Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΑΒΔΗΡΑ (Δήμος) ΞΑΝΘΗ
  Ο νεοσύστατος Καποδιστριακός Δήμος των Αβδήρων, προέκυψε από την συνένωση των κοινοτήτων Μάνδρας, Μυρωδάτου, Νέας Κεσσάνης και Αβδήρων και περιλαμβάνει επίσης τους οικισμούς Γκιώνα, Πεζούλα, Βελώνη και Ποταμιά. Απλώνεται σε μια έκαστη 16.400 εκτάρια και καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της παραλιακής ζώνης του Νομού Ξάνθης.
  Το λαμπρό ιστορικό παρελθόν και η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά συνθέτουν την ιδιαίτερη πολιτισμική του ταυτότητα. Εδώ, γεννήθηκαν και έδρασαν επιφανείς προσωπικότητες του αρχαίου πνεύματος, της φιλοσοφίας και των τεχνών. Εδώ, οι μνήμες του χθες σμίγουν με την ζωή του σήμερα και προσδιορίζουν με ποιότητα το αύριο.
  Η ευρύτερη περιοχή του Δήμου χαρακτηρίζεται τεράστιας οικολογικής σημασίας και προστατεύεται από την Διεθνή Συνθήκη "Ramsar". Ο υγροβιότοπος της λίμνης Βιστωνίδας με τα 300 διαφορετικά είδη πουλιών, οι λιμνοθάλασσες Λάφρη και Λαφρούδα, οι πανέμορφες παραλίες με τα ολοκάθαρα νερά και την ψιλή άμμο, η πλούσια βλάστηση και τα γραφικά λιμάνια των Αβδήρων και του Πόρτο Λάγος, συνθέτουν ένα μωσαϊκό σπάνιας φυσικής ομορφιάς που γοητεύει κάθε επισκέπτη.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Αβδήρων.

ΑΓΓΙΤΗΣ (Παραπόταμος) ΔΡΑΜΑ
  Ένας επίγειος παράδεισος μπορεί να θεωρηθεί το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη, μήκους 15km, αφού η βαθιά και στενή αυτή ποτάμια κοιλάδα ανάμεσα σε σκληρά πετρώματα, προσφέρει στον επισκέπτη μια ξεχωριστή ομορφιά και μια πρωτόγνωρη εμπειρία.
  Ο Αγγίτης ποταμός ξεκινά λίγο κάτω από το σπήλαιο του Μαρά στο Ν. Δράμας αλλά το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται μέσα στα όρια του Ν. Σερρών. Στο φαράγγι που σχηματίζει στο πέρασμα του υπάρχουν υδροχαρή δάση τα οποία καλύπτουν τα κατακόρυφα βραχώδη πρανή.
  Τα απότομα τοιχώματα της στενής κοιλάδας αποτελούν κατά μία εκδοχή τεχνητή κατασκευή των Μακεδόνων του Φιλίππου Β' σε μια προσπάθεια να αποξηράνουν τα τενάγη των Φιλίππων και Δράμας.
   Σύμφωνα με δημοσίευση του περιοδικού του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης (Φεβρουάριος του 1978), βρέθηκαν σε τρεις περιοχές βραχογραφίες που παριστάνουν καμήλες, ελάφια, ιππείς που κρατούν τα ηνία των αλόγων και ακόντια, αλλά και αφηρημένα σχέδια. Από τις παραστάσεις των ιππέων, πιθανολογείται ότι οι βραχογραφίες έγιναν τον 5ο - 6ο μ.Χ. αιώνα.
  Βασικό χαρακτηριστικό στο φαράγγι του Αγγίτη είναι τα βαθιά ρήγματα που ξεκινούν από το χωριό Συμβολή και φτάνουν μέχρι το χωριό Λευκοθέα. Η πορεία του ποταμού μέσα στη χαράδρα δεν είναι ευθεία με συνέπεια σε πολλά σημεία το νερό να αγγίζει τους βράχους, ενώ σε άλλη πλευρά να υπάρχουν αποθέσεις. Εκπληκτικής ομορφιάς είναι οι "σπηλιές" και οι καμάρες που δημιουργήθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Η χλωρίδα της κοιλάδας περιλαμβάνει όλων των ειδών τα άγρια είδη, ενώ επίσης πλούσια είναι και η πανίδα.
   Ο ποταμός Αγγίτης αποτελεί ιδανική περίπτωση για Rafting. Μία απόσταση 15 χλμ. διαχωρίζεται σε δύο διαδρομές α) Για προχωρημένους σε χρόνο 1: 30'' με πολλές εναλλαγές ανάμεσα σε πρανή 50 - 70 μ. και β) ήπιας μορφής χωρίς μεγάλο βαθμό δυσκολίας ιδανική για αρχαρίους και παιδιά ηλικίας άνω των 10 ετών. Τα καταλληλότερα σημεία για πρόσβαση είναι η περιοχή των "Γαλάζιων νερών" και ο Σταθμός της Αγγίστας.
Υπεύθυνοι κειμένων: Αριάδνη Παπαφωτίου - Γιάννης Στράτης - Μαρία Βίτσιου - Γιώργος Βογιατζής

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ροδολίβους

• http://www.rodolivos.gr/newSite/Kormista/axiotheat... (4 φωτ.)

ΑΓΓΙΤΗΣ (Οικισμός) ΔΡΑΜΑ
Ο οικισμός του Αγγίτη ανήκει στην εδαφική δικαιοδοσία του Δημοτικού Διαμερίσματος Κοκκινογείων του διευρυμένου Δήμου Προσοτσάνης, βρίσκεται βορειοδυτικά της έδρας του Δήμου και σε απόσταση 9 χμ. από αυτή.

Ιστοσελίδα Δήμου Προσοτσάνης
• http://www.prosotsani.gr/aggitis.htm

ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ (Οικισμός) ΚΑΒΑΛΑ
Ο Αγιος Χριστόφορος είναι οικισμός ο οποίος ανήκει στο Δημοτικό Διαμέρισμα της Νικήσιανης. Από εδώ ο ορεινός όγκος φαίνεται μοναδικός, είναι η αρχή για να επισκεφθείτε τα μοναστήρια και να κάνετε εξορμήσεις σε Δράμα, Αλλιστράτη, Πρώτη και Σέρρες.

Ιστοσελίδα Δήμου Παγγαίου
• http://www.dimospaggaiou.gr/gr/ag-xristoforos.html... (1 φωτ.)

Αλεποχώρι

ΑΛΕΠΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Από τους Μεταξάδες ο δρόμος συνεχίζει βορινά και περνά με μεγάλο γεφύρι τον Ερυθροπόταμο, που έρχεται από τη Βουλγαρία. Κοντά στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, είναι το Αλεποχώρι, το παλιό χωριό που ήταν στη διασταύρωση των δρόμων, από το Ορτάκιοϊ στο Διδυμότειχο. 'Hρθαν όμως οι πόλεμοι, χώρισαν τα κράτη και απόμεινε το Αλεποχώρι πλάι στην οροθετική γραμμή με τη Βουλγαρία. Το χωριό είναι ονομαστό, για την παλιά του εκκλησία του Αγίου Αθανασίου.
Κατ' εξοχήν, τιμούνται στον Νομό 'Εβρου ο Αγιος Αθανάσιος και πολλές παλιές εκκλησίες έχουν το όνομα του (Κορνοφωλιά, Σουφλί, Λάβαρα, Διδυμότειχο, Μεταξάδες και αλλού). 'Ετσι και εδώ στο Αλεποχώρι. Η εκκλησία, είναι κτισμένη με άσπρες πλάκες και χωρίς παράθυρα και καμπαναριό, ταπεινή στην εμφάνιση και στο ύψος και καταχωμένη κατά ένα μέρος μέσα στη γη, για να μην προκαλεί τον αλλόπιστο κατακτητή. Λένε πως ήταν το "Κρυφό σχολειό" της περιοχής και της εποχής που οικοδομήθηκε (1729). Είναι διακοσμημένη με τοιχογραφίες και ξυλόγλυπτο τέμπλο της ίδιας εποχής.

Ιστοσελίδα Αναπτυξιακής Εταιρίας Αλεξανδούπολης
• http://www.aneta.gr/evrostour/Dimoi/didy10.htm

ΑΛΥΚΗ (Οικισμός) ΘΑΣΟΣ
  Μια από τις ωραιότερες τοποθεσίες της Θάσου είναι η Αλυκή. Εδώ βρίσκεται ένας αρχαιολογικός χώρος στον οποίο υπάρχουν μνημεία, αρχαία και μεσαιωνικά.
  Στο σημείο αυτό υπήρχε ένας σημαντικός αρχαιολογικός οικισμός, ακριβώς πίσω από τις καλυβούλες που βρίσκονται σήμερα στην παραλία. Ο οικισμός αυτός έζησε μέρες μεγάλου πλούτου, κάτι που συμπεραίνεται από τα διασωθέντα μνημεία. Τα σπουδαιότερα από αυτά είναι το ιερό, οι λατρευτικές σπηλιές και τα λατομεία μαρμάρων. Ο οικισμός της Αλυκής έζησε όμως τα μεγαλύτερα χρόνια ακμής στους μέσους χρόνους. Από την εποχή αυτή σώζονται τα ερείπια από δύο βασιλικές εκκλησίες που χτίσθηκαν επάνω στο ύψωμα, λίγο πριν τα λατομεία.
  Τα λατομεία και ο οικισμός εγκαταλείφθηκαν τον 7ο μ.Χ αιώνα, λόγω πειρατικών επιδρομών. Ομως ο οικισμός ξαναγεννήθηκε μετά από πολλά χρόνια. Πριν από αρκετά χρόνια, η Αλυκή είχε μόνο καλύβες ψαράδων και ελαιοπαραγωγών. Σήμερα το μαγευτικό αυτό κομμάτι της Θάσου έχει μεταμορφωθεί. Τα καθάρια νερά του κόλπου αποτελούν μια ανεπανάληπτη φυσική πισίνα, ανάμεσα σε πεύκα, ελαιόδεντρα και μνημεία.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αμορίου

ΑΜΟΡΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Τηλέφωνο: +30 25530 31354
  Αγνωστο αν οι κάτοικοι έχουν έρθει εδώ από το Αμόριο της Φρυγίας ή αν το χωριό πήρε το όνομά του από το αμμώδες χώμα ή τις μουριές που είχε. Το βέβαιο είναι ότι βρέθηκε εδώ χάλκινο αγαλματίδιο της θεάς Αρτέμιδος Βένδιδος, που βρίσκεται στο μουσείο Καβάλας ενισχύοντας την άποψη ότι εδώ πρέπει να υπάρχει και ο ναός της. Στο Αμόριο υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (1921), ενώ στην περιοχή γύρω από το χωριό υπάρχει το μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (δεξιά στο χωριό 4χλμ.) και το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου (δεξιά στο χωριό 1,5χλμ.). Στην περιοχή 'Του Μπάρμπα η βρύση', 1χλμ. βόρεια του χωριού, 30 χλμ. δυτικά της ομώνυμης βρύσης, υπάρχουν ίχνη αρχαίου οικισμού. Στην επιφάνεια του εδάφους όστρακα χρηστικής κεραμικής και κέραμοι ρωμαϊκής και βυζαντινής περιόδου.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Ορφέα

Δημοτικό Διαμέρισμα Ανθοχωρίου

ΑΝΘΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
Το Ανθοχώρι βρίσκεται στους πρόποδες του Μενοικίου. Εδώ εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες ποντιακής καταγωγής από το Καρς του Καυκάσου και τη Σαμψούντα του αλησμόνητου Πόντου, και ασχολήθηκαν τις πρώτες δεκαετίες με την προσοδοφόρα καπνοκαλλιέργεια. Στο χωριό των 155 κατοίκων, σήμερα, οι περισσότεροι εξακολουθούν να ασχολούνται με τη γεωργία, καλλιεργώντας βαμβάκι και σιτηρά. Μαζί τους οι πρώτοι κάτοικοι έφεραν από τις πατρίδες της Ανατολής τα παλαιά εικονίσματα που κοσμούν την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, όπου διοργανώνεται τοπικό πανηγύρι στις 3 Νοεμβρίου σε ανάμνηση των εγκαινίων της εκκλησίας το 1927, μια ευκαιρία για τους μετανάστες του χωριού στα αστικά κέντρα να επιστρέψουν στον τόπο τους.

ΑΡΔΑΝΙ (Χωριό) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
  Πρόσφυγες από το χωριό Ροδώνι της Αν. Θράκης, που κατά παράφραση ονομάστηκε Αρδάνιο. Οι αρχαιολόγοι τοποθετούν εδώ την αρχαία Δύμη. Βρίσκονται κατά καιρούς αρχαϊκά αγγεία που πιστοποιούν τον αρχαίο της πολιτισμό. Βρέθηκε πριν λίγα χρόνια μία μεγάλη σαρκοφάγος του 2ου μ.Χ. αιώνα, στολισμένη με έρωτες, γιρλάντες και τα ανάγλυφα βουκράνια (κοσμεί σήμερα το μουσείο Κομοτηνής). Ο Όμηρος μας πληροφορεί ότι εδώ ήταν η αρχαία Δύμη που ιδρύθηκε από τους κατοίκους της Φρυγίας (Σαγγάριος ποταμός), με εντολή του βασιλιά Δύμα, γενάρχη των Δωριέων Αιγίμιου και πατέρα της Εκάβης δεύτερης γυναίκας του Πριάμου. Στην εύφορη γη της Θράκης που εγκαταστάθηκαν ανέπτυξαν έναν αξιόλογο πολιτισμό.
Η μάχη του Αρδανίου
Ελαφρές δυνάμεις των Ελλήνων ανταρτών το 1912 έδωσαν δαδιά σε αμούστακα παιδιά, με εντολή να ανεβοκατεβαίνουν τους λόφους πάνω στα κάρα. Τα όπλα και τα κανόνια ήταν ελάχιστα. Η μεραρχία των Τούρκων, βλέποντας να μετακινούνται συνεχώς οι φωτιές, δεν κράτησαν τις θέσεις τους. Η ηρωϊκή μάχη των λίγων εναντίον των πολλών έγινε θρύλος του χωριού και όλης της Θράκης.
Πηγή: "Τουριστικός, Ιστορικός, Αρχαιολογικός Οδηγός Θράκης", Δημήτριος Δ. Καρακούσης

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Φερών

• http://www.feres.gr/dhmos.htm

Δημοτικό Διαμέρισμα Αρζου

ΑΡΖΟΣ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 51275
  Είναι ένα από τα πιο αξιόλογα μέρη της περιοχής. Στον Αρζο εγκαταστάθηκαν Έλληνες από τις περιοχές Ορτάκιοϊ και Ανδριανούπολης. Σε τύμβο που έχει ανασκαφεί βρέθηκαν πολλά αντικείμενα του 4ου π.Χ. αιώνα όπως χάλκινη ραμφόστομη οινοχόη (κανάτα), χάλκινη ρομφόστομη οινοχόη (κανάτα με λαβή) και κύπελλα που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής. Στον εορτασμό της "Ζωοδόχου Πηγής" (κινητή εορτή) γιορτάζει η εκκλησία του χωριού και διοργανώνεται πανηγύρι.
  Ο ποταμός, δίπλα στον οποίο βρίσκεται ομώνυμος οικισμός, μαρτυρείται σε ένα είδος οδοιπορικού της ύστερης αρχαιότητας πριν και μετά τη Βερόη. Ορισμένες μεσαιωνικές πηγές, βασιζόμενες σε άλλες αραιότερες, συγχέουν τον ποταμό (Arzos, Arxos) με τον Tonzos (Tuntza), αφού αναφέρουν ότι ενώνεται μαζί με δύο άλλους ποταμούς κοντά στην Αδριανούπολη.

ΑΣΤΡΙΔΑ (Οικισμός) ΘΑΣΟΣ
  Η Αστρίδα είναι μια μεγάλη περιοχή, γεμάτη κτήματα, στα Ν.Α του νησιού. Ονομάζεται έτσι γιατί σχεδόν όλο το χρόνο ο ουρανός είναι καθαρός και τα βράδια κάνει υπέροχες ξαστεριές. Εκτός αυτού, έχει το πιο υγιεινό κλίμα της Θάσου και το πιο ελαφρύ νερό. Η βλάστηση μπορεί να είναι φτωχή, η ομορφιά της όμως είναι μοναδική.
  Από παλιά εδώ υπήρχε ένας μικρός οικισμός από καλυβούλες για τη διαμονή των κτηνοτρόφων και των ελαιοπαραγωγών.
  Σήμερα η περιοχή είναι γεμάτη σύγχρονα ξενοδοχεία και κέντρα, έτοιμα να εξυπηρετήσουν τους επισκέπτες.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης.

ΒΙΣΤΩΝΙΔΑ (Δήμος) ΞΑΝΘΗ
  Ο Δήμος Βιστωνίδας καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα της πεδιάδας της Ξάνθης. Συνορεύει βόρεια με το Δήμο Ξάνθης, ανατολικά με το νομό Ροδόπης και τη λιμνοθάλασσα Βιστωνίδα, νότια με το Δήμο Αβδήρων και δυτικά με το Δήμο Τοπείρου.
  Πρωτεύουσα του Δήμου Βιστωνίδας είναι η Γενισέα, που έχει μακραίωνη ιστορία, όντας κέντρο της περιοχής Ξάνθης κατά την Οθωμανική κατοχή. Στα όρια του Δήμου έχουν εντοπιστεί αξιόλογοι αρχαιολογικοί χώροι (Διομήδεια, Μαγικό, Κουτσό, Σέλινο, Πολύσιτο, Πηγάδια, Ν. Ζυγό) από τα νεολιθικά ως τα ύστερα βυζαντινά χρόνια.
  Παραδοσιακοί οικισμοί, σπίτια, εκκλησίες βρίσκονται σε όλους τους οικισμούς του Δήμου, που αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα μετά το 1922 και την άφιξη των προσφύγων.
  Οι κάτοικοι του Δήμου, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, ζουν αρμονικά και συμβάλλουν στη γενικότερη ανάπτυξη και πρόοδο.
  Στην αρχαία εποχή την περιοχή κατοικούσαν οι Βίστωνες, γύρω από τη λίμνη Βιστωνίδα, απ’ όπου και το όνομα του Δήμου. Ο Βασιλιάς των Βιστώνων Διομήδης με τα άλογά του, που σκότωσε ο Ηρακλής, έχει αφήσει τα αποτυπώματά του σε όλη την περιοχή.
  Η περιοχή κατοικούνταν συνεχώς από τα αρχαία κλασικά, ελληνιστικά, ρωμαϊκά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά χρόνια, όπως δείχνουν τα αρχαιολογικά ίχνη, ενώ στα Βόρεια του Δήμου περνούσε η Εγνατία Οδός.
  Ο Δήμος Βιστωνίδας διαπερνάται από την εθνική οδό Ξάνθης-Κομοτηνής μέσω Λάγους. Σ’ όλο το εθνικό και επαρχιακό δίκτυο, στις κορυφές των στύλων της Δ.Ε.Η., ο επισκέπτης βλέπει φωλιές πελαργών, με τους πελαργούς και τα μικρά τους, να συνδέουν τη φύση με τον άνθρωπο.
  Το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, λιγότερο ή περισσότερο κοντά στη λίμνη Βιστωνίδα, ένια ένας ονειρικός συνδυασμός χρωμάτων και αποχρώσεων. Κάθε εποχή με το χρώμα, κάθε εποχή με τις μυρουδιές, την πανίδα και χλωρίδα της ευλογημένης τούτης γης. Η παρουσία του ανθρώπου διακριτική και ευγενική.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Βιστωνίδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γεωργιανής

ΓΕΩΡΓΙΑΝΗ (Κωμόπολη) ΚΑΒΑΛΑ
  Η Γεωργιανή είναι ένα θαυμάσιο και γραφικό Δημοτικό Διαμέρισμα. Στην ρίζα του Παγγαίου αποτελεί αφετηρία για περιπάτους. Στα καφέ και τις ταβέρνες μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ σας ή να γευθείτε μοναδικές νοστιμιές ακόμη και από ποντιακή κουζίνα. Οι χαμογελαστοί δημότες σας καλοσωρίζουν με την φιλοξενία και σας καλούν για ένα τσίπουρο.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γραμμένης

ΓΡΑΜΜΕΝΗ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
Τηλέφωνο: +30 25220 60245
Στο Δ.Δ. Γραμμένης βρέθηκαν ίχνη αρχαίου οικισμού με ζωή από τη θρακική μέχρι τη ρωμαϊκή εποχή και σώζεται ο ναός των Ταξιαρχών του 1873. Στο χωριό διοργανώνεται στις 7-9 Σεπτεμβρίου πανηγύρι τιμώντας τη Γέννηση της Θεοτόκου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Διδυμοτείχου

ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ (Πόλη) ΕΒΡΟΣ
  Μέσα στην αχλή του μύθου και της προϊστορίας εμφανίστηκαν οι Θρακοπελασγοί και όρθωσαν πανύψηλα τείχη στην περιοχή του λόφου Καλέ, για να την προφυλάξουν από βαρβαρικές επιδρομές. Σ' αυτή την οχυρή θέση ιδρύθηκε το Βυζαντιακό Διδυμότειχο γύρω στον 9ο μ.Χ. αιώνα. Η ονομασία του σχετίζεται άμεσα με την οχύρωσή του: ένα διπλό τείχος που διακρίνεται σήμερα, περιέβαλε τα ευάλωτα σημεία του λόφου. Αυτό το δίδυμο τείχος έδωσε το όνομά του στην πόλη.
  Το σημερινό Διδυμότειχο, κτισμένο στην ίδια θέση, βρίσκεται στο κέντρο του κατά μήκος άξονα του Νομού Έβρου και απέχει 1 χλμ. από τον ομώνυμο ποταμό, φυσικό σύνορο με την Τουρκία.
  Σήμερα, πάνω στα κάστρα, που παλιά ήταν το κέντρο της ζωής της πόλης, υπάρχει ο παραδοσιακός οικισμός, οι βυζαντινές εκκλησίες και οι λαξεμένες σπηλιές υπόγεια των σπιτιών του Βυζαντιακού Διδυμότειχου. Με το πέρασμα των χρόνων, η πόλη επεκτάθηκε και έξω από τα τείχη, όπου και μετατοπίστηκε το κέντρο βάρους της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής του τόπου.
  Η αντίθεση που δημιουργούν τα κάστρα με τον κατάφυτο στις όχθες Ερυθροπόταμο, τον παραπόταμο του Έβρου που περιρρέει το Διδυμότειχο, προσδίδει μια γραφική αρμονία στην πόλη. Αυτή η αντίθεση της πέτρας με το πράσινο επιτείνεται με το δάσος "Τσίχλα", μια θαυμάσια τοποθεσία, φυσικό πνεύμονα της περιοχής.
  Το Διδυμότειχο υπήρξε η αρχαιότερη Θρακική πόλη με αναπτυγμένο εμπόριο τόσο με την Αθήνα, όσο και με τις άλλες Ελληνικές πόλεις και τα νησιά.
  Στη Ρωμαϊκή εποχή αποτέλεσε διοικητικό κέντρο, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι ο Τραϊανός διάλεξε την περιοχή για να ιδρύσει σ’ ένα γειτονικό λόφο μια νέα Ρωμαϊκή πόλη, την Πλωτινόπολη.
  Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους το Διδυμότειχο γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του. Στα 1325, με τον πρώτο διχασμό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, γίνεται δεύτερη πρωτεύουσα του Βυζαντίου, με βασιλιά τον Ανδρόνικο Γ. Στα 1341 με τον δεύτερο διχασμό, ο Ιωάννης Καντακουζηνός στέφεται αυτοκράτορας στο ναό του Αγίου Γεωργίου του Παλαιοκαστρίτη μέσα στο κάστρο του Διδυμότειχου και κάνει την πόλη πρωτεύουσα του κράτους του.
  Εδώ γεννήθηκαν ο κατόπιν αυτοκράτορας του κρατιδίου του Νικαίας Ιωάννης Γ Βατάτζης, ο αυτοκράτορας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας Ιωάννης Ε Παλαιολόγος και ο σουλτάνος των Τούρκων Βαγιαζίτ Α ο Κεραυνός.
  Η θέση της πόλης, τα οχυρά της και τα πανύψηλα και μεγαλόπρεπα τείχη της, προσείλκυσαν κατά καιρούς κάθε διερχόμενο λαό ή επιδρομέα. Γι’ αυτό το λόγο, έγινε στόχος πολλών επιδρομών στη μεγάλη ιστορική της πορεία. Στα 1361 εκπορθείται από τους Τούρκους επί Μουράτ Α και γίνεται πρωτεύουσα του Οθωμανικού κράτους στην Ευρώπη μέχρι το 1368. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους καταλήφθηκε διαδοχικά από Βουλγάρους και Τούρκους και απελευθερώθηκε το Μάη του 1920, οπότε και περιήλθε οριστικά στην Ελλάδα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Διδυμοτείχου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δικαίας

ΔΙΚΑΙΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
  Κεφαλοχώρι της περιοχής έδρα του Δήμου Τριγώνου, με δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες.
  Στα Δίκαια εγκαταστάθηκαν Καβακλιώτες, Δημητρικιώτες, Αρβανίτες αλλά και μια οικογένεια Σαρακατσάνων. Οι περισσότεροι ήρθαν από το Καβακλί, το σημερινό Τοπόλοβγκραντ της Βουλγαρίας. Οι Δημητρικιώτες ήρθαν από το Δημητρίκιοϊ ακριβώς απέναντι από τον Έβρο. Οι Αρβανιτόφωνοι προήλθαν από το Μεγάλο Ζαλούφι της Ανατολικής Θράκης σημερινή Ευρωπαϊκή Τουρκία.
  Αλλάζει η διάθεση του επισκέπτη τους καλοκαιρινούς ιδίως μήνες. Την 1η του μηνός Φεβρουαρίου αναβιώνει το έθιμο του "Τρύφωνα", προστάτη των αμπελουργών. Στις 26 Οκτωβρίου εορτή του Αγίου Δημητρίου οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Διασκέδαση, κέφι και γλέντι χαρίζεται σ' αυτούς που συμμετέχουν στα πανηγύρια των Δικαίων. Κάθε καλοκαίρι τον Δεκαπενταύγουστο ο Δήμος Τριγώνου διοργανώνει Φεστιβάλ παραδοσιακών χορών "Ευρώπη και Παράδοση Συνάντηση στον Έβρο" στο υπαίθριο θέατρο Δικαίων.
  Ακόμη, στους τύμβους των Δικαίων ο επισκέπτης θα δει τους κεραμοσκεπείς τάφους (όσοι απ' αυτούς έχουν ανοιχθεί), μέσα στους οποίους βρέθηκαν χρυσά δαχτυλίδια, σκουλαρίκια, χάνδρες, γυάλινα δοχεία και νομίσματα του 2ου μ.Χ. αιώνα. Επίσης θα δει τους τάφους των γαιοκτημόνων της εποχής του αυτ/ρα Κομμόδου (117-192 μ.Χ.) όπου βρέθηκαν αγγεία με τέσσερις λαβές, χάλκινη πόρπη, ανάγλυφα ζάρια κ.λπ. Ο Ησύχιος μας πληροφορεί για τους τύμβους αυτούς. Η φράση "ποιείν τύμβον" σημαίνει θάπτειν.
Γεωγραφική Θέση: 67 Km βόρεια από την Ορεστιάδα
Υψόμετρo: 55 m
Κλίμα: Το κλίμα είναι ηπειρωτικό. Οι βροχές και τα χιόνια είναι συχνά φαινόμενα, ενώ οι χειμώνες χαρακτηρίζονται σαν δριμείς.

ΔΙΛΟΦΟΣ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Στο Δίλοφο βρίσκεται ο τάφος του εθνικού ήρωα των Βουλγάρων, ΚαπετάνΑντρέεφ, που τον σκότωσαν οι Τούρκοι στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων του 1912-13. Οι κάτοικοι του Διλόφου ήρθαν από την Ανατολική και Βόρεια Θράκη.

Ιστοσελίδα Δήμου Τριγώνων
• http://www.trigono.gr/cgs/index.cfm?id=1309

ΔΟΡΙΣΚΟΣ (Αρχαία πόλη) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
  Ο αρχαίος Δορίσκος απέχει από τις Φέρες 5 χιλιόμετρα και από την Αλεξανδρούπολη 22 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο που κατηφορίζει απότομα για να ενωθεί με την εύφορη κοιλάδα του ποταμού Έβρου.
  Σε αυτό το σημείο ήρθαν και κατοίκησαν οι πρώτοι Θρακοέλληνες και δημιούργησαν έναν οικισμό που σιγά - σιγά εξελίχθηκε σε μία πλούσια πόλη την οποία προστάτευε ένα μεγάλο πανίσχυρο τείχος. Στην εξέλιξη της περιοχής συνέβαλε το ήπιο κλίμα, ο άφθονος φυσικός πλούτος και η εύκολη μετακίνηση με τα πλωτά μέσα που υπήρχαν. Αναπτύχθηκε η οικονομία, το εμπόριο και ο πολιτισμός, όπως αποδεικνύεται από την εύρεση νομισμάτων της Αίνου, της Σαμοθράκης, της Μαρώνειας, του Φιλίππου, του Αλεξάνδρου και του Λυσίμαχου. Πιθανολογείται ότι ο Δορίσκος "έκοψε" δικό του νόμισμα.
  Η εύρεση πολυάριθμων χειροποίητων αγγείων τοποθετεί χρονολογικά την ύπαρξη του αρχαίου Δορίσκου πριν τον κεραμικό τροχό. Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα ότι ο αρχαίος Δορίσκος προϋπήρχε και δεν δημιουργήθηκε από τον Δαρείο. Ο Δαρείος πέρασε από τον Δορίσκο όπως και ο Ξέρξης, ο οποίος έσυρε τα καράβια του στην παραλία του Δορίσκου και καθώς τα επισκεύαζε μέτρησε και τον στρατό του. Ο Δορίσκος υπήρξε στρατηγικός κόμβος για τις στρατιές του Δαρείου, του Ξέρξη, του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, ενώνοντας την Ασία με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στο πέρασμά του ο Μέγας Αλέξανδρος άφησε να διοικεί στην πόλη του Δορίσκου τον Βασιλιά Λυσίμαχο.
  Ο Δορίσκος αναφέρεται μέχρι και τα πρώτα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μ.Χ., από εκεί και πέρα χάνεται. Πιθανόν ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Τραϊανός λεηλατώντας, τον κατέστρεψε για να δημιουργήσει την Τραϊανούπολη.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Φερών

• http://www.feres.gr/dhmos.htm (1 φωτ.)

ΕΒΡΟΣ (Νομός) ΕΛΛΑΔΑ
  Ο νομός Έβρου είναι ένας από τους μεγαλύτερους νομούς της χώρας με συνολική έκταση 4.242 τμ η οποία καταλαμβάνει το 49,5% της έκτασης της Θράκης και το 3,2 της επικράτειας. Η διοικητική διαίρεση χωρίζει το νομό σε 13 μεγάλους δήμους. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του Έβρου είναι 114.023 άτομα. Η οικονομία του στηρίζεται ακόμη στον πρωτογενή τομέα αλλά μειώνεται συνεχώς, προς όφελος του τριτογενή ο οποίος εξελίσσεται σε βασικό παράγοντα απασχόλησης και παραγωγής νέων προϊόντων.
  Η γεωπολιτική θέση του νομού ως βορειοανατολικού συνόρου της Ε.Ε, μεταξύ τριών στρατηγικών σημείων, έντονης οικονομικής και πολιτικής δραστηριότητας προσδίδει το συγκριτικό πλεονέκτημα που επιβάλλει την υποστήριξη αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, εθνικού και διευρωπαϊκού χαρακτήρα.
  Ο Έβρος διαθέτει φυσικές ομορφιές, περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος (βιότοποι Δέλτα ποταμού Έβρου, Δάσος Δαδιάς, Σαμοθράκη), πληθώρα περιοχών με ιστορικό ενδιαφέρον και αρχαιολογικό πλούτο (Τραϊανούπολη, Αρχαία Μεσημβρία, Μάκρη, Διδυμότειχο, Φέρες), καθώς και πανέμορφες και καθαρές παραλίες που έχουν τιμηθεί με τη Γαλάζια Σημαία της Ε.Ε (Αλεξανδρούπολη, Δίκελλα, Μεσημβρία, Νέα Χηλή και Σαμοθράκη).
  Ο νομός προσφέρεται επίσης και για εναλλακτικές μορφές τουρισμού όπως ιαματικός, φυσιολατρικός, αγροτουρισμός κ.ά. Σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες, πανσιόν, οικοτουριστικοί ξενώνες και δημοτικά κάμπινγκ, εξασφαλίζουν μεγάλη δυνατότητα επιλογής στους επισκέπτες. Επίσης οι σημαντικές επενδύσεις της Νομαρχίας στον τομέα του τουρισμού, η ανάπτυξη των υποδομών και τα μεγάλα έργα όπως η Εγνατία Οδός, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και των τριών οδικών πυλών εισόδου από Τουρκία και Βουλγαρία προσφέρουν στον επισκέπτη άνετη και ασφαλή μετακίνηση. Η υψηλή ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, οι χαμηλές τιμές, η ζεστή φιλοξενία, η ξεχωριστή Εβρίτικη κουζίνα, η κοσμική ζωή και ψυχαγωγία σε συνδυασμό με τις σύγχρονες τουριστικές υποδομές καθιστούν το νομό μας ιδιαίτερα ελκυστικό.
  Στις πόλεις του νομού μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει φυσικές ομορφιές, πλούσιες τοπικές αγορές, φθηνές τιμές και να διασκεδάσει τη νύχτα σε ξεχωριστούς μουσικούς χώρους χωρίς να στερηθεί τις ανέσεις ενός ήσυχου και διακριτικού περιβάλλοντος.
(Κείμενο: Α. Αθανασιάδης, Κ. Πιστόλας, Θ. Πολίτης, Μ. Τουλούδη)
Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Έβρου (2003).

Δημοτικό Διαμέρισμα Ελαίας

ΕΛΑΙΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 51274
Στην Ελαία εγκαταστάθηκαν κάτοικοι της Γυαλιάς μετά την οριοθέτηση της μεθορίου από τους συμμάχους μας, το Μάη του 1920. Τα χωράφια του χωριού βρέθηκαν στην πλευρά της Βουλγαρίας καθώς και η περίφημη Μονή της Λαμπούς. Στην Ελιά βρέθηκε πλάκα 80x50 εκ. με ανάγλυφη παράσταση γυμνού άνδρα, πιθανότατα του Ηρακλή, και δεύτερη ενός περιστεριού και σκύλου. Τα ευρήματα χρονολογούνται στους Ρωμαϊκούς χρόνους (323-330 μ.Χ.) και βρίσκονται στο Αρχαιολογικό μουσείο Κομοτηνής.

ΕΛΑΤΙΑ (Δάσος) ΔΡΑΜΑ
  Στην περιοχή Ελατιάς βρίσκονται τα μοναδικά στη χώρα μας δάση ερυθρελάτης και σημύδας. Χαρακτηρίζεται από το πρωτόγνωρο, για τα ελληνικά δεδομένα, τοπίο (παραπέμπει σε αντίστοιχο της μεσευρώπης) που σχηματίζουν τα δάση της ερυθρελάτης.
  Η περιοχή εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου και στη θέση “Κούτρα” (72 χλμ. από τη Δράμα) υπάρχει το δασικό χωριό της Ελατιάς. Αυτό αποτελείται από εντυπωσιακά πέτρινα κτίρια, τα οποία η δασική υπηρεσία χρησιμοποιεί εκτός των άλλων σκοπών και για φιλοξενία επισκεπτών.
  Ανατολικά του χωριού και σε απόσταση 7 χλμ υπάρχει η θέση “Στραβόρεμα”, που είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η περιοχή για υπαίθρια αναψυχή (με τις ανάλογες εγκαταστάσεις).
  Στην περιοχή Ελατιάς υπάρχει πυκνό δίκτυο δασικών δρόμων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για περιήγηση σε αξιόλογες περιοχές όπως: “Γυμνός λόφος”, “Τσάκαλος”, “1500”, “δάσος σημύδας” κ.ά.
(Κείμενο: Μιχάλης Μαναρίδης, Χαρητάκης Παπαϊωάννου)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Δράμας (2000).

Ελαφοχώρι

ΕΛΑΦΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Το Ελαφοχώρι, είναι ξακουστό, γιατί σε αρχαίο τύμβο, πλάι στα τελευταία σπίτια, αποκαλύφτηκε Μακεδονικός τάφος μεγάλης αρχαιολογικής αξίας. Χρονολογείται στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., ή στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.. Αποτελείται από δρόμο, προθάλαμο και κυρίως θάλαμο με κιβωτιόσχημη κλίνη και είναι σκεπασμένος με ημικυλινδρική καμάρα.

Ιστοσελίδα Αναπτυξιακής Εταιρίας Αλεξανδρούπολης
• http://www.aneta.gr/evrostour/Dimoi/didy10.htm

ΘΑΣΟΣ (Νησί) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ
  Ένα από τα πλέον διάσημα νησιά της Ελλάδος, η Θάσος, ανήκει στο Νομό Καβάλας. Το βορειότερο νησί του Αιγαίου πελάγους, βρίσκεται σε απόσταση 8 χιλιομέτρων απέναντι από τα παράλια της Ανατολικής Μακεδονίας, σε μικρή απόσταση από την Κεραμωτή και τις εκβολές του Νέστου Ποταμού. Έχει συνολική έκταση 380τ.χλμ. και 14.000 κατοίκους. Το ψηλότερο σημείο του νησιού είναι το Υψάριο, με ύψος 1.127 μέτρα, η κορυφή του Προφήτη Ηλία σε ύψος 1.108 μέτρα.
  Γύρω του, απλώνονται οι δαντελένιες ακτές του.
  Η Θάσος αποτελεί έναν ενιαίο Δήμο, με πρωτεύουσα το Λιμένα. Εκεί, όπως και στα Λιμενάρια, υπάρχουν όλες οι υπηρεσίες για την εξυπηρέτηση του κοινού και το κάθε χωριό κρύβει τις δικές του εκπλήξεις.
  Το κλίμα της είναι εύκρατο και υγιεινό. Το καλοκαίρι δροσερό και ο χειμώνας ήπιος. Η αγορά της πλήρης, ικανή να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις.
  Η Θάσος, παρά το γεγονός ότι αποτελεί ένα πολυσύχναστο νησί, την ίδια στιγμή θεωρείται ως το ιδανικό μέρος για γαλήνιες διακοπές, καθώς έχει πολλές απομακρυσμένες περιοχές που είναι πολύ ήσυχες.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης .

ΘΑΣΟΣ (Λιμάνι) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ
  Η Θάσος ή Λιμένας είναι η πρωτεύουσα του νησιού της Θάσου και είναι μια μικρή, γραφική πόλη με λευκά σπίτια και κεραμιδένιες σκεπές. Είναι η πόλη στην οποία διαδραματίζονταν τα σημαντικότερα γεγονότα στο νησί. Η πόλη του χθες και η πόλη του σήμερα. Αυτή που ξυπνά θύμησες και μνήμες από μια άλλη εποχή και η σύγχρονη πόλη που αναπτύσσεται συνεχώς σε ένα τουριστικό κέντρο διεθνούς απήχησης.
  Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα της πόλης είναι η αρχαία πόλη. Η παλιά πόλη ήταν χτισμένη στο ίδιο σημείο που βρίσκεται και η σημερινή πρωτεύουσα, ο Λιμένας. Γύρω της είχε κτισθεί ένα ψηλό, απόρθητο τείχος, κατασκευασμένο από τεράστια τετράγωνα μάρμαρα και πέτρινες πλάκες. Το ψηλότερο σημείο της πόλης ήταν η Ακρόπολη, που περιστοιχίζονταν από ένα πολύ ψηλό τείχος. Εκεί φυλάγονταν οι θησαυροί ολόκληρης της πολιτείας. Στο χώρο της Ακρόπολης σήμερα σώζονται δύο πύργοι, μία δεξαμενή νερού κι ένα ερειπωμένο εκκλησάκι. Η Αγορά της παλιάς πόλης, πολύ κοντά στο παλιό λιμάνι και πίσω από τα καταπράσινα πλατάνια, σώζεται ακόμη και σήμερα, όπως και το αρχαίο θέατρο, όπου και κάθε χρόνο φιλοξενούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
  Ξεχωρίζει όμως και το Εβραιόκαστρο, μια παλαιοχριστιανική εκκλησία, η οποία είχε καταλάβει τη θέση ενός άλλου, προγενέστερου αρχαίου ιερού.
  Το καλοκαίρι οι επισκέπτες της πόλης, Έλληνες και ξένοι, είναι πολλοί, αφού ο Λιμένας είναι η αφετηρία για να πραγματοποιήσει κανείς εκδρομές στις παραλίες, αλλά και στα ορεινά του νησιού.
  Ο επισκέπτης μπορεί να μείνει σε ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα δωμάτια στο κέντρο της πόλης και στις παρυφές της. Δίπλα στη θάλασσα υπάρχουν πολλά ταβερνάκια, όπου μπορεί κανείς να δοκιμάσει τα τοπικά φαγητά, ενώ σε όλη την πόλη υπάρχουν και πολλά καταστήματα που πωλούν αναμνηστικά. Για κολύμπι προσφέρονται οι παραλίες Λιμένας, Γλυφάδα και Γλυφονέρι.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης .

Δημοτικό Διαμέρισμα Θεολόγου

ΘΕΟΛΟΓΟΣ (Κωμόπολη) ΘΑΣΟΣ
Τηλέφωνο: +30 25930 31203
  Η ιστορία του Θεολόγου ξεκινά από τους προϊστορικούς χρόνους και είναι τόσο παλιά που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Θρύλοι και παραδόσεις συνοδεύουν την πορεία του μέσα στο χρόνο.
  Ο Θεολόγος είναι κτισμένος στο κέντρο της Θάσου. Τα άφθονα και καθαρά νερά, η πυκνή βλάστηση και η σημερινή τοποθεσία όπου βρίσκεται το χωριό, είναι ο λόγος που ήρθαν κι εγκαταστάθηκαν εδώ μοναχοί από το Αγιο Ορος. Οι καλόγεροι αξιοποίησαν τις φυσικές αυτές δυνατότητες και κυρίως τις πλούσιες πηγές, δημιουργώντας πολλά μετόχια και υδρόμυλους.
  Η εγκατάσταση των Τούρκων στο Θεολόγο και το Μεγάλο Καζαβίτι, που ήταν τα δύο μεγάλα χωριά της Θάσου, οδήγησε στην ίδρυση του πρώτου οικισμού του Θεολόγου. Την εποχή που η Θάσος αρχίζει να παρακμάζει και να απομονώνεται λόγω των πειρατών, ο Θεολόγος εξελίσσεται στο πιο σημαντικό κεφαλοχώρι της Θάσου. Πρωτοστατεί στη διοίκηση του νησιού και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα αναλαμβάνει τη διεύθυνση των πολιτικών πραγμάτων ως πρωτεύουσα της Θάσου. Παρόλο που μετά την απελευθέρωση της Θάσου ο Θεολόγος χάνει την παλιά του δόξα, παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του νησιού. Ο οικισμός είναι χτισμένος αμφιθεατρικά.
  Τα παραδοσιακά σπίτια του Θεολόγου, χτισμένα παράλληλα προς την κλίση του εδάφους έχουν σχήμα ορθογώνιο ή τετράγωνο. Τα σπίτια στεγάζονταν με τοπική πέτρα και όχι κεραμίδια.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης.

Κοινότητα Θερμών

ΘΕΡΜΕΣ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25440 22180
  Βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα από την πόλη της Ξάνθης στην ορεινή περιοχή. Πληθυσμιακά έχει 1.200 περίπου κατοίκους. Κύρια ασχολία κατοίκων γεωργία–κτηνοτροφία. Μικρό ποσοστό παροχής υπηρεσιών λόγω των υφισταμένων Ιαματικών Πηγών Λουτρών.
(κείμενο: Θανάσης Μουσόπουλος, Ε. Κορωνάκη-Τσοτανίδου, Γιάννης Χαραλαμπίδης, Νίκος Γερμαντζίδης, Νάντια Νάκου, Ευγενία Πατρώνη)
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ξάνθης (2003).

Δημοτικό Διαμέρισμα Ιάσμου

ΙΑΣΜΟΣ (Κωμόπολη) ΚΟΜΟΤΗΝΗ
  Βορειοανατολικά από τους πύργους της Αναστασιούπολης απλώνει τα νοικοκυρεμένα σπίτια του, τα στριφογυριστά του δρομάκια, τις πέτρινες κρήνες και τις παλιές εκκλησίες του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου και του Αγ. Νικολάου ο Ίασμος.
  Ευνοημένη η τοποθεσία του, ανάμεσα στους κέδρους και τα πεύκα που φουντώνουν στις πλαγιές της Ροδόπης με το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, κάτασπρο περιστέρι κουρνιασμένο στο πράσινο, και στον ευρύστερνο κάμπο με διάσπαρτα πάνω του χωριά Διαλαμπή, Μωσαϊκό, Γλυφάδα. Απόγονοι των κατοίκων της Αναστασιούπολης είναι, σύμφωνα με την παράδοση, οι Ιασμιώτες. Οι συχνές επιδρομές των πειρατών από τη λιμνοθάλασσα και το ανθυγιεινό κλίμα ανάγκασαν τους κατοίκους της σπουδαίας βυζαντινής πόλης να μετοικίσουν στο σημερινό Ίασμο. Η περιοχή στην κυριολεξία άνθισε από το δημιουργικό πνεύμα και τη δημιουργική θέρμη της ψυχής των προσφύγων από Μ. Ασία και Ανατολική Θράκη, που εγκαταστάθηκαν εδώ στα 1922-1923. Σ’ αυτούς προστέθηκαν αργότερα ευφυείς και δραστήριοι Σαρακατσάνοι και με τα χρόνια μετέτρεψαν τον Ίσμαρο σε έδρα μιας από τις μεγαλύτερες κοινότητες της Ελλάδος. Υπηρεσίες, Τράπεζες, Σύλλογοι, Σχολεία και ανάπτυξη οικονομική και πολιτιστική τον κάνουν να σφύζει από ζωή και δημιουργικότητα.
(κείμενο: Βίκυ Τριανταφυλλιά)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ροδόπης.

ΙΣΜΑΡΙΔΑ (Λίμνη) ΚΟΜΟΤΗΝΗ
  Η λίμνη Ισμαρίδα ή Μητρικού είναι το ανατολικό άκρο ενός συμπλέγματος πέντε λιμνοθαλασσών (Έλος, Πτελέα, Αλυκή, Καρατζά, Ξηρολίμνη) και η μοναδική αβαθής λίμνη γλυκού νερού στη Βόρεια Ελλάδα. Ο βιότοπος ιδιαίτερης οικολογικής αξίας παρουσιάζει πολύ πλούσια χλωρίδα (θαμνώδεις εκτάσεις από αρμυρίκια, παρόχθια βλάστηση, ελόβια, λειμώνες και επιπλέουσα βλάστηση) και πανίδα (είδη θηλαστικών, ερπετών και απειλούμενα με εξαφάνιση είδη ορνιθοπανίδας, όπως ο αργυροτσικνιάς, η χουλιαρομύτα, η χαλκόκοτα και το μουστακογλάρονο). Η οικονομική προσφορά της λίμνης στην περιοχή είναι αξιόλογη, καθώς έχει αλιευτικό πλούτο και συνεισφέρει στη γεωργία και την κτηνοτροφία.
(Κείμενο: Βάντα Παπαϊωάννου- Βουτσά)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης.

ΚΑΒΑΛΑ (Νομός) ΕΛΛΑΔΑ
  Ο νομός Καβάλας βρίσκεται στο άκρο της Ανατολικής Μακεδονίας.
  Σταυροδρόμι πολιτισμών και μια στάση για σπουδαίους οδοιπόρους και στρατηγούς, από το Φίλιππο και το Μέγα Αλέξανδρο, τον Αντώνιο και τον Απόστολο των Εθνών Παύλο, μέχρι τους περιηγητές των περασμένων αιώνων.
  Το καλοκαίρι είναι δροσερό και φωτεινό στις παραλίες, το φθινόπωρο χρυσίζει στα ορεινά, ο χειμώνας δένει με τη θαλπωρή της ζεστής γωνιάς και η άνοιξη έχει χίλια χρώματα και άρωμα ζωής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

ΚΑΒΑΛΑ (Πόλη) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ
  Πανέμορφο τοπίο, ενδιαφέροντα ιστορικά μνημεία, υπέροχες ακρογιαλιές, συνδυασμένα με τις παροχές που προσφέρει η καλή τουριστική υποδομή, περιμένουν τον ταξιδιώτη στην Καβάλα, την ωραία νύμφη της ανατολικής Μακεδονίας.
  Η Καβάλα, πόλη με πολύ αξιόλογο παρελθόν, βρίσκεται στα ερείπια της αρχαίας Νεάπολης· χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους Σύμβολο, έχει σαν φόντο το γραφικό ομώνυμο λιμάνι. Η γύρω από την πόλη περιοχή κατοικήθηκε από την Νεολιθική περίοδο (3.000 π.Χ.). Η Αντισσάρα (σήμερα οι οικισμοί Καλαμίτσα, Κηπούπολη) ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. Η Νεάπολη που δημιουργήθηκε λίγο αργότερα, γνώρισε μεγάλη ακμή, χάρη στη στρατηγική θέση της περιοχής, που ήταν κοντά στα μεταλλεία χρυσού του Παγγαίου αφ’ ενός και στο δρόμο που ενώνει ανατολή και δύση αφ’ ετέρου. Πολύ αργότερα σε ανάμνηση της διέλευσης του Απόστολου Παύλου, η Νεάπολη μετονομάστηκε σε Χριστούπολη.
  Στο πέρασμα των αιώνων η περιοχή της Καβάλας έζησε πολυτάραχη ιστορία μέχρι να φθάσει στην τωρινή της μορφή και να εξελιχθεί σε σπουδαίο κέντρο, με νευραλγικό λιμάνι και ιδιαίτερη ανάπτυξη στην παραγωγή και επεξεργασία καπνού.
  Πολλά είναι τα θέλγητρα που θα προσελκύσουν και θα συναρπάσουν μια σύγχρονη εμπορική πόλη, έχει κατορθώσει να διατηρήσει αναλλοίωτα πολλά στοιχεία από την παλιά φυσιογνωμία της και το κυριότερο να δημιουργήσει μια συνέχεια, ένα συνδυασμό παλαιού και νέου. Οι μεγάλες πλατείες, τα μοντέρνα κτίρια, τα εμπορικά κέντρα στη δυτική πλευρά της πόλης, γειτονεύουν αρμονικά με τα παλιά παραδοσιακά σπίτια και τα χαγιάτια, τους μπαξέδες, τα πλακόστρωτα σοκάκια της ανατολικής πλευράς κι έτσι το παραδοσιακό με το σύγχρονο σμίγουν στην αρχιτεκτονική και τη ρυμοτομία της πόλης. Εξ’ άλλου οι σύγχρονες τουριστικές εγκαταστάσεις, τα κέντρα διασκεδάσεως και οι ταβέρνες, προσφέρουν άνεση και άπειρες δυνατότητες για ευχάριστη διαμονή.
  Ιδιαίτερη γραφικότητα παρουσιάζει το λιμάνι με τ’ αμέτρητα πολύχρωμα ψαροκάικα να λικνίζονται στην προκυμαία την ημέρα, πριν ξεχυθούν φωταγωγημένα για τη βραδινή τους εξόρμηση.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Αύγουστο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (1988).

ΚΑΒΗΣΟΣ (Οικισμός) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
Οι κάτοικοι είναι πρόσφυγες του Πόντου, της Ανατολικής και Βόρειας Θράκης (Ανατολική Ρωμυλία). Το όνομα από την Ομηρική Καβησό (Ιλιάδα Ν.363). Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Τίμιο Σταυρό. Κοντά στο χωριό υπάρχουν δύο παρεκκλήσια, του Αγίου Αθανασίου και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που η λαϊκή πίστη θέλει να γίνονται θαύματα. Πολιτιστικό γεγονός το λαϊκό πανηγύρι στις 15 Αυγούστου, όπου παλαιότερα συνέρρεαν χιλιάδες επισκέπτες και τελούνταν μουσικοί διαγωνισμοί με λαϊκές ορχήστρες.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καβύλης

ΚΑΒΥΛΗ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25520 93229
Το χωριό Καβύλη βρίσκεται 8χλμ. βόρεια της πόλης Νέας Ορεστιάδας, επί της Εθνικής οδού Ν. Ορεστιάδα - Καστανεών, 6 χλμ. απ' τη δυτική όχθη του ποταμού Έβρου. Μέχρι το 1922 - 1923 το χωριό λεγόταν Εμιρλί και κατοικούνταν από 60-70 Ελληνικές οικογένειες ασχολούμενες με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία. Το Εμιρλί ήταν χτισμένο σε μέρος πεδινό και λίγο επικλινές προς τα νοτιοδυτικά όπου υπάρχει μικρό ποτάμι που όριζε τον οικισμό προς την πλευρά αυτή. Οι Έλληνες πρόσφυγες από το Ζαλουφόπουλο (Αμπαλάρ) της ανατολικής Θράκης το Φθινόπωρο του 1922 και απ' τη Σιδηρόπετρα (Ντεμίρ - Τας) της περιοχής Ορεστιάδας (Καρα Αγάτς), το καλοκαίρι το 1923, θ' αντικαταστήσουν τους κατοίκους του Εμιρλί, που θα πάρουν το δρόμο αντίστροφα, προς την Ανατολική Θράκη. Την εποχή αυτή η Επιτροπή Μετονομασίας Συνοικισμών Γενικής Διοίκησης, θα μετονομάσει τον οικισμό σε Καβύλη, δίνοντας του το όνομα της αρχαίας πόλης Καβύλης, που πιθανότατα βρισκόταν βόρεια της Ανδριανούπολης, στις νότιες υπώρειες του Αίμου, στην οποία εγκατάστησε Μακεδόνες εποίκους ο Φίλιππος Β΄, ο πατέρας του Μ. Αλεξάνδρου, αφού την κατέλαβε το 341 - 324 π.χ.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καλής Βρύσης

ΚΑΛΗ ΒΡΥΣΗ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
  Η Καλή Βρύση χτισμένη στις πλαγιές του Μενοικίου, κατοικείται κυρίως από ντόπιους, που έδωσαν σκληρούς αγώνες για τον Ελληνισμό σε δύσκολες εποχές. Στα βορειοανατολικά συναντούμε συνοικία με παραδοσιακά αγροτόσπιτα από τα τέλη του 19ου αιώνα, και ξενώνα για τις εξορμήσεις μας στην περιοχή του Μενοικίου και του Φαλακρού σε αναπαλαιωμένο παραδοσιακό σπίτι. Στη συνοικία δεσπόζει η τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική του Αγίου Νικολάου (1877), με γυναικωνίτη και χαγιάτι, που διατηρεί τις αρχικές εικόνες στο τέμπλο από το 1848 και το 1851. Ανηφορίζοντας προς το ξωκλήσι του Αϊ Βλάση, θα διασχίσουμε μια ευχάριστη διαδρομή μισής ώρας, ανάμεσα σε πλατάνια και τρεχούμενα νερά, όπου υπάρχει υποδομή για υπαίθριες ψησταριές και ξεκούραση. Από το πλάτωμα στο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου μπορούμε να απολαύσουμε την πανοραμική θέα προς τον κάμπο και το Φαλακρό. Στα νοτιοανατολικά του χωριού σώζεται η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας (1883), παλιό μοναστήρι με γυναικωνίτη και χαγιάτι.
  Στην Καλή Βρύση θα επισκεφτούμε το ιερό του Διονύσου, ανάμεσα στους σημερινούς αμπελώνες του χωριού όπως αρμόζει άλλωστε στο θεό του κρασιού, και θα συμμετέχουμε μαζί με τους φιλόξενους κατοίκους στα τοπικά δρώμενα στις 6-8 Ιανουαρίου, στα «Μπαμπούγερα». Εξάλλου, την Κυριακή της Τυροφάγου, την περίοδο της Αποκριάς, ανάβουν εθιμικές φωτιές για τον ερχομό της άνοιξης στην κεντρική πλατεία αναβιώνοντας παλαιότερο έθιμο στο αλώνι κάθε συνοικίας. Ανθρωποι με βαθιά θρησκευτική πίστη, οι Καληβρυσιώτες σε μια σημαντική εθιμική εκδήλωση περιφέρουν την εικόνα της Αναστάσεως, την Πέμπτη μετά το Πάσχα, γύρω από το γεωργικό όριο του χωριού με σκοπό την προστασία των κατοίκων από κάθε κακό, ιδιαίτερα από το χαλάζι, και εορτάζουν την ημέρα της Αγίας Μαρίνας στις 17 Ιουλίου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καλλιθέας

ΚΑΛΛΙΘΕΑ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
  Στις πλαγιές του Μενοικίου όρους και σε υψόμετρο 480μ. βρίσκεται η Καλλιθέα με 626 κατοίκους, χωριό που δικαιολογεί απόλυτα την ονομασία του, χάρη στην καταπληκτική θέα προς τον κάμπο της Δράμας και τις κορυφές του Φαλακρού. Η Καλλιθέα ανήκει διοικητικά στον Νομό Δράμας - Δήμο Προσοτσάνης και θρησκευτικά στην Μητρόπολη Ζιχνών και Νευροκοπίου.
  Στο άλλοτε παραθεριστικό κέντρο της περιοχής, φημισμένο για τα άφθονα τρεχούμενα νερά που κινούσαν δέκα τουλάχιστον μύλους στο ρέμα του χωριού τον 20ο αι., μπορούμε να δούμε σήμερα δύο ναούς με καλλιτεχνική αξία, αγροτόσπιτα μακεδονικής αρχιτεκτονικής και παιδικές κατασκηνώσεις σε ιδανική τοποθεσία μέσα στο δάσος.
  Στο χωριό, σώθηκαν επιγραφές τάφων και νομίσματα από τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή περίοδο. Η περιοχή φυλάσσονταν προφανώς, κάτι που μαρτυρεί η ύπαρξη φρουρίου που σώζονταν μέχρι πρόσφατα στην περιοχή. Στην περιοχή "Τούμπεκ - Βρύσης" βρέθηκε μαρμάρινη πλάκα από τάφο γυναίκας. Στην τοποθεσία "Βρύση" και στον δρόμο για Αλιστράτη, εκτός από τάφους και νομίσματα έχουν βρεθεί και μεγάλα πήλινα πιθάρια. Στο σταυροδρόμι που ενώνει την Καλλιθέα με την περιοχή Τούμπεκ και την πηγή "Βρύση", υπάρχει περιοχή που οι κάτοικοι του χωριού την ονομάζουν "Τατάρικα Μνήματα". Σύμφωνα με την παράδοση έγινε μεγάλη μάχη Τατάρων με άνδρες της περιοχής. Μέχρι το 1935 σώζονταν πλάκες που έγραφαν ονόματα ή κάτι σχετικό με το συμβάν και κλάπηκαν από αρχαιοκάπηλους. Σε υψόμετρο 700μ. βορειότερα του χωριού, βρέθηκε προτομή αγάλματος που μεταφέρθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας.
  Στα νεότερα χρόνια οι κάτοικοι πρόσφεραν σπουδαίες υπηρεσίες στον Μακεδονικό αγώνα και αρκετοί θυσίασαν τη ζωή τους για τον Ελληνισμό. Διατηρούνται παραδοσιακά αγροτόσπιτα από πέτρα και ξύλο, κτισμένα από μαστόρους της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και ντόπιους με πολύ μεράκι και γνώση. Όπως και σε άλλα χωριά, κυρίαρχο στοιχείο του σπιτιού είναι το χαγιάτι στον όροφο.
  Στο δυτικό άκρο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Η εκκλησία ανεγέρθηκε το 1832 με 1835, διαθέτει γυναικωνίτη και χαγιάτι, ενώ το πυργοειδές καμπαναριό κτίστηκε με πελεκητή πέτρα το 1869. Με τις εργασίες του 1997, ο ρυθμός του ναού από βασιλική μετατράπηκε σε σταυροειδή με τρούλο. Στον περίβολο της εκκλησίας υπάρχει ακόμη το παλιό σχολείο που σύμφωνα με την επιγραφή κτίστηκε το 1866.
  Στην περιοχή, μέσα σε όμορφο φυσικό περιβάλλον με πλατάνια, θα βρούμε ταβέρνες και σπηλιές σε βράχους (πιστιριές). Πρόκειται για τόπο ιδανικό για ανάπαυση, αναψυχή και γαστρονομικές απολαύσεις. Στο ρέμα που περνά νότια από το χωριό, ανάμεσα σε μια οργιαστική βλάστηση κοντά στις παιδικές κατασκηνώσεις, βρίσκεται η μονόχωρη βασιλική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, η οποία χτίστηκε το 1890 με υλικά της περιοχής πέτρα και ξυλεία (καραγάτσι) και έχει γυναικωνίτη, χαγιάτι και εικόνες του 19ου αι. Το χωριό γιορτάζει στις 26 Ιουλίου, τιμώντας την ημέρα της Αγίας Παρασκευής.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καστανεών

ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25520 85204
  Το χωριό Καστανιές βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας και σε απόσταση 7 χλμ. από την Αδριανούπολη. Συνορεύει δια ξηράς με τη γειτονική Τουρκία σε μήκος 11 περίπου χλμ. Έχει πληθυσμό 1.516 κατοίκους, που ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κατασκευή σκούπας από σαρωθρόχορτο.
  Πρόκειται για ένα απ' τα παλαιότερα χωριά της Θράκης με γηγενή ελληνικό πληθυσμό. Η γειτονία με την Αδριανούπολη προσέδωσε στο χωριό τον χαρακτήρα ενός κοσμοπολίτικου, ανεπτυγμένου και περιποιημένου τόπου.
  Σύμφωνα με πληροφορίες το παλιό όνομα του χωριού ήταν Καστανούσα ή Καστανατσός, ονομάστηκε όμως Τσιορεκ- κιοί (= τεταρτοχώρι), γιατί σε επιδημία χολέρας έχασε τα τρία τέταρτα του πληθυσμού του. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 οι Καστανιές βρέθηκαν ανάμεσα στα πυρά των Βουλγάρων και των Τούρκων. Βαρύ φόρο αίματος πλήρωσαν κατά τους εθνικούς αγώνες, μάλιστα πολλές τσιρεκιότισσες για να σωθούν απ' τις επιθυμίες των κατακτητών έπεσαν και πνίγηκαν στον Αρδα.
  Βάσει της συνθήκης της Λοζάννης οι Καστανιές παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, λόγω της ελληνικότητας του πληθυσμού τους. Το 1923 συστάθηκε το πρώτο Τελωνείο στην ελληνοτουρκική μεθόριο, και λειτουργεί μέχρι σήμερα, ενώ το Ταχυδρομικό Γραφείο Καστανεών αποτελεί τη συνέχεια αυτού Κάραγατς. Τη δεκαετία του 1930 λειτούργησε στη μεθόριο λαϊκή όπου διατίθενταν προϊόντα των δύο χωρών γνωστή και ως Παζάρ - γκιουλέ.
  Οι Καστανιές γνώρισαν μεγάλη οικονομική ανάπτυξη χάρη στην καλλιέργεια και επεξεργασία της σκούπας μέχρι και τη δεκαετία του 1980. Στο χωριό λειτουργεί Παιδικός Σταθμός, Νηπιαγωγείο, 6/θέσιο Δημοτικό Σχολείο και βιβλιοθήκη ενταγμένη στο πρόγραμμα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου για την αναγνωσιμότητα στον Έβρο.

ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ (Δήμος) ΔΡΑΜΑ
  Ο Δήμος Κ.Νευροκοπίου αποτελεί τον κατεξοχήν ορεινό Δήμο του Νομού Δράμας. Αποτελείται από την έδρα του Δήμου, το Κ. Νευροκόπι και 16 Δημοτικά Διαμερίσματα, έχει έκταση 873.552 στρ. και πληθυσμό 8.375 κατοίκων.
  Ο τόπος μας φημίζεται, για τις χαμηλές θερμοκρασίες, την άριστης ποιότητας πατάτα Νευροκοπίου και τα γευστικότατα φασόλια του.
  Ο ορεινός μεθοριακός μας Δήμος όμως κρύβει ανεξερεύνητους "θησαυρούς", για τους λάτρεις της φύσης και για αυτούς που αναζητούν το "διαφορετικό" έξω από τα συνηθισμένα: τα δάση της Σημύδας, και της Κύκλας τις πανέμορφες διαδρομές του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε6 μέσα από τα όρη της Βροντούς και του Μενοικίου, το όρος του Ορβήλου, τις λίμνες των Λευκογείων και των Ποταμών, τις παλιές μεταβυζαντινές εκκλησίες, τους παραδοσιακούς οικισμούς του Παγονερίου και του Περιθωρίου, το χιονοδρομικό του Φαλακρού και τόσα άλλα, που αξίζουν να αναζητηθούν από τον επισκέπτη.
  Σας καλωσορίζουμε στον δικτυακό μας τόπο και ταυτόχρονα σας προσκαλούμε να "σερφάρουμε", ως είθισται να λέγεται, σ' απάτητα σχεδόν μέρη, εκεί που ο άνθρωπος μέσα στη Φύση μπορεί να θρώσκει προς τα άνω.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Κάτω Νευροκοπίου

• http://www.nevrokopi.gr/index2.html

ΚΟΙΝΥΡΑ (Οικισμός) ΘΑΣΟΣ
  Τα Κοίνυρα είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ανατολικής Θάσου. Το όνομά του διασώζεται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ολη σχεδόν η περιοχή των Κοινύρων είναι γεμάτη αρχαία αντικείμενα των αρχαίων ή μέσων χρόνων.
  Η βλάστηση είναι οργιώδης, ενώ λόγω των πολλών πηγών που βρίσκονται στις γύρω βουνοπλαγιές θεωρείται ένας από τους πιο ευλογημένους τόπους του νησιού.
  Σήμερα η περιοχή αναπτύσσεται τουριστικά με τρόπο αλματώδη, λόγω του ότι διαθέτει πανέμορφες παραλίες με κρυστάλλινα νερά. Το δασάκι που υπάρχει ακριβώς επάνω από την παραλία είναι ιδανικό για κάμπινγκ και κάθε καλοκαίρι γεμίζει από τροχόσπιτα και σκηνές.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κοκκινογείων

ΚΟΚΚΙΝΟΓΕΙΑ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
Τηλέφωνο: +30 25220 60092
  Τα Κοκκινόγεια βρίσκονται σε απόσταση μόλις 3 χλμ. από την Προσοτσάνη. Πρόκειται για ένα χωριό που γνώρισε παλαιότερα ευημερία χάρη στα καπνά, με την εκκλησία των Ταξιαρχών (1820) που διαθέτει γυναικωνίτη και χαγιάτι, καλύπτεται με δίρριχτη στέγη και εξωτερικά φέρει λιθόκτιστο καμπαναριό του 1886. Στο εργαστήρι του γυναικείου αγροτουριστικού συνεταιρισμού, που ιδρύθηκε το 1998, μπορούμε να δοκιμάσουμε καταπληκτικές μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, ηδύποτα και ζυμαρικά, βασισμένα σε παραδοσιακές συνταγές που παραδίδονται από γενιά σε γενιά. Ακόμη στην περιοχή παράγονται αφυδατωμένα οπωροκηπευτικά, και κατασκευάζονται κεραμικά και ξυλόγλυπτα σε τοπικά εργαστήρια.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κομάρων

ΚΟΜΑΡΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 22360
Είναι πολύ παλαιό χωριό. Τα Κόμαρα δεν βρίσκονταν στη θέση που είναι σήμερα, αλλά σε απόσταση δυο περίπου χιλιομέτρων προς το νοτιοανατολικό μέρος στις όχθες του ποταμού Αρδα.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η τοποθεσία αυτή ήταν τσιφλίκι ενός Τούρκου Αγά. Στο τσιφλίκι εργάζονταν Έλληνες εργάτες καταγόμενοι από την Ανδριανούπολη, το Ορτάκιοϊ και την Ανατολική Ρωμυλία. Το 1931 ο ποταμός Αρδας πλημμυρίζει και μεταφέρει τεράστια κομμάτια πάγου γκρεμίζοντας το χωριό. Οι κάτοικοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις όχθες του ποταμού και να ανέβουν πιο ψηλά κτίζοντας βάσει σχεδίου το καινούριο χωριό τους τα σημερινά Κόμαρα (έτος 1932). Είναι γνωστό από το ανάγλυφο που βρέθηκε εδώ το 1937, Ο "Θράκας ιππέας", με την επιγραφή "ΚΥΡΙΩ ΑΠΟΛΛΩΝΙ ΑΥΛΟΥΖΕΝΙΣ (ΑΥΛΟΥΖΕΝΕΩΣ) ΕΥΞΑΜΟΝΟΣ..."
Από εδώ κατάγεται ο ήρωας αντισ/ρχης Γεώργιος Σταθάτος, που μετά από φρικτά βασανιστήρια φονεύτηκε στις 23/12/1943.

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

ΚΟΜΟΤΗΝΗ (Πόλη) ΡΟΔΟΠΗ
Τηλέφωνο: +30 25310 39000, 39104
Φαξ: +30 25310 39035
  Επιστέγασμα του πνεύματος για τον τόπο αποτελεί το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, το οποίο ιδρύθηκε το 1973 κατανεμημένο και στους τρεις νομούς της Θράκης. Αρχικά λειτούργησε στο νομό μόνο η Νομική Σχολή, ενώ σήμερα το Πανεπιστήμιο απαριθμεί έξι επιπλέον σχολές: Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, Ελληνικής Φιλολογίας, Κοινωνικής Διοίκησης, Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης και Τμήμα Γλωσσών, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών.
(Κείμενο: Βάντα Παπαϊωάννου- Βουτσά)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κομοτηνής

  Η Κομοτηνή, με πληθυσμό 43.326 κατοίκους, είναι η πρωτεύουσα του νομού και η έδρα της διοικητικής Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Είναι ένα σύγχρονο οικονομικό και διοικητικό κέντρο, μια πόλη που καταφέρνει να συνδυάζει τα ιστορικά της στοιχεία με τους σύγχρονους ρυθμούς ανάπτυξης.
  Τη μακραίωνη ιστορία της Κομοτηνής θα διαπιστώσει ο επισκέπτης σε κάθε της γωνιά και θα θαυμάσει τη συνύπαρξη θρησκειών και πολιτισμών, παραδοσιακών και σύγχρονων στοιχείων, συναντώντας εκκλησίες και τζαμιά, αρχοντικά και νεοκλασικά σπίτια αναπαλαιωμένα, μοντέρνες πολυώροφες κατοικίες, γραφικά σοκάκια αλλά και νέο οδικό δίκτυο. Η ανανεωμένη κεντρική πλατεία αποτελεί σημείο αναφοράς για ντόπιους και ξένους με το Ηρώο να δεσπόζει στη μια στενή της πλευρά και πίσω του το καταπράσινο πάρκο με χώρους περιπάτου και αναψυκτήρια. Ακτινωτά γύρω από την πλατεία είναι διάσπαρτα τα μνημεία, αδιάψευστοι μάρτυρες της ιστορίας.
(Κείμενο: Βάντα Παπαϊωάννου- Βουτσά)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης.

Κοινότητα Κοτύλης

ΚΟΤΥΛΗ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25440 22100
  Ορεινή κοινότητα με 2.500 περίπου κατοίκους. Απέχει 11χλμ. από τον Εχίνο. Η ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία-κτηνοτροφία. Το φυσικό περιβάλλον της περιοχής όμορφο και ενδιαφέρον για πεζοπορία και γνωριμία.
(κείμενο: Θανάσης Μουσόπουλος, Ε. Κορωνάκη-Τσοτανίδου, Γιάννης Χαραλαμπίδης, Νίκος Γερμαντζίδης, Νάντια Νάκου, Ευγενία Πατρώνη)
Το απόσπασμα παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ξάνθης (2003).

ΚΡΙΟΣ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Στον Κριό ήρθαν από το Ορτακτσί της Ανδριανούπολης, που το 1877 αριθμούσε 450 κατοίκους ενώ το 1923 είχε περίπου 2.000 κατοίκους.

Ιστοσελίδα Δήμου Τριγώνων
• http://www.trigono.gr/cgs/index.cfm?id=1305

Δημοτικό Διαμέρισμα Λαβάρων

ΛΑΒΑΡΑ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
  Το όνομα του το χωριό το πήρε από το Λάβαρο (κυανό με μαύρο σταυρό στη μέση) που σήκωσαν 300 άνδρες στις 2 Μαΐου 1821, ημέρα Ανακομιδής των Λειψάνων του Αγίου Αθανασίου, παγιδεύοντας τον πολυάριθμο Τουρκικό στρατό στο δάσος 'ΚΟΥΡΙ' και αφού τους επιτέθηκαν νύχτα τους διέλυσαν. Επί δύο ημέρες οι Τούρκοι πανικόβλητοι προσπαθούσαν να βγουν από το δάσος και όσοι γλίτωσαν πήγαν στο ορεινό χωριό Μαυροκκλήσι. Το 1834 οι κάτοικοι χτίζουν την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και το 1920 η επιτροπή μετονομασιών σε ανάμνηση της ηρωικής μάχης ονομάζει το χωριό Λάβαρα. Παλιότερα λεγόταν 'Σάλια' από τα επίπεδα καράβια που διέσχιζαν τον Έβρο. ´Αλλη εκδοχή, είναι ότι προέρχεται από το 'Σαλ = ελεύθερος' διότι οι κάτοικοι δεν πλήρωναν φόρους στους Τούρκους αλλά είχαν μόνο την υποχρέωση να φροντίζουν και να εκπαιδεύουν τα άλογα της φρουράς των Σουλτάνων.
  Είναι βέβαιο ότι το χωριό έχει κατοικηθεί πριν την ίδρυση του Βυζαντίου. Πίσω από το ιερό της εκκλησίας υπάρχουν ταφόπλακες με δυσανάγνωστη γραφή. Οι τάφοι στους γύρω λόφους και στην περιοχή "Βιστέρνα = δύο δεξαμενές", ενισχύουν αυτή την άποψη. Σήμερα μπορούμε να δούμε την πέτρινη εκκλησία του Αγίου Αθανασίου (Βασιλικού ρυθμού-1834) Β.Δ. του χωριού, τη νεότερη εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής 1χλμ Β.Δ. του χωριού.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Ορφέα

Λάδη

ΛΑΔΗ (Χωριό) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Η Λάδη είναι φυτώριο μορφωμένων. Μικρός στάθηκε ο γεωργικός κλήρος, προβληματική η αποκατάσταση των νέων και η μόνη λύση οι σπουδές που τις ευνοούσε η κλίση των παιδιών στα γράμματα. Οι ξενιτεμένοι στη Γερμανία, επένδυσαν εδώ τους καρπούς των κόπων τους, στήνοντας ωραία και σύγχρονα σπιτικά. 'Εξω από το χωριό στο δρόμο για το Διδυμότειχο, είναι η μεγάλη Τούμπα (τύμβος). Πραγματικός λόφος το τεχνητό αυτό ύψωμα, ίσως να κρύβει στα σπλάχνα του τον τάφο κάποιου σημαίνοντα άρχοντα των αρχαίων Θρακών. Από την μεταγενέστερη ρωμαϊκή εποχή, κατάλοιπο είναι η μεγάλη πόλη, που τώρα αποκαλύπτεται στο κοντινό χωριό Δόξα, ένδειξη της σπουδαιότητας της περιοχής.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Εταιρίας Αλεξανδρούπολης

• http://www.aneta.gr/evrostour/Dimoi/didy10.htm

Δημοτικό Διαμέρισμα Λιμεναρίων

ΛΙΜΕΝΑΡΙΑ (Κωμόπολη) ΘΑΣΟΣ
Τηλέφωνο: +30 25930 53023
  Λιμενάρια, η μικρή πολιτεία στο νότιο τμήμα της Θάσου. Πρόκειται για ένα μεγάλο χωριό που αναπτύχθηκε στο τέλος του 19ου αιώνα.
  Το λιμάνι των Λιμεναρίων άρχισε να αποκτά εμπορική σημασία από το 1903, όταν άρχισαν να φορτώνονται εκεί ορυκτά που εκμεταλλευόταν μια μεγάλη ξένη εταιρία. Η έδρα της εταιρίας είναι ένα μεγάλο κτίριο, γνωστό σαν “Παλατάκι” που σήμερα ανακαινίζεται πάνω από το γραφικό λιμανάκι των ψαράδων.
  Η ανάπτυξη όμως του χωριού οφείλεται κυρίως στον τουρισμό. Τους θερινούς μήνες τα Λιμενάρια γεμίζουν και οι παραλίες σφύζουν από κόσμο.
  Μέσα στα Λιμενάρια στεγάζεται το μικρό μουσείο που φιλοξενεί μερικά αρχαία και προκαλεί το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Έξω από τα Λιμενάρια βρίσκεται το μικρό χωριό Καλύβια Λιμεναρίων. Στο σημείο αυτό υπήρχε ένας αρχαίος οικισμός, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την ύπαρξη μερικών ανάγλυφων που βρίσκονται εντοιχισμένα στην εκκλησία του χωριού.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης .

Βιστωνίδα

ΛΙΜΝΗ ΒΙΣΤΟΝΙΔΑ (Λίμνη) ΞΑΝΘΗ
  Αν κάποιος βρεθεί στο Νομό Ξάνθης, δεν θα πρέπει να χάσει την ευκαιρία να επισκεφτεί τη λίμνη Βιστωνίδα με τις διώρυγες που τη συνδέουν με τη θάλασσα, τους πυκνούς καλαμώνες που την περιβάλλουν και τα μικρά Δέλτα των ποταμών που καταλήγουν σε αυτή. Αυτήν την φυσική ομορφιά έρχονται να συμπληρώσουν οι λιμνοθάλασσες Λάφρη, Λαφρούδα, Αλυκή , Έλος και η λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγους, όπου είναι χτισμένα σε μικρές νησίδες τα εκκλησάκια του Αγίου Νικολάου και της Παναγίας Παντάνεσης. Η γέννηση της λίμνης Βιστωνίδας τοποθετείται πριν από 5,000,000 έτη περίπου. Το όνομα της το πήρε από τους Βίστωνες, ένα θρακικό φύλο, που ζούσε στην περιοχή. Το εμβαδόν της λίμνης φτάνει τα 42 τετρ. Χλμ. Η έκταση αυτή αυξομειώνεται αναλόγως με την εποχή γύρω στα 6 τετρ. Χλμ. Το μέσο βάθος της λίμνης είναι 2-2,5 m και το μέγιστο 3m και αποτελεί την υδάτινη δεξαμενή μιας πολύ μεγάλης λεκάνης απορροής.
  Η ιδιαιτερότητα της λίμνης είναι ότι το νερό, το οποίο παρουσιάζει μεταβολές στην περιεκτικότητα αλάτων. Έτσι, το βόρειο τμήμα της λίμνης έχει γλυκά νερά από τις εισροές τριών ποταμών: του Κόσυνθου του Κομψάτου και του Τραύου. Στο νότιο τμήμα της η λίμνη είναι αλμυρή, και το νερό αυτό προέρχεται από τη θάλασσα μέσω τριών καναλιών που τη συνδέουν με τη λίμνη. Ο κόσμος των πουλιών είναι χωρίς αμφιβολία αυτός που κυριαρχεί με τους εντυπωσιακούς αριθμούς των πληθυσμών και την ποικιλία των ειδών του. Ανάμεσα στα 302 είδη που υπάρχουν, μερικά είναι ο Λευκοτσικνιάς, τα Φοινικόπτερα, ο Αργυροπελεκάνος, η Αργυροτσικνιά, η Λαγγόνα. Η ευρύτερη περιοχή του υγροτόπου παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία στη χλωρίδα και την πανίδα. Στην επικράτεια αυτή του νερού η αφθονία των ζώων είναι απαράμιλλη. Ο σιωπηλός για τα ανθρώπινα αυτιά κόσμος των ψαριών, αποτελείται από 37 είδη. Τα ψάρια που ζουν στα γλυκά νερά είναι το γριβάδι, η κοκκινοφτέρα και η θρίτσα ενώ στα αλμυρά νερά συναντούμε τα χέλια, τα λαβράκια , επτά είδη κεφαλιών κλπ. Υπάρχουν ζώα φυτοφάγα, σαρκοφάγα, διαφόρων μεγεθών. Στα δάση και τους θαμνώνες, στα Δέλτα του Κόσυνθου και του Κομψάτου κρύβονται ο αγριόγατος, ο ασβός, το τσακάλι κλπ. Ενώ στην ευρύτερη περιοχή ζουν λίγοι λύκοι και ζαρκάδια.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με χάρτη, της Νομαρχίας Ξάνθης

Ιστοσελίδα Νομαρχίας Ξάνθης
• http://www.xanthi.gr/greek/06perihg/vistonida/bist... (1 φωτ.)

ΜΑΚΡΥΑΜΜΟΣ (Παραλία) ΘΑΣΟΣ
  Η Μακρύαμμος είναι μια πανέμορφη γραφική παραλία που βρίσκεται στα ανατολικά του Λιμένα. Είναι ένας πανέμορφος γραφικός ήσυχος κόλπος κοντά στην πόλη, με κρυστάλλινα νερά, περικυκλωμένος από καταπράσινα πεύκα. Η ακτή είναι αμμώδης και οργανωμένη, ιδανική για ατέλειωτες ώρες ηλιοθεραπείας. Στην παραλία υπάρχουν τουριστικά καταλύματα, που δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες να μείνουν και το βράδυ.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μάνδρας

ΜΑΝΔΡΑ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25410 51480
  Ο οικισμός της Μάνδρας, κατοικείται από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας που ήρθαν συγκεκριμένα από την πόλη ΣΕΡΝΤΙΒΑΝ της περιφέρειας Αντάπαζαρ της Βιθυνίας. Τον Ιούνιο του 1921 ο στρατός του Κεμάλ εισχωρεί στην περιοχή του Σέρντιβαν, με την ευκαιρία της απουσίας του Ελληνικού στρατού, που είχε φύγει για την Προύσα, και την καταλαμβάνει. Οι περισσότεροι κάτοικοι εγκατέλειψαν το χωριό, ενώ έμεινε ένας πολύ μικρός αριθμός οικογενειών, η τύχη των οποίων αγνοείται. Απ' αυτούς οι περισσότεροι κατευθύνθηκαν προς την Νικομήδεια και την Ραιδεστό και από εκεί επιβιβάσθηκαν στα πλοία, αναζητώντας την σωτηρία τους σε κάποια νησιά του Αιγαίου, στον Βόλο, στην Καβάλα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Αργότερα πολλοί απ' αυτούς έσμιξαν ξανά στον Αλμυρό του Βόλου, όπου εγκαταστάθηκαν σε προσφυγικούς οικισμούς, ενώ κάποιοι άλλοι μετακινήθηκαν προς την Αριδαία και την Ξάνθη.
   Αρχικά, και για ένα χρόνο περίπου, έμειναν στην περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού, ενώ στις αρχές του 1924 εγκαταστάθηκαν οριστικά πια στον νέο οικισμό της Μάνδρας. Βρήκαν καταφύγιο προσωρινά σε έναν εγκαταλελειμμένο τουρκικό οικισμό και σε κάποια τσιφλίκια. Αρχικά δημιουργήθηκαν δυο συνοικίες, ενώ αργότερα με βάση το Πρόγραμμα της τότε Κυβέρνησης για τους πρόσφυγες, ιδρύθηκε το νέο χωριό που ονομάστηκε Μάνδρα λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας του εδάφους της περιοχής, η οποία είναι περιτριγυρισμένη με βουνά σαν μάνδρα.
   Οι συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες ήταν τραγικές, με πολύ κόπο και θυσίες κατάφεραν να οργανώσουν τον οικισμό και να δώσουν πνοή στον τόπο. Ακολούθησαν δύσκολες εποχές με την Γερμανική και αργότερα την Βουλγαρική κατοχή, που οδήγησαν το χωριό στη δυστυχία. Γρήγορα όμως και κυρίως μετά τον Εμφύλιο πόλεμο, η Μάνδρα επανέκτησε τις δυνάμεις της και ανέπτυξε γρήγορους ρυθμούς προόδου, μέχρι την σημερινή εποχή. Χαρακτηριστικό στοιχείο της ιστορικής διαδρομής της Μάνδρας, είναι τα σπάνια κειμήλια, βιβλία, προσωπικά αντικείμενα και άλλα είδη μεγάλης αξίας, που με πίστη και λατρεία τα μετέφεραν την ημέρα του ξεριζωμού τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρωταρχικό μέλημα της Δημοτικής Αρχής των Αβδήρων είναι η κατασκευή Λαογραφικού Μουσείου στην Μάνδρα, το οποίο βρίσκεται σε πολύ καλό στάδιο και σύντομα θα γίνει πραγματικότητα, για να φιλοξενήσει τους σπάνιους θησαυρούς από την Μικρά Ασία.

ΜΑΞΙΜΙΑΝΟΥΠΟΛΗ (Αρχαία πόλη) ΡΟΔΟΠΗ
  Κτισμένη τον 4ο αιώνα μ.Χ. από το Μαξιμιανό στη θέση της θρακοελληνικής μικρής πόλης Παισούλα ή Παίσουλαι, με αρχαιότερο όνομα το καθαρά θρακικό Ιμπαρα. Το μεταγενέστερο (8ο αιώνα μ.Χ.) "Μοσυνούπολη" το οφείλει μάλλον στους ξύλινους πύργους της (μοσ-σ-ύνες). Τα ερείπιά της, πέντε χιλιόμετρα πλάι στην Κομοτηνή, μιλούν για μια κραταιά πόλη 100.000 κατοίκων, για "σπίτια" και "οικοστάσια", για κτήματα, για δημόσια λουτρά και ταφικές συνήθειες, για βυζαντινούς αξιωματούχους και για μεγαλοπρεπείς αυτοκράτορες. Για το Γοδεφρίδο Βιλλαρδουϊνο που του παραχώρησαν την πόλη στα 1204. Για το Ι. ΣΤ Καντακουζηνό που πλάι σε πηγή της ξεκουράστηκε, πριν συγκρουστεί με το λήσταρχο Μομτσίλο και που τη βρήκε "κατεσκαμμένην".
(κείμενο: Βίκυ Τριανταφυλλιά)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ροδόπης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαρασίων

ΜΑΡΑΣΙΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25520 85118
  Αμέσως μετά τον Αρδα ποταμό. Μια όμορφη τοποθεσία, γι' αυτούς που αρνούνται την κοσμική ζωή. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς κιάλια για να δει την δοξασμένη πρωτεύουσα των Θρακών Οδρυσσών και των αυτοκρατόρων, την Ανδριανούπολη. Εδώ ενώνονται οι δυο μεγάλοι ποταμοί, ο Έβρος και ο Αρδας. Στα Μαράσια βορειοθρακιώτες ενίσχυσαν τον ντόπιο πληθυσμό. Την 6η του μηνός Αυγούστου εορτή της "Μεταμόρφωσης του Σωτήρος" οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι.
  Στην πλαγιά του χαμηλού υψώματος Φύλακες του χωριού εντοπίστηκε θέση οικισμού με χειροποίητη στιλβωμένη κεραμική με ραβδωτή και εμπίεστη διακόσμηση μαζί με θραύσματα λεπίδων πυριτόλιθου της πρώιμης εποχής του Σιδήρου.

ΜΑΡΩΝΕΙΑ (Δήμος) ΚΟΜΟΤΗΝΗ
  Ο Δήμος Μαρώνειας ανήκει γεωγραφικά στη Θράκη και διοικητικά στη Νομαρχία Ροδόπης και στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του Νομού Ροδόπης, που έχει πρωτεύουσα την Κομοτηνή, και απαρτίζεται από τους ακόλουθους οικισμούς:
  Ξυλαγανή, Προσκυνητές, Μαρώνεια, Ίμερο, Αμάραντα, Βάκο Ι, Βάκο ΙΙ, Ίσαλον, Καλλιθέα, Πάμφορο, Ασκητές, Μίρανα, Βέννα, Σαλμώνη, Εργάνη, Νέα Πέτρα, Πελαγία, και τα εξής παραθεριστικά θέρετρα: Αλκυώνα, Προφήτη Ηλία, Πλατανίτη, Αγιο Χαράλαμπο.
  Η έκτασή του καταλαμβάνει 300.000 στρ. και ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 7.785 κατοίκους, το μεγαλύτερο ποσοστό των οποίων ασχολείται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και λιγότερο με την αλιεία.
  Έδρα του Δήμου είναι η Ξυλαγανή, μικρή κωμόπολη, που απέχει μόλις 17 χλμ. από την πόλη της Κομοτηνής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Μαρωνείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαρωνείας

ΜΑΡΩΝΕΙΑ (Χωριό) ΚΟΜΟΤΗΝΗ
Τηλέφωνο: +30 25330 41247
  Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από την Ξυλαγανή βρίσκεται η Μαρώνεια, η οποία έδωσε το όνομά της στο νεοσύστατο Δήμο και είναι γνωστή από τα χρόνια του Ομήρου, ως η πατρίδα του Μάρωνα, ιερέα του Απόλλωνα, που κατοικούσε στην πόλη Ίσμαρο, σε ιερό, γεμάτο δέντρα, άλσος.
  Στη Μαρώνεια σταμάτησε και ο Οδυσσέας κι εκεί, στο ομώνυμο σπήλαιο, - Σπηλιά του Κύκλωπα - κατά την τοπική παράδοση, φιλοξενήθηκε από τον Κύκλωπα Πολύφημο.
  Η σημερινή Μαρώνεια χτισμένη στους πρόποδες και στις πλαγιές του Ίσμαρου, σε υψόμετρο 190 μέτρων, σκιάζεται από αιωνόβια πλατάνια και κοσμείται από πανέμορφα, παραδοσιακά καλοδιατηρημένα αρχοντικά, κρήνες με δροσερά νερά και δημόσια κτίρια εξαιρετικού ενδιαφέροντος, όπως το Διδακτήριο των Αδελφών Χατζέα και οι εκκλησίες της Παναγίας και του Αγίου Ιωάννη.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Μαρωνείας.

Μεταξάδες

ΜΕΤΑΞΑΔΕΣ (Κωμόπολη) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
  Τελευταίο στη σειρά προς τα βουλγαρικά σύνορα, είναι το χωριό των Μεταξάδων, έδρα του ομώνυμου Καποδιστριακού δήμου. Πήρε το όνομά του, από την εκτροφή του μεταξοσκώληκα και την παρασκευή του μεταξιού. Eχει γίνει γνωστό από πολλά τραγούδια που αναφέρονται σ' αυτό. "Στης Θράκης μας τα' απάτητα βουνά, που η δόξα βασιλεύει, Στους Μεταξάδες εκεί ψηλά, το θρόνο έχει η λευτεριά...."
  Το παλιό του όνομα, ήταν Τουκμάκι. Eτσι έλεγαν το σφυρί των λιθοξόων, των μαστόρων που δούλευαν την πέτρα. Η πέτρα έβγαινε άφθονη και καλής ποιότητας, από τα τοπικά λατομεία και με αυτήν ως πρώτη ύλη, οι ντόπιοι τεχνίτες, δημιούργησαν ένα χωριό, που είναι η ποίηση της πέτρινης κατασκευής με άφθονα δείγματα ωραίων σπιτιών και ποικιλία σχεδίων.
  Εντυπωσιακή από πλευράς κατασκευής, εκτός από τη νέα εκκλησία, είναι και η μεταβυζαντινή του Αγίου Αθανασίου, με τις παλιές επιτύμβιες στήλες του 17ου και του 18ου αιώνα. Μαζί μ' αυτές και τα παλιά μνημεία, διατηρείται και κάτι από την ψυχή των παλιών ανθρώπων του τόπου.
  Τα πανηγύρια διατηρούν ακόμα τη λάμψη τους, όπως αυτό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο ομώνυμο Μοναστήρι με τον χώρο δασικής αναψυχής και του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου. Εκεί, θ' ακουστούν και τα παλιά τραγούδια. "Στο χωρίον Μεταξάδες Γιάννης Δήμαρχος..."

ΜΗΛΙΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Χτισμένη κοντά στον Αρδα ποταμό. Υπήρχε εμπορικός σταθμός των αρχαίων, γιατί ο Αρδας ήταν πλωτός ποταμός. Στη Μηλιά υπάρχει μια σπηλιά και βρέθηκε ένα αργυρό Θασιακό τετράδραχμο του 2ου π.Χ. αιώνα. Το νόμισμα αυτό δείχνει τον εμπορικό δρόμο που ακολουθούσαν οι αρχαίοι. Στη Μηλιά βρέθηκαν επίσης υπολείμματα ναού, πιθανόν βυζαντινού, δυο κολυμβήθρες, η μία σώζεται στην εκκλησία του χωριού και η άλλη σε αυλή ιδιώτη. Βρέθηκε επίσης δάπεδο αποτελούμενο από παχιές πλάκες, τύπου τερακότα.

Ιστοσελίδα Δήμου Τριγώνων
• http://www.trigono.gr/cgs/index.cfm?id=1304 (1 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Μικρόπολης

ΜΙΚΡΟΠΟΛΗ (Κωμόπολη) ΔΡΑΜΑ
  Η πρώην κοινότητα Μικρόπολης, νυν Δημοτικό Διαμέρισμα Μικρόπολης του Δήμου Προσοτσάνης βρίσκεται στα δυτικά του Ν. Δράμας σε υψόμετρο 330 μ. στους πρόποδες του Μενοικίου όρους. Η Μικρόπολη ή Καρλίκοβα, όπως λεγόταν επί τουρκοκρατίας, υπήρξε το κεφαλοχώρι της περιοχής, φημισμένο άλλοτε για τα καπνά του και γνωστό για τους Εθνικούς του αγώνες.
   Ξεχωρίζει για το ευχάριστο κλίμα και την εξαιρετική θέα προς τις κορυφές του Φαλακρού, καθώς προπολεμικά υπήρξε θέρετρο για παραθέριση και διέθετε σανατόριο λόγω του υγιεινού της κλίματος. Κατοικήθηκε από την αρχαιότητα, όπως προκύπτει από τα ευρήματα που χρονολογούνται στους ιστορικούς χρόνους καθώς και στην Ρωμαϊκή εποχή. Οι κάτοικοί της ήταν Τούρκοι και ντόπιοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι που ζούσαν κάτω από τον τουρκικό ζυγό, μέχρι την αποχώρησή τους με την ανταλλαγή το 1922.
  Η Μικρόπολη των 1.102 κατοίκων σήμερα, κατοικείται από ντόπιους, Θράκες, Πόντιους, Ορτακινούς, Βλάχους Σαρακατσάνους και Μικρασιάτες, χωρίζεται δε σε δύο συνοικίες. Ο πληθυσμός της κάποτε έφτανε τους 3.500 κατοίκους και θεωρούνταν μία από τις μεγαλύτερες κοινότητες του Νομού Δράμας, πόλος έλξης παραθεριστών και πολλών εργατών.
  Ξεκινώντας από την πάνω συνοικία, θα δούμε στα στενά και ανηφορικά δρομάκια διώροφα αγροτόσπιτα από τα τέλη του 19ου αιώνα, δείγματα της Μακεδονικής αρχιτεκτονικής, που διαθέτουν στο ισόγειο αποθήκες και στάβλο ενώ στον όροφο ξεχωρίζει προς τον δρόμο η κλειστή προεξοχή με παράθυρα. Εκεί βρίσκεται ο Αγιος Γεώργιος (1841), μικρή ξυλόστεγη βασιλική που υπέστη παλαιότερα αλλοιώσεις εξαιτίας επισκευών, με το σωζόμενο αρχικό τέμπλο, την ξυλόγλυπτη Αγία Τράπεζα και το ωραίο καμπαναριό (1893). Στη βόρεια πλευρά του υπάρχει ανάγλυφη εντοιχισμένη πλάκα με τρεις νεαρές μορφές η οποία βρέθηκε, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής στον τύμβο της Γραμμένης. Δίπλα της το 1910 χτίστηκε η εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου με την υποστήριξη του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δράμας- Σμύρνης κ. Χρυσοστόμου.
  Στην κάτω συνοικία, με τους προσφυγικής καταγωγής κατοίκους σήμερα, βρίσκεται ο ναός της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και σώζονται ακόμη ορισμένα καπνόσπιτα των παλαιών τούρκων καπνοπαραγωγών. Πρόκειται για διώροφα σπίτια, με στάβλο και αποθήκη στο ισόγειο και την κατοικία στον όροφο, με κύριο στοιχείο το χαγιάτι όπου γινόταν και η επεξεργασία του καπνού.
  Η Μικρόπολη είναι γνωστή για τις 25 περίπου εκκλησίες και ξωκλήσια, τα «μοναστήρια» για τους κατοίκους, που διαθέτει μέσα και γύρω από το χωριό, σε εξαιρετικές θέσεις παρατήρησης. Από τα εξωκλήσια ιδιαίτερο θρησκευτικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν ο Αγιος Γεώργιος, οι Αγιοι Ανάργυροι και ο Αγιος Παντελεήμων, τα οποία επισκέπτονται πολλοί πιστοί με αφορμή τη γιορτή του Θεού (στον Αγιο Γεώργιο), την πανήγυρη 30/6 και 1/7 των Αγίων Αναργύρων (Κοσμά και Δαμιανού), τον Αγιο Παντελεήμονα 27/7 και κάθε Μεγάλη Παρασκευή όπου γίνεται η Αποκαθήλωση του «Εσταυρωμένου Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού» στον κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο (Γολγοθάς). Στην Μικρόπολη λειτουργούν σήμερα Δημοτικό Σχολείο, Νηπιαγωγείο, Παιδικός Σταθμός και Γυμνάσιο. Επίσης έχει Αγροτικό Ιατρείο, Φαρμακείο και Ταχυδρομικό Πρακτορείο. Στην τοποθεσία Πλατάνια υπάρχει Κέντρο Ενημέρωσης κατάλληλα εξοπλισμένο με πλήρες ενημερωτικό υλικό για την περιβαλλοντολογική περιοχή του Μενοικίου όρους Μικρόπολης. Η μεγαλύτερη εκδήλωση του χωριού είναι η «Γιορτή του Θεού» που γίνεται το πρώτο 15νθήμερο του μηνός Μαΐου κάθε χρόνου, με μεγάλη συμμετοχή των κατοίκων και λοιπών συνδημοτών του Δήμου. Αναφέρεται στο 1885, όταν πριν την σπορά οι Χριστιανοί γιόρταζαν και προσεύχονταν στον Θεό για το καλό της σοδειάς, οι Τούρκοι ξεκίνησαν την μεγάλη σφαγή των Χριστιανών. Ο μεγάλος σεισμός που ακολούθησε απέτρεψε το κακό και στη συνέχεια κάθε χρόνο γιόρταζαν με τους Χριστιανούς και οι Τούρκοι. Η Μικρόπολη έχει να παρουσιάσει πολλές ομορφιές, όπως το Δάσος της Καστανιάς σε υψόμετρο 650μ. περίπου και σε απόσταση 5 χλμ. από το χωριό με τις υπεραιωνόβιες καστανιές που μερικές έχουν ηλικία 800 ετών. Η ομορφιά και η ιδιαιτερότητα του Δάσους προσελκύει πλήθος επισκεπτών ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Εδώ υπάρχει ορειβατικό καταφύγιο που είναι στην διάθεση του κάθε επισκέπτη για ξεκούραση. Η μεγάλη θρησκευτική λατρεία των κατοίκων έφτασε και εδώ όπου κτίστηκε το 1997 εξωκλήσι «Παναγία η Καστανιώτισσα» που συγκεντρώνει πλήθος πιστών τον Δεκαπενταύγουστο και το πρώτο 15νθήμερο του Οκτωβρίου στην Γιορτή του Κάστανου.
   Αφήνοντας το Δάσος της Καστανιάς και μετά από πορεία μιάμισης ώρας φτάνουμε σε υψόμετρο 1.200μ. στα απέραντα λιβάδια του οροπεδίου Καλλίπολης όπου συναντά ο επισκέπτης τα άγρια άλογα να περιφέρονται κατά αγέλες. Υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης στο οροπέδιο και με αυτοκίνητο καθώς και στο δάσος της Καστανιάς. Στα δάση και τα οροπέδια του Μενοικίου έχουν βρεθεί και καταγραφεί πολλά και σπάνια λουλούδια καθώς επίσης και μεγάλος αριθμός άγριων πουλιών.
  Στη ΒΔ πλευρά του Μενοικίου είναι η τοποθεσία «Τρίγκα» σε υψόμετρο 1850-1965μ. με τους καλύτερους βοσκότοπους σε απέραντη έκταση και με έργα όπως ομβροδεξαμενές, δεξαμενές με ποτίστρες και στέγαστρα στην διάθεση των κτηνοτρόφων κατοίκων του χωριού Μικρόπολης. Παραδοσιακά μουσικά όργανα του χωριού ήταν και είναι και σήμερα η Γκάιντα και ο Νταϊρές, που μετέχουν στις εκδηλώσεις του χωριού (Γιορτή του Θεού, Γιορτή Κάστανου, Δεκαπενταύγουστο).
  Ο μοναδικός που παίζει γκάιντα μέχρι και σήμερα είναι ο Γκάλιμπας Ιωάννης και βοηθοί για Νταϊρέ οι: Ηλιάδης Χρήστος, Καρατζιώτης Αθανάσιος, Γρηγοριάδης Δημήτριος, Μπάτιου Αθανάσιος και Αργυρίου Νικόλαος.
Τα στοιχεία προέρχονται από τον Πρόεδρο του Δ.Δ. Μικρόπολης Κο Παρασίδη Γεώργιο

Μονή Παναγίας Δαδιάς Σουφλίου

ΜΟΝΗ ΔΑΔΙΑΣ (Μοναστήρι) ΣΟΥΦΛΙ
Τηλέφωνο: +30 25540 51361
  Εις απόστασιν μιας και ημισείας περίπου ωρας ΝΔ. του Σουφλίου κείται η Μονή Δαδιάς εις τους πρόποδας ενός βράχου, ύψους ογδοήκοντα περίπου μέτρων από της θαλάσσης. Ο βράχος είναι μεγαλοπρεπής, κατάφυτος εις την βάσιν του, επιβλητικός και ανήκει εις ύστατον συγκρότημα που αποτελούν τα κράσπεδα της Ροδόπης. Την Μονήν περιβάλλει βλάστησις οργώσα, αποτελουμένη ως επί το πλείστον από πεύκα εις ακτίνα τεσσάρων περίπου ωρών. Εκτός των πεύκων φύονται, εδώ η δρυς, η πτελέα, θράψα και νερόθραψα σφένδαμνα, γαύρα, αμυγδαλές, συκιές, καρυδιές, φουντουκιές, κούμαρα, ρήγανη, θυμάρι και τα τοιαύτα. Εις πολύ μικράν απόστασιν εις στεήν πεδιάδα κυλά τα ολοκάθαρα νερά του ρυάκι πλατύ, γεμάτο ψάρια γλυκύτατα.
  Το κλίμα το καλοκαίρι είναι δροσερόν και η πηγή της Μονής δίδει ύδωρ ψυχρόν και νοστιμώτατον.
  Η Μονή, πριν διαλυθή προ δεκαετίας, (λειτουργούσε μεταξύ 1842 και 1912 που ανατινάχτηκε) ήτο επαρχιακή, εξαρτωμένη από την μητρόπολιν Διδυμοτείχου, πλουσία, έχoυσα αίγας, αγελάδας, ζεύγη αροτήρων και περί τα εξακόσια στρέμματα καλλιεργησίμου γης και μωρεoκήπων και ιδιόκτητον δάσος. Σήμερον η Μονή ανήκει εις την κατηγορίαν των διαλελυμένων, μονών και υπάγεται εις την δικαιοδοσίαν της σχολικής επιτροπής του πλησίον χωρίου Δαδιάς, ήτις ενοικιάζει αυτήν ως αγρόκτημα.
  Φαίνεται ότι η Μονή Δαδιάς, ως και το χωρίον Δαδιά, είναι Βυζαντινής εποχής. Εις αρχαιοτέραν εποχήν ητο κτισμένη ολίγον χαμηλότερα, εις το μέγα χωράφι, τό οποίον καλείται σήμερον «του Αη-Γεώργη το χωράφι», εις την άκραν του οποίου εσώζοντο και ίχνη θεμελίων ναού (Στην τοποθεσία που παλαιότερα ήταν οι κατασκηνώσεις, υπάρχει σκαμμένος σε βράχο Ναός, ίσως των πρώτων χριστιανικών χρόνων, ενώ απέναντι υπάρχει επίσης σκαμμένος σε βράχο, αρχαίος τάφος. Στο βυζαντινό μοναστήρι της Δαδιάς υπάρχουν επίσης λείψανα αρχαίου οικισμού. Βρίσκεται σε πολύ ωραία τοποθεσία, με πολλά κατάλοιπα αρχαίων οικισμών και περιβάλλεται από κατάφυτους λόφους. Πιθανόν, να έχει ανεγερθεί σε θέση αρχαίου Ναού και γι' αυτό, ίσως στον παλιό του ξενώνα ήταν εντοιχισμένο αρχαίο ανάγλυφο με τον Θράκα ιππέα).    Η σημερινή τοποθεσία αυτής είναι ασυγκρίτως καλλιτέρα, ως υψηλοτέρα, ευάερος και ως κειμένη πλησιέστατα εις την βρύσιν. Σήμερον η Μονή, ως οικοδόμημα, είναι εις αθλίαν κατάστασιν, διότι αι αποθήκαι και τα δωμάτια του ισογείου είναι κατεστραμμένα, εις το άνω δε πάτωμα από τα είκοσι δωμάτια πολλά ειναι ακατοίκητα.. Η εκκλησία είναι ερείπιον ανατιναχθείσα κατά Νοέμβριον του 1912 υπό των επιδρoμέων δια βόμβας. Διεσκευάσθη όμως, κατά το 1921, ο νάρθηξ εις μικρόν και πρόχειρον ναΐσκον, ένθα τελείται, καθώς εις τα ερημοκκλήσια, λειτουργία 3-4 φοράς κατά τας μεγάλας εορτάς του θέρους.
  H σημερινή Μoνή σύγκειται από δύο συνεχόμενα και ομοιόμορφα τμήματα, βόρειον και νότιον, απoτελούντα σχήμα κεφαλαίου Π. Και το μεν βόρειον εκτίσθη κατα θετικάς μαρτυρίας, κατά τό 1834, τό δε νότιον κατα το 1851, ως εμφαίνεται από εντειχισμένην μικράν ενεπίγραφον πλάκα.

Μονή Κορνοφωλιάς

ΜΟΝΗ ΚΟΡΝΟΦΩΛΙΑΣ (Μοναστήρι) ΣΟΥΦΛΙ
Βρίσκεται 1 χλμ. δυτικά του χωριού και είναι Μετόχι της Μονής Ιβήρων του Αγίου 'Oρους, από το 1756. Το καθολικό της Μονής, είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου (εννιάμερα της Παναγίας) και έχει ανοικοδομηθεί το 1854. Στο πανηγύρι συγκεντρώνεται κόσμος από όλο το Νομό 'Eβρου. Μια κοινότητα γυναικών μοναχών, εγκαταστάθηκαν στο Μοναστήρι και το έχουν καταστήσει κυψέλη πίστης, άδολης χριστιανικής αγάπης και εργατικότητας. Υπάρχουν χώροι για την φιλοξενία πενήντα και πλέον προσκυνητών στον ξενώνα. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Πορταϊτισσας και το παΐδι του Αγίου Χαραλάμπους, αποτελούν αντικείμενα της προσκύνησης των προσκυνητών. Ο δρόμος για το Μοναστήρι, περνά από τα παλιά ορυχεία του πηλού (τοποθεσία Καϊάδες). Ο πηλός ("π'λος" στη γλώσσα του τόπου), είναι μαλακό πέτρωμα από αργίλιο που όταν βραχεί, δίνει ένα είδος λάσπης μαλακής σαν κρέμα, με θεραπευτικές ιδιότητες στα εγκαύματα, τις φαγούρες, την πιτυρίδα και ως δυναμωτικό των μαλλιών.

Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών

ΜΟΝΗ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ (Μοναστήρι) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25410 22362, 29911
  Το μοναστήρι αυτό βρίσκεται βορειοδυτικά της πόλεως μέσα σε δάσος απο ακακίες και πεύκα, κάτω ακριβώς απο την βυζαντινή ακρόπολη της πόλεως, με την οποία φαίνεται ότι ήταν ανέκαθεν συνδεδεμένο.
  Πότε πρωτοκτίσθηκε μας είναι άγνωστο μια και δεν σώζεται καμιά ενεπίγραφη πλάκα αλλά ούτε καμιά άλλη μαρτυρία ή ενθύμηση.
  Μόνο απο το καθολικό (ο Ναός) του μοναστηριού με τις τοιχογραφίες που διασώζονται στο εσωτερικό του τρούλου του μπορούμε να συναγάγουμε μερικές έμμεσες πληροφορίες για το μοναστήρι αυτό.
  Ο ναός λοιπόν του μοναστηριού απο πλευράς ρυθμού είναι βυζαντινός τρίκογχος με τρούλο και μας θυμίζει τον τρόπο της κατασκευής πολλών καθολικών των μοναστηριών του Αγίου Όρους. Ο τρόπος δε της κατασκευής του τρούλου (τυφλός με μικρούς φεγγίτες αντί μεγάλων παραθύρων) μαρτυρεί ότι πρόκειται για κτίσμα των μέσων του 16ου αιώνα.
Ο Ναός (καθολικό) της μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
  Της ίδιας εποχής φαίνεται να είναι και οι τοιχογραφίες - αν και αλλοιωμένες και κατεστραμμένες απο την υγρασία και την πολυκαιρία - που υπάρχουν στο εσωτερικό του τρούλου.
  Της ίδιας ακόμη εποχής είναι και οι διασωζόμενες στο τέμπλο του ναού φορητές εικόνες, σπάνιας βυζαντινής τέχνης, του Χριστού ως μεγάλου αρχιερέως και της Θεοτόκου που φέρνει στην αγκαλιά της τον Χριστό. Η τελευταία μάλιστα εικόνα είναι αμφιπρόσωπη, δηλ. είναι ζωγραφισμένη και από την άλλη πλευρά του ξύλου.
  Ο ναός του μοναστηριού άντεξε ακόμα και στους μεγάλους σεισμούς που συντάραξαν την Ξάνθη κατά το 1829 και είναι το μόνο κτίσμα που φαίνεται ότι διασώθηκαν απο εκείνο τον εγκέλαδο σ' ολόκληρη την περιοχή.
  Το υπόλοιπο μοναστήρι φαίνεται ότι γκρεμίστηκε αλλά χάρη στην εργώδη προσπάθεια του τότε μητροπολίτου Ξάνθης Ευγενίου και την πρόθυμη σύμπραξη όλων των Ξανθιωτών ξανακτίσθηκε και ξαναγκάλιασε τον ιστορικό πλέον ναό του.
  Αργότερα το ανατολικό μέρος του μοναστηριού είχε υποστεί νέες ζημίες και ο τότε μητροπολίτης Ξάνθης αείμνηστος Ιωακείμ Σγουρός (γύρω στα 1907 ) με την συμπαράσταση των καπνεμπόρων και καπνεργατών της πόλεως θέλησε να το ανοικοδομήσει μεγαλοπρεπέστερο και πολύ πιο ευρύχωρο, με τρεις ορόφους μπροστά και δύο πίσω με μεγάλους θαλάμους και τραπεζαρία. Προφανώς απέβλεπε στο να το χρησιμοποιήσει ως νοσοκομείο η ορφανοτροφείο των χριστιανών της επαρχίας του. Ο τούρκος όμως Νομάρχης της Κομοτηνής όταν πληροφορήθηκε το έργο θέλησε να σταματήσει τουλάχιστον την επικεράμωση.
  Πριν όμως προλάβει να μεταβεί επί τόπου οι Ξανθιώτες μέσα σε μια και μόνο νύκτα δουλεύοντας ασταμάτητα και μεταφέροντας χέρι με χέρι τα υλικά απο την περιοχή του Ακαθίστου Ύμνου κατόρθωσαν να σκεπάσουν την στέγη. Έτσι το πρωί όταν ανέτειλε ο ήλιος τα κεραμίδια της σκεπής μουσκεμένα και νοτισμένα απο τον ιδρώτα των Ξανθιωτών χαμογελούσαν και χαιρετούσαν τις ηλιακτίδες, ο δε Μουτεσαρίφης γύρισε άπρακτος στην έδρα του. Για μια ακόμα φορά η πίστη του λαού θριάμβευσε και νίκησε.
  Την ίδια εποχή επεκτάθηκε ο μικρός ναός του μοναστηριού προς τα δυτικά και προστέθηκε η δυτική πτέρυγα αυτού ενώ ταυτόχρονα ανοίχθηκε και ο αμαξιτός δρόμος, με εθελοντική εργασία των κατοίκων της πόλεως, που φέρνει απο την δημοσία οδό Ξάνθης - Εχίνου στο μοναστήρι.
  Το μοναστήρι αυτό μετά την μικρασιατική καταστροφή και την συσσώρευση των προσφύγων δόθηκε απο την ιερά Μητρόπολη για να στεγάσει ορφανά του ξεριζωμού, και σαν τέτοιο παρέμεινε μέχρι το 1936.
  Τότε μετατράπηκε σε στρατώνα και σαν τέτοιο χρησιμοποιήθηκε απο τον στρατό μέχρι την είσοδο των Γερμανών στην πόλη (8 Απριλίου 1941).
  Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος και απο το 1946 μέχρι και σήμερα στεγάζει την εκκλησιαστική Σχολή και αποδείχθηκε φυτώριο και κυψέλη, όπου γαλουχήθηκαν με τα ιερά γράμματα και αναδείχθηκαν στην ελληνική κοινωνία επιφανείς κληρικοί, καθηγητές, επιστήμονες, υπάλληλοι κ.λπ.
  Την νύκτα όμως της 23ης προς την 24η Φεβρουαρίου του 1974 φοβερή πυρκαιά αποτέφρωσε όλο τον ξενώνα και τα παλαιά κελιά του γραφικού μοναστηριού. Ευτυχώς, διασώθηκαν - σαν απο θαύμα - πάλι αλώβητα ο ναός και oι εικόνες του. Αλλά ο τόπος δεν έμεινε με τα αποκαίδια και την στάχτη.
  Σχεδόν πριν κρυώσει η στάχτη και πριν εξανεμισθεί ο καπνός ο νυν Σεβασμιότατος μητροπολίτης Ξάνθης κ. Αντώνιος, με τον διακρίνοντα αυτόν ζήλον άρχισε την εκκαθάριση των ερειπίων για να ανυψωθεί μέσα σε ελάχιστο σχετικά χρόνο ( 1974-1979 ) ένα σύγχρονο κτίριο για να στεγάσει τις αίθουσες διδασκαλίας και τους λοιπούς βοηθητικούς χώρους για να συνεχίσει να αποτελεί τον πνευματικό φάρο της περιοχής και να εκπαιδεύει νέους που θα αναλάβουν τις ηγετικές θέσεις στην Εκκλησία και την κοινωνία γενικότερα.
  Έτσι σήμερα δίπλα στο παλαιό (ναός) υψώνεται το καινούργιο κτίριο.(...)

Δημοτικό Διαμέρισμα Μυρωδάτου

ΜΥΡΩΔΑΤΟ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25410 51379
  Οι κάτοικοι του Μυρωδάτου, είναι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και συγκεκριμένα από την περιοχή της Ανδριανούπολης. Προέρχονται από τις περιοχές Τυρολόη, Μάλγαρα, Κατίχαλα και Σεϊνγκιο. Με τον ξεριζωμό και την ανταλλαγή των πληθυσμών, οι πρόσφυγες εγκατέλειψαν τα χωριά τους και κατευθύνθηκαν προς την ενδότερη χώρα της Θράκης. Πολλοί απ' αυτούς εγκαταστάθηκαν στην νότια πλευρά της Ξάνθης και γύρω από τα Αβδηρα. Ένα μέρος από αυτούς εγκαταστάθηκαν στο παλιό τσιφλίκι " Μεγάλο Κάλφαλαρ" , που είναι η σημερινή τοποθεσία του χωριού, ένα άλλο μέρος στο στιφλίκι "Μικρό Κάλφαλαρ" και κάποιες οικογένειες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή "Κοσιάμπαλι". Αυτοί αποτελούσαν τους πρώτους πυρήνες του χωριού. Το 1924 εγκαταστάθηκαν άλλες τριάντα οικογένειες, οι οποίες είχαν μείνει προσωρινά στην Κομοτηνή. Η εγκατάσταση των προσφύγων συνεχίστηκε μέχρι το 1929 όπότε και ιδρύθηκε νέα συνοικία με την ονομασία "Δάφνη". Τα παραπάνω τουρκικά τσιφλίκια απαλλοτριώθηκαν από το Ελληνικό κράτος, μέσα στα πλαίσια των μέτρων που πάρθηκαν για την αποκατάσταση των προσφύγων, και παραχωρήθηκαν σ' αυτούς για να χτίσουν σπίτια. Αργότερα όλοι οι γύρω οικισμοί συνενώθηκαν και ιδρύθηκε το μικρό χωριό Μυρωδάτο, που πήρε το όνομα του από τα μυρωδάτα καπνά που καλλιεργούνταν. Το 1930 έγινε οριστική διανομή των εκτάσεων γεωργικής καλλιέργειας από το κράτος και έτσι κάθε οικογένεια απέκτησε γεωργικό κλήρο. Μέχρι τον Ιούνιο του 1948 το χωριό υπαγόταν ως συνοικισμός στην διπλανή κοινότητα των Αβδήρων. Το ίδιο έτος αποσπάστηκε από αυτήν και αποτέλεσε αυτόνομη κοινότητα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Νέας Κεσσάνης

ΝΕΑ ΚΕΣΣΑΝΗ (Κωμόπολη) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25410 96269, 96732
  Χαρακτηριστικό στοιχείο του οικισμού της Ν.Κεσσάνης είναι ότι κατοικείται από πρόσφυγες που προέρχονται από τρία διαφορετικά μέρη, το χωριό "Αγιος Βλάσης" της Μεσημβρίας της Ανατολικής Ρωμυλίας, το χωριό "Κατίκιοϊ" της Μακράς Γέφυρας και το χωριό "Μπασλίκι" της Κεσσάνης στην Ανατολική Θράκη. Άνθρωποι με διαφορετικές ρίζες, διαφορετικά έθιμα και νοοτροπία κυνηγημένοι από Τούρκους και Βούλγαρους κατέφυγαν στην μικρή αυτή γωνιά και παραμερίζοντας τις διαφορές τους δημιούργησαν μια νέα Κοινότητα χωρίς να ξεχάσουν ποτέ την πατρίδα τους.
   Ο Αγιος Βλάσης ήταν ένα μικρό χωριό της Μεσημβρίας, στα δυτικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, χτισμένο στην ανατολική πλευρά του Μικρού Αίμου. Ήταν χωριό αμιγώς ελληνικό και οι κάτοικοι του ασχολούνταν με την αλιεία, την αμπελουργία, το εμπόριο της ξυλείας, την γεωργία και την κτηνοτροφία.
   Το χωριό Κατικιοϊ ανήκε διοικητικά στην επαρχία της Μακράς Γέφυρας, κωμόπολη της Ανατολικής Θράκης και ήταν επίσης αμιγώς ελληνικό χωριό.
   Το Μπασλίκι τέλος , ανήκε στην διοικητική περιφέρεια της Κεσσάνης, που ήταν επίσης κωμόπολη της Ανατολικής Θράκης και βρισκόταν σε υψηλή τοποθεσία πιθανώς στην "Κεσσάνη" του Σουϊδα και δίπλα στην αρχαία "Κισσήνην" του Ησυχίου Αλεξανδρέως. Η Κεσσάνη πριν το 1920 ήταν έδρα καϊμακάμη, ονομαζόταν Ρουσκιοϊ και υπαγόταν διοικητικά στον Νομό Καλλιπόλεως, ενώ όταν πέρασε στην ελληνική κατοχή ( 1922) έγινε έδρα υποδιοικήσεως και είχε υπό την δικαιοδοσία της 55 χωριά και συνοικισμούς.
   Ο χώρος που βρίσκεται σήμερα η Νέα Κεσσάνη, όπως και οι περισσότεροι προσφυγικοί οικισμοί, ήταν παλιό τούρκικο τσιφλίκι γνωστό με το όνομα "Τεπέ Τσιφλίκ". Πρώτοι έφτασαν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, οι οποίοι έμειναν προσωρινά σε ένα μουσουλμανικό χωριό του Διδυμότειχου και το 1923 έφτασαν στην Ξάνθη. Αρχικά ζούσαν σε αντίσκηνα, κάτω από τραγικές συνθήκες διαβίωσης. Εκείνη την περίοδο είχε επισκεφθεί την περιοχή ο Πλαστήρας, ο οποίος αντικρίζοντας την απελπιστική κατάσταση των προσφύγων φρόντισε να εγκριθεί σχετικό κονδύλιο στήριξης των προσφύγων για να χτίσουν σπίτια. Έτσι ξεκίνησε η μόνιμη εγκατάσταση των προσφύγων στην νέα πατρίδα και στην νέα ζωή.
   Ο νέος οικισμός αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα, οι πρόσφυγες ασχολήθηκαν κυρίως με την γεωργία δουλεύοντας κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Το 1928 έφτασαν και οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη (Αγιος Βλάσης) αφού είχαν μείνει για τέσσερα χρόνια στην Κομοτηνή. Με μια μικρή οικονομική βοήθεια που τους δόθηκε έχτισαν σπίτια με πλιθιά και γρήγορα προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες διαβίωσης. Το 1931 έγινε διανομή γης και το 1934, μετά από μεγάλη προσπάθεια, είχαν την πρώτη παραγωγή. Ακολούθησαν τα δύσκολα χρόνια της Βουλγαρικής κατοχής που εξουθένωσαν τους πρόσφυγες. Γρήγορα όμως, μετά την απελευθέρωση το 1944, το χωριό βρήκε τους ρυθμούς ανάπτυξης και έτσι προχώρησε μέχρι σήμερα.

ΞΑΝΘΗ (Νομός) ΕΛΛΑΔΑ
  Ο Νομός Ξάνθης ξεκινά από τα βουνά της Ροδόπης με τα παρθένα δάση και την πλούσια χλωρίδα και πανίδα, πλαισιωμένα από το Νέστο και άλλα μικρότερα ποτάμια που καταλήγουν στο Αιγαίο, στο Θρακικό πέλαγος και στη λίμνη Βιστονίδα στα νότια του νομού. Ενδιάμεσα τα βουνά μαλακώνουν και δημιουργούν τον πλούσιο κάμπο της Ξάνθης με ποικίλη γεωργική παραγωγή και τα περίφημα καπνά της, αλλά και τα βαμβάκια, τα σιτηρά, τα λαχανικά. Και στα πόδια του νομού, το Δέλτα του Νέστου, οι υδροβιότοποι, οι παραλίες, η λίμνη Βιστονίδα. Ο νομός Ξάνθης, πραγματικά, είναι ένας οικολογικός θησαυρός με ορεινή, πεδινή και παραθαλάσσια παρουσία. Πουλιά, ερπετά, ζώα, φυτά και δέντρα κατακαλύπτουν την κάθε περιοχή, άλλα μόνιμα και μοναδικά, άλλα περαστικά. Και η ενόχληση το ανθρώπου διακριτική στο φυσικό αυτό παράδεισο της περιοχής.
  Οι Αρχαίοι Έλληνες στη Μυθολογία τους έδιναν σοβαρή θέση στη Θράκη. Έδρα του είχε την περιοχή αυτή ο Αρης, ο θεός του πολέμου. Εδώ, επίσης, βρισκόταν το ορμητήριο του Βορέα, του Ορφέα και του Διονύσου. Οι αγέρηδες, τα κύματα, η μουσική και τα μυστήρια με λατρείες της φύσης συνδέονται στενά με τη μεγάλη γη της Θράκης. Με τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής έχουμε μύθους τραγικούς και τρυφερούς, όπως του Τηρέα, της Πρόκνης, της Φιλομήλας και του Ίτυ, που όλοι μεταμορφώνονται σε πουλιά.
  Με τη λίμνη Βιστονίδα και τα Αβδηρα συνδέεται ένας άθλος του Ηρακλή, με τα άλογα του Διομήδη.
  Η περιοχή της νοτιοδυτικής Θράκης κατοικείται από το 10.000 π.Χ. Από τη νεολιθική περίοδο (4500-3000 π.Χ.) εντοπίστηκαν νεολιθικοί οικισμοί ή αντικείμενα στην πεδιάδα της Ξάνθης.
  Στην εποχή του χαλκού η Θράκη δέχεται επίδραση από την Τροία, Λέσβο, Λήμνο και συντελεί στη διάδοση του πολιτισμού προς τη δύση και το βορρά. Γύρω στο 2000 π.Χ. οι οικισμοί καταστρέφονται λόγω καθόδου νέων ινδοευρωπαϊκών φύλων, ενώ τον 11ο αιώνα π.Χ. άρχισε η εγκατάσταση θρακικών φύλων.
(κείμενο: ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ξάνθης (1999, 2001).

Δημοτικό Διαμέρισμα Ορμενίου

ΟΡΜΕΝΙΟ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 41601
  Η βορειότερη κατοικημένη περιοχή της Ελλάδας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πνευματική της παράδοση. Είναι η βυζαντινή πόλη Τζερμιάνου, για την οποία διαβάζουμε στα σχολικά βιβλία. Είναι το παλαιό Τσιρμέν, για το οποίο γράφτηκαν αρκετές σχολικές σελίδες για τη χρονιά του 1371, όταν έγινε η απερίσκεπτη μάχη των χριστιανών που καθόρισε την τύχη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
  Οι χριστιανοί από τη μια πλευρά, 60.000 άτομα (Βυζαντινοί, Σέρβοι, Κροάτες, Ούγγροι) και από την άλλη οι Τούρκοι, με στρατηγό τον αρνησίθρησκο (ελληνικής καταγωγής) Γαζή Εβρενό. Τόσο σίγουροι ήταν για την υπεροχή τους οι Σέρβοι χριστιανοί, που επιδόθηκαν στην οινοποσία. Αιφνιδιάστηκαν από τους Τούρκους και έγινε το μεγάλο μακελειό. 60.000 στρατιώτες σφάχτηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ή πνίγηκαν στον Έβρο ποταμό. Η μάχη κρίθηκε και οι Τούρκοι εδραιώθηκαν και άρχισαν την επέκτασή τους στην Βαλκανική χερσόνησο. Ο Χατζή Ιλ Μπέη από αυτό εδώ το τελευταίο χωριό πετύχαινε τα κονταροκτυπήματά του στη Βασιλεύουσα. Στο Ορμένιο εγκαταστάθηκαν οικογένειες από τον γειτονικό Πεντάλοφο, το Ουρούμκιοϊ, την Κόζλουτζια καθώς και από τη βόρεια και Ανατολική Θράκη. Την 23η του μηνός Απριλίου εορτή του Αγίου Γεωργίου οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι.
  Σήμερα το Ορμένιο είναι ένα όμορφο χωριό που στο τελωνείο του ανοίγεται η πύλη για την Ευρώπη. Είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί προς την Βουλγαρία (Τελωνείο Ορμένιου). Έχει γίνει ίσως από τους μεγαλύτερους τελωνειακούς σταθμούς αφού τα τελευταία χρόνια το πέρασμα εκατοντάδων αυτοκινήτων ημερησίων, έχει αυξηθεί σημαντικά.
  Ο επισκέπτης μπορεί να δει εδώ στο Ορμένιο μια σπάνια λαογραφική συλλογή σε αίθουσα της κοινότητας. Στη θέση Κριός κοντά στον Έβρο βρέθηκαν χαυλιόδοντες και τμήματα γνάθου και γομφίο ενός μαστόδοντου, (Mastodon Loygirostris) χρονολογήθηκαν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στα 5-3 εκατομμύρια χρόνια πριν.

ΟΡΦΕΑΣ (Δήμος) ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Ο Δήμος είναι από τους μεγαλύτερους της χώρας - τρίτος σε έκταση - με συνολικά έκταση 643.266 στρέμματα, από τα οποία το 84% είναι δάση και βοσκότοποι, το 13,5 % είναι καλλιεργήσιμες εκτάσεις ενώ το υπόλοιπο 2,5 % καλύπτεται από νερό και οικισμούς. Παρουσιάζει πολυσχιδές ανάγλυφο που ξεκινάει από τις πεδινές παρέμβριες περιοχές και καταλήγει στην ορεινή περιοχή του Δερείου. Ο Δήμος παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα σε φυσικούς πόρους και στο απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον. Στα δάση της περιοχής υπάρχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα.

Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2001 από ιστοσελίδα του Δήμου Ορφέα

Δημοτικό Διαμέρισμα Παλαιοχωρίου

ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ (Κωμόπολη) ΚΑΒΑΛΑ
Τηλέφωνο: +30 25920 43225
Φαξ: +30 25920 43889
  Το Δημοτικό Διαμέρισμα του Παλαιοχωρίου είναι το πιο κοντινό σημείο του δήμου στο δάσος. Μπορείτε να απολαύσετε την θαυμάσια θέα από το Κάστρο και να κάνετε πεζοπορία τα μονοπάτια του βουνού. Να θαυμάσετε τα ερείπια του βυζαντινού μοναστηριού του Αγ. Γεωργίου, να απολαύσετε τον καφέ σας και να γευθείτε την ντόπια κουζίνα στα μαγαζιά της πλατείας. Υπάρχουν ακόμη θαυμάσια σημεία για πικ νικ μέσα στο κατάφυτο δάσος του Παγγαίου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πανοράματος

ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
  Το Πανόραμα είναι ένα χωριό με εξαιρετικό κλίμα τη θερινή περίοδο, κυριολεκτικά χωμένο στην αγκαλιά του Μενοικίου και του Φαλακρού. Οι 15 μόνιμες οικογένειες, όλες προσφυγικής καταγωγής, ασχολούνται με την εκτροφή αιγοπροβάτων αλλά και βοοειδών για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων και κρέατος, και τη μελισσοκομία. Καλλιτεχνικό ενδιαφέρον στο χωριό παρουσιάζει η μεταβυζαντινή εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου από τα μέσα του 19ου αι., μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με ωραιότατο καμπαναριό και ξυλόγλυπτο τέμπλο με εικόνες του 19ου αιώνα.
   Σε απόσταση 3χλμ., βορειοδυτικά του χωριού, και ύστερα από χωμάτινη διαδρομή μέσα σε πανέμορφο καστανοδάσος, θα δούμε το ναό του Αγίου Δημητρίου (1865), του τύπου εγγεγραμμένου σταυροειδούς με επιδράσεις από το Αγιο Όρος, να προβάλει στην κορυφή του βουνού σε ένα χώρο πανοραμικής θέας. Η εκκλησία, που αποτελούσε το καθολικό κατεστραμμένης σήμερα μονής, θα γοητεύσει τους επισκέπτες της με τον οκταγωνικό τρούλο στην οροφή, τις σωζόμενες τοιχογραφίες του 1874 στο εσωτερικό της, τις εικόνες του τέμπλου του 1866 και 1872, οι οποίες φέρουν την υπογραφή ζωγράφων του Μελένικου και του Νευροκοπίου, και τα ξυλόγλυπτα άριστης τέχνης (δεσποτικό, προσκυνητάρι).

ΠΑΡΑΛΙΑ ΦΟΝΙΑ (Παραλία) ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
Συνεχίζοντας (από Παλαιόπολη) συναντάμε το ρέμα του Φονιά, στις εκβολές του οποίου βρίσκεται ο Πύργος του Φονιά, ένα από τα κάστρα των Γκατιλούζι.
Το ωραιότερο φυσικό αξιοθέατο του νησιού, 4 περίπου χιλιόμετρα ανατολικά από τα Θερμά. Πρόκειται για έναν ποταμό που εκβάλλει σε μια λίμνη περιτριγυρισμένη από πλατάνια. Από τα λουτρά συνεχίζοντας προς τα βόρεια συναντάμε τα δύο δημοτικά κάμπινγκ, το πρώτο ελεύθερο μέσα σε οργιώδη φυσική βλάστηση και το δεύτερο, οργανωμένο, σύγχρονο με όλες τις ανέσεις για τους κατασκηνωτές.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πενταλόφου

ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 61216
  Το όνομά του προέρχεται από τους πέντε λόφους, όπως και η Επτάλοφος Βασιλεύουσα. Φημολογείται ότι η καταγωγή των κατοίκων είναι Κωνσταντινοπολίτικη. Χτίστηκαν εδώ κάστρα Βυζαντινών πάνω σε αρχαία θρακικά, για να αποκρούσουν τις ορδές των βαρβάρων.
  Σήμερα είναι ένα πλούσιο και όμορφο χωριό, με πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις, κυρίως το καλοκαίρι. Την 21η Μαΐου εορτή των αγίων "Κωνσταντίνου και Ελένης" οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Την Καθαρή Δευτέρα αναβιώνουν το παλαιό έθιμα του "Μπέη".
  Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και μέχρι το 1920, ήταν έδρα Δημαρχίας. Στο Δήμο Πενταλόφου υπαγόταν η Ασπάλω, η Παλαίστρα, το Δρέπανο, η Μπάρα και η Γυαλιά. Με το τοπωνύμιο Μπάρα είναι Ηπειρωτικής προελεύσεως και υπάρχουν ομώνυμα χωριά στην Ήπειρο μέχρι σήμερα, ενώ οι κάτοικοι της Γυαλιάς ήταν από τα μέρη της Στράντζας της Ανατολικής Θράκης.
  Ακόμη μια όμορφη διαδρομή για τον επισκέπτη είναι αυτή που οδηγεί στη Μπάρα και στη Γυαλιά. Εκεί θα βρει ο επισκέπτης τις δυο εγκαταλειμμένες εκκλησίες, του Αη Γιώργη και του Αγίου Αθανασίου, χτισμένες το 1880, με μια θέα καταπληκτική.
  Ο πληθυσμός άρχισε να μειώνεται. Ενώ το 1919 είχε 900 άτομα, το 1928 είχε μόνο 44 και το 1937 κανένα. Έφυγαν όλοι, γιατί η συνθήκη της Λωζάνης, με την οριοθέτηση της μεθορίου, παραχώρησε στη Βουλγαρία όλα τους τα κτήματα. Οι κάτοικοι δημιούργησαν νέα χωριά, την Ελιά, το Σπήλαιο και την Πλάτη. Το καλοκαίρι όμως αλλάζει όψη-τίποτα δεν θυμίζει τους χειμερινούς μήνες-υπάρχει ζωή και κίνηση.   Παρέμεινε όμως θαμμένος κάτω από τους τύμβους (τούμπες) ένας αρχαίος θρακικός πολιτισμός. Το 1993, στη θέση Τρεις Τούμπες, η εφορία αρχαιοτήτων άρχισε τις πρώτες ανασκαφές. Στους τύμβους αυτούς βρέθηκαν τάφοι της υστεροελληνικής εποχής, και ακόμη αρκετά αντικείμενα από την εποχή του βασιλιά των Οδρυσών, Σπαραδόκου όπως το διώβολο (ασημένιο νόμισμα Σπαραδόκου 445-435 π.χ), τετράδραχμα κ.λπ. Είναι το πρώτο διώβολο που βρέθηκε στον Ελλαδικό χώρο και κόπηκε μάλλον στην Όλυνθο.
  Τα ευρήματα αυτά έχουν τεράστια σημασία και περισσότερο τα νομίσματα, γιατί αποδεικνύουν ότι την εποχή που οι Αθηναίοι έχτιζαν την Ακρόπολη, οι Θράκες χρησιμοποιούσαν το Ελληνικό αλφάβητο και είχαν αναπτύξει οικονομικές συναλλαγές με την Αθήνα και άλλες πόλεις - κράτη.
Υψόμετρο:περί τα 360m
Κλίμα
Το κλίμα στη περιοχή είναι στο όρια μεταξύ μεσογειακού και ηπειρωτικού. Οι βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις είναι αρκετά συχνές, ενώ οι χειμώνες χαρακτηρίζονται ως ψυχροί.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πετρούσας

ΠΕΤΡΟΥΣΣΑ (Κωμόπολη) ΔΡΑΜΑ
  Η Πετρούσα που βρίσκεται σε απόσταση μόλις 3χλμ από την Προσοτσάνη, είναι μια κωμόπολη 1.945 κατοίκων με αναπτυγμένη κτηνοτροφία και πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα. Στο κέντρο του χωριού σώζονται τα ερείπια μεγάλης τρίκλιτης βασιλικής του 19ου αι. αφιερωμένης στην Παναγιά, με σημαντικό αριθμό ρωμαϊκών και βυζαντινών γλυπτών στους τοίχους σαν οικοδομικά υλικά. Στην κωμόπολη, λειτουργούσε Ελληνικό Σχολείο ήδη το 1876 και συστάθηκε, περίπου το 1880, αλληλοδιδακτική σχολή. Οι Πετρουσιώτες πρόσφεραν σημαντικές υπηρεσίες στους αγώνες του ελληνισμού και αρκετοί έδωσαν τη ζωή τους στο Μακεδονικό Αγώνα. Μέσα στον οικισμό σώζεται εκκλησία του 1907, κτισμένη με τη φροντίδα του Μητροπολίτη Χρυσόστομου, αν και υπέστη αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου.
  Στη θέση «Αγία Τριάδα», στα βόρεια της κωμόπολης, δημιουργήθηκε ένας υπέροχος χώρος για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, το «Φαράγγι της Πετρούσας», ικανός να φιλοξενεί 4.500 θεατές. Κτισμένος μέσα στο γεωλογικό όρυγμα με υλικά της περιοχής είναι απόλυτα δεμένος με το φυσικό περιβάλλον. Σε μικρή απόσταση από το θέατρο, στη θέση «Κουρί», υπάρχει οργανωμένος χώρος αναψυχής μέσα σε δασάκι από δενδρώδη πουρνάρια.
  Η Πετρούσα ξεχωρίζει για τον πλούτο των παραδόσεων που διατηρούνται με θέρμη από τους κατοίκους. Στις 7-8 Ιανουαρίου όλοι οι κάτοικοι, και ιδιαίτερα οι νέοι, συμμετέχουν στα τοπικά δρώμενα με τη γιορτή της Μπάμπως, στη γιορτή του Αγίου Αθανασίου στις 2 Μαΐου, στη γιορτή του Προφήτη Ηλία με κοινή τράπεζα (κουρμπάνι) στο ξωκλήσι πάνω στο βουνό στις 20 Ιουλίου και στη γιορτή του Μετανάστη την τελευταία βδομάδα του Ιουλίου ή την 1η Αυγούστου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πετρωτών

ΠΕΤΡΩΤΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 41209
  Οι πρόγονοί τους άριστοι χτίστες γεφυριών, στέριωσαν πολλές γέφυρες στον Έβρο ποταμό. Οι τοξωτές γέφυρες που κατασκευάστηκαν το 1531 μ.Χ. κοντά στο Σβίλεγκραντ της Βουλγαρίας είναι ένα από τα θαυμαστά τους έργα. Σήμερα είναι ένα όμορφο χωριουδάκι με παραδοσιακό χρώμα. Εντυπωσιάζουν οι φορεσιές των παλαιών, που αρχίζουν σιγά σιγά να στολίζουν μόνο τα μουσεία. Την 8η του μηνός Νοεμβρίου "Σύναξη Ταξιαρχών Μιχαήλ-Γαβριήλ" οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Την καθαρή Δευτέρα αναβιώνεται το πατροπαράδοτο έθιμο του "Βασιλιά", μια σάτιρα-καταδίκη του Τούρκου δυνάστη που για 500 χρόνια και πλέον η παρουσία του μόλυνε ακόμη και των καθαρό αέρα των Ελλήνων. Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα και της Ζωοδόχου Πηγής οργανώνεται λαϊκό γλέντι από τις γυναίκες του χωριού με παραδοσιακές ενδυμασίες, χορό και ανάλογα τοπικά τραγούδια. Το καλοκαίρι διοργανώνονται διήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις προς τιμή των μεταναστών.   Εδώ ο επισκέπτης θα δει τη σπηλιά των θρύλων, του "Κογιουμτζή την τρύπα", όπου ένας χρυσοχόος έφτιαχνε αριστουργήματα για τους φύλακες των κάστρων. Η παράδοση αναφέρει πως μερικοί κάτοικοι κατάγονται από την Μάλτα το νησί-κράτος της Μεσογείου. Μάστορες και δουλευτάδες της πέτρας ήρθαν να χτίσουν γέφυρα στον Έβρο. Aλλη εκδοχή λέει πως οι μάστορες αυτοί ήρθαν από την Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία. Στα Πετρωτά σήμερα συνηθίζεται το γυναικείο όνομα Μάλτα.

ΠΕΥΚΑΡΙ (Οικισμός) ΘΑΣΟΣ
  Φεύγοντας από τα Λιμενάρια, ο επισκέπτης συναντά και το Πευκάρι, ένα γραφικό οικισμό που βρίσκεται χτισμένος ανάμεσα στα πεύκα και μπροστά από μια από τις ωραιότερες παραλίες της Θάσου.
  Η προσέλευση του κόσμου είναι μεγάλη και υπάρχουν καταλύματα αλλά και ένα μεγάλο πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα, που καλύπτει όλες τις ανάγκες μιας ευχάριστης διαμονής. Η παραλία στο Πευκάρι προσφέρει μια καταπληκτική εικόνα, στο σημείο δίπλα στη θάλασσα, που υψώνονται τα καταπράσινα πεύκα. Τα νερά έχουν το χρώμα του ουρανού και η άμμος είναι μαλακή και ζεστή. Η παραλία είναι οργανωμένη και εξυπηρετεί όλες τις ανάγκες των λουομένων.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης .

Δημοτικό Διαμέρισμα Πλάτης

ΠΛΑΤΗ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 51207
Η Πλάτη δημιουργήθηκε από κατοίκους της Μπάρας και λίγους της Γυαλιάς, μετά την οριοθέτηση της μεθορίου από τους συμμάχους μας, το Μάη του 1920. Στις 23 Απριλίου εορτή (κινητή) του "Αγίου Γεωργίου" οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Βρέθηκαν ανάγλυφα του "Θράκα Ιππέα", σαν εικονίσματα του Αγίου Γεωργίου και ντόπια θρακικά χειροποίητα όστρακα. Ακόμη βρέθηκαν μεγάλα κομμάτια από Αττικούς γραπτούς κρατήρες του 4ου αιώνα π.X. που εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Καβάλας και ένα χάλκινο αγαλματίδιο αλόγου της ρωμαϊκής εποχής.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ποταμιάς

ΠΟΤΑΜΙΑ (Κωμόπολη) ΘΑΣΟΣ
Τηλέφωνο: +30 25930 61303
  Η Ποταμιά είναι χτισμένη στους πρόποδες του ψηλότερου βουνού της Θάσου, του Υψαρίου, και το τοπίο γύρω της είναι καταπράσινο και πανέμορφο. Ξεκινώντας από την Ποταμιά, μπορεί ο επισκέπτης να ανέβει στην κορυφή του Υψαρίου, ακολουθώντας μια απίστευτη διαδρομή πνιγμένη στο πράσινο.
  Η Σκάλα Ποταμιάς βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το ορεινό χωριό και διαθέτει παραλίες με κρυστάλλινα νερά. Μια από αυτές, που φέρει και το όνομα της περιοχής, είναι μια παραλία καλά οργανωμένη. Διαθέτει μια αμμουδιά ιδανική για οικογένειες και μικρά παιδιά, με πεντακάθαρα και ρηχά νερά. Γύρω από την παραλία είναι χτισμένα ενοικιαζόμενα δωμάτια και άλλα τουριστικά καταλύματα, ενώ οι ταβέρνες και η αγορά του χωριού είναι σχεδόν δίπλα. Σε αυτή την παραλία πολλοί αρέσκονται στο κάμπινγκ. Το γραφικό ψαρολίμανο που βρίσκεται κοντά στην παραλία προσφέρεται για έναν αξέχαστο περίπατο.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης.

ΠΟΤΟΣ (Λιμάνι) ΘΑΣΟΣ
  Ο Ποτός παλιότερα είχε τους περισσότερους κατοίκους του νησιού. Στον Ποτό κατέληγε το καΐκι που ερχόταν από την Καβάλα. Ολοι όσοι έμεναν στον οικισμό αυτό ήταν ψαράδες, κτηνοτρόφοι ή βαρκάρηδες. Οι τελευταίοι επιβίβαζαν τους ταξιδιώτες στο καΐκι που έφευγε για την Καβάλα ή αποβίβαζαν στην αμμουδιά αυτούς που έρχονταν.
  Σήμερα ο Ποτός είναι ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά θέρετρα του νησιού. Η ανάπτυξη είναι πρωτοφανής. Οικοδομικός οργασμός και επιχειρηματική δραστηριότητα μεγάλη. Ωραία και πολυτελή ξενοδοχεία αλλά και ενοικιαζόμενα δωμάτια που έχουν κατασκευαστεί, εξυπηρετούν το μεγάλο αριθμό των επισκεπτών.
(κείμενο: Νανά Ηλιάδου)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Προσοτσάνης

ΠΡΟΣΟΤΣΑΝΗ (Κωμόπολη) ΔΡΑΜΑ
  Η έδρα του σημερινού Δήμου, η ιστορική κωμόπολη της Προσοτσάνης βρίσκεται σε απόσταση 15 χλμ. από την πόλη της Δράμας.
   Ο πλούτος της καπνοπαραγωγικής κωμόπολης και οι αγώνες των κατοίκων της Προσοτσάνης για την ενδυνάμωση του ελληνισμού, στα δύσκολα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα, αποτυπώνονται στα εκπαιδευτήρια των αρχών του 20ου αι., στα νεοκλασικά σπίτια της ίδιας εποχής και στα τελευταία καπνομάγαζα, όπως του Χαλάτση και του Χατζηκωνσταντίνου.
  Ανάμεσα στα μνημεία της ξεχωρίζει, σε απόσταση 2,5 περίπου χλμ. από την Προσοτσάνη, ο Aγιος Παντελεήμονας, κτίσμα της εποχής των Παλαιολόγων.
  Ειδική αναφορά αξίζει να γίνει στην πνευματική ζωή της Προσοτσάνης. Η παλαιότερη ομάδα των Ελλήνων κατοίκων, ντόπιων και νεοφερμένων Βλάχων και Ηπειρωτών, ενδιαφέρθηκε για την παιδεία προκειμένου να ενισχύσει τον ελληνισμό στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Προσοτσάνης διέθετε ήδη τον 19ο αι. Αστική Σχολή Αρρένων και Παρθεναγωγείο. Με τη Μουσική Μπάντα Ελληνορθόδοξων από το 1861, την Φιλόμουσο Αδελφότητα "Ηώ" από το 1873, με θεατρική ομάδα πριν από το 1900 και νέα εκπαιδευτήρια από το 1909, ύστερα από τις άοκνες προσπάθειες του Μητροπολίτη Δράμας και Εθνομάρτυρα Σμύρνης Χρυσοστόμου, της οικογένειας Μελά και των εισφορών των κατοίκων, η κωμόπολη περηφανευόταν δικαιολογημένα για το τιτάνιο πνευματικό της έργο.
   Σήμερα, οι κάτοικοι εξακολουθούν να δείχνουν την ίδια αγάπη για τον πολιτισμό. Με τη δραστήρια Φιλαρμονική του Δήμου και τις κυψέλες του λαϊκού πολιτισμού, τους συλλόγους των ντόπιων και των προσφυγικής καταγωγής κατοίκων, συνεχίζονται παραδόσεις αιώνων. Ντόπιοι, Βλάχοι, Ηπειρώτες, Θρακιώτες, Μικρασιάτες και Πόντιοι συνθέτουν ένα μοναδικό ανθρώπινο μωσαϊκό με τις ποικίλες πολιτιστικές του εκφάνσεις. Αυτή η πολύχρωμη πολιτιστική ταυτότητα γίνεται αισθητή στις εκδηλώσεις του 7ήμερου προς τιμή του Προφήτη Ηλία κάθε καλοκαίρι.
  Ανάμεσα στις εκδηλώσεις με το έντονο θρησκευτικό στοιχείο, ξεχωρίζει το έθιμο, την ημέρα εορτασμού της Ζωοδόχου Πηγής, σε ξωκλήσι έξω από την κωμόπολη. Εκεί με το νερό - αγίασμα νίβονται οι πανηγυριστές "για το καλό", ενώ σε διπλανά δέντρα οι άρρωστοι αφήνουν ένα ρούχο τους, πιστεύοντας ότι έτσι αποβάλλουν κάθε κακό από πάνω τους.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πτελέας

ΠΤΕΛΙΑ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 41208
Στην Πτελές (ή Φτελιά) εγκαταστάθηκαν και πρόσφυγες από την Βρύση (Μπουνάρ Χισάρ) της Ανατολικής Θράκης. Οι κάτοικοι ήρθαν από το Ουρούμκογιου της Ανατολικής Ρωμυλίας, το σημερινό Μπ'λτσε Πόλε, κοντά στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, δίπλα στο Ιβαήλοφγκραντ. Από το Ουρούμκογιου που στα τουρκικά σημαίνει Ελληνοχώρι, ξεκίνησαν οι πρόσφυγες το Δεκαπενταύγουστο το 1925 με επικεφαλής έναν Γάλλο και τους Τσιώκο, Ζησίδη και Χρηστίδη. Έφτασαν μέχρι την Κομοτηνή αναζητώντας τόπο για εγκατάσταση, όμως πουθενά δεν τους άρεσε. Έτσι ξαναγύρισαν πίσω και εγκαταστάθηκαν στο Καργατσούδι, κοντά στην παλαιά τους πατρίδα, με τον πόθο της επιστροφής. Όμως τα χρόνια περνούσαν κι έτσι ρίζωσαν εδώ. Το Ουρούμκιοϊ αναφέρεται σε δύο βουλγαρικές απογραφές: του 1878 με 326 κατοίκους και του 1903 με 750 ψυχές.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πύργων

ΠΥΡΓΟΙ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
  Το Δημοτικό Διαμέρισμα των Πύργων, βρίσκεται σε υψόμετρο 620-660 μέτρων δυτικά της Δράμας και σε απόσταση 19 χλμ. Ο πληθυσμός τους χειμερινούς μήνες ανέρχεται περίπου σε 240 κατοίκους και το καλοκαίρι αυξάνεται λόγω των πολλών μεταναστών που επιστρέφουν για να περάσουν τις διακοπές τους στο χωριό.
  Οι Πύργοι είναι ένα χωριό ντόπιων με μακραίωνη ιστορία και ποικίλες παραδόσεις που βρίσκεται κάτω από τις απότομες ορθοπλαγιές του Φαλακρού. Αποτελεί το ορμητήριο μας για το Φαράγγι, τα αναρριχητικά πεδία του Κεντρικού Φαλακρού, το εντυπωσιακό στεφάνι των κορυφών, αλλά και τη φυσική πίστα των αιωροπτεριστών.
   Εξαιτίας της στρατηγικής του θέσης, κτίστηκε αρχαία ακρόπολη το «κάστρο» των Πύργων σε ορεινή περιοχή προς το οροπέδιο της Σίτνας, πάνω από το παλαιό υδραγωγείο, με σκοπό να ελέγχει δρόμους και περάσματα. Το «κάστρο» φαίνεται πως κατοικήθηκε μέχρι τους βυζαντινούς χρόνους. Στα νεότερα χρόνια, το χωριό αποτέλεσε προπύργιο του Ελληνισμού. Το 1891 λειτουργούσε ήδη Ελληνικό σχολείο και αργότερα οι κάτοικοι συγκρότησαν επιτροπή άμυνας στο Μακεδονικό Αγώνα.
   Σήμερα, οι λιγοστοί Πυργιώτες ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, αξιοποιώντας τα φυσικά πλεονεκτήματα της ορεινής περιοχής τους. Συμμετέχουν με μουσική, χορούς και τραγούδια στα λαϊκά δρώμενα στις 6-7 Ιανουαρίου και διοργανώνουν παραδοσιακό γλέντι στις 6 Αυγούστου, την ημέρα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος τιμώντας την πρόσφατα ανακαινισμένη μεταβυζαντινή εκκλησία τους. Στην είσοδο του Φαραγγιού, έξω από το χωριό, θα βρούμε καταφύγιο για πιθανή διανυκτέρευση. Οι Πύργοι, όπως και η Πετρούσα, φημίζονται για τα κτηνοτροφικά τους προϊόντα, και ιδιαίτερα για τις τοπικές νοστιμιές στις ταβέρνες, όπως το κατσικάκι. Για την καλύτερη αξιοποίηση της περιοχής, προγραμματίζεται μελλοντικά η ασφάλτινη οδική σύνδεση των Πύργων με το Χιονοδρομικό Κέντρο του Φαλακρού.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ρυζίων

ΡΙΖΙΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25520 94277
Το χωρίο Ρίζια ανήκει στο Δήμο Βύσσας και απέχει μόλις 6 χλμ. από τα σύνορα Ελλάδας - Τουρκίας. Ο πληθυσμός του χωριού με την απογραφή του 1991 είναι 1.765 κάτοικοι. Η συνολική έκταση των Ριζίων, με τον οικισμό και τα αγροκτήματα, είναι περίπου 35.000 στρέμματα πεδιάδα. Στη βόρεια πλευρά του χωριού βρίσκεται ο ποταμός Αρδας ο οποίος αποτελεί πηγή ζωής για όλη την περιοχή, αφού από τα νερά του αρδεύονται τεράστιες εκτάσεις βοηθώντας έτσι στην αύξηση της παραγωγής των αγροτικών προϊόντων και κατά συνέπεια της οικονομικής ανάπτυξης των κατοίκων. Η ιστορία του χωριού αρχίζει σύμφωνα με μαρτυρίες των προγόνων τον 18ο αιώνα. Πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν, έφεραν στο φως έναν ταφικό τύμβο και μικροαντικείμενα του 2ου αι. μ. Χ., τα οποία βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Κομοτηνής. Όσον αφορά το όνομα του χωριού, λέγεται ότι προέρχεται από την παραγωγή ρυζιού των περασμένων χρόνων. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το όνομα συνδέεται με την ύπαρξη πλούσιων ριζωμάτων στις όχθες του ποταμού Αρδα. Αλλοι πάλι συσχετίζουν το όνομα με τον μεγαλογαιοκτήμονα ιταλό Richi που είχε επί τουρκοκρατίας όλη την έκταση της περιοχής Ριζίων.

ΡΟΔΟΠΗ (Νομός) ΕΛΛΑΔΑ
  Ένα κομμάτι ελληνικής γης είναι ο νομός Ροδόπης, που βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της ανάμεσα στην οροσειρά της Ροδόπης και στο Βόρειο Αιγαίο. Είναι η καρδιά της Θράκης με το νομό Έβρου στα ανατολικά και το νομό Ξάνθης στα δυτικά. Ο νομός Ροδόπης έχει έκταση 2.543 τ.χλμ και εννέα δήμους με πληθυσμό 110.828 κατοίκους.
  Στα βόρεια, στις καταπράσινες παρυφές της οροσειράς της Ροδόπης, είναι σπαρμένοι οι ορεινοί οικισμοί, ενώ στην πεδινή έκταση απλώνονται πόλεις και χωριά, σχεδόν ακτινωτά, γύρω από την πρωτεύουσα του νομού, την πόλη της Κομοτηνής. Παραθαλάσσιοι οικισμοί, γραφικά ψαρολίμανα και αμμουδερές παραλίες εναλλάσσονται κατά μήκος του νομού στο Θρακικό Πέλαγος.
  Το κλίμα ποικίλλει ανάλογα με το γεωγραφικό ανάγλυφο. Αφθονες βροχές, χιονοπτώσεις και παγετοί χαρακτηρίζουν την ορεινή Ροδόπη, ενώ οι πεδινές περιοχές έχουν ηπειρωτικό κλίμα με θερμοκρασιακές αλλαγές. Στην παράκτια ζώνη με την ευεργετική επίδραση της θάλασσας επικρατεί το γλυκό μεσογειακό κλίμα.
(Κείμενο: Βάντα Παπαϊωάννου- Βουτσά)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης.

Ρύμη

ΡΥΜΗ (Οικισμός) ΞΑΝΘΗ
Η Ρύμη είναι κτισμένη σε ορεινή πλαγιά και σε υψόμετρο 500 μέτρων. Φτάνουμε εκεί ακολουθώντας το χωματόδρομο βόρεια από τα Φίλλια. Τα σπίτια του χωριού ήταν κτισμένα από πέτρες, ξύλο και τσιμέντο. Στη Ρύμη είναι ακόμα πρόσφατα τα σημάδια της εγκατάλειψης, η οποία συντελέστηκε στις δεκαετίες του '70 και '80. Σύμφωνα με τις απογραφές κατοικούσαν εδώ 257 κάτοικοι το 1951, ενώ το 1981 ο αριθμός είχε πέσει στους 94. Το Δημοτικό Σχολείο της Ρύμης έκλεισε το σχολικό έτος 1984-85. Δύο χρόνια νωρίτερα φοιτούσαν εδώ 13 παιδιά.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Ξάνθης

Ιστοσελίδα Νομαρχίας Ξάνθης
• http://www.xanthi.gr/greek/06perihg/exinos/oikismo...

ΣΑΠΕΣ (Κωμόπολη) ΡΟΔΟΠΗ
  Στον οδικό άξονα Κομοτηνής -Αλεξανδρούπολης, 28χλμ ΝΑ της Κομοτηνής ο ταξιδιώτης συναντά την κωμόπολη των Σαπών. Είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας και ο δεύτερος σε μέγεθος δήμος του νομού Ροδόπης. Ο πληθυσμός της κωμόπολης (3.754 κάτ.) είναι ένα κράμα χριστιανών, ντόπιων και ποντίων προσφύγων και μουσουλμάνων.
  Οι Σάπες αναφέρονται για πρώτη φορά στα κείμενα του Τούρκου περιηγητή Τσελεμπή το 17ο αιώνα και το 19ο αιώνα μνημονεύει τον τόπο ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ.
  Φημισμένο είναι το καρναβάλι των Σαπών, που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου, ντόπιου και ξένου. Η γραφική αγορά της κωμόπολης έχει έντονο τοπικό χρώμα. Αφθονο το πράσινο της περιοχής, αφού από την πλαγιά που είναι σκαρφαλωμένα τα τελευταία κτίσματα της κωμόπολης το μάτι χάνεται στο δάσος με τις βελανιδιές, τα πεύκα και τις κουμαριές. Είναι η αμφιθεατρική πλευρά, στην οποία έχει κτισθεί οικισμός για τους παλιννοστούντες ομογενείς. Η περιοχή προσφέρει απολαυστική θέα ιδιαίτερα από το πλάτωμα στην κορυφή του λόφου, γνωστού με την ονομασία “Δεντράκι”.
(Κείμενο: Βάντα Παπαϊωάννου- Βουτσά)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης.

Κοινότητα Σατρών

ΣΑΤΡΕΣ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25440 22194
  Πρόκειται για μικρή ορεινή Κοινότητα, με 800 περίπου κατοίκους. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η αγροτική –κτηνοτροφική.
(κείμενο: Θανάσης Μουσόπουλος, Ε. Κορωνάκη-Τσοτανίδου, Γιάννης Χαραλαμπίδης, Νίκος Γερμαντζίδης, Νάντια Νάκου, Ευγενία Πατρώνη)
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ξάνθης (2003).

Δήμος Σελέρου

ΣΕΛΕΡΟ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ
Τηλέφωνο: +30 25410 31333, 31531, 31200
Φαξ: +30 25410 31200, 31531, 31333
  Η μεγαλύτερη Κοινότητα με μεικτό πληθυσμό 4.509 Μουσουλμάνων και Χριστιανών, να πλειοψηφούν όμως οι πρώτοι κατά πολύ. Πέντε χωριά αποτελούν την Κοινότητα Σελέρου (Λευκόπετρα, Ακαρπο, Βελοχώρι, Φίλια, Σήμαντρα).
  Η Κοινότητα απέχει 10 χιλιόμετρα από την πόλη της Ξάνθης κι αυτό διαφοροποίησε το ποσοστό των κατοίκων που ασχολούνται μεν με τη γεωργία-κτηνοτροφία, δουλεύουν όμως και αλλού σε οικοδομές ή βιοτεχνίες.
(κείμενο: Θανάσης Μουσόπουλος, Ε. Κορωνάκη-Τσοτανίδου, Γιάννης Χαραλαμπίδης, Νίκος Γερμαντζίδης, Νάντια Νάκου, Ευγενία Πατρώνη)
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ξάνθης (2003).

Δημοτικό Διαμέρισμα Σπηλαίου

ΣΠΗΛΑΙΟ (Χωριό) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25560 51241
Το Σπήλαιο δημιουργήθηκε από κατοίκους της Μπάρας μετά την οριοθέτηση της μεθορίου από τους συμμάχους μας, το Μάη του 1920 και από πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης. Τα χωράφια του χωριού Μπάρα βρέθηκαν στην πλευρά της Βουλγαρίας καθώς και η περίφημος Μονή της Λαμπούς . Στις ανασκαφές των τύμβων Σπηλαίου εκτός των άλλων ευρημάτων βρέθηκε ένα μολυβδόβουλο. Πρόκειται για ένα μοναδικό και σημαντικό εύρημα. Ανήκει στον Μαριανό, αδελφό του Βασιλείου του Α' του Μακεδόνα, που ήταν Θρακιώτης, αφού καταγόταν από την περιοχή της Ανδριανούπολης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Στέρνας

ΣΤΕΡΝΑ (Κωμόπολη) ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Τηλέφωνο: +30 25520 93394
Το χωριό Στέρνα της επαρχίας Ορεστιάδας του Νομού Έβρου, βρίσκεται ΒΑ του νομού και εγγύτατα των Ελληνοτουρκικών συνόρων. Η Στέρνα με 1.000 περίπου κατοίκους σήμερα βρίσκεται στην ίδια ακριβώς θέση όπου εδώ και διακόσια τουλάχιστον χρόνια οι Έλληνες κάτοικοι της, μακρινοί απόγονοι των Πελοποννήσιων ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη Θράκη, μεσούσης της Τουρκοκρατίας (εξ ου και Μάροι), αυτό ενισχύεται από την προφορική παράδοση αλλά και από τα πρώτα έγγραφα στοιχεία (τις ταφόπετρες των νεκροταφείων), που χρονολογούνται από το 1821. Ανθρωποι της ήρεμης δημιουργίας και προκοπής κρατούν ψηλά τα λάβαρα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στο βορειοανατολικό αυτό σημείο της πατρίδας μας. Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι γεωργία με δυναμικές καλλιέργειες (τεύτλα, αραβόσιτος, βαμβάκι κ.α.)

ΤΟΠΕΙΡΟ (Δήμος) ΞΑΝΘΗ
  Ο Δήμος Τοπείρου δημιουργήθηκε από την συνένωση των πρώην Κοινοτήτων: Αβάτου, Γαλάνης, Εξοχής, Ερασμίου, Ευλάλου, Μαγγάνων, Ολβίων, Τοξοτών. Η έκτασή του είναι τριακόσια δώδεκα και μισό (312.5) τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αποτελείται από 36 οικισμούς με σύνολο πληθυσμού 14.500 ατόμων περίπου.
  Το βόρειο τμήμα του Δήμου είναι ορεινό και αποτελεί μέρος της οροσειράς της Ροδόπης. Πλούσιο σε βλάστηση, με σπάνια χλωρίδα και πανίδα, παρουσιάζει έντονη χαράδρωση, με πλήθος μικρορεμάτων, τα οποία συμβάλουν στον ποταμό Νέστο.
  Ο Νέστος πηγάζει από τη Βουλγαρία και στην φυσική ροή του έχει δημιουργήσει μια οφιοειδή κοίτη (Μαιανδρισμούς), με απόκρημνες περιοχές πλούσιες σε βλάστηση, διαμορφώνοντας ένα χαρακτηριστικό τοπίο, γνωστό ως Στενά του Νέστου. Το νότιο τμήμα του Δήμου που είναι και το μεγαλύτερο, είναι πεδινό και καλύπτεται κυρίως με καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
  Σημαντικό στοιχείο του πεδινού τμήματος είναι ο ποταμός Νέστος που αποτελεί και το δυτικό σύνορο του Δήμου, ο οποίος σε όλο το μήκος του και ιδιαίτερα στην κατάληξή του στη θάλασσα, όπου σχηματίζει το Δέλτα, παρουσιάζει ιδιαίτερη οικολογική και αισθητική σημασία εξαιτίας του υδροχαρούς παρόχθιου δάσους σε όλο το μήκος του.
  Ο Δήμος διασχίζεται από την Εγνατία οδός και την σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Αλεξανδρούπολης.
  Διαθέτει τρία (3) Γυμνάσια, είκοσι οκτώ (28) δημοτικά και έντεκα (11) νηπιαγωγεία. Έχει βρεφονηπιακούς σταθμούς, κέντρα φροντίδας οικογένειας, αγροτικά ιατρεία, ιδιωτικά ιατρεία, οδοντιατρεία, πολλά φαρμακεία.
  Έχει πολλούς πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους και γήπεδα. Λειτουργούν τμήματα μαζικού αθλητισμού, χορευτικά θεατρικά, φωτογραφίας, μουσικής, περιβάλλοντος κ.α.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Τοπείρου.

ΤΥΧΕΡΟ (Δήμος) ΣΟΥΦΛΙ
Καθώς διασχίζει κανείς τον Νομό Εβρου, 48 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από την Αλεξανδρούπολη, συναντάει το Δήμο Τυχερού. ‘Ενα Δήμο πρότυπο, σε Ευρωπαϊκό και Εθνικό επίπεδο, για την αναπτυξιακή πολιτική και την προοδευτικότητά του. Για τον λόγο αυτό βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1995.Ο Δήμος δημιουργήθηκε το 1987 από εθελούσια συνένωση των τότε Κοινοτήτων Φυλακτού και Τυχερού. Σήμερα καλύπτει έκταση 221.000 στρεμμάτων έχει πληθυσμό 5.000 κατοίκους και περιλαμβάνει τους οικισμούς : Θυμαριά, Λευκίμη, Λύρα, Προβατώνα, Ταύρη, Φυλακτό και Τυχερό. Οι κάτοικοι στην πλειοψηφία τους ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Στις πεδινές περιοχές καλλιεργούνται σιτάρι, καλαμπόκι, ηλιοτρόπια, ζαχαρότευτλα, κηπευτικά και σπαράγγια.

ΦΑΛΑΚΡΟ (Βουνό) ΔΡΑΜΑ
  Με υψόμετρο 2.232 μέτρα το Φαλακρό δεσπόζει με τον όγκο του στο βόρειο τμήμα του Ν. Δράμας. Είναι ένα από τα πιο όμορφα βουνά της Ελληνικής φύσης, γιατί παρά την ονομασία του, που οφείλεται στην χαρακτηριστική κορυφή του, μόνον γυμνό δεν είναι. Στα χαμηλότερα υψόμετρα κυριαρχούν πυκνά δάση δρυός, οξιάς και κωνοφόρων. Πάνω από τα δέντρα, στην αλπική ζώνη, μένει έκπληκτος ο επισκέπτης από τη μεγάλη ποικιλία των αγριολούλουδων.
  Κανείς δεν μένει απογοητευμένος από μια επίσκεψη στο Φαλακρό. Ο απλός πεζοπόρος θ’ ανακαλύψει φιλικές πλαγιές και ήπια μονοπάτια, όπως το περίφημο Ε6, που θα τον κάνουν να νιώσει τη χαρά της επιστροφής στη φύση. Οι αναρριχητές και οι άνθρωποι της περιπέτειας, θα νιώσουν την έντονη πρόκληση, να δοκιμάσουν την αντοχή και τις ικανότητές τους στις πανύψηλες και απόκρημνες ορθοπλαγιές.
  Στις υπώρειες του Φαλακρού βρίσκονται τα γραφικά χωριά Βώλακας, Πύργοι, και Γρανίτης με την ιδιαίτερη πολιτιστική τους ταυτότητα, το παραδοσιακό περιβάλλον και την θαυμάσια τοπική κουζίνα.
  Το Φαλακρό παραμένει πάντα φιλικό και προσιτό στον επισκέπτη, αφού κάθε εποχή του χρόνου, το αυτοκίνητο μπορεί να φτάσει, μετά από μια εξαίσια διαδρομή, μέχρι τα 1750 μέτρα. Εκεί, προφυλαγμένο στην αγκαλιά των υψηλών κορυφών του, βρίσκεται ένα πολύ καλά οργανωμένο χιονοδρομικό κέντρο, που κάθε χρόνο "ζωντανεύει" τουλάχιστον για πέντε μήνες. Χιλιάδες είναι οι φίλοι του σκι που έρχονται να απολαύσουν το φημισμένο για την ποιότητά του χιόνι, που διαρκεί από τα τέλη Νοεμβρίου ως τον Απρίλιο.
  Κάθε εποχή του χρόνου το Φαλακρό παρουσιάζει και μια διαφορετική συναρπαστική εικόνα. Χιλιάδες αγριολούλουδα στολίζουν τις πλαγιές του την άνοιξη, ενώ το φθινόπωρο τα φυλλώματα των δέντρων αιχμαλωτίζουν τα πιο ζεστά χρώματα της φύσης. Καθώς μπαίνει ο χειμώνας κι ολοκληρώνεται ο κύκλος της φύσης, μια απέραντη λευκή σιωπή καλύπτει κορυφές, πλαγιές, δέντρα και μονοπάτια. Όπως κι αν παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια μας το Φαλακρό, είναι το επιβλητικό σύμβολο του νομού Δράμας, αυτού του τόπου της χώρας μας, που η Φύση πάντα βρίσκεται στις καλύτερες στιγμές της.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Δράμας - Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής.

ΦΑΛΑΚΡΟ (Χιονοδρομικό κέντρο) ΔΡΑΜΑ

Στο ΦΑΛΑΚΡΟ, το "βουνό σύμβολο" της Δράμας, βρίσκεται το ομώνυμο χιονοδρομικό κέντρο που με τη γύμνια του στην ευρύτερη περιοχή της βάσης του δικαιώνει απόλυτα την ονομασία του, του προσδίδει, όμως, μια αξεπέραστη χιονοδρομική γοητεία.

Το Φαλακρό όρος, με το αναμορφωμένο πλέον χιονοδρομικό κέντρο το οποίο διαθέτει, είναι αναμφίβολα ο καλύτερα αξιοποιημένος τουριστικός πόρος που διαθέτει σήμερα όχι μόνο ο Ν. Δράμας, αλλά η ευρύτερη περιοχή της Περιφέρειας της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Λειτουργούν 4 συρόμενοι αναβατήρες, μία τετραθέσια εναέρια αποσυμπλεκόμενη καρέκλα, μία εναέρια διθέσια, και τρία baby lift, που εξυπηρετούν τις 20 και πλέον πίστες του χιονοδρομικού, συνολικού μήκους πάνω από 22 χλμ. Σήμερα, με τη συνεχή βελτίωση των υποδομών του, κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις αξιολόγησης των χιονοδρομικών κέντρων της χώρας μας.

Συνδυάζει πίστες για τουριστική και αθλητική χιονοδρομία, πίστες δρόμου αντοχής, μονοπάτια πορείας, ορειβασίας (Ε6), πλούσιες συνθήκες χιονιού, ελεύθερο ορίζοντα, εκπληκτική ηλιοφάνεια, εύκολη προσπέλαση και άνετους χώρους πάρκινγκ.

Η περιοχή προσφέρεται για πεζοπορικές εξορμήσεις όλες τις εποχές, γιατί το οροπέδιο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον από την άνοιξη, με τα σπάνια αγριολούλουδα που κατακλύζουν τις πλαγιές και τις κορυφές. Διαθέτει τις απαραίτητες τουριστικές εξυπηρετήσεις, ενώ η δημιουργία καταλυμάτων μικρού και μεσαίου μεγέθους στη γύρω περιοχή, τα δύο τελευταία χρόνια, θα συμβάλουν ακόμη περισσότερο στην αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. 'Εχει τη δυνατότητα να φιλοξενηθούν μεγάλα αθλητικά γεγονότα, όπως Πανελλήνιοι αγώνες αντοχής και κατάβασης.

Το Φαλακρό αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα αναρριχητικά πεδία της Ελλάδος. Διαθέτει ορισμένες από τις πιο υψηλές και δύσκολες ορθοπλαγιές όπου μπορεί κάποιος να αναρριχηθεί σε διάφορους βαθμούς δυσκολίας.

'Εργο μεγάλης τουριστικής υποδομής αποτελεί η εγκατάσταση και λειτουργία της τετραθέσιας εναέριας αποσυμπλεκόμενης καρέκλας, μήκους 1500 μ., η δεύτερη στην Ελλάδα μετά απ' αυτήν του Χ.Κ. Παρνασσού, αλλά η μεγαλύτερη σε μήκος.

Με την υποδομή έχει εξασφαλισθεί η κατά το δυνατόν μονιμότερη λειτουργία του κέντρου που, και σε περίπτωση αραιών χιονοπτώσεων, το χιονοδρομικό λειτουργεί κανονικά με εναλλακτικές λύσεις εκείνων των μεγαλύτερων υψομέτρων που κρατάει πολύ χιόνι.

Οι ανταγωνιστικοί παράγοντες, σε όρους χιονοδρομίας του ΦΑΛΑΚΡΟΥ, μπορούν να συνοψιστούν:

• Αριστη ποιότητα χιονιού.
• Πολλές βορεινές, βορειοδυτικές και βορειοανατολικές πλαγιές - φυσικές πίστες σε υψόμετρο πάνω από 2000 μ.
• Επικάλυψη του βραχώδους υποστρώματος σε όλη σχεδόν την έκταση με στρώμα χώματος και χορτολιβαδική βλάστηση.
• Απουσία εδαφικών εξάρσεων, ομαλές κλίσεις, εναλλαγές κλίσεων και ποικιλία επιλογών για όλα τα επίπεδα χιονοδρόμων και για όλους τους τύπους χιονοδρομίας.
• Ανοιχτοί ορίζοντες και υπέροχη θέα από τις πίστες προς βορρά, προς τη λίμνη του ποταμού Νέστου και τα Βουλγαρικά σύνορα. Νοτιοδυτικά προς το υπέροχο Φαράγγι των Πύργων, του κάμπου της Δράμας, το Παγγαίο, τη Θάσο, τον Αθω, τη θάλασσα, τον 'Ολυμπο.
• Διαδρομές μεγάλων αποστάσεων μήκους πάνω από 2500 μ. και μεγάλης υψομετρικής διαφοράς από 2232 μ.-1615 μ. σε βορινές πίστες, κατάλληλες για αθλητικές διοργανώσεις.
• Η μεγαλύτερη στην Ελλάδα διάρκεια χιονοκάλυψης λόγω γεωγραφικής θέσης αλλά και του μεγάλου υψομέτρου (βάση χιονοδρομικού 1720 μ. και πίστες από 1650 μ.-2232 μ).
• Οι αλπικές του πλαγιές αποτελούν ιδανικές φυσικές πίστες κάθε βαθμού δυσκολίας, ικανοποιώντας τόσο τους αρχαρίους όσο και τους πιο απαιτητικούς χιονοδρόμους.

Η τουριστική άνοιξη για την περιοχή έχει ξεκινήσει και με εφαλτήριο το χιονοδρομικό κέντρο θα αναδειχθούν όλες οι φυσικές ομορφιές του νομού που είναι πολλές:

• Ως αναφορά τα δασικά οικοσυστήματα: δάσος Eλατιάς (Καρά Ντερέ), περιοχή παρθένου δάσους Φρακτού, δάσος Σημύδας, δάσος Κύκλας στο όρος 'Ορβηλος (Δήμος Νευροκοπίου).
• Ως αναφορά τα υδάτινα οικοσυστήματα: σπήλαιο Αγγίτη (Μααρά) το μοναδικό ποτάμιο σπήλαιο σήμερα στην Ελλάδα μήκους 20 χλμ. (επισκέψιμο 600 μέτρα) σπάνιας ομορφιάς (Δήμος Προσοτσάνης), Ιαματικές πηγές Θερμιών, λίμνη Θησαυρού-Νέστου, λίμνη Λευκογείων, πηγές Αγίας Βαρβάρας Δράμας, πηγες Κεφαλαρίου και Κυργίων, πηγές Μυλοποτάμου.

Λειτουργούν τρία σαλέ, τα δύο στη βάση του χιονοδρομικού και το ένα στον τερματισμό της τετραθέσιας καρέκλας με πανοραμική θέα σε υψόμετρο 2110 μ.

Στο ένα από τα σαλέ στη βάση του κέντρου λειτουργεί εστιατόριο και μπορεί να καλύψει τις ανάγκες διανυχτέρευσης 80 ατόμων. Ξενοδοχεία και καταλύματα υπάρχουν στη γύρω περιοχή (Βώλακα, Γρανίτη, Νευροκόπι, στην πόλη της Δράμας που φημίζεται για την έντονη νυχτερινή ζωή).

Υπάρχουν ακόμη τρία υπαίθρια καταστήματα (καντίνες), τέσσερα καταστήματα-επιχειρήσεις πώλησης και ενοικίασης ειδών χιονοδρομίας με σχολές εκμάθησης και ένα κατάστημα πώλησης ενδυμάτων-ειδών λαϊκής τέχνης.

Βρίσκεται σε απόσταση 46 χλμ. από την πόλη της Δράμας και 42 χλμ. από το Κ. Νευροκόπι όπου και ανήκει γεωγραφικά στο Δήμο Κ. Νευροκοπίου. Στο χιονοδρομικό υπάρχει οργανωμένο ιατρείο (με ιατρό και ασθενοφόρο) για την αντιμετώπιση και τη μεταφορά των έκτακτων περιστατικών και ομάδα διάσωσης υψηλής ευθύνης.

Η πρόσβαση στο χιονοδρομικό κέντρο εξασφαλίζεται από ένα άριστα ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, το οποίο έχει διαπλατυνθεί, με προστατευτικές μπάρες ασφαλείας κατά μήκος της διαδρομής.
Ο δρόμος παραμένει ανοικτός ακόμη και σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Ο χώρος στάθμευσης - οδικός δακτύλιος - έχει χωρητικότητα 1500 αυτοκινήτων.

Το χιονοδρομικό λειτουργεί Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή και όλες τις αργίες.
Το καλοκαίρι είναι η πιο συνηθισμένη αφετηρία - γιατί παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον - για διαδρομές 4x4, πεζοπορία, ορειβασία, αναρρίχηση (τα καλύτερα αναρριχητικά πεδία στην Ελλάδα), ποδήλατο βουνού, αεραθλητισμό, παρακολούθηση πουλιών και περιήγηση.

Στις αρχές της άνοιξης τα περίφημα αγριολούλουδα του Φαλακρού μετατρέπουν απ' άκρη σ' άκρη το Φαλακρό σε ένα βοτανικό παράδεισο.

Η σημασία της χλωρίδας και της πανίδας του Φαλακρού επέβαλαν την ένταξη και προστασία του στο δίκτυο "Φύση 2000" με το όνομα "Κορυφές όρους Φαλακρού".

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από πληροφοριακό υλικό της Aναπτυξιακής Εταιρείας Χιονοδρομικού Κέντρου Φαλακρού.

Δημοτικό Διαμέρισμα Χαριτωμένης

ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
  Η Χαριτωμένη είναι ένα γνωστό άλλοτε καπνοχώρι της περιοχής σε υψόμετρο 290μ., που μπορεί να γίνει ορμητήριο για μοναδικές εξορμήσεις στο βουνό. Στον οικισμό των 607 κατοίκων, επιγραφές βεβαιώνουν για την ύπαρξη ρωμαϊκής κώμης (vici), ενώ σύμφωνα με τον ιστοριογράφο Δήμιτσα (1896), «εν τω χωρίω τούτω υπάρχουσι δύο ρωμαϊκαί σαρκοφάγοι, χρησιμεύοντες ως σκάφαι προς υποδοχήν των υδάτων της κρήνης» (σήμερα στο Μουσείο Δράμας).
  Από την τελευταία περίοδο της τουρκοκρατίας, όταν μάλιστα αρκετοί συμμετείχαν στο Μακεδονικό Αγώνα, το χωριό γνώρισε ευημερία χάρη στον καπνό. Σήμερα, οι ντόπιοι και οι προσφυγικής καταγωγής κάτοικοι συνεχίζουν την παράδοση της καπνοκαλλιέργειας. Ωστόσο, εξαιτίας της μεταπολεμικής κρίσης του καπνού, μετανάστευσαν μαζικά και συναντώνται για να αναπολήσουν και να ξαναζήσουν στο χωριό τους στη γιορτή του Μετανάστη το πρώτο Σάββατο του Αυγούστου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Χρυσοκέφαλου

ΧΡΥΣΟΚΕΦΑΛΟΣ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
Τηλέφωνο: +30 25230 22594
  Ξεκινώντας με αφετηρία το Νευροκόπι, οδεύουμε προς τα σύνορα και το τελωνείο της Εξοχής, (πρόκειται να λειτουργήσει στο άμεσο μέλλον).
  Στο δρόμο συναντάμε το Χρυσοκέφαλο, και στη συνέχεια, σε απόσταση 8 χλμ. από την έδρα του Δήμου, την Εξοχή. Τα σύνορα από εδώ, απέχουν μόλις 1 χλμ., και τίποτε δε δίνει την αίσθηση πως βρίσκεσαι τόσο κοντά σε έναν άλλο πολιτισμό, σε μια άλλη κουλτούρα. Ούτε και το φυλάκιο της Εξοχής, δίπλα στα σύνορα, δίνει αυτή την εντύπωση.