρναβαλιστών, προσφέρεται παραδοσιακή φασολάδα, μαγειρεμένη σε τεράστια καζάνια από τις γυναίκες των οικισμών και χειροποίητη λαγάνα ψημένη σε παραδοσιακούς υπαίθριους φούρνους και επίσης, μοιράζεται βαρελίσιο κρασί. Ακολουθεί σε υπαίθριους χώρους γλέντι με παραδοσιακούς θρακιώτικους, ποντιακούς και σαρακατσάνικους χορούς. Διοργανώνονται διαγωνισμοί καλύτερου χαρταετού.
ΜΑΥΡΟΚΚΛΗΣΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΜΕΓΑΛΗ ΔΟΞΙΠΑΡΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
26/2/2001
ΜΕΤΑΞΑΔΕΣ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΝΕΑ ΒΥΣΣΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
19/2/2001
ΞΑΝΘΗ (Πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ
Την τελευταία Κυριακή των Απόκρεων, όπου καίγεται ομοίωμα του βασιλιά Καρνάβαλου (= Τζάρος) δίπλα στο ποτάμι.
ΟΛΒΙΟ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
18/3/2002
Την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ στους οικισμούς Γαλάνης, Ολβίου, Μαγγάνων και Ερασμίου, μετά την παρέλαση των καρναβαλιστών, προσφέρεται παραδοσιακή φασολάδα, μαγειρεμένη σε τεράστια καζάνια από τις γυναίκες των οικισμών και χειροποίητη λαγάνα ψημένη σε παραδοσιακούς υπαίθριους φούρνους και επίσης, μοιράζεται βαρελίσιο κρασί. Ακολουθεί σε υπαίθριους χώρους γλέντι με παραδοσιακούς θρακιώτικους, ποντιακούς και σαρακατσάνικους χορούς. Διοργανώνονται διαγωνισμοί καλύτερου χαρταετού.
ΠΑΛΙΟΥΡΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
ΠΕΤΡΩΤΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
26/2
ΠΟΙΜΕΝΙΚΟ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
25/2/2001
ΠΡΩΤΟΚΚΛΗΣΙ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
26/2/2001
ΡΙΖΙΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
19/2/2001
25/2/2001
ΣΙΤΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
19/2/2001
ΣΟΥΦΛΙ (Κωμόπολη) ΕΒΡΟΣ
25/2/2001
ΦΕΡΕΣ (Κωμόπολη) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
ΧΑΝΔΡΑΣ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
25/2/2001
ΧΙΟΝΑΔΕΣ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
ΑΒΑΤΟ (Κωμόπολη) ΞΑΝΘΗ
23/3/2002
Στους οικισμούς Μαγγάνων, Ερασμίου, Μέλισσας, Αβάτου, διατηρείται το έθιμο όπου κατά τη γιορτή των ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ οι νέοι να κλέβουν κάποια αντικείμενα (λουλούδια, ρούχα, γεωργικά εργαλεία, κλπ.) από τις αυλές των ελεύθερων κοριτσιών αργά το βράδυ και να τα αφήνουν στην πλατεία του οικισμού. Την επομένη το πρωί τα κορίτσια από τα σπίτια των οποίων «κλάπηκαν» τα αντικείμενα πάνε στην πλατεία προκειμένου να τα πάρουν πίσω.
8/9
Στον οικισμό Αβάτου, στις 8 Σεπτεμβρίου γίνεται αναπαράσταση ΘΡΑΚΙΩΤΙΚΟΥ ΓΑΜΟΥ. Συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι του οικισμού ντυμένοι με παραδοσιακές θρακιώτικες ενδυμασίες. Οι άντρες του χωριού τραγουδώντας θρακιώτικα επιτραπέζια τραγούδια ξυρίζουν πρώτα τον γαμπρό, έπειτα, σπάνε μια κουλούρα από καλαμποκίσιο αλεύρι στο κεφάλι του και την μοιράζουν στους ελεύθερους, για να την βάλουν το βράδυ στο προσκεφάλι τους και να δουν στον ύπνο τους το ταίρι τους. Έπειτα τον πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης, αφήνουν την προίκα και ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία.
ΑΒΔΗΡΑ (Κωμόπολη) ΞΑΝΘΗ
Τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε στα Αβδηρα και συγκεκριμένα κατά την
διάρκεια των εκδηλώσεων των ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΩΝ, να φτιάχνεται από τις γυναίκες του χωριού
το παραδοσιακό ζυμωτό ψωμί, "το ψωμί της Γαίας". Φτιάχνεται με μεράκι και με τον
πατροπαράδοτο τρόπο ζυμώνεται στην παραδοσιακή ξύλινη "Πινακωτή" και ψήνεται στους
παλιούς φούρνους του χωριού. "Ενα ολάκερο μυστήριο. . . το θαύμα και η ουσία της
ύπαρξης. Το μεδούλι της Παράδοσης. Του Χριστού το σεπτό Σώμα. Η ευγενής υλικότητα
της ζωής. Το θεμέλιο της βρώσης, των πεινασμένων της Γης η πρωταξία. Το ψωμί.
Της Ειρήνης το πρωτοπαίδι, του πολέμου η αρά, της Παράδοσης όσιο τιμαλφές μα της
συγκαιρινής εποχής βιομηχανικό και άνοστο προϊόν."
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Αβδήρων
ΑΒΔΗΡΑ (Λιμάνι) ΞΑΝΘΗ
Στο λιμανάκι των Αβδήρων, την Καθαρή Δευτέρα, γίνεται διαγωνισμός χαρταετού που συνοδεύεται από γλέντι με παραδοσιακή μουσική.
ΑΝΘΕΙΑ (Χωριό) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
ΑΣΒΕΣΤΑΔΕΣ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
24/12/2001
ΒΡΥΣΟΥΛΑ (Χωριό) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
14/11
ΔΑΔΙΑ (Χωριό) ΣΟΥΦΛΙ
6/1/2002
Ενδιαφέρον έθιμο, που στο χώρο της Θράκης μόνο στη Δαδιά παρατηρείται, είναι η περιφορά των Αγίων Εικόνων της Εκκλησίας, γύρω από το χωριό, σε ρυθμό τροχάδην και με τις κραυγές "Κύριε Ελέησον", την ημέρα των Θεοφανίων. Αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ιερού προστατευτικού κλοιού, τον οποίο δεν μπορούν να διαβούν τα κακά πνεύματα και οι επιδημίες, για να κάνουν κακό στους χωριανούς και στα ζώα τους.
18/1/2002
Η Ζωοθυσία (κουρμπάνι), κατά την εορτή του Αγίου Αθανασίου (18 Ιανουαρίου)
Μετά την τελετή της Ανάστασης.
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ (Πόλη) ΕΒΡΟΣ
18/1/2002
ΔΙΚΑΙΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
1/1
Νέοι μεταμφιεσμένοι σε καμήλα, γυρνούν στα σπίτια του χωριού με συνοδεία φλογέρας και νταούλια, με μουσική στο ρυθμό μπαϊτούσκας. Η καμήλα προσκυνά και οι νοικοκυραίοι την αμείβουν με λουκάνικα και χρήματα.
1/3
Ο Αγιος Τρύφων θεωρείται προστάτης των αμπελιών. Την 1η Μαρτίου γίνεται αγιασμός και ράντισμα των κλημάτων, για να είναι ευλογημένη και πλούσια η παραγωγή. Την ημέρα αυτή, οι αμπελουργοί πρέπει να μην κλαδεύουν το αμπέλι τους, κάποιος δε που δεν ακολούθησε την παράδοση τραυματίστηκε με το κλαδευτήρι του. Του επεισοδίου αυτού γίνεται αναπαράσταση στα Δίκαια ανήμερα της εορτής του Αγίου Τρύφωνα, σε ύψωμα όπου υπάρχει εκκλησάκι του και έχει διαρρυθμιστεί ανάλογος χώρος με αμπέλια, περίπτερα και χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων. 'Ενας χωρικός ντυμένος με την παλιά στολή του προβαίνει σε κλάδεμα του αμπελιού του και τραυματίζεται επειδή παραβαίνει την εντολή. Ακολουθεί θεραπεία με την επίκληση του Αγίου, ράντισμα των αμπελιών με τον αγιασμό και διασκέδαση με τοπικό κρασί και πολλά εδέσματα. Το απόγευμα γίνεται χορός στην πλατεία και κοπή ειδικής πίτας και διανομή των κομματιών. Σε όποιον θα τύχει παράς, θα είναι το επόμενο έτος ο "Τρύφωνας", ο πρωταγωνιστής δηλαδή του εθίμου.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Εταιρίας Αλεξανδρούπολης
23/6/2002
Εθιμικό άναμμα φωτιάς με τελετουργικό και πανηγυρικό χαρακτήρα
ΕΡΑΣΜΙΟ (Κωμόπολη) ΞΑΝΘΗ
23/3/2002
Στους οικισμούς Μαγγάνων, Ερασμίου, Μέλισσας, Αβάτου, διατηρείται το έθιμο όπου κατά τη γιορτή των ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ οι νέοι να κλέβουν κάποια αντικείμενα (λουλούδια, ρούχα, γεωργικά εργαλεία, κλπ.) από τις αυλές των ελεύθερων κοριτσιών αργά το βράδυ και να τα αφήνουν στην πλατεία του οικισμού. Την επομένη το πρωί τα κορίτσια από τα σπίτια των οποίων «κλάπηκαν» τα αντικείμενα πάνε στην πλατεία προκειμένου να τα πάρουν πίσω.
ΚΑΛΑΜΠΑΚΙ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
18/1/2002
Σε αρκετά χωριά της Δράμας, όπως και σε άλλα μέρη, ιδιαίτερα του βορειοελλαδικού χώρου, συνηθίζονται σε εορτές Αγίων τα λεγόμενα "κουρμπάνια", τα οποία αποτελούν μορφή δημοτελούς θυσιαστικής εκδήλωσης, συνεχίζοντας την παράδοση πανάρχαιων λατρευτικών δοξασιών και συνηθειών. Σε ορισμένα χωριά τα "κουρμπάνια" παρουσιάζονται με ιδιαίτερη ένταση, όπως στο Καλαμπάκι, από τους εκεί εγκατεστημένους Θρακιώτες, του αγίου Αθανασίου στις 18 Ιανουαρίου, και στο Μοναστηράκι, την πρώτη Δευτέρα μετά την Ανάληψη.
ΚΑΛΗ ΒΡΥΣΗ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
6/1 - 8/1
Η περιοχή της Δράμας και ιδιαίτερα τα χωριά του Μενοίκιου
και του Φαλακρού όρους,
έχουν να παρουσιάσουν ένα πλούσιο υλικό διονυσιακού χαρακτήρα με πληθώρα εθιμικών
πανηγυρισμών και άλλων εκδηλώσεων, που συνδέονται ιδιαίτερα με τις περιόδους του
Δωδεκαημέρου και της Αποκριάς, σε περιόδους δηλαδή που αντιστοιχούν σε εποχές
κατά τις οποίες τελούνται οι πιο γνωστές Διονυσιακές γιορτές: τα Ανθεστήρια (τέλη
Φεβρουαρίου), τα Λήναια (τέλη Ιανουαρίου), τα κατά Αγρούς Διονύσια (αρχές Ιανουαρίου),
τα Μεγάλα ή εν άστει Διονύσια (τέλη Μαρτίου).
Πρόκειται για εκδηλώσεις που τελούνται όχι με αναπαραστατική ή αναβιωτική
φολκλορική μορφή, αλλά με μορφή δρώμενου και με συνειδητή συμμετοχή όλων, ως εκπλήρωση
χρέους προς την κοινότητα, αφού οι περισσότερες από αυτές αποβλέπουν στην εξασφάλιση
της «καλής χρονιάς» στην ευρύτερη διάσταση της καλής υγείας και της πλούσιας καρποφορίας.
Στις εκδηλώσεις αυτές κυριαρχούν ζωόμορφες μεταμφιέσεις, με προβιές
ή υποκατάστατά τους και μαζί με αυτές κουδούνια, με την πρωτογενή εδώ σημασία
που έχουν ως ηχητικά αντικείμενα για το διώξιμο του κακού, τραγούδια, χοροί, αλληλοπειράγματα,
σάτιρα, ευρηματικές παραστάσεις και αναπαραστάσεις ποικίλες με συνοδεία τοπικής
λύρας, γκάιντας και νταχαρέ, στοιχεία όλα με έντονο διονυσιασμό, που μεταφέρει
σε αρχέγονες τελετές καλοχρονιάς.
Στην Καλή Βρύση πρωταγωνιστούν τα "Μπαμπούγερα", άντρες
μεταμφιεσμένοι ζωόμορφα, ζωσμένοι βαριά κουδούνια. Με το πέρας της τελετής του
αγιασμού τα Μπαμπούγερα έχουν ήδη συγκεντρωθεί έξω από την εκκλησία και με την
εντυπωσιακή και θορυβώδη παρουσία τους κυριαρχούν σ' όλο το χωριό την ημέρα των
Θεοφανίων και τις δύο επόμενες (6-8 Ιανουαρίου). Η αμφίεση των Μπαμπούγερων αποτελείται
από άσπρη περισκελίδα, γυναικείο μαύρο επενδύτη αμανίκωτο, φλοκωτό στην εσωτερική
μεριά, άσπρο πουκάμισο και πέντε μεγάλα κουδούνια που ζώνονται στη μέση. Η κεφαλή
καλύπτεται με προσωπίδα από μάλλινο λευκό ύφασμα του αργαλειού. Στο μέτωπο ράβεται
ένα στρογγυλό καθρεπτάκι, ενώ με ρούχα σχηματίζουν μεγάλη καμπούρα στη ράχη του
μεταμφιεσμένου.
Αποκορύφωμα και λήξη του γιορτασμού αποτελεί η σατιρική αναπαράσταση
γάμου στις 8 Ιανουαρίου, με συμμετοχή στη χαρά και το γλέντι όλου του χωριού και
των πολλών επισκεπτών, που τη μέρα αυτή συρρέουν στην Καλή Βρύση όχι μόνο από
την περιοχή της Δράμας αλλά και από μακρινά μέρη. Η αναπαράσταση μιμείται το τοπικό
εθιμικό τυπικό, με κάποιους νεωτερισμούς ή ευρηματικές προσαρμογές στην πραγματικότητα.
Εντυπωσιακό στοιχείο αποτελεί η ξαφνική αρπαγή της νύφης από τα Μπαμπούγερα η
οποία όμως αμέσως απελευθερώνεται. Παρότι το στοιχείο αυτό μπορεί να θεωρηθεί
ως υστερογενές, αποτελεί παραδοσιακό μοτίβο. Την τρίτη μέρα, 8 Ιανουαρίου της
Αγίας Δομνίκης, τιμούσαν τη μαμή, της οποίας η παρουσία ήταν τόσο πολύτιμη στην
παραδοσιακή κοινότητα και κοινωνία.
Μπαμπούγερα ντύνονται και παιδιά, στοιχείο της συνέχισης του εθίμου
το οποίο στην Καλή Βρύση βιώνεται ως έκφραση ψυχικής ανάγκης και λειτουργεί ως
συνειδητό χρέος στην προγονική κληρονομιά. Τα αναβιωμένα εθιμικά δρώμενα συνοδεύουν
τα παραδοσιακά όργανα της περιοχής, η γκάιντα (είδος ασκού, μουσικού οργάνου γνωστού
και στην αρχαιότητα), η λύρα και ο νταχαρές ή νταϊρές (ντέφι). Εκτός από αυτά
όμως, ως μέσα μουσικής έκφρασης χρησιμοποιούνται και αντικείμενα της καθημερινής
ζωής (κουδούνια και σήμαντρα). Το ανθρώπινο δε σώμα ως ηχοποιητικό μέσο με τα
πόδια που χτυπούν στο έδαφος καθώς και ο τρόπος που κινείται φανερώνουν το πρωταρχικό
στοιχείο της μουσικής, το ρυθμό.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Προσοτσάνης
Τις μέρες του Δωδεκαήμερου σε χωριά όπου υπάρχουν εγκατεστημένοι πρόσφυγες από τον Πόντο (Σιταγροί κ.ά.) συνηθίζονταν οι "Μωμόγεροι", είδος λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου, με σκοπό ψυχαγωγικό σήμερα, με ευετηρική όμως και αυτοί σκοπιμότητα στην πρωτογενή μορφή τους. Η αναπαράσταση γάμου αποτελεί συνηθισμένο θέμα και αγαπημένο θέαμα στα λαϊκά δρώμενα. Πριν όμως πάρει το σημερινό χαρούμενο χαρακτήρα, η εικονική τελετή γάμου αποτελούσε μαγική πράξη, που απέβλεπε στην πρόκληση γονιμικής δύναμης για την καρποφορία των χωραφιών και την αύξηση των κοπαδιών.
Στην Καλή Βρύση ο υποδυόμενος τον ιερέα, ξεφεύγοντας από τη μίμηση της θρησκευτικής τελετουργίας, προτιμά τη διαδικασία του πολιτικού γάμου, με εύθυμες παραινέσεις στο ζεύγος για αγάπη και αμοιβαία υπακοή: Γιώργη, ν' αγαπάς την έμορφη Βασίλα την Παινεμένη, να μην την αφήνεις, Γιώργη, παραπονεμένη. Και συ, Βασίλα, ν' αγαπάς τον έμορφό σου Γιώργη, να τον προσέχεις, να μη μένει η κοιλίτσα του πεινασμένη, και τρέχει στη γειτόνισσα, να της ζητάει μέλι. Κοινό όμως ποτήρι υπάρχει, έστω και με μορφή φιάλης ούζου. Υπάρχουν επίσης τα παραδοσιακά κουλούρια του γάμου με την τελετουργική και δοξασιακή τους πλαισίωση.
17/3/2002
Εθιμικό άναμμα πυράς με τελετουργικό και πανηγυρικό χαρακτήρα την Κυριακή της Τυροφάγου
17/3/2002
Εθιμικό άναμμα πυράς με τελετουργικό και πανηγυρικό χαρακτήρα την Κυριακή της Τυροφάγου
ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
24/12/2002
ΚΟΡΝΟΦΩΛΙΑ (Χωριό) ΣΟΥΦΛΙ
18/1/2002
Κουρμπάνι (Ζωοθυσία).Διατηρείται από την αρχαιότητα και θυμίζει τις θυσίες προς τιμήν των θεών ή θεοποιημένων ηρώων. Στην Κορνοφωλιά, γίνεται η εορτή του Αγίου Αθανασίου (18 Ιανουαρίου), η εκκλησία του οποίου, βρίσκεται στο νεκροταφείο του χωριού και κατά την παράδοση, ήταν το "κρυφό σχολειό" της περιοχής και πολιούχος του χωριού. Το φαγητό από το "κουρμπάνι", μαγειρεύεται το βράδυ της παραμονής και ανήμερα της γιορτής, διανέμεται σε όλες τις οικογένειες του χωριού.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Εταιρίας Αλεξανδρούπολης
25/12/2002
Θίασοι μεταμφιεσμένων, έλεγαν τα κάλαντα σε κάθε σπίτι του χωριού, ανήμερα τα Χριστούγεννα, μαζεύοντας δώρα.
"Π' αρχόντ(ι)κα σπίτια βγαίνουμι σ' αρχόντικο θα μπούμι, δε βγαιν'(ει)ς κουρτσούδα μ' να μι δγείς πούρθα στου μαχαλά σου, χρυσή πλιξούδα σούφιρα να πλέξεις τα μαλλιά σου...".
Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, όλος ο θίασος των μεταμφιεσμένων, μετά τη λήξη της λειτουργίας, συγκεντρώνεται στην κεντρική πλατεία κι επιδίδεται σε χορούς με συνοδεία γκάιντας και συμμετοχή όλων των κατοίκων. Στα διαλείμματα, εκφωνούνται σατυρικοί λόγοι και ποιήματα για τα στραβά κι ανάποδα του χωριού. Αυτή, η Διονυσιακού χαρακτήρα γιορτή με το σατυρικό της μέρος που γίνονταν για την ευετηρία (καλοχρονιά), μαρτυρεί την επιβίωση των αρχαίων προχριστιανικών παραδόσεων.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Εταιρίας Αλεξανδρούπολης
ΛΑΒΑΡΑ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
24/12 - 26/12
Ρουγκάτσια λέγονται οι μεταμφιεσμένοι σε πολλά μέρη της Βόρειας Ελλάδας
που τραγουδούν τα κάλαντα. Στα Λάβαρα αποτελούνται από δύο παρέες [όσες και οι
συνοικίες] και το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων ανταμώνουν στην παλιά
εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, όπου έλεγαν εναλλάξ κάθε ομάδα του Χριστού το τραγούδι.
Eτσι γίνονταν το "'Aνοιγμα στα Ρουγκάτσια".
Το πρωί των Χριστουγέννων οι δύο ομάδες ξεκινούσαν από τα υψώματα
του χωριού κι επισκέπτονταν όλα τα σπίτια ψάλλοντας μαζί με τα κάλαντα και διάφορα
"παινέματα" για τους κατοίκους κάθε σπιτιού π.χ. όπου είχε κορίτσι για παντρειά.
"Ιδώ μπαχτσές εκεί μπαχτσές στη μέση τα λουλούδια, έλα κισιργιανίσμ' αγάπη μου
κινούργια..."
Σήμερα το έθιμο αυτό τελείται στον κεντρικό δρόμο των Λαβάρων τις
πρωινές ώρες της πρώτης ημέρας της εορτής των Χριστουγέννων για τους οδηγούς των
διερχόμενων αυτοκινήτων.
ΛΟΥΤΡΟ (Κωμόπολη) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
Η κλοπή των αμαξιών από τις αυλές την παραμονή της εορτής των Αγίων Θεοδώρων, (1ο Σάββατο της Μεγάλης Σαρακοστής). Αυτό, το έκαναν οι νέοι που ήταν σε ηλικία γάμου στα σπίτια που είχαν κορίτσια σε ανάλογη ηλικία. Τα αμάξια σπρώχνονταν με τα χέρια κρυφά και οδηγούνταν στην πλατεία. Η απαγωγή του αμαξιού έδειχνε το ενδιαφέρον που υπήρχε για τη νέα του σπιτιού. Σήμερα που δεν υπάρχουν αμάξια, "κλέβεται" από την αυλή κάτι άλλο που μπορεί να μεταφερθεί.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Εταιρίας Αλεξανδρούπολης
ΜΑΓΓΑΝΑ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
8/1/2002
Στο δημοτικό διαμέρισμα Μαγγάνων. Το έθιμο το έφεραν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Είναι η επονομαζόμενη «ΓΙΟΡΤΗ της ΜΠΑΜΠΩΣ» η οποία γιορτάζεται κάθε έτος στις 8 Ιανουαρίου. Η γιορτή αυτή γίνεται για να τιμήσει τη «μπάμπω», δηλαδή τη γυναίκα που είχε αναλάβει να ξεγεννάει τις γυναίκες της περιοχής καθώς δεν υπήρχαν παλαιότερα οι σημερινές υποδομές στην υγεία. Στο συγκεκριμένο έθιμο συμμετέχουν μόνο γυναίκες περιορίζοντας έτσι τους άνδρες εκείνη την ημέρα στο σπίτι όπου ασχολούνται με δουλειές του σπιτιού. Το έθιμο αρχίζει το μεσημέρι. Οι γυναίκες του χωριού στολίζουν ένα κάρο με λουλούδια, πάνω στο οποίο ανεβαίνει η «μπάμπω», η γηραιότερη του χωριού. Οι γυναίκες ακολουθούν το κάρο στο σπίτι που θα πάει η «μπάμπω» για να ξεγεννήσει, χορεύοντας και φορώντας παραδοσιακές στολές. Αφού γίνει η αναπαράσταση της γέννας όλες οι γυναίκες συγκεντρώνονται πάλι στην πλατεία του χωριού, όπου ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακά φαγητά και γλυκά. Το γλέντι συνεχίζεται ως αργά το βράδυ, μόνο για γυναίκες, στην αίθουσα του πνευματικού κέντρου.
23/3/2002
Στους οικισμούς Μαγγάνων, Ερασμίου, Μέλισσας, Αβάτου, διατηρείται το έθιμο όπου κατά τη γιορτή των ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ οι νέοι κλέβουν κάποια αντικείμενα (λουλούδια, ρούχα, γεωργικά εργαλεία, κλπ.) από τις αυλές των ελεύθερων κοριτσιών αργά το βράδυ και να τα αφήνουν στην πλατεία του οικισμού. Την επομένη το πρωί τα κορίτσια από τα σπίτια των οποίων «κλάπηκαν» τα αντικείμενα πάνε στην πλατεία προκειμένου να τα πάρουν πίσω.
ΜΑΪΣΤΡΟΣ (Συνοικία) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
18/1/2002
ΜΑΝΗ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
24/12/2001 - 26/12/2001
ΜΑΡΑΣΙΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
24/6
ΜΑΥΡΟΛΕΥΚΗ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
21/5/2002
Η Μαυρολεύκη αποτελεί κάθε χρόνο πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες, που έρχονται να παρακολουθήσουν τα "Αναστενάρια", το παράδοξο αυτό, όπως χαρακτηρίζεται, έθιμο που τελείται στις 21 Μαΐου, προς τιμήν των ισαποστόλων αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Κύρια στοιχεία του είναι ο πολύωρος εκστατικός χορός με τη συνοδεία λύρας και νταουλιού, η τελετουργική ζωοθυσία και η πυροβασία των τελεστών, οι οποίοι εντυπωσιάζουν χορεύοντας πάνω στα κάρβουνα χωρίς να καίγονται.
Η πυροβασία, με το ευρύτερο εθιμικό πλαισίωμα, επαναλαμβάνεται και στις 23 Μαΐου και έτσι δίδεται η ευκαιρία για μια πιο άνετη παρακολούθηση και μελέτη του εθίμου. Ας σημειωθεί ότι πυροβασία, χωρίς όμως ιδιαίτερη δημοσιότητα, γίνεται και το βράδυ της 17ης Ιανουαρίου, πυροβασία, η οποία αποτελεί το "προζύμι", όπως λέγουν οι τελεστές, για τη μεγάλη γιορτή του Μαΐου.
Τη Δευτέρα της Τυρινής.
ΜΕΛΙΣΣΑ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
23/3/2002
Στους οικισμούς Μαγγάνων, Ερασμίου, Μέλισσας, Αβάτου, διατηρείται το έθιμο όπου κατά τη γιορτή των ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ οι νέοι να κλέβουν κάποια αντικείμενα (λουλούδια, ρούχα, γεωργικά εργαλεία, κλπ.) από τις αυλές των ελεύθερων κοριτσιών αργά το βράδυ και να τα αφήνουν στην πλατεία του οικισμού. Την επομένη το πρωί τα κορίτσια από τα σπίτια των οποίων «κλάπηκαν» τα αντικείμενα πάνε στην πλατεία προκειμένου να τα πάρουν πίσω.
ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
6/1/2003 - 8/1/2003
Με ξεχωριστό ενδιαφέρον εθιμικά παρουσιάζονται οι μέρες των Θεοφανίων, με πλούτο εκδηλώσεων και δρωμένων, όπου κυριαρχούν οι μεταμφιέσεις και μαζί με αυτές κουδούνια, τραγούδια, χοροί, παραστάσεις ευρηματικές και αναπαραστάσεις ποικίλες. Όλα τα στοιχεία δείχνουν τον πρωτογενή σκοπό αυτών των εκδηλώσεων, ο οποίος δεν είναι κανένας άλλος παρά η ευετηρία, η επίτευξη δηλαδή της καλοχρονιάς στην ευρύτερη διάσταση της καλής υγείας και της πλούσιας παραγωγής.
Στο Μοναστηράκι οι μεταμφιέσεις γίνονται ανήμερα των Θεοφανίων. Πρωταγωνιστούν οι "Αράπηδες", με μακριές υφαντές μαύρες κάπες και ψηλές κουκούλες στο κεφάλι από δέρμα κατσίκας. Στη μέση φορούν βαριά κουδούνια. Συμπρωταγωνιστές στο δρώμενο είναι οι "Τσολιάδες" με την εθνική φορεσιά και οι "Γκιλίγκες" με την τοπική γυναικεία φορεσιά. Όλοι μαζί, με λύρες και νταϊρέδες, γυρίζουν στα σπίτια του χωριού, δίδοντας και παίρνοντας ευχές.
Ακολουθεί το απόγευμα τρανός κοινοτικός χορός στην πλατεία του χωριού. Μιμητικό όργωμα και εικονική σπορά στη διάρκειά του φανερώνουν εμφανέστατα τον ευετηρικό σκοπό του δρωμένου. "Αράπηδες" γίνονται και στον Βώλακα την επομένη, 7 Ιανουαρίου, του αγίου Ιωάννου. Στη ράχη τους έχουν καμπούρα, στη μέση ζώνονται κουδούνια, το κεφάλι σκεπάζεται με προβιά, τα πρόσωπα είναι μαυρισμένα με καπνιά, στα χέρια, μαυρισμένα και αυτά, κρατούν χοντρά ξύλα. Στο ίδιο χωριό, την επομένη, 8 Ιανουαρίου, γίνεται αναπαράσταση τοπικού γάμου. Την ίδια μέρα βγαίνουν και οι "αρκούδες", άντρες μεταμφιεσμένοι με ολόκληρες προβιές.
Σε αρκετά χωριά της Δράμας, όπως και σε άλλα μέρη, ιδιαίτερα του βορειοελλαδικού χώρου, συνηθίζονται σε εορτές Αγίων τα λεγόμενα "κουρμπάνια", τα οποία αποτελούν μορφή δημοτελούς θυσιαστικής εκδήλωσης, συνεχίζοντας την παράδοση πανάρχαιων λατρευτικών δοξασιών και συνηθειών. Σε ορισμένα χωριά τα "κουρμπάνια" παρουσιάζονται με ιδιαίτερη ένταση, όπως στο Καλαμπάκι, από τους εκεί εγκατεστημένους Θρακιώτες, του αγίου Αθανασίου στις 18 Ιανουαρίου, και στο Μοναστηράκι, την πρώτη Δευτέρα μετά την Ανάληψη. Στο Μοναστηράκι το "κουρμπάνι" έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι συνδυάζεται με το λεγόμενο "αρέτσι", που αποτελεί δημοπρασία διαφόρων προσφορών σε είδος για ενίσχυση του εκκλησιαστικού ταμείου.
18/1/2003
Αναμμα εθιμικής πυράς με τελετουργικό και πανηγυρικό χαρακτήρα
1/3/2003
Εθιμικό άναμμα φωτιάς με τελετουργικό και πανηγυρικό χαρακτήρα
ΜΥΡΩΔΑΤΟ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
Στον οικισμό του Μυρωδάτου αναβιώνει κάθε χρόνο την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας , το έθιμο του "Θρακιώτικου γάμου", από τις γυναίκες του τοπικού Συλλόγου. Από νωρίς το πρωί ετοιμάζουν με κάθε λεπτομέρεια και σύμφωνα πάντα με τις παραδόσεις, την τελετή του γάμου. Με τρόπο μυσταγωγικό παρουσιάζουν όλο το μυστήριο, όπως ακριβώς γινόταν στην Ανατολική Θράκη, όπου ξεχωρίζουν τα παραδοσιακά τραγούδια και τα διάφορα γραφικά δρώμενα.
ΝΕΑ ΒΥΣΣΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
6/1/2002
25/12
ΝΕΑ ΚΕΣΣΑΝΗ (Κωμόπολη) ΞΑΝΘΗ
8/1/2002
Το έθιμο της Μπάμπως, αναβιώνει κάθε χρόνο στις 8 Ιανουαρίου από τις γυναίκες της Νέας Κεσσάνης. Οι ρίζες του ξεκινούν από την μακρινή Ανατολική Ρωμυλία και είναι ένα ξεχωριστό έθιμο, που με σεβασμό και ευλάβεια διατηρείται και ζωντανεύει μέχρι σήμερα. Με το έθιμο αυτό τιμάται η "Μπάμπω" , η μαία του χωριού, ένα πρόσωπο ξεχωριστό για τις μικρές κοινωνίες εκείνης της εποχής και ειδικά για τις γυναίκες. Στο πρόσωπό της τιμάται η ζωή, η γονιμότητα , η γυναίκα, που μέσα από τις ωδίνες του τοκετού μεταμορφώνεται σε μάνα.
Γι' αυτό η ημέρα της Μπάμπως είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στις γυναίκες, οι οποίες αφού τελέσουν όλα τα έθιμα σύμφωνα με τις υποδείξεις των μεγαλύτερων, γλεντούν και διασκεδάζουν με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια μέχρι αργά.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Αβδήρων
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
