Πληροφορίες τοπωνυμίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίου Βασιλείου

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (Χωριό) ΑΧΑΪΑ
Τηλέφωνο: +30 2610 992642
Παραλιακά κέντρα και καταγάλανη θάλασσα συναντά ο επισκέπτης και στον Αγ. Βασίλειο. Η περιοχή Τεκές στον Αγ. Βασίλειο ταυτίζεται με τον αρχαίο Πάνορμο, τον φυσικό όρμο μεταξύ Ρίου και Δρεπάνου όπου κατά το γ' έτος του Πελοποννησιακού πολέμου έγινε σημαντική ναυμαχία μεταξύ Αθηναίων και Λακεδαιμονίων. Πρόκειται για ένα φυσικό και ασφαλές λιμάνι όπου σε κοντινή απόσταση, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπήρχε μοναστήρι δερβισών, δηλ. τεκές, απ' όπου δόθηκε και η σημερινή ονομασία στο σημείο αυτό.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίου Κωνσταντίνου

ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 71934
Η μετακίνηση του πληθυσμού από τα Μεσορρουγιώτικα και το Αγρίδι στους οικισμούς της περιφέρειας του δ.δ. Αγίου Κωνσταντίνου είναι το γεγονός στο οποίο οφείλεται η ονομασία των καινούργιων οικισμών, ήτοι Μεσορρουγιώτικα (Αγία Ελένη) και Αγριδαίικα (Άγιος Κωνσταντίνος), αντίστοιχα. Η λέξη Μεσορρούγι και κατ’ επέκταση τα Μεσορρουγιώτικα ετυμολογούνται από το "μέση ρούγα". Η λέξη ρούγα= συνοικία (λατ.: ruga = δρόμος στενός). Το "αγρίδιον" παράγεται από τη λέξη αγρός και σημαίνει μικρός αγρός. Ο Αθ. Φωτόπουλος (Ιστορικά και Λαογραφικά της Ανατολικής περιοχής Αιγιαλείας και Καλαβρύτων) στηριζόμενος σε ελληνικό χειρόγραφο της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης Βενετίας αναφέρει: "Αγρίδιο δε μεγάλου χωρίου υποδιαίρεσης μερική". Στο δ.δ. του Αγίου Κωνσταντίνου από το 1961 και μετά απογράφεται μόνο ο ομώνυμος οικισμός, Αγιος Κωνσταντίνος (τέως Αγριδαίικα), ενώ από το 1879 μέχρι και το 1951 απογραφόταν και ο οικισμός Αγία Ελένη (Μεσορρουγιώτικα).

Διοικητική Εξέλιξη:
Το 1879 πρωτοαπογράφτηκαν οι οικισμοί " Αγιος Κωνσταντίνος (Αγριδαίικα)" και "Αγία Ελένη (Μεσορρουγιώτικα)" στο δήμο Αιγίου (Αιγιέων). Σε αυτόν το δήμο συνέχισαν να απογράφονται μέχρι το 1907. Ωστόσο, σε απόφαση διοικητικής διαίρεσης αναφέρθηκαν για πρώτη φορά το 1912, με τη σύσταση των πρώτων κοινοτήτων, όπου ο οικισμός "Αγριδαίικα" (Αγιος Κωνσταντίνος ) αναγνωρίστηκε σε ξεχωριστή κοινότητα και ο οικισμός "Μεσορρουγιώτικα" (Αγία Ελένη) αποτέλεσε τμήμα της κοινότητας "Μουρλά" (μετέπειτα Ροδοδάφνης). Έδρα της κοινότητας ήταν ο Αγιος Κωνσταντίνος (Αγριδαίικα). Το 1916 τα "Μεσορρουγιώτικα" (Αγία Ελένη) προσαρτήθηκαν στην κοινότητα "Αγριδαιίκων" (μετέπειτα Αγίου Κωνσταντίνου). Το 1940 μετονομάστηκε η κοινότητα "Αγριδαιίκων" σε "Αγίου Κωνσταντίνου" και "Αγία Ελένη" αντίστοιχα). Το 1997 η κοινότητα Αγίου Κωνσταντίνου καταργήθηκε και οι οικισμοί της αποτελούν τμήμα του δήμου Συμπολιτείας

Ιστορία Αρχαίας Αιγείρας

ΑΙΓΕΙΡΑ (Αρχαία πόλη) ΑΧΑΪΑ
Η Aρχαία Αιγείρα υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Αχαϊας και της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Βρισκόταν ανατολικά της σημερινής κοινότητας Αιγείρας, πάνω στο λόφο ''Παλιόκαστρο'' που έχει υψόμετρο 650 μ. και ο κεντρικός οικισμός της ήταν οχυρωμένος με ισχυρά τείχη.
  Με την αρχαία Αίγειρα, η οποία υπήρχε και πριν από την εποχή του Ομήρου έχουν ασχοληθεί πολλοί από τους αρχαίους συγγραφείς, οι οποίοι την εντοπίζουν μεταξύ Σικυώνος και Αιγίου. Ο Πολύβιος αναφερόμενος στη θέση της Αίγειρας γράφει ''.... ή δέ τών Αιγειρατών πόλις έκτισται μεταξύ τής Αίγιέων και Σικυωνίων πόλεως, κείται δέ επί λόφων ερυμνώνκαι δυσβάτων, νεύει δε προς τον Παρνασσόν '' (Η πόλη Αίγειρα βρίσκεται μεταξύ Αιγίου και Σικυώνος και είναι χτισμένη σε οχυρούς και δύσβατους λόφους, βλέπει δε προς τον Παρνασσόν).
  Κατά τον Alzinger οι πρώτοι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν σ'αυτήν, την 3η χιλιετία π.Χ. στην πρωτοελλαδική δηλ. περίοδο. Την παρουσία τους μαρτυρούν θραύσματα κεραμικής που βρέθηκαν στις ανασκαφές, στα κατώτερα στρώματα. Κατά την ομηρική περίοδο ήταν γνωστή ως Υπερησίη και με το όνομα αυτό αναφέρεται από τον Όμηρο στον κατάλογο των πλοίων που έλαβαν μέρος μαζί με άλλες Αχαϊκές πόλεις, στην εκστρατεία της Τροίας. Το όνομα Υπερησίη, και κατά τον Παυσανία Υπηρησία, διατηρήθηκε στην αρχαία Αίγειρα για πολλούς αιώνες και κατά τον αρχαιολόγο Otto Walter μέχρι την 23η Ολυμπιάδα, το 688 π.Χ.
  Όπως αναφέρει ο Παυσανίας, η Υπερησία πήρε το όνομα Αίγειρα όταν κατοικούσαν εκεί οι Ίωνες και έκαναν επιδρομή οι Σικυώνιοι εναντίον της. Τότε οι κάτοικοι για να αμυνθούν αποτελεσματικά και επειδή ήταν λίγοι, μάζεψαν όλες τις γίδες (αίγες) της περιοχής και αφού τους άναψαν τα δαδιά που είχαν τοποθετήσει στα κέρατά τους τις εξαπέλυσαν εναντίον των Σικυωνίων, οι οποίοι φοβήθηκαν και έφυγαν. Έτσι επειδή οι Υπερησίες σώθηκαν από τις γίδες (αίγες) άλλαξαν το όνομα της πόλης τους σε Αίγειρα. '' Οί Υπερησιείς δέ τή τε πόλει τό όνομα τό νύν μετέθεντο από τών αιγών ''.
  Υπάρχουν όμως και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η αρχαία Αίγειρα πήρε το όνομα αυτό από ένα είδος Λεύκας, τους αιγείρους, οι οποίοι ήταν άφθονοι στην περιοχή κατά την αρχαιότητα. Μια τρίτη τέλος, εκδοχή για την προέλευση του ονόματος τησ αρχαίας Αίγειρας είναι και αυτή που αναφέρει ο Νικόλαος Παπανδρεάδης στο βιβλίο του '' Ιστορία και Λαογραφία της Ζαχόλης ''. Εκεί υποστηρίζει ότι πήρε το όνομά της από έναν άρχοντα από την Πάτρα, ονόματι Αίγειρο, ο οποίος αφού την κατέβαλε εβασίλευσε σ' αυτήν και της έδωσε το όνομά του.
  Η αρχαία Αίγειρα πέρασε περιόδους μεγάλης ακμής και ευημερίας. Λόγω της περίβλεπτης θέσης που κατείχε στο ανατολικό τμήμα της Αιγιάλειας, στα βόρεια του βουνού Ευρωστίνα, ήταν ορατή τόσο από τις γειτονικές πόλεις της Κορινθίας όσο και από τις απέναντι, της Στερεάς Ελλάδας, πόλεις των Αιτωλών. Έτσι πολλές φορές υπέστη εχθρικές επιδρομές με πιο γνωστές των Αιτωλών το 220 ή 219 π.Χ. και των Συκιωνίων. Μάλιστα οι κάτοικοί της για τη νίκη τους εναντίον των Σικυωνίων έχτισε το ιερό της Αγροτέρας Αρτέμιδος γιατί πίστευαν ότι το τέχνασμα (με τις αίγες που αναφέραμε) εναντίον των επιδρομέων το ενέπνευσε η ?ρτεμις.
  Στην αρχαία Αίγειρα, σύμφωνα με τις περιγραφές του Παυσανία, υπήρχε άγαλμα του Δία φτιαγμένο από Πεντελίσιο μάρμαρο, άγαλμα της Αθηνάς, ναός της Αρτέμιδος, με αρχαία αγάλματα του Αγαμέμνονα και της Ιφιγένειας, αγάλματα του '' Ασκληπιού '', του Σεράπιδος και της Ίσιδος και ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα.
Νομίσματα της Αρχαίας Αιγείρας
  Από τον κατάλογο των νομισμάτων της νομισματικής συλλογής της Κοπεγχάγης φαίνεται ότι η Αιγείρα το 330 π.Χ. περίπου έκοψε χάλκινα νομίσματα με την Αθηνά στη μπροστινή όψη και στη πίσω το μπροστινό μέρος αιγός εντός στεφάνου ελιάς. Ακόμα έκοψε νομίσματα, με κεφαλή πεπλοφόρου γυναικός που στη μπροστινή όψη υπάρχει η επιγραφή ''Αιγίρατον'' και στη πίσω, αίγα σε στέφανο. Επίσης το 193-221 μ.Χ. με τη προτομή της Πλαυτίλλας, συζύγου του Ρωμαίου αυτοκράτορα Καρακάλα.
Ολυμπιονίκες της Αιγείρας
  Η αρχαία Αίγειρα ανέδειξε πολλούς αξιόλογους Ολυμπιονίκες. Πιο γνωστοί απ'αυτούς είναι ο Κρατίνος ο Αιγειράτης και ο Ίκαρος. Ο Κρατίνος ήταν πολύ σπουδαίος παλαιστής και νίκησε στους Ολυμπιακούς παιδικούς αγώνες πάλης. Ο Ίκαρος νίκησε στον αγώνα δρόμου του ενός σταδίου στην 23η Ολυμπιάδα.
Η Παρακμή της Αρχαίας Αιγείρας
  Η πόλη της Αιγείρας πρέπει να βρισκόταν σε ακμή μέχρι τον 4ον μ.Χ. αιώνα και αυτό βγαίνει σαν συμπέρασμα από ένα διάταγμα του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού που καθόριζε τις τιμές των διάφορων τροφίμων τα οποία αγοράζονταν από τους Ρωμαίους στρατιώτες ώστε να αποφεύγεται η εκμετάλευση από τους εμπόρους της εποχής εκείνης. Το διάταγμα ήταν γραμμένο σε μαρμάρινες πλάκες που βρέθηκαν στις ανασκαφές στην αρχαία Αίγειρα και έχει χρονολογηθεί ότι γράφτηκε το 303 μ.Χ. Υποστηρίζεται ότι καταστράφηκε από ισχυρό παλιρροϊκό κύμα, θεωρείται όμως πιο πιθανό να καταστράφηκε από ισχυρό σεισμό.
Τα ευρύματα των ανασκαφών
  Οι πρώτες ανασκαφές στο χώρο της Αρχαίας Αίγειρας άρχισαν το 1916 από το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, το οποίο τις διενεργεί μέχρι και σήμερα. Τα αρχαιολογικά ευρήματα των μέχρι σήμερα ανασκαφικών ερευνών καλύπτουν χρονικό διάστημα από το 3000 π.Χ. μέχρι τους αυτοκρατορικούς χρόνους της Ρώμης και σχεδόν μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ. Από τις πρώτες μέρες, η έρευνα που γινόταν από τον Otto Walter στέφτηκε από εκπληκτική επιτυχία. Στις 31 Αυγούστου του 1916 βρέθηκε μαρμάρινο κεφάλι αγάλματος του Δία. Κατά τον Παυσανία το άγαλμα αυτό ήταν έργο του περίφημου πλάστη Ευκλείδη από την Αθήνα, και πρέπει το ύψος του να ξεπερνούσε τα τρία μέτρα. Σε μεταγενέστερες έρευνες βρέθηκε και ο αριστερός βραχίονας του ιδίου αγάλματος και ένα δάκτυλο από το δεξί χέρι.
  Η δεύτερη συνταρακτική ανακάλυψη του O.Walter ήταν το '' Κοίλον '' του θεάτρου της Αρχαίας Αίγειρας. Σύμφωνα με τον Wilhem Alzinger, ο οποίος συνέχισε τις έρευνες από το 1972 και πέρα, το θέατρο κατασκευάστηκε τον 5ο προς 4ο αιώνα π.Χ. Το προσκήνιο του θεάτρου ήταν διακοσμημένο με ημικίονες. Διατηρείται ακόμη η αποχέτευση της ορχήστρας και ο βόρειος τοίχος της σκηνής με μία κεντρική πύλη που στα ρωμαϊκά χρόνια την ενετείισαν. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτά τα στοιχεία του θεάτρου καταστράφηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. όταν έγινε η μετατροπή της σκηνής. Με τη μετατροπή αυτή δημιουργήθηκε μια τρίπατη σκηνή που τον αρχιτεκτονικό της διάκοσμο μαρτυρούν λίγα λείψανα. Η πρόσοψη ήταν χωρισμένη σε τρεις ορόφους με προστατευτική στέγη. Ο κάτω όροφος ήταν Δωρικού ρυθμού, ο μεσαίος Ιωνικού και ο επάνω Κορινθιακού. Το κτίσιμο της τρίπατης σκηνής χρονολογείται στα χρόνια του Ανδριανού, 117-138 μ.Χ.
  Στο χώρο των ανασκαφών έχουν βρεθεί επίσης μέρος των τοιχώντης πόλεως, κλίβανος για αγγεία και θραύσματα αγγείων από το 3000 π.Χ., μαρμάρινες πλάκες στις οποίες είναι γραμμένο το διάταγμα του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού, πολλές επιγραφές και ονόματα. Στις ανασκαφές του 1972, στο βόρειο μέρος του θεάτρου αποκαλύθτηκε, όπως πιστεύει ο Alzinger, μέρος ναού του Δία. Το δάπεδό του είναι στωμένο με ένα θαυμάσιο ψηφιδωτό από ποταμίσια χαλίκια και είναι διακοσμημένο με διάφορες παραστάσεις, όπως γύπες, κάνθαρους, έναν αετό που επιτίθεται σε φίδι και δύο αγγεία.
  Από το 1989 ως και σήμερα οι ανασκαφές και οι έρευνες γίνονται από τον Αντώνιο Φάμπερ, αρχιτέκτονα και καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βιέννης, την καθηγήτρια Ο. Μους και φοιτητές του Πανεπιστημίου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Αιγείρας

• http://www.aigeira.gr/istoria.htm (9 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Αιγίου

ΑΙΓΙΟ (Πόλη) ΑΧΑΪΑ
  Το Αίγιο είναι η δεύτερη σε μέγεθος πόλη της Αχαϊας. Κτισμένο αμφιθεατρικά στις δυτικές ακτές του Κορινθιακού κόλπου αποτελεί εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο ενώ το λιμάνι του αναφέρεται από το 1340 μ.Χ. ως ένα από τα πιο σημαντικά σημεία εξαγωγής σταφίδας και εσπεριδοειδών.
  Το Αίγιο, πρωτεύουσα της επαρχίας Αιγιάλειας, γνώρισε μεγάλες περιόδους ανάπτυξης και έγινε η αφετηρία μεγάλων ιστορικών γεγονότων καθοριστικής σημασίας για την Επανάσταση του 1821.
  Πόλη με πανάρχαια ιστορία αναφέρεται ως έδρα της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Από δω ξεκίνησαν οι Αχαιοί για την εκστρατεία της Τροίας.
  Στα παράλια της πόλης βρίσκεται η ξακουστή εκκλησία της Παναγίας Τρυπητής ενώ κοντά στο Αίγιο είναι κτισμένο το Μοναστήρι των Ταξιαρχών. Στο Μουσείο της Μονής φυλάσσονται κειμήλια ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας. Απέναντι από την Ι.Μ. Ταξιαρχών είναι η γυναικεία Μονή Πεπελενίτσας, κτισμένη τον 15ο αιώνα στην δεξιά όχθη του ποταμού Σελινούντα.
  Στο Αίγιο ο επισκέπτης συναντά θαυμάσια νεοκλασσικά κτίσματα που αναδεικνύουν την αρχοντική όψη της πόλης. Μερικά από αυτά αποτελούν σπάνια δημιουργήματα του Ερνέστου Τσίλλερ (Ι. Μητρόπολη Αγίου, Παλαιά Αγορά κ.α.). Στα Ψηλαλώνια, την κεντρική πλατεία του Αιγίου, ο επισκέπτης απολαμβάνει μία πανοραμική θέα προς τα γαλάζια νερά του Κορινθιακού και τις απέναντι ακτές της Στερεάς Ελλάδας, αλλά και τους έντονους ρυθμούς μίας ζωντανής πόλης που δεν ξεχνά ποτέ τις παραδόσεις της.
  Ανατολικά του Αιγίου βρισκόταν η Αρχαία Ελίκη. Σπουδαίο θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της αρχαιότητας που βυθίστηκε το 373 π.Χ. στον Κορινθιακό κόλπο.
  Κοντά στο Αίγιο υπάρχουν θαυμάσια τουριστικά θέρετρα όπως η Φτέρη (σε υψόμετρο 1150 μέτρων με ξεχωριστή φυσική ομορφιά και ξακουστό ελατοδάσος), ο Λόγγος, τα Σελιανίτικα, το Λαμπίρι και άλλα γραφικά παραθαλάσσια χωριά με εξαιρετικές παραλίες και κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα.
  Από το Διακοπτό - ανατολικά του Αιγίου - ξεκινά το φημισμένο τραινάκι του Οδοντωτού για να καταλήξει στα Καλάβρυτα διασχίζοντας το μοναδικής φυσικής ομορφιάς φαράγγι του Βουραϊκού.
  Εδώ συνεχίζεται το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4, μία από τις σημαντικότερες διαδρομές πεζοπορίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, το οποίο μπορεί να περπατηθεί όλο το χρόνο λόγω του ήπιου κλίματος της περιοχής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αχαϊας (1999).

Δημοτικό Διαμέρισμα Ακράτας

ΑΚΡΑΤΑ (Κωμόπολη) ΑΧΑΪΑ
Δεν είναι τυχαίο ότι το Δημοτικό διαμέρισμα Ακράτας μετά τη συνένωση των δήμων και κοινοτήτων έδωσε το όνομά του στο νέο διευρυμένο δήμο. Ξαπλωμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του Χελμού, παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια μεγάλη οικιστική ανάπτυξη, πράγμα που φανερώνει και την τάση για πρόοδο και περαιτέρω αύξηση σε όλους τους τομείς. Αποτελεί την έδρα του Δήμου μας και το διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο του. Εδώ βρίσκονται οι περισσότερες υπηρεσίες, σχολεία, Κέντρο Υγείας, σύλλογοι, το δημαρχείο κ.α. Η παραλία, με την έντονη ζωή, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες βρίσκεται μια ανάσα από την Ακράτα, που διατηρεί το οικιστικό της χρώμα και την όμορφη αίσθηση του "χωριού", κάτι που πολύς κόσμος εκτιμά. Αλλά και η ομορφιά των βουνών μας είναι τόσο κοντινή, αφού η πρόσβαση στα ορεινά χωριά είναι εύκολη και γρήγορη.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ακταίου

ΑΚΤΑΙΟ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 2610 992380
Το γραφικό χωριό Ακταίο κατοικήθηκε από κατοίκους της Νωνάκριδος Καλαβρύτων μετά το 1850. Η εγκατάστασή τους έγινε στα κτήματα του γιατρού Βερναρδή, γάλλου φιλέλληνα που άσκησε την ιατρική στην Πάτρα. Το χωριό μετονομάσθηκε σε Ακταίο και αποτελεί πόλο έλξης για τους παραθεριστές χάρη στην πανέμορφη και ιδιαίτερα φροντισμένη παραλία του.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αλσους

ΑΛΣΟΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 94247
Η Αραγόζαινα (Αλσος ) αποτελούσε σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφύλλου («Ιστορικό Λεξικό των Πατρών») το «σημαντικότερο από τα Τσετσεβοχώρια». Πρωτοκατοικήθηκε το 1750-75, περίοδος κατά την οποία το έδαφος του Τσετσεβού έπαθε συνεχείς καθιζήσεις, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να εγκατασταθούν στις χειμερινές εγκαταστάσεις τον κοπαδιών τους. Δεν ήταν όμως η τελευταία φορά που οι κάτοικοι του οικισμού αυτού ταλαιπωρήθηκαν από κατολισθήσεις. Ο Κ. Τριανταφύλλου, ο οποίος φέρει ως πηγή την εφημερίδα Πελοπόννησο (14.2 και 28.3.1895), μας μιλά για κατολίσθηση το έτος 1895 σε έκταση 50 στρεμμάτων. Το 1939 εξαιτίας κατολίσθησης «το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων μέτοικε στην Αβυθο, το δε υπόλοιπο λίγο πιο πέρα του Αλσους, Κυπαρίσσι.» (Ν. Λέκκας, «Ρύπες-Ερινεός-Σαλμενίκο»). Τη δεκαετία του 1960 πάλι συνέβησαν πολλές κατολισθήσεις στην περιοχή και μεταξύ των ετών 1973-1974 δόθηκαν παραχωρητήρια οικοπέδων από το κράτος σε κατοίκους του Αλσους στην περιοχή Μεϊντανά Ροδοδάφνης. Η ανοικοδόμηση των κτηρίων και η οριστική μετακίνηση των κατοίκων από το Αλσος στο νεοσύστατο οικισμό Μεϊντανα συντελέστηκε στη δεκαετία του 1980. Ωστόσο, και σήμερα ακόμη οι κάτοικοι που μετοίκησαν στους οικισμούς Αβύθου και Μεϊντανα μετακινούνται από αυτόν προς το Αλσος συχνά, γιατί εκεί διατηρούν ακόμα τα κτήματα τους και συνεχίζουν τις εργασίες τους. Τα στοιχεία αυτά μετακίνησης πληθυσμού επιβεβαιώνονται και από μια προσεκτική μελέτη του πληθυσμιακού πίνακα και του πίνακα κατασκευής κτηρίων που παραθέτουμε. Πράγματι διαπιστώνουμε έντονη οικοδομική δραστηριότητα στο διάστημα 1919-1960, περίοδος κατά την οποία παρατηρείται και αύξηση του πληθυσμού, ενώ από το 1961 και μετά η μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας, όπως και του πληθυσμού είναι σταθερή Σήμερα στο δ.δ απογράφεται μόνο ο οικισμός Αλσος, του οποίου αποτελούν συνοικίες το Κυπαρίσσι και η Γέφυρα. Ο οικισμός Κυπαρίσσι απογραφόταν αυτοτελώς στις απογραφές 1928, 1940 και 1951. Ωστόσο υπάρχουν και παλαιότερες μνείες του οικισμού: Ο Νουχάκης το 1901 το αναφέρει σε κατάλογο με τους οικισμούς του δήμου Ερινεού. Ασον αφορά την ετυμολογία του ονόματος «Αραγόζαινα» ο Vasmer («Die Slaven in Griechenland») αναφέρει ότι είναι σλαβικό από λέξη που σημαίνει ψάθα, καλάμι.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Αραγόζαινα (Αλσος)» απαντά απογραφόμενος το 1830 ως μέλος της επαρχίας Πατρών (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Επίσημη απόφαση περί διοικητικής συγχώνευσης δήμων το 1840 τον κατέταξε στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) της επαρχίας Παλαιών Πατρών της Διοίκησης Αχαΐας. Στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) ανήκε μέχρι το 1912. Από το 1845 δε και μέχρι το 1868 αποτελούσε και την έδρα του δήμου. Το 1912 -σύσταση των πρώτων κοινοτήτων- μέχρι και το 1997 αποτελούσε μόνος του ξεχωριστή κοινότητα.
Σημειωτέον ότι από το 1912 μέχρι το 1928 ο οικισμός Δουκαναίικα ανήκε στην κοινότητα Αραγόζαινας (Αλσους) [το 1928 αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα]. Ο οικισμός Μάγειρας, επίσης, υπήρξε μέλος της κοινότητας από το 1919 (πριν από το 1919 ανήκε στην κοινότητα Μυρόβρυσης) μέχρι το 1924 (αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα). Στην κοινότητα Αλσους απογράφηκε και ο οικισμός Κυπαρίσσι κατά τις απογραφές που διενεργήθηκαν το 1928, 1940 και 1951. Από τότε δεν ξαναεμφανίζεται. Το 1955 συντελέστηκαν οι μετονομασίες του οικισμού «Αραγόζαινα» σε «Αλσος» και της κοινότητας «Αραγόζαινας» σε κοινότητα «?Ασους». Το 1997 η κοινότητα Αλσους καταργήθηκε και αποτελεί διαμέρισμα του δήμου Συμπολιτείας

ΑΛΥΚΕΣ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
  Γραφικός οικισμός του δήμου, 2 χλμ. βορειοδυτικά της Κάτω Αχαΐας, σε όρμο κοντά στο μυχό του Πατραϊκού κόλπου. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 1991 έχουν 171 κατοίκους. Ο οικισμός πήρε την ονομασία του από τις εγκαταστάσεις παραγωγής αλατιού, στα ανατολικά του οικισμού, τα ίχνη των οποίων ήταν ορατά έως τα μέσα του 20ου αιώνα. Υπάρχει ένας αλιευτικός στόλος ο οποίος τροφοδοτεί την Κάτω Αχαΐα με φρέσκο ψάρι όλο το χρόνο, ενώ διαθέτει τα αλιεύματά του και στην Ιχθυόσκαλα των Πατρών. Η ετήσια παραγωγή ανέρχεται, με πρόχειρους υπολογισμούς, σε 250 με 300 τόνους.
  Ο Δήμος Δύμης σε συνεργασία με το Κ.Τ.Α.Δ.Α. στηρίζει τους παλιούς αλιείς και ενθαρρύνει τους νέους για να συνεχίσουν την παράδοση του επαγγέλματος. Μέσω των ευρωπαϊκών και εθνικών αναπτυξιακών προγραμμάτων, προάγονται πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού και της προβολής της παραγωγικής δραστηριότητας του οικισμού.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Δήμου Δύμης

Ιστοσελίδα Δήμου Δύμης
• http://www.dymi.gr/nature_el.php (2 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Αμπέλου

ΑΜΠΕΛΟΣ (Χωριό) ΑΚΡΑΤΑ
Τηλέφωνο: +30 26960 22571
  Το Δημοτικό Διαμέρισμα Αμπέλου έχει 249 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2001). Απέχει 4 χλμ. από την Ακράτα. Παλιότερα το όνομα του χωριού ήταν Βαλκουβίνα και προερχόταν από δύο ιταλικές λέξεις : Πάλκο, που σημαίνει χαρά και Βίνο, που σημαίνει κρασί. Σημαίνει δηλαδή ότι οι παλιοί ήταν γλεντζέδες και καλοπερασάκηδες. Αργότερα ονομάστηκε Αμπελος από το γεγονός ότι υπήρχαν πάρα πολλά αμπέλια. Ιδιαίτερα γνωστό ήταν το βαλκουβινιώτικο κρασί, η ποιότητα του οποίου ήταν εξαιρετική. Κύριο προϊόν ήταν παλιά και η σταφίδα, εκλεκτής ποιότητας, λόγω της ανατολικής και αμφιθεατρικής διάταξης του χωριού, με πλήρη ορατότητα στον κορινθιακό κόλπο. Ένα άλλο προϊόν ήταν το σιτάρι, με παραγωγή σε μεγάλες ποσότητες, ώστε το χωριό ονομαζόταν "Καναδάς". Στην περιοχή Γρασιδοτόπια υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα σε μεγάλη έκταση, τα οποία κάποτε η αρχαιολογική σκαπάνη θα τα φέρει στην επιφάνεια, καθώς η περιοχή έχει δεσμευτεί από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Το όμορφα ρυμοτομημένο χωριό της Αμπέλου γνωρίζει κι αυτό μεγάλη οικιστική ανάπτυξη με όμορφες νεόκτιστες κατοικίες, που διατηρούν το τοπικό χρώμα. Ο επισκέπτης μπορεί εκτός από τη θέα να απολαύσει και το φαγητό του στην ταβέρνα του χωριού.

Μικρή βόλτα στο χωριό

ΑΝΩ ΒΛΑΣΙΑ (Χωριό) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Η εικόνα που βλέπει ο ταξιδιώτης καθώς πλησιάζει το χωριό είναι μοναδική. Η Ανω Βλασία είναι χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στις απότομες πλαγιές του βουνού, αλλά το θέατρο είναι το ίδιο το βουνό και τα απέραντα τοπία του, που ανοίγονται έξω από κάθε ανωβλασίτικο μπαλκονάκι. Οι χιονισμένες κορυφές του Ωλενού, της Λεπίδας και της Μουγγίλας να γυαλίζουν στο πρωινό φως, οι κεραμιδένιες στέγες των σπιτιών με τις καμινάδες να καπνίζουν σκορπώντας την αψιά τους μυρωδιά ολόγυρα, γειτονιές με ανηφορικά καλντερίμια, πέτρινοι τοίχοι και μάντρες, θεόρατες στοίβες με φρεσκοκομμένα ελατίσια κούτσουρα που περιμένουν να ζεστάνουν τα χωριατόσπιτα, καστανιές, μηλιές και καρυδιές στις αυλές, και κάτω χαμηλά το απαλό γρασίδι του Σελινούντα και ένα γύρο τούφες από έλατα. Αν και πολιορκημένα από τον «αδίστακτο» σοβά (δυστυχώς απαραίτητο υλικό για να μην μπαίνει υγρασία αφού η άλλη, πιο καλαίσθητη, λύση με το αρμολόγημα είναι σαφώς ακριβότερη) και τις σύγχρονες παρεμβάσεις, τα περισσότερα σπίτια του χωριού διατηρούν την όμορφη πέτρινη κορμοστασιά τους.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Καλαβρύτων

• http://www.kalavrita.gr/DynSITE/index.php?contentI... (1 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Ανω Διακοπτού

ΑΝΩ ΔΙΑΚΟΠΤΟ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 97249
  Στην ορεινή περιοχή του Δήμου δεσπόζει το Ανω Διακοπτό, ένα επιβλητικό χωριό με δροσερό κλίμα, τοποθετημένο σε μια καταπράσινη πλαγιά. Η θέα του προς τον Κορινθιακό κόλπο είναι μοναδική ενώ στα δυτικά διακρίνεται, σ' ένα μεγάλο οροπέδιο, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
  Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται, μεταξύ άλλων, με τις αγροτικές εργασίες και την κτηνοτροφία, καλλιεργώντας κυρίως αμπέλια, ελιές, κερασιές, καρυδιές κ.α. Τα προϊόντα που παράγονται διακρίνονται για την ξεχωριστή τους ποιότητα και είναι φημισμένα σ' όλη την περιοχή όπως είναι επίσης και η πηγή του νερού στο Ψαμμιακό.
  Στο χωριό θα δείτε παραδοσιακά σπίτια και σύγχρονες κατοικίες να συνυπάρχουν ενώ θα βρείτε ταβέρνες, καφενεία και μαγαζάκια και τους φιλόξενους κάτοικους για να σας εξυπηρετήσουν. Η κεντρική εκκλησία του χωριού, ο Αγιος Νικόλαος γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου. Η περιοχή φημίζεται για το όμορφο τοπίο της, ειδικά την άνοιξη όταν ανθίζουν οι κερασιές και το φθινόπωρο όταν τα δέντρα αλλάζουν τα φύλλα τους σε χίλιες αποχρώσεις του χρυσού!

Δημοτικό Διαμέρισμα Ανω Καστριτσίου

ΑΝΩ ΚΑΣΤΡΙΤΣΙ (Χωριό) ΡΙΟ
Τηλέφωνο: +30 2610 936140
Το Ανω και Κάτω Καστρίτσι με υψόμετρο 460μ. και 100μ. αντίστοιχα, πήραν τ' όνομά τους από το μεσαιωνικό φρούριο, Κάστρο που υπήρχε εκεί. Ο παρατηρητής μπορεί να δει από ψηλά πως τα απομεινάρια του μεσαιωνικού αυτού Κάστρου στο Ανω Καστρίτσι, το Κάστρο του Ρίου και το Κάστρο του Αντιρρίου βρίσκονται στην ίδια ευθεία κάνοντας έτσι φανερό πως έχουν κτισθεί για να εξασφαλίζουν την κατοχή του στενού του Ρίου - Αντιρρίου. Γνωστό είναι όμως το χωριό και για το υπέροχο κεράσι του. Κάθε χρόνο στις αρχές Ιουνίου γίνεται στο Ανω Καστρίτσι η γιορτή κερασιού με μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις και προσφορά κερασιών στους επισκέπτες.

ΑΝΩ ΠΟΤΑΜΙΑ (Οικισμός) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Είναι βέβαιο πως το πρώτο μισό του 20ου αι. η Ποταμιά είναι μια ζωντανή πολιτεία. Ολοχρονίς τα 2/3 των σπιτιών είναι ανοικτά. Γεμίζει το βράδυ η Ποταμιά από παιδιά. Οι νέοι και οι νέες συγκροτούν παρέες δικές τους. Η κοινή τύχη, ο κοινός τρόπος ζωής, οι ίδιες ασχολίες ενθαρρύνουν την οικειότητα και προβάλλουν την ανάγκη της συντροφικότητας. Σήμερα όμως η Ποταμιά μένει τον περισσότερο καιρό έρημη. Μόνο στα τέσσερα πανηγύρια γίνεται πολυάνθρωπη και πολύβουη τη μέρα. Το αυτοκίνητο συντόμευσε τις αποστάσεις, αλλά δεν αύξησε το χρόνο παραμονής. Παραμένει όμως πάντα η ήμερη αγριάδα και η ανυπόταχτη ελευθερία της φύσης.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ακράτας

Ιστοσελίδα Δήμου Ακράτας
• http://www.akrata.gr/dimos/platanos.htm (6 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Απιδεώνος

ΑΠΙΔΕΩΝΑΣ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 26930 31831
Δύο χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από την έδρα του Δήμου δημιουργήθηκε το 1924 οικισμός για να στεγάσει 40 οικογένειες προσφύγων της Μ.Α., που είχαν καταλήξει στην Αχαϊα. Στην αρχή έμεναν σε σκηνές και μετά 2 - 3 χρόνια το κράτος μερίμνησε για την πλίνθινων σπιτιών με δύο δωμάτια. Επιπλέον κάθε οικογένεια πήρε 45 στρέμματα χωράφι, ένα βόδι και ένα άλογο. Μια αποθήκη με περιστερώνες διαμορφώθηκε σε εκκλησία. Με πέτρες έχτισαν το σχολείο. Το 1925 εγκαταστάθηκαν και άλλες οικογένειες προσφύγων.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αρραβωνίτσας

ΑΡΡΑΒΩΝΙΤΣΑ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 94575
  Είναι το μεγαλύτερο σε έκταση Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Ερινεού. Το κυρίως χωριό είναι χτισμένο σε οροπέδιο με μοναδική θέα προς τα βόρεια την θάλασσα και νότιο-δυτικά το Όρος Παναχαϊκό. Οι κάτοικοι ασχολούνται αποκλειστικά με την καλλιέργεια σταφίδας και ελιών και έχουν την μεγαλύτερη παραγωγή από όλα τα Δημοτικά Διαμερίσματα. Αποτελείται από τέσσερις οικισμούς : τα Συνανιά και τρεις παραποτάμιους τους Αγ. Θεοδώρους, το Λιδωρίκι και τα Μαγαζιά.

Παράθυρο με θέα

ΑΧΑΪΑ (Νομός) ΕΛΛΑΔΑ
  Ο Νομός Αχαΐας βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου και έχει πληθυσμό 300078 κατοίκους. Αποτελείται από τις επαρχίες Πατρών, Αιγιαλείας και Καλαβρύτων με σημαντικότερες πόλεις την Πάτρα, το Αίγιο, τα Καλάβρυτα και την Ακράτα.
  Η Αχαΐα παρουσιάζει μεγάλη μορφολογική ποικιλία. Ενώ το 60% της συνολικής της έκτασης είναι ορεινό (κυριότεροι όγκοι, ο Ερύμανθος ή Ωλονός με 2341μ και ο Χελμός με 2355μ υψόμετρο) ο νομός διαθέτει μεγάλο μήκος ακτών, ποτάμια και αρκετούς χειμάρρους. Σ’ όλες τις παραπάνω φυσικές ομορφιές έχει δημιουργηθεί η κατάλληλη υποδομή που παρέχει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να απολαύσει μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων όπως ανεμόπτερο, οικολογικό τουρισμό κ.ά.
  Γενικά η Αχαΐα με το ήπιο και εύκρατο κλίμα, την εναλλαγή των τοπίων, (βουνά, θάλασσα, φαράγγια, σπήλαια, βιότοποι, δάση), προσφέρεται για εκείνους που θέλουν να συνδυάσουν διακοπές με ψυχαγωγία και τις τέσσερις εποχές του χρόνου.
Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας/a>

ΒΕΛΙΜΑΧΙ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
  Το Βελημάχι είναι μικρό ορεινό χωριό χτισμένο στις πλαγιές του όρους Αφροδίσιο κοντά στην Κοντοβάζαινα. Η πρόσβαση στο χωριό γίνεται είτε από την Κοντοβάζαινα, είτε από τον οδικό άξονα "111" στο ύψος του χωριού Τριπόταμα της Αχαϊας. Το χωριό είναι χτισμένο σε καταπράσινο περιβάλλον με πολλά νερά και πηγές. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται η όμορφη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μια πετρόκτιστη τρίκλιτη Βασιλική με τρούλο, που φέρει σκάλισμα με το σήμα της Φιλικής Εταιρείας και την χρονολογική ένδειξη 1823.
  Γύρω από το χωριό υπάρχουν αρκετά εξωκλήσια, σημαντικότερα των οποίων είναι η Αγία Παρασκευή, η Αγία Ανάληψη και ο Αγ. Ανδρέας. Σε μικρή απόσταση από το κυρίως χωριό, στο δρόμο για την Κοντοβάζαινα, βρίσκονται οι συνοικισμοί Απόσκια και Σούδελη. Κάτω από το ύψωμα της Ανάληψης πηγάζει μικρό ποτάμι που χύνεται στον ποταμό Ερύμανθο και που σχηματίζει μια ειδυλλιακή και κατάφυτη λαγκαδιά. Ανάμεσα από την πλούσια βλάστησή της, οι κάτοικοι καλλιεργούν μικρά περιβόλια.
  Οι λιγοστοί κάτοικοι που έχουν απομείνει ασχολούνται με τη γεωργία και κτηνοτροφία. Η περιοχή έχει γνωρίσει έντονη μετανάστευση προς την Αμερική. Το καλοκαίρι όμως οι οικισμοί ξαναζωντανεύουν από πολλούς που έλκουν την καταγωγή από το χωριό και που κατεβαίνουν από την Αθήνα και άλλες περιοχές για παραθερισμό. Επόμενο χωριό ανεβαίνοντας το Αφροδίσιο είναι το Καρδαρίτσι, ενώ κατεβαίνοντας, ο δρόμος καταλήγει σε διασταύρωση προς Κοντοβάζαινα, Βούτση και Μονή Κλειβωκάς. Από τη θέση αυτή περνά το όμορφο φαράγγι της Κλειβωκάς που προσφέρεται για ορειβασία και πεζοπορία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/veli... (20 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Βερίνου

ΒΕΡΙΝΟ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Οι κάτοικοι του Βερίνου εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά στην περιφέρεια του χωριού κατά τη χρονική περίοδο 1750-75 όπου χρονολογείται σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφύλλου, η κατολίσθηση και καταστροφή του οικισμού «Τσετσεβός». Όμως, ήδη στην Βενετική απογραφή του Grimani το 1700 αναφέρεται οικισμός Verino, καθώς και οι οικισμοί Tollopotamo (Θολοπόταμος) και Alli Muturi (Αλή-Μουχτούρη). Ο οικισμός Αλή-μουχτούρι εμφανίζεται και νωρίτερα, το 1962, στην επίσημη ενετική «Σύντομη χορογραφική απογραφή της Πελοποννήσου ή Μορέως» (Ν. Λέκκας, «Ρύπες, Ερινεός, Σαλμενίκον»). Η μονή του Αγίου Ιωάννη εμφανίζεται απογεγραμμένη το 1699 στις ενετικές καταστάσεις (1697-1698) (Ν.Λέκκας, «Ρύπες, Ερινεός, Σαλμενίκον»). Η ιστορία του χωριού είναι άμεσα συνδεδεμένη με συνεχείς κατολισθήσεις, όπως συμβαίνει, βέβαια, και στα υπόλοιπα Τσετσεβοχώρια. Οι κατολισθήσεις είναι ο λόγος που πρωτοκατοικήθηκε και αυτές είναι πάλι η αιτία για την οποία οι κάτοικοι άρχισαν να φεύγουν από το χωριό.
Κατά τη δεκαετία του '70, μετά από συνεχόμενα κρούσματα κατολισθήσεων της προηγούμενης δεκαετίας και μετά από βοήθεια της Πολιτείας με τη μορφή παραχωρητηρίων οικοπέδων, μετοίκησαν στην περιοχή Μεϊντανά της Ροδοδάφνης. Η οριστική μετακίνηση των κατοίκων προς το νεοσύστατο οικισμό Μεϊντανά συντελέστηκε στη δεκαετία του ?80. Τα στοιχεία αυτά μαρτυρεί και ο πληθυσμιακός πίνακας, ο οποίος δείχνει μείωση πληθυσμού στο εν λόγω οικισμό. Ωστόσο, και σήμερα ακόμη οι κάτοικοι που μετοίκησαν στον οικισμό Μεϊντανά μετακινούνται από αυτόν προς την περιοχή των παλιών τους κατοικιών, γιατί εκεί διατηρούν ακόμα τα κτήματά τους και συνεχίζουν τις εργασίες τους.
Οσον αφορά την ετυμολογία του ονόματος παραθέτουμε χωρίο από το βιβλίο του Ν. Λέκκα «Ρύπες-Ερινεός-Σαλμενίκος»: «Επειδή το τοπωνύμιο απαντά στη γενική, έχει πάρει το όνομα από τον αρχικό κτήτορα. Υποστηρίχθηκε ότι το όνομα του αποτελεί παραφθορά του Ερινεός, αλλά είναι αβάσιμο γιατί την εποχή που κατοικήθηκε (περίπου στα 1700), η ονομασία Ερινεός ήταν εντελώς άγνωστη και είχε λησμονηθεί πριν από πολλούς αιώνες».

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός Βερίνο απαντά απογραφόμενος το 1830 στην επαρχία Πατρών (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Στην ίδια απογραφή η μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου καταγράφτηκε χωρίς πληθυσμιακά στοιχεία στην επαρχία Αιγιαλείας. Το 1835 η Μονή του Αγίου Ιωάννη ανήκε διοικητικά στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) [επαρχία Πατρών] και ο οικισμός Αλή Μουχτούρη στο δήμο Αιγίου (Αιγιέων) [επαρχία Αιγιαλείας]. Στην επίσημη διοικητική απόφαση του 1836 αναφέρεται μόνο η μονή ανήκουσα στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων). Το 1840 εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε απόφαση διοικητικής διαίρεσης ο οικισμός Βερίνο ανήκων στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) της επαρχίας Πατρών μαζί με τη μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου. Η κατάσταση παρέμεινε η ίδια μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, όπου και ο οικισμός Βερίνο αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα.
Η μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου κατά τις απογραφές 1940, 1951, 1961, 1971 και 1991 απογράφεται ως τμήμα της κοινότητας Βερίνου. Δεν αναφέρεται, ωστόσο, σε απόφαση που αφορά στη διοικητική σύσταση της κοινότητας. Το 1997 η κοινότητα Βερίνου καταργήθηκε και αποτελεί διαμέρισμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γκραίκα

ΓΡΑΙΚΑΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 95300
Το χωριό Γκραίκας βρίσκεται σταθερά απογεγραμμένο από το 1830 και μετά. Υφίσταται και πριν από το 1830, καθώς αναφέρεται το 1807 σε σιγίλιο του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' (Ν. Λέκκας, «Ρύπες-Ερινεός-Σαλμενίκον») και στο Βενετικό Κτηματολόγιο της Βοστίτσας. Στην τελευταία, μάλιστα, πηγή αναφέρεται ως «χωριό Πάνω Γκρέκα και Κάτω Γκρέκα».
Παρατηρώντας προσεκτικά τον Πληθυσμιακό Πίνακα, βλέπουμε μια σταθερή συρρίκνωση του πληθυσμού από το 1961 και μετά. Η συρρίκνωση αυτή έχει την εξήγησή της στις συνεχείς κατολισθήσεις που συνέβησαν στην περιοχή, οι οποίες δεν επέτρεψαν στους κατοίκους να παραμείνουν στον τόπο τους. Τη δεκαετία του '70 η Πολιτεία βοήθησε τους κατοίκους, παραχωρώντας τους οικόπεδα στην περιοχή Μεϊντανά της Ροδοδάφνης, όπου και μετοίκησαν πολλοί κάτοικοι του οικισμού Γκραίκα. Η οριστική μετακίνηση των κατοίκων προς το νεοσύστατο οικισμό Μεϊντανά συντελέστηκε στη δεκαετία του '80. Ωστόσο, και σήμερα ακόμη οι κάτοικοι που μετοίκησαν στον οικισμό Μεϊντανά μετακινούνται από αυτόν προς την περιοχή των παλιών τους κατοικιών, γιατί εκεί διατηρούν ακόμα τα κτήματά τους και συνεχίζουν τις εργασίες τους. Στο Γκραίκα εντοπίστηκε ναός πιθανώς των αρχαίων χρόνων, που διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός Γκραίκα απαντά απογραφόμενος το 1830 στην επαρχία Αιγιαλείας (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Το 1835 στο Οθωμανικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών εντάχθηκε στο Δήμο Μεγανήτιδος της επαρχίας Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και Ήλιδος. Η επίσημη βασιλική απόφαση του 1840 κατάργησε το δήμο Μεγανήτιδος. Οι δήμοι της επαρχίας Αιγιαλείας από 5 μετασχηματίστηκαν σε 3, σύμφωνα με αυτήν την απόφαση, χωρίς όμως να δίνονται περισσότερες πληροφορίες για την οικιστική σύνθεση του κάθε δήμου. Ωστόσο, γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι ο οικισμός Γκραίκα ανήκε από το 1840 μέχρι και το 1912 στο δήμο Αιγίου από δύο πληροφορίες, η μία επίσημη και έγκυρη και η άλλη ανεπίσημη και εικοτολογική. Η επίσημη είναι οι απογραφές από το 1844 μέχρι και το1907, στις οποίες αναφέρεται ο οικισμός ως μέρος του δήμου Αιγίου, και η ανεπίσημη η γεωγραφική του υπόσταση που δε μας δίνει περιθώρια επιλογής άλλης εκδοχής.
Το 1912 ο οικισμός Γκραίκας αναγνωρίστηκε σε κοινότητα, η οποία και παρέμεινε χωρίς καμία αλλαγή μέχρι το 1997, όταν καταργήθηκε για να αποτελέσει τμήμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γρηγορίου

ΓΡΗΓΟΡΗΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Το δ.δ. σήμερα αποτελείται από τους οικισμούς Γρηγόρι και Επταπίττα. Και τα δύο χωριά αναφέρονται στη Βενετική απογραφή του Grimani με τις ονομασίες «Sego Eftapita» και «Gligori», καθώς και στο Βενετικό Κτηματολόγιο της Βοστίτσας ως «Χωριό Εφταπίττες και Γληγόρι». Στη δεύτερη έκδοση του «Ρύπες-Ερινεός-Σαλμενίκον» του Ν. Λέκκα, συμπληρωμένη από τον Δ. Παπαβασιλόπουλο, χαρακτηρίζεται ο οικισμός κατολισθήσιμος και αναγράφεται η πληροφορία της μελλοντικής μεταφοράς του για Καμάρες. Στο Γρηγόρι υπάρχει στη θέση "Πύργος" κυκλικό κτήριο φυλάκιο των Ελληνιστικών χρόνων. Στον οικισμό Επταπίττες υπάρχει συγκρότημα υδροκίνησης του 18ου αι. που διατηρείτε σε άριστη κατάσταση. Έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού διατηρητέο μνημείο ως αξιόλογο δείγμα της προβιομηχανικής περιόδου στην Ελλάδα.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Γρηγόρι» απαντά πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενος στην επαρχία Αιγιαλείας (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Το 1835 με το Οθωμανικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών εντάχθηκε στο Δήμο Αιγίου (Αιγιέων) της επαρχίας Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και ‘Ηλιδος, στον οποίο παρέμεινε μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων. Ο οικισμός «Επταπίττα» εντάχθηκε στο δήμο Αιγίου (Αιγιέων) σε όσες απογραφές υπάρχουν προ του 1912. Ωστόσο, σε απόφαση διοικητικής διαίρεσης αναφέρθηκε για πρώτη φορά το1912, με τη σύσταση των πρώτων κοινοτήτων, κατά την οποία αποτέλεσε μέρος της κοινότητας Τούμπας, όπως και ο συνοικισμός «Γρηγόρι».
Το 1946 ο οικισμός «Γρηγόρι» αποσπάστηκε από την κοινότητα Τούμπας και αναγνωρίστηκε σε ξεχωριστή κοινότητα, ενώ ο οικισμός «Επταπίττα», κατά την ίδια χρονική περίοδο, αποτελούσε ακόμα μέρος της κοινότητας Τούμπας. Το 1960 είναι η χρονολογία που ο οικισμός «Επταπίττα» προσαρτήθηκε στην κοινότητα Γρηγορίου. ‘Έδρα της κοινότητας αποτελούσε ο ομώνυμος οικισμός. Αξιοσημείωτο ότι ο οικισμός «Κάτω Επταπίττα» απογράφτηκε μόνο το 1940 και δεν υπάρχει αναφορά του σε κανένα άλλο επίσημο έγγραφο. Το 1997 η κοινότητα Γρηγορίου καταργήθηκε και οι οικισμοί της αποτελούν τμήμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δαμακινίου

ΔΑΜΑΚΙΝΙ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 31839
  Είναι καθαρή ορεινή περιοχή, με ένα υπέροχο δάσος που προσφέρεται για περίπατους και για τους λάτρεις της ορειβασίας. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια σταφίδας και ελιών. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει την καταπληκτική θέα από το καταφύγιο στο Πρασσούδι, που βρίσκεται στο όρος Παναχαϊκό, δεδομένου ότι ο Δήμος κατέχει το 70% του ορεινού όγκου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δάφνης

ΔΑΦΝΗ (Κωμόπολη) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Βόρεια της λίμνης του Λάδωνα και κοντά στα όρια με την Αρκαδία βρίσκεται το χωριό Δάφνη της Αχαϊας που ανήκει στην επαρχία Καλαβρύτων και στο Δήμο Κλειτορίας. Είναι το κεφαλοχώρι της περιοχής και έχει 600 περίπου μόνιμους κατοίκους. Το παλιό του όνομα είναι Στρέζοβα. Είναι χτισμένο σε πλαγιά του Αφροδίσιου όρους.
  Η Δάφνη είναι ένα σημείο πρόσβασης στην Αρκαδία. Από εδώ περνά ο δρόμος που συνδέει τον οδικό άξονα "111", που περνά βορειότερα, με τα αρκαδικά χωριά του Λάδωνα. Η τοποθεσία του χωριού είναι ημιορεινή με πλούσια βλάστηση και πολλά νερά.
  Οι κύριες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία και κτηνοτροφία. Στο χωριό λειτουργούν αγροτικό ιατρείο, Δημοτικό Σχολείο και Γυμνάσιο. Υπάρχουν επίσης καφενεία και ταβέρνες. Σε μικρή απόσταση από το χωριό (3 χιλ.) είναι η μονή Ευαγγελισμού.
  Ανατολικά του χωριού κατεβάζει τα νερά του ο ποταμός Λάδωνας προς την ομώνυμη τεχνητή λίμνη. Η κοιλάδα που σχηματίζεται είναι καταπράσινη και ειδυλλιακή. Στον Λάδωνα και σε απόσταση 4 χιλ. από το χωριό λειτουργούν προγράμματα εναλλακτικού τουρισμού με kanoe και kayak που συγκεντρώνουν αρκετούς λάτρεις του σπόρ. Στο δρόμο για την τεχνητή λίμνη του Λάδωνα και σε μικρή απόσταση είναι το αρκαδικό χωριό Πουρναριά.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δημητροπούλου

ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 72043
Ο οικισμός Δημητρόπουλο απογράφεται σταθερά από το 1830 έως και σήμερα. Στις αρχές του 20ού αιώνα, στο έργο του «Καλαβρυτινή Επετηρίς», ο Γ. Παπανδρέου το αναφέρει ως παραχειμάσιο του Αγριδίου Νωνάκριδας. Ο ρυθμός ανέγερσης νέων κτισμάτων στο διάστημα 1919-1960 συμβαδίζει με την αντίστοιχη πληθυσμιακή αύξηση αυτής της περιόδου. Εικάζουμε ότι το όνομα του οικισμού προέρχεται από επώνυμο «Δημητρόπουλος», πιθανώς το όνομα του πρώτου οικιστή.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός Δημητρόπουλο απαντά απογραφόμενος το 1830 στην επαρχία Αιγιαλείας (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Το 1835 με το Οθωμανικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών εντάχθηκε στο Δήμο Αιγίου (Αιγιέων) της επαρχίας Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και Ήλιδος, Έως και το 1912 αποτέλεσε τμήμα του δήμου Αιγίου (Αιγιέων). Το 1912 με τη σύσταση των πρώτων κοινοτήτων αποτέλεσε μέρος της κοινότητας Μουρλά (μετέπειτα Ροδοδάφνης), από την οποία αποσπάστηκε το 1924, για να αναγνωριστεί σε ξεχωριστή ομώνυμη κοινότητα. Το 1997 η κοινότητα Δημητρόπουλου καταργήθηκε και αποτελεί διαμέρισμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Διακοπτού

ΔΙΑΚΟΠΤΟ (Κωμόπολη) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
  Η έδρα του δήμου αποτελεί σπουδαίο παραθεριστικό κέντρο και έχει περίπου 2.000 μόνιμους κατοίκους. Πρόκειται για μια όμορφη, περιποιημένη κωμόπολη με πολλά λουλούδια και ωραίους κήπους όπου κυριαρχεί το άρωμα από τους δεντρόκηπους. Η πλατεία του σιδηροδρομικού σταθμού αποτελεί το εμπορικό κέντρο της πόλης και το μέρος σφύζει από ζωή καθώς εδώ υπάρχουν καφενεία, εστιατόρια, ψησταριές, πιάτσα ταξί και αρκετά καταστήματα. Στο σιδηροδρομικό σταθμό, σαν σε ζωντανό μουσείο, μπορείτε να δείτε την παλιά ατμομηχανή του οδοντωτού που ονομαζόταν "Μουτζούρης" και κυκλοφορούσε ακατάπαυστα από το 1890 ως το 1965 οπότε καταργήθηκε για ν' αντικατασταθεί με νέα αυτοκινητάμαξα. Από το Διακοπτό ξεκινά ο φημισμένος οδοντωτός σιδηρόδρομος. Το γραφικό τρενάκι διασχίζει τη χαράδρα του Βουραϊκού και μέσω της Ζαχλωρούς φτάνει στα Καλάβρυτα, πραγματοποιώντας μια υπέροχη διαδρομή που χαρίζει μοναδικές και έντονες εμπειρίες. Στο πρώτο τούνελ (σ' όλη τη διαδρομή υπάρχουν 13 τούνελ) αναγράφεται η ημερομηνία που πραγματοποιήθηκε το πρώτο ταξίδι: 10 Μαρτίου 1896.
  Η οικολογική αξία του φαραγγιού είναι σημαντική και η χλωρίδα και η πανίδα του πλουσιότατη. Στη διαδρομή από το Διακοπτό ως τα Καλάβρυτα, τα νερά του Βουραϊκού ποταμού κυλούν ασταμάτητα ανάμεσα στα ψηλά βράχια και δίπλα από τις γραμμές του οδοντωτού, μέσα σ' ένα μαγευτικό τοπίο απ' όπου περνά και το διεθνές μονοπάτι Ε4.
  Το Διακοπτό έχει σημαντική πνευματική παράδοση και ανέδειξε ξεχωριστές φυσιογνωμίες όπως τον ηθοποιό Διονύσιο Παπαγιαννόπουλο, τον ηθοποιό του Εθνικού θεάτρου Μίμη Κοκκίνη και το ζωγράφο Τάκη Σπυρόπουλο. Μεγάλο θρησκευτικό πανηγύρι γίνεται την 1η Φεβρουαρίου, ανήμερα του Αγίου Τρύφωνα.
  Η παραλία του είναι από τις πιο όμορφες του Κορινθιακού, ιδιαίτερα ξεχωρίζει η περίφημη κοσμική πλαζ "Εγκάλη" στην ανατολική άκρη της κωμόπολης, με πεντακάθαρη θάλασσα και πανέμορφη παραλία. Στο Διακοπτό θα βρείτε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, μπαρ και ταβέρνες όπου μπορείτε να απολαύσετε κυρίως φρέσκο ψάρι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δουκαναιίκων

ΔΟΥΚΑΝΑΙΪΚΑ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 94588
Τη χρονική περίοδο 1750-75 το έδαφος του οικισμού Τσετσεβού έπαθε συνεχείς καθιζήσεις, με αποτέλεσμα οι κάτοικοί του να εγκατασταθούν στις χειμερινές εγκαταστάσεις των κοπαδιών τους. Τότε πρωτοκατοικήθηκαν και τα Δουκαναίικα, τα οποία σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφύλλου («Ιστορικό Λεξικό των Πατρών») ήταν αρχικά έκταση οικογένειας Δοκάνα, εξ ου και το όνομα του οικισμού. Όπως και τα υπόλοιπα Τσετσεβοχώρια, έτσι και τα Δουκαναίικα ταλαιπωρήθηκαν από κατολισθήσεις του εδάφους τους κατά τα νεότερα χρόνια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Πολιτεία να μεριμνήσει και στη δεκαετία του '70 να παραχωρήσει οικόπεδα στους κατοίκους των Δουκαναιϊκων στην περιοχή Μεϊντανά Ροδοδάφνης.
Η οριστική μετακίνηση των κατοίκων από τα Δουκαναίικα στο νεοσύστατο οικισμό Μεϊντανά συντελέστηκε στη δεκαετία του '80. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται μετά από προσεκτική μελέτη του πληθυσμιακού πίνακα. Ωστόσο, και σήμερα ακόμη οι κάτοικοι που μετοίκησαν στον οικισμό Μεϊντανά μετακινούνται συχνά προς τα Δουκαναίικα, γιατί εκεί διατηρούν ακόμα τα κτήματά τους και συνεχίζουν τις εργασίες τους. Στις απογραφές του 1981 και του 1991 απογράφεται και ο οικισμός Ανω Δουκαναίικα, ο οποίος, λόγω ανεγέρσεως νέων οικοδομών από το 1971 και μετά, πληροί όλους τους όρους που απαιτούνται για την αυτοτέλεια του οικισμού.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός Δουκαναίικα απαντά απογραφόμενος το 1830 στην επαρχία Πατρών (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Επίσημη απόφαση περί διοικητικής συγχώνευσης δήμων το 1840 τον κατέταξε στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) της επαρχίας Παλαιών Πατρών της Διοίκησης Αχαΐας. Στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) ανήκε μέχρι το 1912 όπου με το νόμο περί σύστασης κοινοτήτων εντάχθηκε στην κοινότητα Αραγόζαινας (μετέπειτα Αλσους) της επαρχίας Πατρών του νομού Αχαΐας και Ηλιδος. Το 1928 αναγνωρίζεται σε ξεχωριστή ομώνυμη κοινότητα, κοινότητα Δουκαναιίκων. Στην απογραφή του 1981 απογράφτηκε για πρώτη φορά στην κοινότητα Δουκαναιίκων και ο οικισμός Ανω Δουκαναίικα, που αναγράφεται και στην τελευταία απογραφή του ελληνικού κράτους, το 1991. Το1997 η κοινότητα Δουκαναιίκων καταργήθηκε και αποτελεί τμήμα του δήμου Συμπολιτείας

Δημοτικό Διαμέρισμα Δρεπάνου

ΔΡΕΠΑΝΟ (Χωριό) ΡΙΟ
Τηλέφωνο: +30 2610 931940
Σε απόσταση 4 χλμ. από το Ρίον, βρίσκεται στο βορειότερο άκρο της Πελοποννήσου, το χωριό Δρέπανο με χαρακτηριστικό γνώρισμα το ακρωτήριό του με το φάρο για τα διερχόμενα πλοία, που κατασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1888. Η θαλάσσια περιοχή τόσο στο Δρέπανο όσο και στ' Αραχωβίτικα, λόγω των ρευμάτων είναι κατάλληλη για σέρφινγκ. Το όνομα της τοποθεσίας προέρχεται από το σχήμα του δρεπάνου και όπως σημειώνεται στο ιστορικό λεξικό της Πάτρας του Κ.Ν. Τριανταφύλλου, "το ακρωτήριο έχει σχήμα δρεπάνου, είναι χαμηλό και σχηματίζει εκ των θαλασσίων ρευμάτων μάλλον παρά εκ της ποταμίου προσχώσεως υποβρύχιων αμμώδη γλώσσα. Επικίνδυνο στους ναυτιλλόμενους. Φάρος το 1888 και νέος το 1889 και περιστροφικός το 1930 αυτόματος. Τα ρηχά προχωρούν 1/2 μίλι και πολλά τα ναυάγια". Στην περιοχή βρέθηκαν γεωμετρικοί ταφικοί πίθοι από νεκροταφείο αξιόλογου γεωμετρικού συνοικισμού που βρισκόταν σε ακμή. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών βρίσκονται αμφορείς και άλλα ευρήματα. Στις αρχές Νοεμβρίου 1825 ο μισός στρατός του Ιμπραήμ πέρασε δια θαλάσσης από το σημείο αυτό. Το 1831 οι δημογέροντες υπέγραψαν στο Δρέπανο υπέρ του Κυβερνήτη Καποδίστρια.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ελαιώνος

ΕΛΑΙΩΝΑΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 41181
  Λίγα χιλιόμετρα δυτικά του Διακοπτού βρίσκεται το γνωστό τουριστικό θέρετρο Ελαιώνας (Τρυπιά) που συγκεντρώνει πλήθος τουριστών και διαθέτει όλη την υποδομή για ευχάριστη διαμονή και εξυπηρέτηση. Εδώ λειτουργούν σε επάρκεια, και όχι μόνο το καλοκαίρι, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, camping, ταβέρνες και μπαρ. Στην όμορφη βοτσαλένια παραλία του σίγουρα θα χαρείτε μοναδικές και ξένοιαστες διακοπές που μπορούν να περιλαμβάνουν χαλάρωση ή κοσμικούς ρυθμούς, ανάλογα με τις προτιμήσεις σας.
  Στο χωριό δεσπόζει ο ναός του Αγίου Βασιλείου που γιορτάζει την 1η Ιανουαρίου ενώ το Μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου διαθέτει εκεί μετόχι και κτήματα. Στο βουνό, που επιβλητικά ξετυλίγει τον όγκο του πάνω από τα Τρυπιά, βρίσκεται ένα σπήλαιο το οποίο ταυτίζεται μ' αυτό του Ηρακλή. Ο Παυσανίας αναφέρει για το σπήλαιο αυτό ότι κατεβαίνοντας από τη Βούρα (αρχαία πόλη) προς τη θάλασσα συναντά κανείς το ποτάμι του Βουραϊκού και βλέπει μέσα σε σπηλιά το άγαλμα του Ηρακλή. Αυτή η αναφορά αποτελεί και τη πιο αξιόπιστη μαρτυρία για την ακριβή θέση όπου βρισκόταν το σπήλαιο που είχε αφιερωθεί στη λατρεία του μεγαλύτερου ημίθεου της αρχαιότητας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ελίκης

ΕΛΙΚΗ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 81114
Το δημοτικό διαμέρισμα της Ελίκης βρίσκεται στους πρόποδες του όρους του Προφήτη Ηλία. Πρόκειται για ένα όμορφο αναπτυγμένο με περιποιημένα σπίτια και κήπους. Η κεντρική εκκλησία, ο Αγιος Αθανάσιος γιορτάζει στις 18 Ιανουαρίου οπότε οργανώνεται και θρησκευτικό πανηγύρι. Το όνομά της η σημερινή Ελίκη το οφείλει στην ομώνυμη αρχαία πόλη που είχε ιδρύσει ο Ίων προς τιμήν της γυναίκας του Ελίκης. Η πόλη αυτή βυθίστηκε αύτανδρη έπειτα από δυνατό σεισμό του 373 π.Χ. Τις έρευνες της επιστημονικής ομάδας Κατσωνοπούλου - Σότερ κατά το έτος 2001 συνόδευσε μια σημαντική τριπλή ανακάλυψη: εντοπίστηκαν τα πρώτα κατεστραμμένα κτίρια της χαμένης κλασικής πόλης, ανακαλύφθηκαν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα προγενέστερου οικισμού της εποχής του Χαλκού στην περιοχή της Ελίκης και εντοπίστηκε ο κύριος παραλιακός οδικός άξονας που κατασκευάστηκε κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους και συνέδεε την Ελίκη με τις άλλες πόλεις της Αιγιάλειας. Το μεγάλο "μυστήριο" αλλά και η πρόκληση για τους ανά την γην αρχαιολόγους παραμένει η εύρεση της βυθισμένης πολιτείας η οποία αναμένεται να δώσει πλούσιες πληροφορίες και ανεξάντλητο υλικό μελέτης για τη ζωή ως τον 4ο αιώνα π.Χ.

Δήμος Ερινέου

ΕΡΙΝΕΟΣ (Δήμος) ΠΑΤΡΑ
  Ο Δήμος Ερινεού βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νομού Αχαΐας μεταξύ των πολεοδομικών συγκροτημάτων Πάτρας - Αιγίου, αποτελώντας τον ενδιάμεσο κρίκο επικοινωνιών και συγκοινωνιών, καταλαμβάνοντας έκταση 99.670 τετραγωνικών χλμ.
  Η μορφολογία του εδάφους συγκεντρώνει ποικίλα χαρακτηριστικά : ορεινές και ημιορεινές περιοχές στη νότια πλευρά του Δήμου (όπου οι κάτοικοι έχουν αναπτύξει γεωργικές δραστηριότητες και υπάρχει ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα), πεδινές και παραθαλάσσιες περιοχές στα βόρεια και δυτικά (όπου έχει αναπτυχθεί σημαντικά ο τριτογενής τομέας - ενασχόληση με τουριστικές δραστηριότητες) και διασχίζεται από τον ποταμό Φοίνικα.
  Ο Δήμος Ερινεού προέρχεται από την συνένωση του πρώην Δήμου Ερινεού (εθελούσια συνένωση των πρώην Κοινοτήτων Καμαρών, Ζήριας και Νέου Ερινεού κατά το έτος 1994) και τριών ακόμη πρώην Κοινοτήτων : Σαλμενίκου, Αρραβωνίτσας και Δαμακινίου (1997), και έχει ως έδρα τον οικισμό Λαμπίρι της πρώην κοινότητας Ζήριας.
  Ο πληθυσμός του Δήμου ανέρχεται στους 3.683 κατοίκους (σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 1991). Τα τελευταία χρόνια εκτιμάται ότι ο πληθυσμός έχει φτάσει τους 4.500 κατοίκους. Λόγω του έντονου τουριστικού ενδιαφέροντος που τυγχάνει ο Δήμος, παρατηρείται το φαινόμενο των μόνιμων παραθεριστών, όπου κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων έχουν μόνιμες παραθεριστικές κατοικίες, με αποτέλεσμα να ανεβάζουν τον αριθμό των κατοίκων στους 8.500 περίπου κατά τους θερινούς μήνες.
  Η συντριπτική πλειοψηφία του ενεργού πληθυσμού ασχολείται με την αγροτική εκμετάλλευση. Ιδιαίτερα γνωστά είναι τα προϊόντα της περιοχής όπως η σταφίδα (ποικιλία Κορινθιακή), το ελαιόλαδο και το κρασί.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δήμου Ερινέου

Ιστοσελίδα Δήμου Ερινέου
• http://www.erineos.gr/index.htm

ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ (Βουνό) ΑΧΑΪΑ
  Στα σύνορα με το Νομό Ηλείας, εκεί που χαμηλώνει ο Χελμός, ψηλώνει το όρος Ερύμανθος. Οι Δήμοι Αροανίας, Καλαβρύτων, Τριταίας και Φαρρών μοιράζονται τις ομορφιές και τις χάρες του.
  Ο βασιλιάς της Αρκαδίας Λυκάονας, ...λένε όσοι τον γνώρισαν, είχε έναν απόγονο που οι μετέπειτα Έλληνες τον... έκαναν βουνό.
  Εδώ ζούσε και εκείνος ο φοβερός και τρομερός κάπρος που εξολόθρευσε ο Ηρακλής, λένε όσοι έκλαψαν τον κάπρο ή δόξασαν το γιο του Δία και της Αλκμήνης.
  Πιο σίγουρο απ' όλα πάντως είναι ότι το βουνό αυτό αποτέλεσε το καταφύγιο των κατατρεγμένων και το ορμητήριο των επαναστατημένων τόσο επί Τουρκοκρατίας όσο και επί Γερμανο - ιταλικής κατοχής.
  Το ίδιο πλούσια με την ιστορία του είναι και η ζωή και τα νερά του. Ο Ερύμανθος ή Ωλονός με υψόμετρο 2.224μ., ανήκει στη γεωλογική ζώνη Ωλενού - Πίνδου και έχει πολλές πηγές στα αλπικά λιβάδια που βρίσκονται πάνω από τα 1.500 μ. Στο βουνό αυτό θα θαυμάσουμε την ομορφιά που δίνουν οι σχιστόλιθοι οι οποίοι έχουν ένα έντονο κόκκινο ή πράσινο χρώμα. Τα δάση κωνοφόρων με Κεφαλληνιακή ελάτη (Ables cephalonica) που καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα των βόρειων πλαγιών του όρους χαρακτηρίζονται από καλή δομή και πυκνές συστάδες μέχρι το υψόμετρο των 1.800 - 1.900 μ. Οι νότιες πλαγιές του όρους καλύπτονται από δάση Κεφαλληνιακής ελάτης και αραιές συστάδες βουνοκυπάρισσου (Juniperus foetidissima) που συναντώνται από υψόμετρο 1.600 - 1.700 μ. και πάνω.
  Στον Ερύμανθο συναντάμε τον αμανίτη το μυγοκτόνο που δεν είναι άλλος από το μανιτάρι με το κόκκινο καπέλο και τις άσπρες βούλες το οποίο κατατάσσεται στα δηλητηριώδη καθώς προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές αλλά και μια κατάσταση μέθης και έκστασης αφού διαθέτει παραισθησιογόνες ουσίες. Εδώ έχει επιλέξει να πετάει και η σπάνια πεταλούδα Ραrnassio Apollo. Από θηλαστικά θα συναντήσουμε κυρίως ασβούς και από πουλιά κυρίως σταχτοπετρόκληδες και καρβουνιάρηδες καθώς και χιονοψάλτες, χρυσαετούς (στις ορθοπλαγιές των φαραγγιών) αλλά και τα κορακοειδή της αλπικής ζώνης, καλιακούδα (purrhocorax graculus) που είναι κατάμαυρα με χαρακτηριστικό κίτρινο ράμφος. Και σ αυτό το βουνό οι προκλήσεις για τους ορειβάτες και πεζοπόρους προσφέρονται απλόχερα.
Οι κορυφές του Ερύμανθου
•Ωλωνός
  Η ψηλότερη κορυφή του Ερύμανθου φτάνει στα 2.224 μέτρα. Το όνομά της σημαίνει ύψωμα (ώλενος) στο σχήμα του οστού της ωλένης. Παρατηρήστε την, για να δείτε αν η λαϊκή φαντασία έκανε καλά τη δουλειά της.
•Μουγγίλα
Εδώ βόσκουν αμέριμνα το καλοκαίρι κοπάδια από τα Νεζεροχώρια και τη Βλασία. Η κορυφή βρίσκεται στα 2.169 μέτρα και είναι η δεύτερη ψηλότερη του Ερύμανθου.
•Προφήτης Ηλίας
Η τρίτη σε ύψος κορυφή του βουνού, «κοιτάζει» το Καλέντζι από 2.124 μέτρα ύψος. Ανεβαίνοντας προς τον Προφήτη Ηλία, θα δείτε πέτρινους πύργους που χρησίμευαν για να επικοινωνούν παλιά οι βοσκοί με τους συγγενείς τους.
•Καλλιφώνι
Εδώ ξεκινά το ταξίδι του ο Σελινούντας, ενώ πάνω στον ορεινό αυτό όγκο (1.996 μ.) μπορεί να διακρίνει κανείς τις κορυφές Μαχαιράς (1.878 μ.), Ψηλές Κορφές (1.757 μ.), Λεπίδα (1.893 μ.) και Τρεις Γυναίκες (1.795 μ.).

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δήμου Φαρρών

• http://www.farron.gr/p101.htm

ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ (Ποταμός) ΑΧΑΪΑ
  Ένα ποταμός βουνίσιος, διαφανής και ορμητικός που προσφέρεται ειδικά για τους λάτρεις του "κανό-καγιάκ". Η κοίτη του ποταμού είναι στενή και απόκρημνη, κάτω από τη σκιά μάλιστα πολλών πλατάνων. Οι απότομες όχθες του είναι κατάφυτες από δρύες και στα ψηλότερα άκρα της κοιλάδας φαίνονται όμορφα χωριά με τα σπίτια διασκορπισμένα ανάμεσα σε σκληρούς βράχους και καταπράσινα αγροκτήματα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Αροανίας.

ΖΑΡΟΥΧΛΑ (Χωριό) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Η Ζαρούχλα (υψόμετρο 1050-1200 μ.) με τα άφθονα κρύα και γάργαρα νερά της, βρίσκεται στις πλαγιές του ιστορικού και πολυτραγουδισμένου Χελμού. Απέχει από την Ακράτα περίπου 35 χλμ. και από το Χιονοδρομικό Κέντρο του Χελμού 18 χλμ. Ο δρόμος προς το Χιονοδρομικό είναι χωματόδρομος. Όμως, για δαπάνη 3.000.000 έχει συμπεριληφθεί στα έργα του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος.
  Το 1836 με τον ιδρυτικό νόμο του Δήμου Νωνάκριδος. Σήμερα με τον Καποδιστριακό νόμο υπάγεται στο Δήμο Ακράτας. Η αρχαιότερη ιστορία της, μας είναι άγνωστη. Γνωρίζουμε όμως ότι επί Τουρκοκρατίας έφθασε σε μεγάλη ακμή και απαριθμούσε γύρω στις χίλιες οικογένειες. Το ορεινό του εδάφους της ανάγκασε τους περισσότερους κατοίκους να φύγουν και να κατέβουν στα πεδινά.
  Σήμερα η Ζαρούχλα είναι ένα χωριό μέσα στο πράσινο. Έχει πολλές καρυδιές, μηλιές και κερασιές. Περίφημα είναι τα φασολάκια Ζαρούχλας, που με τόση επιμέλεια καλλιεργούν οι λίγοι ντόπιοι κάτοικοί της. Στις βρύσες και στις πηγές της πίνοντας το παγωμένο νερό της, αισθάνεσαι να γίνεσαι πιο νέος. Φύση και κλίμα λυτρώνουν το πνεύμα και αναπτερώνουν τη σκέψη. Στο ένα χιλιόμετρο από τις παρυφές του χωριού αρχίζει το δάσος της Ζαρούχλας που αποτελείται από έλατα και πεύκα 20.000 στρεμμάτων περίπου. Από την υλοτομία του ωφελείται ιδιαίτερα η εθνική μας οικονομία.
  Εκδρομές φανταστικές με ορμητήριο τη Ζαρούχλα μπορούν να γίνουν μέσα στο δάσος, στα παραπλήσια χωριά, στο Φενεό Κορινθίας, στα Ύδατα της Στυγός, στη Λίμνη του Τσιβλού, στο Χιονοδρομικό Κέντρο του Χελμού και σε άλλες σημαντικές περιοχές. Υπάρχουν 3 ξενοδοχεία και ένας ξενώνας. Ο επισκέπτης μπορεί να βρει στο φιλόξενο χωριό ταβέρνες για φαγητό, καφέ-μπαρ και κατάστημα με παραδοσιακά προϊόντα (γλυκά κουταλιού κ.α.).

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ακράτας

Ιστοσελίδα Δήμου Ακράτας
• http://www.akrata.gr/dimos/zarouxla.htm (2 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Ζαχλωριτίκων

ΖΑΧΛΩΡΙΤΙΚΑ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 41646
Τα Ζαχλωρίτικα είναι ένα γραφικό χωριό δυτικά του Διακοπτού, στους πρόποδες του όρους Μαραθιά. Η εκκλησία τους, ο Αγιος Χαράλαμπος, γιορτάζει στις 10 Φεβρουαρίου. Στο κέντρο του χωριού σας περιμένουν αιωνόβια πλατάνια για να καθίσετε στη σκιά τους και να απολαύσετε τον καφέ σας, παίρνοντας μια βαθιά ανάσα από την πολύβουη σύγχρονη καθημερινότητα. Η περιοχή παράγει προϊόντα που ταυτίζονται με την υγιεινή διατροφή, όπως ελαιόλαδο, πορτοκάλια, λεμόνια, κρασί, κηπευτικά κ.α.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ζήριας

ΖΗΡΙΑ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 31051
  Η πρώην κοινότητα της Ζήριας φιλοξενεί στον οικισμό Λαμπίρι την έδρα του νεοσύστατου Δήμου Ερινεού. Αποτελείται από τους οικισμούς Ανω Ζήρια, Σαρκούνα και Λαμπίρι. Η Ανω Ζηρια αποτέλεσε τον τόπο προέλευσης όλων των κατοίκων των υπόλοιπων οικισμών. Βρίσκεται στο περίφημο δασός της Ζήριας, και τα τελευταία χρόνια γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια αναπαλαίωσης όλων των παλαιών αρχοντικών σπιτιών.
  Ο Αγ. Νικόλαος είναι ο πολιούχος της Ζήριας και την ημέρα της εορτής του γίνεται Ιερά Πανήγυρις. Αλλες γνωστές εκκλησίες είναι ο Αγ. Γεώργιος και ο Προφήτης Ηλίας. Χαρακτηρίζεται από ημιορεινές και παραθαλάσσιες περιοχές, οι οποίες αποτελούν πόλο έλξης πολλών τουριστών.
  Οι γραφικές παραλίες σε συνδυασμό με τον καταπράσινο όγκο χαρίζουν μια υπέροχη θέα στον επισκέπτη. Θα ήταν παράλειψη εάν δεν αναφέραμε το γεγονός ότι στο Λαμπίρι λειτουργούσε για πολλά χρόνια μονάδα του πολυεθνικού τουριστικού συγκροτήματος «Club Mediteranne» μέχρι το 1995. Στο προσεχές μέλλον (εντός του 2000) επαναλειτουργεί υπό νέα διεύθυνση προσφέροντας αξέχαστες διακοπές. Επιπλέον λειτουργεί και οργανωμένο κάμπινγκ (Tsolis Camping).
  Η Ζήρια είναι γνωστή και για τις φιλολογικές και ποιητικές βραδιές που πραγματοποιούνται καθ' όλη την διάρκεια του καλοκαιριού. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι όπως ο Σύλλογος Φίλων Ανω Ζήριας, ο Α.Ο. Ζήριας κ.α. Ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει το καλό κρασί και φαγητό στις ταβέρνες της περιοχής.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καθολικού

ΚΑΘΟΛΙΚΟ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
   Το χωριό Καθολικό βρίσκεται κοντά στο Ανω Διακοπτό και αποτελεί ένα ακόμα μέρος με φανταστική θέα στον Κορινθιακό κόλπο όπου κυριαρχεί το πράσινο. Εδώ ο χρόνος κυλάει αργά και η πρωινή αύρα ευωδιάζει έτσι καθώς μυρώνεται από βότανα του βουνού και την αλμύρα της θάλασσας.
  Κάπου ανάμεσα στην περιοχή του Καθολικού και του Ανω Διακοπτού θεωρείται ότι βρισκόταν κτισμένη στην αρχαιότητα η πόλη της Βούρας.
  Στην πλατεία του χωριού υπάρχει η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, ένα Πνευματικό Κέντρο και καφενείο. Τα τελευταία χρόνια το χωριό έχει ομορφύνει σημαντικά καθώς γίνονται ανανεώσεις και συντηρήσεις σε παλιά σπίτια που ελκύουν νέους κατοίκους μόνιμους και προσωρινούς. Στο Καθολικό επί Τουρκοκρατίας λειτουργούσε Κρυφό Σχολειό ενώ παράλληλα αποτελούσε την έδρα της παλαιότερης Μητρόπολης Κερνίτσας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καλαβρύτων

ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ (Κωμόπολη) ΑΧΑΪΑ
  Τα Καλάβρυτα, πρωτεύουσα της επαρχίας Καλαβρύτων, είναι μία πόλη που γεωγραφικά ανήκει στην Αχαϊα αλλά στην πραγματικότητα ανήκει σε όλους τους Έλληνες. Μία πόλη παγκόσμιο σύμβολο της Ελευθερίας.
  Από τα Καλάβρυτα ξεκίνησε το 1821 η Επανάσταση των Ελλήνων κατά της Τουρκοκρατίας. Στην ιστορική Μονή της Αγίας Λαύρας φυλάσσεται το Λάβαρο του 1821. Κοντά στα Καλάβρυτα βρίσκεται η Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου, το καταπληκτικότερο προσκύνημα της Ορθοδοξίας στην Πελοπόννησο. Η Μονή, κτισμένη το 326 μ.Χ. σε υψόμετρο 924 μέτρων, καταστράφηκε τέσσερις φορές. Πάντα όμως σωζόταν η Αγία Εικόνα της Θεοτόκου, η οποία κατά την παράδοση αποτελεί έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.
  Τα Καλάβρυτα κατά την διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου έγιναν στόχος των γερμανικών δυνάμεων κατοχής. Το 1943 οι Γερμανοί εκτέλεσαν όλους τους άνδρες της πόλης και έκαψαν τα σπίτια και τις εκκλησίες. Ένας μεγάλος Σταυρός πάνω από την μαρτυρική πόλη θυμίζει στον επισκέπτη το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων.
  Σήμερα τα Καλάβρυτα είναι μία γραφική πόλη με εξαιρετικές φυσικές ομορφιές και αφετηρία για περιηγήσεις στις γύρω περιοχές. Εδώ καταλήγει ερχόμενο από το Διακοπτό το τραινάκι του Οδοντωτού.
  Στο χιονοδρομικό κέντρο των Καλαβρύτων οι λάτρεις των χειμερινών σπορ συναντούν μία από τις καλύτερες πίστες της Ελλάδας, ενώ σε απόσταση 17 χιλιομέτρων από την πόλη βρίσκεται το θαυμάσιο "Σπήλαιο των Λιμνών", ένα σπάνιο δημιούργημα της φύσης. Το μοναδικό σπήλαιο του κόσμου που οι λίμνες του είναι κλιμακωτές, σε τρία επίπεδα.
  Στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους όπως οι Αρχαίοι Λουσσοί, το Κλήμα του Παυσανία, η αρχαία πόλη του Κλείτορα, το Κάστρο της Ωριάς, η Χελωνοσπηλιά αλλά και τόπους με ξεχωριστή φυσική ομορφιά όπως οι πηγές του Λάδωνα και του Αροανείου.
  Ολόγυρα από τα Καλάβρυτα, σκαρφαλωμένες στις πλαγιές του Χελμού και του Ερύμανθου, υπάρχουν 75 Κοινότητες και οικισμοί, οι περισσότεροι κτισμένοι μέσα σε δάση ελάτων και πλατανιών.
  Η Δάφνη και η Κλειτορία είναι δύο από τις πιο γραφικές κωμοπόλεις της Αχαϊας με πλούσιες πνευματικές και εμπορικές δραστηριότητες αλλά και φυσικές ομορφιές.
  Ολόκληρη η επαρχία Καλαβρύτων - από τα Τριπόταμα, το Λειβάρτζι, τη Βλασία ως τα Καλάβρυτα - με τις συνεχείς εναλλαγές των τοπίων, τις ειδυλλιακές και γραφικές γωνίες της, την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και την συνεχώς αναπτυσσόμενη τουριστική υποδομή αποτελεί μία περιοχή που ενθουσιάζει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αχαϊας (1999).

ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ (Χιονοδρομικό κέντρο) ΑΧΑΪΑ
Το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων βρίσκεται στη Β.Δ. πλευρά του Χελμού και σε υψόμετρο 1700μ. (Ξερόκαμπος) έως 2.340μ. (Νεραϊδόραχη).

Λειτουργεί από το 1988 και διαθέτει:

• 7 αναβατήρες,
• 12 πίστες,
• άνετους χώρους στάθμευσης,
• καφετέριες,
• εστιατόρια,
• κατάστημα πώλησης και ενοικίασης εξοπλισμού σκι,
• σχολή σκι και
• σταθμό Α' Βοηθειών.

Απέχει 14 χλμ. από τα Καλάβρυτα και μόλις 203 χλμ από την Αθήνα.

Το Κέντρο λειτουργεί καθημερινά, κατά τη χειμερινή περίοδο (από το Δεκέμβριο έως και τον Απρίλιο) από τις 09:00 έως τις 16:00.

Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Χιονοδρομικού Κέντρου Καλαβρύτων.

• http://www.kalavrita-ski.com/gr/home.asp (2 φωτ.)

ΚΑΜΑΡΕΣ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
  Οι Καμάρες πήραν το όνομα τους από τα λείψανα ενός μεγαλοπρεπούς λουτρού με ψηφιδωτό και ογκώδη θολωτά κτήρια που έφεραν στο φως οι εκσκαφές καθώς επίσης θεμέλια πολλών οικημάτων, κοσμήματα, τάφοι.
  Είναι το μεγαλύτερο σε πληθυσμό δημοτικό διαμέρισμα και το περισσότερο ανεπτυγμένο εν σύγκριση με τα υπόλοιπα. Στις Καμάρες βρίσκονται οι περισσότερες αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου (δυο γήπεδα ποδοσφαίρου - το ένα με χλοοτάπητα - γήπεδα μπάσκετ, γήπεδο βόλεϊ, κλειστό γυμναστήριο).
  Η Εκκλησία Υπαπαντή του Χριστού είναι η πολιούχος των Καμάρων και κάθε χρόνο στις Φεβρουάριου γίνεται Ιερά Πανήγυρης. Παράρτημα δημοσίων υπηρεσιών εδρεύουν στις Καμάρες όπως ΕΛΤΑ, Αστυνομία, Αγρονομείο, Ειρηνοδικείο, υποθηκοφυλακείο, συμβολαιογραφείο, ένα αγροτικό ιατρείο καθώς επίσης και η δημοτική βιβλιοθήκη. Οι παραθαλάσσιες περιοχές είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες και παρέχεται η δυνατότητα διαμονής στους επισκέπτες σε πληθώρα ενοικιαζόμενων δωματίων.
  Στις Καμάρες δραστηριοποιούνται αρκετοί πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι με σημαντικές διακρίσεις, όπως ο Χορευτικός Όμιλος Καμάρων που ιδρύθηκε το 1994 και έχει στο ενεργητικό του αρκετές διακρίσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Σημαντική είναι και η παρουσία και αναβίωση του Φιλοπροοδευτικου Συλλόγου «ΑΠΟΛΛΩΝ» όπου μεταξύ των δραστηριοτήτων του είναι και η λειτουργία θεατρικής ομάδας. Επιτυχίες σημειώνουν και οι αθλητικοί σύλλογοι «Αχιλλέας Καμάρων» & «Ολυμπιακός Καμάρων» όπου τα τελευταία χρόνια κατέχουν μια από τις υψηλότερες θέσεις στην κατηγόρια που αγωνίζονται. Στην περιοχή δραστηριοποιείται και Κυνηγετικός Σύλλογος.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δήμου Ερινέου

Ιστοσελίδα Δήμου Ερινέου
• http://www.erineos.gr/p201.htm (1 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Κάτω Αχαϊας

ΚΑΤΩ ΑΧΑΪΑ (Κωμόπολη) ΠΑΤΡΑ
  Η Δυτική Αχαϊα αποτελεί ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της Ελληνικής γης. Μία περιοχή που καθηλώνει τον επισκέπτη της χάρη στις πολλές εναλλαγές τοπίων, τις θαυμάσιες και φημισμένες αμμουδιές της αλλά και τα γνωστά θέρετρα στις πλαγιές του Ερύμανθου και του Παναχαϊκού. Η Κάτω Αχαϊα είναι το σημαντικότερο εμπορικό και πνευματικό κέντρο της περιοχής. Κατά τους ιστορικούς εδώ τοποθετείται η ιστορική πόλη της Αρχαίας Δύμης, η οποία αποτελούσε μέλος της Αχαϊκής Δωδεκάπολης. Οι κάτοικοί της έλαβαν μέρος σε όλους τους αγώνες του Έθνους κι ανέπτυξαν αξιόλογο πολιτισμό διατηρώντας το όνομα Αχαϊα που κατά τον Όμηρο ήταν το πρώτο όνομα της Ελλάδας. Κοντά στην Κάτω Αχαϊα βρίσκεται το αεροδρόμιο του Αράξου, το οποίο αποτελεί το μοναδικό σημείο προσέγγισης του εδάφους της Αχαϊας με αεροπλάνο, καθώς και το χωριό Μετόχι με ένα θαυμάσιο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.
  Η χρυσή ακτή της Καλογριάς, μία ατέλειωτη αμμουδιά με καταγάλανα νερά και εξωτική ατμόσφαιρα, συνθέτει σε συνδυασμό με το πευκοδάσος της Στροφυλιάς ένα ειδυλλιακό τοπίο φημισμένο σε όλη την Ευρώπη. Η λίμνη του Πάπα και ο υδροβιότοπος του Πρόκοπου αποτελούν ένα σπάνιο οικοσύστημα με ξεχωριστή ομορφιά και μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Εδώ σώζονται το τείχος των Δυμαίων και πολλά αρχαιολογικά ευρήματα. Κατά μήκος της παραλιακής ζώνης που αρχίζει από τα περίχωρα νοτιοδυτικά της Πάτρας και μέχρι τα δυτικά όρια του νομού συναντάμε πολλά γραφικά παραθαλάσσια χωριά με σημαντική τουριστική υποδομή όπως Βραχνέικα, Κάτω Αλισσός, Νιφορέικα, Λακόπετρα. Κοντά σε αυτά βρίσκεται και το γραφικό ψαροχώρι των Αλυκών, ο οικισμός του Δήμου Κάτω Αχαϊας.
  Στην περιοχή της Χαλανδρίτσας, στο εσωτερικό της Δυτικής Αχαϊας, ανασκαφές το 1928 έφεραν στο φως τάφους μυκηναϊκής εποχής. Ανάλογα ευρήματα ανακαλύφθηκαν το 1995 στην Κοινότητα Πόρτες. Ο Καταρράκτης, τα Δεμέστιχα και το Λεόντιο (όπου υπάρχουν ερείπια αρχαίας πόλης και θέατρο του 4ου π.Χ. αιώνα) είναι τρία από τα πιο γραφικά χωριά της περιοχής όπως και ο Μίχας σε υψόμετρο 1100μ. Σ’ ολόκληρη την περιοχή υπάρχουν θαυμάσιες τοποθεσίες και πυκνή βλάστηση. Το Καλέτζι, στο εσωτερικό της Αρχαίας Τριταίας, με τουριστική υποδομή προσφέρει στον επισκέπτη του μία καταπληκτική θέα, ενώ αξιόλογη είναι και η περιοχή των Φαρών με τους παραδοσιακούς οικισμούς και εμφανή ίχνη από την εποχή της Φραγκοκρατίας. Στο χωριό Σκιαδά σώζεται ο αρχαίος Πύργος του βυζαντινού στρατηγού Δοξαπατρή ενώ νοτιότερα στο Σανταμέρι βρίσκονται ερείπια των ανακτόρων του Παλαιολόγου. Τέλος στην περιοχή της Δυτικής Αχαϊας ανήκει και το μοναστηριακό συγκρότημα της λοφοσειράς Μόβρης (Αγιος Νικόλαος Σπάτα, Αγιος Δημήτριος Μπάδα, Μαρίτσα και Φιλοκάλη) το οποίο προσελκύει μεγάλο αριθμό επισκεπτών.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αχαϊας (1999).

Δημοτικό Διαμέρισμα Κερτέζης

ΚΕΡΤΕΖΗ (Χωριό) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Η Κέρτεζη, ένα από τα μεγαλύτερα Δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Καλαβρύτων στο νομό Αχαΐας, βρίσκεται σε υψόμετρο 822 μέτρα, δυτικά της πόλης των Καλαβρύτων, στους πρόποδες των Καλλιφωνίων ορέων. Μπροστά της απλώνεται η κοιλάδα του Ερασίνου (Βουραϊκού) ποταμού.
  Περιβάλλεται από δάση καστανιάς, ελάτης και βελανιδιάς. Στην εδαφική της έκταση, 27 τ.χλμ., περίπου υπάρχουν τρεις βασικές πηγές του Ερασίνου ποταμού. Η αρχαία Νερομάνα, το Κεφαλόβρυσο και το Μάτι. Επίσης υπάρχουν και οχτώ εγκαταλελειμμένοι νερόμυλοι.
  Κατά την αρχαιότητα, στην κοιλάδα του Ερασίνου ποταμού που αποτελούσε μέρος της Αζανίας, επαρχίας της Αρκαδίας, βρισκόταν η πόλη των Κυναίθων. Μέχρι σήμερα η θέση της πόλης αυτής δεν έχει εντοπιστεί.
  Στην κοιλάδα του Ερασίνου πιθανότατα υπήρχαν και άλλοι οικισμοί. Δείγματα αρχαίου οικισμού βρίσκουμε στο Κάστρο της Παναγιάς της Κέρτεζης. Κατά τις ανασκαφές που έγιναν από τον Ορλάνδο και Φιλαδελφέα, στο νεκροταφείο της Κέρτεζης (1927-1928), βρέθηκε χάλκινο αγαλματίδιο και θεμέλιο με μεγάλους λίθους, πιθανότατα ιερού τείχους στο οποίο ανήκε το αγαλματίδιο. Πάνω στο τείχος αυτό είναι κτισμένη η εκκλησία του νεκροταφείου, κτίσμα παλαιό ίσως και του 13ου αιώνα, με αξιόλογες τοιχογραφίες.
  Για το χωριό της Κέρτεζης, το παλαιότερο γραπτό στοιχείο αποτελεί η επιστολή των Ιωαννιτών της Ρόδου, όπου αναφέρεται ότι μετά την πώληση από τον Παλαιολόγο σε αυτούς της Κορίνθου, του Μυστρά και των Καλαβρύτων, στις 23 Μαΐου του 1402, παραχώρησαν στον Εμμανουήλ Ενκλάβα, ως προνόμιο, την Κέρτεζη και τους Σαββανούς (Καλλιφώνιο).
  Στην Κέρτεζη, η μονή της Αγίας Λαύρας διέθετε μετόχι στο όνομα του Αγίου Νικολάου, το οποίο κατέστρεψαν οι Τούρκοι το 1585, όταν καταστράφηκε και η Μονή της Αγίας Λαύρας και το χωριό Πλαίσιο, σε αντίποινα επεισοδίου κλοπής από τους κατοίκους του χωριού.
  Στα 1700 βρίσκουμε την Κέρτεζη στην απογραφή Γριμάνι με 245 κατοίκους.
  Στην επανάσταση, η Κέρτεζη πρωτοστατεί με τους οπλαρχηγούς Στριφτόμπολα και Τζένο και με αρκετούς στρατιώτες. Μετά τη απελευθέρωση, το 1828, στην Κέρτεζη αρχίζει αμέσως η ανασυγκρότηση και η ανάπτυξη. Με εισφορές από τους κατοίκους ιδρύεται το σχολείο στο οποίο φοιτούν μαθητές και από τα γύρω χωριά.
  Παράλληλα με το γεωργικό και τον κτηνοτροφικό χαρακτήρα της οικονομίας του χωριού αναπτύσσονται δραστηριότητες οικοτεχνίας και βιοτεχνίας: Νερόμυλοι, νεροτριβές, ένα μαντάνι, κεραμιδοκάμινα, ασβεστοκάμινα, τεζάχια (παραγωγή ξυλείας οικοδομών), σιδηρουργεία (γύφτικα), ξυλουργεία, σαγματοκοπεία, πεταλωτήρια, σαραθροποιεία, καμίνια για την παραγωγή ρακής, ραφεία, τσαγκαράδικα και αργαλειοί.
  Οι οχτώ αλεστικοί νερόμυλοι διέθεταν οριζόντια φτερωτή. Οι νερόμυλοι που βρίσκονταν χαμηλά, κάτω από το χωριό, άλεθαν κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες και εξυπηρετούσαν τα χωριά της περιοχής που δεν είχαν αρκετά νερά για να λειτουργήσουν τους νερόμυλους, οι οποίοι υπήρχαν σε μερικά από αυτά. Όταν τα νερά ήταν απαραίτητα για την άρδευση των περιοχών αυτών, ψηλότερα από τους κάτω μύλους, τότε αναγκαστικά διέκοπταν και αυτοί την λειτουργία τους το καλοκαίρι. Στις περιπτώσεις αυτές, το νερό έπρεπε να εκτραπεί πριν φτάσει στο μύλο. Οι νερόμυλοι άλεθαν κυρίως τα γεννήματα της περιοχής, όπως σιτάρι, κριθάρι, βρώμη και αραβοσίτι.
  Επίσης, αναπτύχθηκαν και δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, όπως καφενεία, καταστήματα τροφίμων, κουρεία, μοδίστρες, ξενοδόχοι, μεταφορείς που αργότερα έγιναν αυτοκινητιστές. Σπουδαίο ρόλο στην οικονομία του χωριού έπαιξε και η αμπελοκαλλιέργεια. Επίσης, σε οργανωμένη μορφή, λειτουργούσαν στην Κέρτεζη εποχιακά, κυρίως την άνοιξη, τυροκομεία.
  Το 1870 δημιουργήθηκε ο δήμος Καλλιφωνίας, ο οποίος περιέλαβε και την Κέρτεζη σαν πρωτεύουσα και τα χωριά Καλλιφώνιο, Πριόλιθο, Κάνδαλο και Λαγοβούνι. Ο δήμος καταργήθηκε το 1914. Μετά από το 1950, η μετανάστευση είχε σαν αποτέλεσμα την εγκατάλειψη των παραδοσιακών δραστηριοτήτων του χωριού.
  Σήμερα η Κέρτεζη παρουσιάζει σημαντική γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο χωριό λειτουργεί και Σχολή Παραδοσιακών Χορών.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κερυνείας

ΚΕΡΥΝΕΙΑ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 81848
Δίπλα στην Ελίκη βρίσκεται η Νέα Κερύνεια, ένα καινούριο χωριό με σύγχρονα σπίτια και μια μεγάλη πλατεία στην οποία έχει ήδη κτιστεί ένα υπαίθριο θέατρο ενώ τώρα χτίζεται και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Κάθε χρόνο, κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, ο δήμος Διακοπτού οργανώνει τις πολιτιστικές εκδηλώσεις "Ελίκεια - Ποσειδώνια" και η έναρξη των εκδηλώσεων αυτών πραγματοποιείται στην Ελίκη. Πετυχημένες εκδηλώσεις γίνονται όμως και σ' όλα τα δημοτικά διαμερίσματα κατά τη διάρκεια των οποίων οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα ν' απολαμβάνουν παραστάσεις θεάτρου, παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια κ.α. Το παλαιότερο χωριό Κερύνειας (Γαρδενά ή Ανω Κερύνεια) βρίσκεται ορεινότερα σε απόσταση περίπου 4χλμ. Ενώ οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τις γεωργικές εργασίες: αμπελουργία, ελαιοπαραγωγή και σταφιδοπαραγωγή.

ΚΛΕΙΤΩΡ (Αρχαία πόλη) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Η αρχαία πόλη Κλείτωρ ήταν αρκαδική πόλη κατά την αρχαιότητα και βρισκόταν μετάξυ Φενεού και Ψωφίδας. Ερείπια της πόλης υπάρχουν και διακρίνονται στη σημερινή θέση "Παλαιόπολη". Καλύτερα διατηρείται το τμήμα με τους εννιά πύργους πάνω στους λόφους που έχουν το όνομα "Κόντρα". Στη βορειοδυτική πλαγιά της Κόντρας διακρίνεται καθαρά η θέση του θεάτρου της αρχαίας πόλης. Ο αρχαιολόγος Παπανδρέου, που ερεύνησε τον αρχαιολογικό χώρο, βρήκε στη θέση αυτή κομμάτι λίθινου λαξευτού εδωλίου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/archsites/x...

Δημοτικό Διαμέρισμα Κρήνης

ΚΡΗΝΗ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 95383
Ο οικισμός Αράχωβα (νυν Κρήνη) αναφέρεται το 1692 στην επίσημη ενετική «Σύντομη Χωρογραφική απογραφή της Πελοποννήσου ή Μορέως» (Ν. Λέκκας, «Ρύπες-Ερινεός-Σαλμενίκον»). Κατά την ίδια χρονική περίοδο της Ενετοκρατίας το βρίσκουμε αναφερόμενο στο Βενετικό Κτηματολόγιο της Βοστίτσας και απογραφόμενο στη Βενετική απογραφή του Grimani. Στον οικισμό Αράχωβα (Κρήνη) Σημειώνεται κατολίσθηση και κατά τη δεκαετία του '40 οι κάτοικοι της Κρήνης εγκαταστάθηκαν στην Αβυθο Ροδοδάφνης. Αυτή η μείωση του πληθυσμού σημειώνεται κατά την απογραφή του 1951 (βλ. Πληθυσμιακό Πίνακα). Επιπλέον, η μετακίνηση των κατοίκων μπορεί να επιβεβαιωθεί και από τον Πίνακα Απογραφής Κτηρίων κατά χρονολογική περίοδο κατασκευής, στον οποίο σημειώνεται έντονη δραστηριότητα στην ανοικοδόμηση κτηρίων κατά τη χρονική περίοδο 1919-1945, ενώ από το 1946 έως σήμερα η οικοδομική δραστηριότητα πέφτει κατακόρυφα.
Το τοπωνύμιο Αράχωβα κατά το Vasmer («Die Slaven in Griechenland») είναι σλαβικής προέλευσης από τη λέξη Orechovo και σημαίνει Καρυδότοπος. Το 1956 μετονομάστηκε σε «Κρήνη». Από το 1981 στο δ.δ. απογράφεται και ο οικισμός Μικρόνι, ο οποίος κατά τους θερινούς μήνες κατοικείται από τριάντα περίπου οικογένειες. Αλλος οικισμός του δ.δ. Κρήνης είναι και τα Βεραίικα, τα οποία όμως δεν πληρούν όρους αυτοτελούς οικισμού.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Αράχωβα (νυν Κρήνη)» απαντά πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενος στην επαρχία Αιγιαλείας (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Το 1835 με το Οθωμανικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών εντάχθηκε στο Δήμο Μεγανήτιδος της επαρχίας Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και Ήλιδος. Η επίσημη Βασιλική απόφαση του 1840 κατάργησε το δήμο Μεγανήτιδος. Οι δήμοι της επαρχίας Αιγιαλείας από 5 μετασχηματίστηκαν σε 3, σύμφωνα με αυτήν την απόφαση, χωρίς όμως να δίνονται περισσότερες πληροφορίες για την οικιστική σύνθεση του κάθε δήμου.
Ωστόσο, γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι ο οικισμός «Αράχωβα (νυν Κρήνη)» άνηκε από το 1840 μέχρι και το 1912 στο δήμο Αιγίου (Αιγιέων) από δύο πληροφορίες, η μία επίσημη και έγκυρη και η άλλη ανεπίσημη και εικοτολογική. Η επίσημη είναι οι απογραφές από το 1844 μέχρι και το 1907, στις οποίες αναφέρεται ο οικισμός ως μέρος του δήμου Αιγίου, και η ανεπίσημη η γεωγραφική του υπόσταση που δε μας δίνει περιθώρια επιλογής άλλης εκδοχής. Το 1912 ο οικισμός «Αράχωβα (νυν Κρήνη)» αναγνωρίστηκε σε ομώνυμη κοινότητα. Το 1956 ο οικισμός «Αράχωβα» και η κοινότητα «Αράχωβας» μετονομάστηκαν σε «Κρήνη» και κοινότητα «Κρήνης» αντίστοιχα. Το 1981 και το 1991 απογράφτηκε στην κοινότητα και ο οικισμός Μικρόνι, ο οποίος δεν αναφέρεται σε άλλο επίσημο διοικητικό έγγραφο. Το 1997 η κοινότητα Κρήνης καταργήθηκε για να αποτελέσει τμήμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κρυονερίου

ΚΡΥΟΝΕΡΙ (Χωριό) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Τηλέφωνο: +30 26920 41450
   Το Δημοτικό Διαμέρισμα Κρυονερίου βρίσκεται στην πλαγιά ενός λόφου στον οδικό άξονα Καλαβρύτων - Πατρών και 20 χμ. περίπου έξω από τα Καλάβρυτα.
  Το Κρυονέρι πήρε το όνομά του από τα πολλά νερά που αναβλύζουν στην κεντρική πλατεία του χωριού. Η ονομασία αυτή αντικατέστησε το 1955 το όνομα Ασάνι που μάλλον έχει τούρκικη ή αρβανίτικη προέλευση. Σύμφωνα με απόψεις παλαιοτέρων η αρχική τοποθεσία του χωριού βρισκόταν νότια της σημερινής, όπως μαρτυρά και η ονομασία Κονάκια η οποία διατηρείται ακόμη και σήμερα για την περιοχή αυτή.
  Μετά την ίδρυση ταυ ελληνικού κράτους ανήκε, μαζί με τα άλλα γειτονικά χωριά, στο Δήμο Λαπαθών. Αυτόνομη κοινότητα έγινε το 1912, στα πλαίσια της διοικητικής αποκέντρωσης που εφάρμοσε η κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλοι, για να ενταχθεί το 1998 στο Δήμο Καλαβρύτων σύμφωνα με το νόμο «Ιωάννης Καποδίστριας».
  Στα χρόνια πριν το 1950 είχε περίπου 300 κατοίκους οι οποίοι ήταν σχεδόν αποκλειστικά γεωργοί ή κτηνοτρόφοι. Στο χωριό λειτουργούσαν Δημ. Σχολείο, καφεπαντοπωλείο, νερόμυλος και χάνι. Μετά το 1950, όταν άρχισε η μαζική μετακίνηση των κατοίκων του προς τα αστικά κέντρα, ο πληθυσμός του σταδιακά μειώθηκε για να φτάσει σήμερα να έχει λιγότερους από 100 κατοίκους, στην πλειοψηφία τους συνταξιούχους κυρίως του ΟΓΑ. Ο μικρός αριθμός κατοίκων έχει ως αποτέλεσμα να μη λειτουργεί καμία δημόσια υπηρεσία στο χωριό και οι κάτοικοι του να εξυπηρετούνται από τις Δημόσιες υπηρεσίες που εδρεύουν στα Καλάβρυτα με τα οποία συνδέεται συγκοινωνιακά με λεωφορεία του ΚΤΕΛ. Αν και είναι θαυμάσιο παραθεριστικό κέντρο δεν υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια. Πολλοί καταγόμενοι από το χωριό όμως έχουν επισκευάσει τα πατρικά τους σπίτια» με αποτέλεσμα το Κρυονέρι να έχει όψη σύγχρονου χωριού, και το επισκέπτονται τακτικά.
   Σημαντικό ρόλο παίζει στο χωριό ο Σύλλογος των απανταχού Κρυονεριτών με μεγάλη δραστηριότητα τόσο σε εκτέλεση διαφόρων έργων όσο και στον πολιτιστικό τομέα με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει.
  Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης το μοναδικό καφενείο που υπάρχει στο χωριό και που φέρει την παλιά ονομασία του χωριού. «Το Ασάνι». Είναι το σημείο συνάντησης των κατοίκων του και το «κέντρο» του χωριού.
  Είναι το πρώτο χωριό της περιοχής που, χάρη στο ενδιαφέρον των προέδρων και των κοινοτικών συμβουλίων, του Συλλόγου Κρυονεριτών αλλά και πολλών Κρυονεριτών απέκτησε σύστημα ύδρευσης, ασφαλτοστρωμένους δρόμους (γύρω στο 1970), γήπεδο μπάσκετ, σύστημα αποχέτευσης, χώρο για στάθμευση αυτοκινήτων (πάρκιγκ) και περιφερειακό δρόμο.
  Το χωριό γιορτάζει στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής, στην οποία είναι αφιερωμένη η εκκλησία του. Εκτός από την κεντρική εκκλησία υπάρχουν ακόμη τα ξωκλήσια της Παναγίας, του Αγίου Κωνσταντίνου και του Αγίου Νικολάου.
  Αξιοθέατα του χωριού είναι:
•η παραδοσιακή πέτρινη βρύση που βρίσκεται στην πλατεία του και που έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο που εντυπωσιάζει τόσο με την εμφάνισή του όσο και με την ποσότητα του νερού που τρέχει από αυτήν.
•ο παραδοσιακός νερόμυλος που σήμερα δε λειτουργεί αλλά προγραμματίζεται από τον ιδιοκτήτη του η επισκευή του και η αξιοποίηση του στο άμεσο μέλλον.
•η εκκλησία με την πλακόστρωτη αυλή, το πνευματικό κέντρο και το μνημείο πεσόντων που βρίσκεται σε αυτήν.
•η ειδυλλιακή κοιλάδα που απλώνεται μπροστά στο χωριό και που διαρρέεται από παραπόταμο του Σελινούντα. Η παλιά γέφυρα και τα λατάνια που υπάρχουν σε όλο το μήκος του δημιουργούν ένα θαυμάσιο τοπίο.
•Συναισθηματική αξία έχει για τους Κρυονερίτες και το κτίριο που στεγαζόταν παλαιότερα το Δημοτικό Σχολείο και που σήμερα έχει επισκευαστεί και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.

Δημοτικό Διαμέρισμα Λαγοβουνίου

ΛΑΓΟΒΟΥΝΙ (Χωριό) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Το χωριό Λαγοβούνι βρίσκεται δώδεκα (12) χιλιόμετρα έξω από την πόλη των Καλαβρύτων, ακολουθώντας τον αυτοκινητόδρομο Καλαβρύτων -Κλειτορίας. Κατά την Τουρκοκρατορία, δηλαδή πριν από το χίλια οχτακόσια είκοσι εννιά (1829), βρισκόταν σε άλλη κλειστή, γύρω - γύρω από βουνά, θέση, μισή ώρα Νοτιοανατολικά. Ήταν τέσσερις (4) οικισμοί κυρίως ποιμένων με κεντρικό οικισμό τον Αγιο Νικόλαο. Στον άνω οικισμό που λεγόταν Βαρδία ή Βαρδιά ή Μονή της Αγίας Λαύρας, είχε Μετόχι και οι Λαγοβουνιώτες κάτοικοί του ποίμαιναν τα γιδοπρόβατα της Μονής.
  Μετά την απελευθέρωση το χίλια οχτακόσια είκοσι εννιά (1829), άρχισαν οι κάτοικοι να κατεβαίνουν από την κλειστή για το φόβο των Τούρκων εκείνη περιοχή στη σημερινή θέση, όπου τα αμφιθεατρικά σε πλαγιά σπίτια του δίνουν εξαιρετική θέα από τον στο κάτω μέρος του επαρχιακό δρόμο.
  Αρχαιότερο έγγραφο από τα Γενικά Αρχεία του κράτους και της Μονής της Αγίας Λαύρας, το χωριό αναφέρεται ως Λαγοβούνι το χίλια εφτακόσια τρία (1703). Πόσο αρχαιότερο είναι δεν γνωρίζουμε. Πιθανότατα είναι από την εποχή της Φραγκοκρατορίας μετά το χίλια διακόσια τέσσερα (1204) και η ονομασία του υπάρχει η άποψη, μάλλον σωστή, ότι προήλθε από την λατινική λέξη Lagus, που σημαίνει λίμνη και την ελληνική Βουνό. Λαγγοβούνι - Λαγοβούνι. Το ότι οι Φράγκοι είχαν κάποια ξεχωριστή δραστηριότητα στην περιοχή προκύπτει από το ότι κοντά στο χωριό πάνω από μεγάλη πηγή είχε ανεγερθεί εκκλησιά των Φράγκων. Η τοποθεσία αυτή φέρει μέχρι σήμερα την ονομασία «Φραγκοκλησιά».
  Κοντά στη σημερινή θέση του χωριού στο λόφο Σφακοβούνι ή Aγιος Χαράλαμπος, υπήρχε ο αρχαιότερος προϊστορικός οικισμός της περιοχής της τέως επαρχίας Καλαβρύτων μαζί με άλλους δύο (2), ένα (1) στην περιοχή του χωριού Κάνδαλος και τρίτο (3) στο Στρογγυλόβουνο έξω από την πόλη των Καλαβρύτων.
  Στους οικισμούς αυτούς ο αρχαιολόγος Σάμψων έχει βρει κεραμικά και άλλα υλικά που βεβαιώνουν τους πολύ παλαιούς προϊστορικούς χρόνους της ύπαρξής τους. Μάλιστα σχετική ανακοίνωση έχει κάνει ο εν λόγω Αρχαιολόγος στο Επιστημονικό Συνέδριο που η Παγκαλαβρυτινή Ένωση με την Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών οργάνωσε στην πόλη των Καλαβρύτων.
  Ένα άλλο γεγονός πριν την Επανάσταση του χίλια οχτακόσια είκοσι ένα (1821) έλαβε χώρα στη θέση «Σκάλα» Λαγοβουνίου, δυτικά του χωριού. Εκεί ο αγωνιστής Στριφτόμπολας με ομάδα του έστησε ενέδρα σε Τούρκικο απόσπασμα των Καλαβρύτων, που γύριζε στα χωριά της περιοχής για λεηλασία. Οι Τούρκοι καβαλάρηδες ετράπησαν σε άτακτη φυγή στον λασπώδη κάμπο, όπου τα άλογά τους κόλλησαν και αναγκάσθηκαν να φύγουν τρέχοντας προς Καλάβρυτα πεζοί με μερικούς τραυματίες.
  Το χωριό πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έσφυζε από ζωή με υπερτριακόσιους κατοίκους, ασχολούμενους με την γεωργία και την κτηνοτροφία, την καλλιέργεια των χωραφιών - του αποδοτικού κάμπου - και των άλλων στις πλαγιές περιοχών, απέδιδαν όσο ήταν δυνατό για τις ανάγκες των κατοίκων. Τώρα ελλείψει εργατικών χεριών μένουν κατά το πλείστον ακαλλιέργητα. Ο αναδασμός που πρόσφατα έγινε επίσης κατά το μεγαλύτερο μέρος δεν ωφέλησε, αφού τα χωράφια μένουν χέρσα. Ίσως τα πράγματα να βελτιωθούν, αν φροντίδι της Πολιτείας, Εταιρία έκανε μονοκαλλιέργεια με ωφέλεια κάθε οικογένειας, ανάλογα προς τον αριθμό των στρεμμάτων.
  Πολύ φιλοπρόοδοι ήσαν παλαιότερα οι Λαγοβουνιώτες και έστελναν σχεδόν όλοι τα παιδιά τους στο Γυμνάσιο. Τότε η φοίτηση των παιδιών ήταν τέσσερα (4) χρόνια στο Δημοτικό, τρία (3) στο ενδιάμεσο Ελληνικό Σχολείο και τέσσερα (4) στο Γυμνάσιο. Υπήρξε εποχή που στο τετρατάξιο Γυμνάσιο φοιτούσαν τριάντα τρία (33) παιδιά από το Λαγοβούνι και από την πόλη των Καλαβρύτων τριάντα δύο (32), όπως με έκπληξη διαπίστωναν οι τότε καθηγητές. Γι αυτό από το Λαγοβούνι προήλθαν πολλοί Ιερείς, πολλοί υπάλληλοι του Δημοσίου, πολλοί αξιωματικοί, πολλοί εκπαιδευτικοί και πολλοί επιστήμονες. Τώρα η ερημιά κυριαρχεί. Το Δημοτικό Σχολείο από δεκαπενταετίας είναι κλειστό. Οι Λαγοβουνιώτες όμως της διασποράς υπερβαίνουν τους τριακόσιους (300).
  Και παλιά και τώρα οι Λαγοβουνιώτες ήσαν και είναι φιλόθρησκοι. Τούτο βεβαιώνεται από το ότι εκτός από τον λίαν περικαλλή κεντρικό Ναό του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν και πέντε εξωκλήσια, οι Αγιος Νικόλαος, Προφήτης Ηλίας, Αγιος Νεκτάριος, Αγία Βαρβάρα και Αγιος Χαράλαμπος. Το τελευταίο εξωκλήσι έχει εγκαινιασθεί από τον αείμνηστο Μητροπολίτη Τιμόθεο. Το φιλόθρησκο βεβαιώνεται επίσης από το γέμισμα του Καθεδρικού Ναού Χριστούγεννα, Πάσχα και Δεκαπενταύγουστο, που επισκέπτονται το χωριό οι Λαγοβουνιώτες της διασποράς. Ξεχωριστή είναι η αγάπη των τελευταίων για το χωριό τους και το δείχνουν με το ότι έχουν καταλλήλως επισκευάσει τα σπίτια τους ή έχουν κατασκευάσει καινούρια.
  Από το χίλια εννιακόσια εξήντα πέντε (1965) ιδρύθηκε Σύλλογος των Απανταχού Λαγοβουνιωτών στην Αθήνα σαν συνέχεια παλαιότερου Συλλόγου των εν Αμερική Λαγοβουνιωτών. Ο Σύλλογος αυτός έχει πολλά ωφέλιμα έργα προσφέρει στο χωριό και συνεχίζει την αξιόλογη δράση του.

Δημοτικό Διαμέρισμα Λάκκας

ΛΑΚΚΑ (Χωριό) ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ
Η Λάκκα (τέως Γρόπα) είναι Τσετσεβοχώρι και, όπως όλα τα Τσετσεβοχώρια, πρωτοκατοικήθηκε κατά το διάστημα 1750-1775 ύστερα από την καθίζηση του εδάφους που σημειώθηκε στον Τσετσεβό. Τότε οι κάτοικοι του Τσετσεβού εγκαταστάθηκαν στις χειμερινές εγκαταστάσεις των κοπαδιών τους. Μια άλλη κατολίσθηση που συνέβη στη δεκαετία του 1960 ήταν η αιτία που οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τη Λάκκα (Γρόπα). Μεταξύ των ετών 73-74 δόθηκαν παραχωρητήρια οικοπέδων από το κράτος στους κατοίκους της Λάκκας (Γρόπας) στην περιοχή Μεϊντανά Ροδοδάφνης. Η ανοικοδόμηση των κτηρίων και η οριστική μετακίνηση των περισσοτέρων κατοίκων της Λάκκας (Γρόπας) στο νεοσύστατο οικισμό Μεϊντανά συντελέστηκε στη δεκαετία του '80. Ωστόσο, και σήμερα ακόμη οι κάτοικοι που μετοίκησαν στον οικισμό Μεϊντανά μετακινούνται από αυτόν συχνά προς τη Λάκκα (Γρόπα), γιατί εκεί διατηρούν ακόμα τα κτήματά τους και συνεχίζουν τις εργασίες τους.
Τα στοιχεία αυτά μετακίνησης πληθυσμού επιβεβαιώνονται και από μια προσεκτική μελέτη του Πληθυσμιακού Πίνακα που παραθέτουμε. Πράγματι, μεταξύ των απογραφών 1961 και 1971 σημειώνεται μείωση του πληθυσμού. Σχετικά με την ετυμολογία του ονόματος Γρόπα ο Κ. Τριανταφύλλου αναφέρει δύο εκδοχές, συμμεριζόμενος μόνο τη δεύτερη. Η πρώτη είναι ότι η λέξη είναι ρουμάνικη και αλβανική και σημαίνει κοίλο τόπο, χάσμα. Αυτή η ετυμολογία αναφέρεται και από το Ν. Λέκκα, ο οποίος όμως υποστηρίζει ότι η έννοια αυτή δε συμβιβάζεται με την εδαφική διαμόρφωση του χωριού και συνεχίζει ότι «χωριό Γρόπα υπάρχει και στην Αλβανία και δεν αποκλείεται ο πρώτος κάτοικος να ήταν από εκεί».
Η δεύτερη εκδοχή ετυμολογίας που αναφέρει ο Τριανταφύλλου, βασιζόμενη στο Λεξικό του και την Ιστορία του Ιονίου Κράτους του Παν. Χιώτη, είναι ότι η λέξη πήρε το όνομα της από τον οικιστή, κύριο της έκτασης. Αυτή είναι η άποψη που συμμερίζεται ο ίδιος και όχι αυτή που έχει να κάνει με τη διαμόρφωση του εδάφους. Στον Κ. Τριανταφύλλου («Ιστορικό Λεξικό Πατρών») επίσης διαβάζουμε ότι Λάκκα (η μετονομασία του χωριού Γρόπα) είναι γενικότερα η μάνδρα, κατά τους Κόλια και Π. Χριστόπουλο.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Γρόπα (νυν Λακκα)» απαντά πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενος στην επαρχία Πατρών (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Σε απόφαση διοικητικής διαίρεσης αναφέρεται το 1840 εντασσόμενος στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) της επαρχίας Παλαιών Πατρών της Διοίκησης Αχαΐας. Παραμένει τμήμα του δήμου Ερρινεής (Εριναίων) μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, όταν αναγνωρίζεται σε ομώνυμη κοινότητα. Σημειωτέον ότι από το 1916 μέχρι το 1919 ο οικισμός Μερτίδι αποτελούσε μέρος της κοινότητας αυτής. Το 1919 αποσπάσθηκε από την κοινότητα Γρόπας (μετέπειτα Λάκκας), για να αποτελέσει τμήμα της κοινότητας Τούμπας. Η έδρα της κοινότητας, καθ' όλη τη διάρκεια λειτουργίας της, ήταν ο οικισμός «Γρόπα (νυν Λάκκα)». Ο οικισμός «Γρόπα» και η κοινότητα «Γρόπας» μετονομάστηκαν σε οικισμό «Λάκκα» και κοινότητα «Λάκκας» το 1928. Το 1997 η κοινότητα Λάκκας καταργήθηκε και αποτελεί τμήμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Λόγγου

ΛΟΓΓΟΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 72291
Ο Λόγγος είναι οικισμός αναπτυσσόμενος, γεγονός το οποίο φαίνεται από τους πίνακες με τα στατιστικά στοιχεία που παραθέτουμε. Έτσι, παρατηρείται έντονη δραστηριότητα ανοικοδόμησης κτηρίων από το 1961 ως σήμερα. Η δραστηριότητα αυτή εντάσσεται προφανέστατα στο πλαίσιο της ραγδαίας τουριστικής ανάπτυξης του δ.δ. τις τελευταίες δεκαετίες. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση του πληθυσμού από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα ως σήμερα, ενώ παρατηρείται ισάριθμη κατανομή όσον αφορά τις ηλικίες. Ο Κ. Τριανταφύλλου στο «Ιστορικό Λεξικό των Πατρών» επισημαίνει ότι ο Λόγγος αναφέρεται σε ελληνικά έγγραφα Πατρών το 1397 και το 1440. Από την επίσημη ενετική «Σύντομη Χωρογραφική απογραφή της Πελοποννήσου ή Μορέως» μαθαίνουμε ότι το 1962 υπήρχε το χωριό Λόγγος. Αναφέρεται το 1700 στη Βενετική απογραφή του Grimani ως Longo. O Vasmer στο έργο του Die Slaven in Griechenland ετυμολογεί το τοπωνύμιο από τη σλαβική λέξη λόγγα και ο Κ. Δ. Μέρτζιος στα Ηπειρωτικά Χρονικά παρατηρεί ότι πρόκειται για σύνηθες τοπωνύμιο όπου υπάρχει δρυμώνας ή δάσος (Κ. Τριανταφύλλου, «Ιστορικό Λεξικό των Πατρών»).

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Λόγγος» απαντά πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενος στην επαρχία Αιγιαλείας (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Το 1835 με το Οθωμανικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών εντάχθηκε στο Δήμο Αιγίου (Αιγιέων) της επαρχίας Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και Ήλιδος. Στο δήμο Αιγίου (Αιγιέων) ανήκε μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, όταν αναγνωρίστηκε σε ομώνυμη κοινότητα. Σημειωτέον ότι επίσημη διοικητική απόφαση του 1868 αναγνωρίζει οικισμό στη θέση Κρυόβρυση της περιφέρειας του χωριού Λόγγου. Ο οικισμός αυτός δεν απογράφτηκε πότε και δεν ξαναβρίσκεται από τότε αναφερόμενος σε επίσημο διοικητικό έγγραφο. Το1997 η κοινότητα Λόγγου καταργήθηκε και αποτελεί τμήμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μάγειρα

ΜΑΓΕΙΡΑΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Ο Μάγειρας είναι Τσετσεβοχώρι και η δημιουργία του χωριού οφείλεται στη μετακίνηση των κατοίκων του Τσετσεβού ύστερα από καθίζηση που συνέβη στο χρονικό διάστημα 1750-1775 στον Τσετσεβό. Στη δεκαετία του 1940 οι κάτοικοι μετοίκησαν στην Αβυθο Ροδοδάφνης λόγω κατολισθήσεων του εδάφους στην περιοχή της περιφέρειας του δ.δ. Μάγειρα. Γι' αυτό και η απογραφή του 1951 σημειώνει μείωση πληθυσμού. Σήμερα στο δ.δ. απογράφεται ο οικισμός Μάγειρας. Μόνο στην απογραφή του 1940 απογράφτηκαν και οι οικισμοί Κουτρουμποναίικα και Μπαρδουτσοσκουζαίικα ή Παληομέτοχο.
Ετυμολογικά η λέξη Μάγειρα δηλώνει όνομα οικογένειας, όπως αναφέρει ο Στ. Θωμόπουλος και ο Κ. Τριανταφύλλου. Κατά τον Ν. Λέκκα τα Κουτρουμποναίικα έλαβαν το όνομά τους από την οικογένεια Κουτρουμπάνου, που κατάγεται από τη Μυρόβρυση. Ο οικισμός Μπουρδουτσοσκουζαίικα πήρε το όνομά του από τους οικιστές Μπαρδούτσο και Σκούντζο (Ν. Λέκκας, «Ρύπες-Ερινεός-Σαλμενίκον»), ενώ το Παλαιομέτοχο (τέως ονομασία του οικισμού Μπαρδουτσοσκουζαίικα) κατά τον Κ. Τριανταφύλλου αποτελεί σύνηθες τοπωνύμιο σε θέσεις όπου άλλοτε ήταν μετόχι μονής. Ο οικισμός με το όνομα «Παλαιομέτοχον» αναφέρεται και από το Εμμ. Νουχάκη στο έργο του «Ελληνική Χωρογραφία» εκδοθέν το 1901.

Διοικητική εξέλιξη:
Οικισμός «Μάγειρας» απαντά πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενος στην επαρχία Πατρών (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Επίσημη απόφαση περί διοικητικής συγχώνευσης δήμων το 1840 τον κατέταξε στο δήμο Ερρινεής (Εριναίων) της επαρχίας Παλαιών Πατρών της Διοίκησης Αχαΐας. Στο δήμο αυτόν ανήκε μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, οπότε αποτέλεσε μέρος της κοινότητας Μυρόβρυσης. Το 1916 υπήχθη στη κοινότητα Μυρόβρυσης, και ο μη υπαχθείς μέχρι τότε σε καμία κοινότητα οικισμός Παληομέτοχο ή Μπαρδουτσοσκουτζαίικα. Το 1919 ο οικισμός Μάγειρας, αποσπασθείς από την κοινότητα Μυρόβρυσης, προσαρτήθηκε στην κοινότητα Αραγόζαινας (μετέπειτα ?λσους), στην οποία ανήκε μέχρι το 1924, όταν αποτέλεσε ξεχωριστή ομώνυμη κοινότητα. Στην κοινότητα Μάγειρα προσαρτήθηκε και ο οικισμός Παληομέτοχο ή Μπαρδουτσοσκουτζαίικα το 1939, αφού αποσπάσθηκε το 1997 και ανήκει στο δήμο Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαμουσιάς

ΜΑΜΟΥΣΙΑ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 81052
  Από τη Ροδιά ξεκινά ένας δρόμος που οδηγεί στο μικρό γραφικό χωριό Μαμουσιά. Εδώ υπάρχει ένας αρχαιολογικός χώρος με ελληνιστικό νεκροταφείο, ερείπια τοίχων και θεάτρου, επισκέψιμου για όσους ενδιαφέρονται. Πρόκειται για τα ίχνη της αρχαίας Κερύνειας, που σύμφωνα με τον Παυσανία πήρε το όνομά της ή από τον ηγεμόνα του τόπου ή από τον Κερυνίτη ποταμό (για τη θέση της υπάρχει διχογνωμία αφού κάποιοι άλλοι την τοποθετούν στη θέση της σημερινής Κερύνειας). Η μυθολογία αναφέρει ότι στην αρχαία Κερύνεια ζούσε η Κερυνίτις έλαφος της Αφροδίτης, το ελάφι δηλ. το οποίο έπρεπε ο Ηρακλής να παραδώσει στον Ευρυσθέα, δίχως να τραυματισθεί. Εκεί υπήρχε και ο ονομαστός ναός των Ευμενίδων που κτίστηκε από τον Ορέστη μετά την αθώωσή του, με την ψήφο της Αθηνάς, από το δικαστήριο του Αρείου Πάγου των Αθηνών για το φόνο της μητέρας του. Την αρχαία πόλη την στόλιζαν και άλλοι ναοί και αγάλματα. Η αρχαία Κερύνεια υπήρξε μία από τις δώδεκα σπουδαιότερες αχαϊκές πόλεις και σημείωσε εξαιρετική άνθιση με τον ερχομό των Μυκηναίων. Για όσους ενθουσιάζονται με τον οικοτουρισμό προτείνουμε τη φανταστική διαδρομή που ξεκινά από τη Μαμουσιά, περνά από τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Κερύνειας και οδηγεί στο οροπέδιο "Αγιοι Ασώματοι". Περπατήστε λοιπόν ανάμεσα στα αμπέλια μέχρι το βόρειο μέρος του οροπεδίου απ' όπου θα έχετε φανταστική θέα στον Κορινθιακό και κατεβαίνοντας το βουνό περάστε από το σπήλαιο του Ηρακλή για να φτάσετε τελικά ως το Διακοπτό.

Μίχας

ΜΙΧΑΣ (Οικισμός) ΠΑΤΡΑ
Απέχει 45 χλμ. από την Πάτρα. Οικισμός στον άξονα που οδηγεί από το Κομπηγάδι προς τα Λακκώματα. Παραθεριστικό κέντρο πνιγμένο κυριολεκτικά στο πράσινο με αιωνόβια δέντρα και έλατα. Αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης χιλιάδων τουριστών από όλο τον κόσμο κατά την θερινή περίοδο. Ο επισκέπτης θα ξεκουρασθεί στο πάρκο αναψυχής που διαθέτει θέσεις πικ-νικ. Προσφέρεται για περίπατο εφόσον υπάρχει μια μεγάλη διαδρομή (μονοπάτι) Μίχα - Τσαπουρνία - Ερύμανθο.

Ιστοσελίδα Νομαρχιακής Επιχείρησης Ανάπτυξης Αχαϊας
• http://www.nea.gr/axaios/_vahnnerjj4pb6ir3cc5jmasp...

Μονή Αγίας Ελεούσης

ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΕΛΕΟΥΣΗΣ (Μοναστήρι) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 2610 998343
  Το Μοναστήρι της Παναγίας της Ελεούσης, κτισμένο πάνω στον αυχένα ενός λοφίσκου, μοναχικό, μέσα στο δάσος, κάτασπρο, πολύ περιποιημένο, σου δίδει από μακρυά την εντύπωση μιας επαύλεως που στεφανώνει το δάσος. Στους πρόποδες του λοφίσκου, ένας μικρός παλαιότατος συνοικισμός (προ του 1821), το Βοτένι, που στα "Ελληνικά" του ο Ραγκαβής το ονομάζει Βοτέλι και Βοτάλη. Δεξιά του, προσβλέπεις λεύτερα τον ποταμό Φοίνικα, έως τις εκβολές του στον Πατραϊκό. Πίσω του ο Παναχαϊκός και τα γραφικά και κατάφυτα υψώματα "Ψηλός", "Όχτος" και τα "Γαβρίλια".
  Ο Κοφινιώτης αναφέρει ως έτος ιδρύσεως της Μονής το 1510. Κατά την παράδοση το πρώτο Μοναστήρι είχε κτιστεί στον Παναχαϊκό στο μέσον των ελάτων σε σπήλαιο, όπου μέχρι σήμερα ευρίσκεται η εκκλησία της Αναλήψεως. Προ του σπηλαίου, υπάρχουν ερείπια κελλιών και του Ιερού Ναού Αγίου Χαραλάμπους. Εντός του σπηλαίου, διασώζονται μεταβυζαντινές τοιχογραφίες. Κατά την εορτήν της Αναλήψεως, από του όρθρου της εορτής μεταβαίνουν στο σπήλαιον οι μοναχές, πιστοί από τις γύρω περιοχές και λειτουργούν. Πάντα κατά την παράδοση, λόγω του ψύχους και του δυσκόλου της διαβιώσεως, οι τότε μοναχοί, υποχρεώθηκαν να μεταφερθούν στον χώρο της σημερινής Μονής. Λέγεται δε πως ο ακριβής τόπος επελέγη από την ίδια την Παναγία, εκφράσασα κατά δήλον τρόπον την επιθυμία της: Ο τότε Ηγούμενος ευρήκε την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας εκριβώς εις το σημείον όπου σήμερα είναι κτισμένο το ιερό του Ναού.

  Η παλαιότης της Μονής επιβεβαιώνεται από τα ακόλουθα διασωθέντα κείμενα:
1. Έγγραφον συνοδικόν του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως με υπογραφήν τούτου, του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Ανθίμου και των συνοδικών αρχιερέων, το οποίον συγχωρεί "Τον εν τη επαρχίαν Παλαιών Πατρών κοιμηθέντα Αδάμ". Το έγγραφον τούτο Οκτωβρίου 1803 αίρει προφανώς επιβληθέντα αφορισμόν.
2. Κατ' έγγραφον του Πατριάρχου Παϊσίου Β΄ της 2ας Ιουλίου 1741 εις την Εθνικήν Βιβλιοθήκην Παρισίων: "Εν τη Μητροπόλει Παλαιών Πατρών της Παναγίας Ελεούσης μετοχίου της εκεί Παναγίας της Βλαχέρνας". Τον Φεβρουάριο 1742 ο Πατρ. Παΐσιος υπήγαγεν εις την Ι. Μητρόπολιν Π. Πατρών την Μονήν της Παναγίας της Ελεούσης, την οποίαν ο αυτός προηγουμένως είχε συνενώσει με την Μονήν της Βλαχέρνας. (Λεξικό Κ. Τριανταφύλλου σελ. 174).

  Σήμερον στην Μονή διασώζεται η ιδιότυπη και μέχρι σήμερα θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας - Ελεούσα του Κύκκου - 17ου αιώνος, διαφυλάσσονται δε και Ιερά Λείψανα του Αγίου Παντελεήμονος, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Μερκουρίου, της Αγίας Παρασκευής και πολλών άλλων Αγίων. Η Μονή εορτάζει στις 15 Αυγούστου. Μέχρι το 1947 η Μονή ήταν ανδρική, έκτοτε έγινε γυναικεία με Βασιλικόν Διάταγμα.
  Σήμερα στη Μονή εγκαταβιούν 9 μοναχές και 3 δόκιμες. Ασχολούνται με την διακονίαν του χρυσοκεντήματος, της αγιογραφίας, της παρασκευής θυμιάματος και διαφόρων άλλων χειροτεχνημάτων.

Μονή Αγίας Μαρίνας Μαρίτσης

ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΜΑΡΙΤΣΗΣ (Μοναστήρι) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 26930 91374
  Η Ιερά Μονή Μαρίτσης βρίσκεται κτισμένη στο όρος της Μώβρης. Αναφέρεται από τον Le Bas και από τον Pouqueville έχουσα 12 μοναχούς κατά το 1816. Η μονή τιμάται επ' ονόματι της Αγίας Μαρίνης, του Αγίου Γεωργίου και της Παναγίας (κοίμηση) και η ίδρυσή της τοποθετείται κατά τον ΙΖ΄ αι.
  Τον Σεπτέμβριο του 1824 ήταν εκεί ο Μπεν. Ρούφος και τον Οκτώβριο συγκεντρώθηκαν οι καπετάνιοι της επαρχίας. Τον Ιανουάριο του 1836 θεωρήθηκε διατηρούμενη, ενώ το 1861 προσαρτήθηκε σ' αυτή και η Ιερά Μονή Αγίων Πάντων. Κατά το 1889 είχε 20 μοναχούς κατά τον Νουχάκη, αλλά κατά Κορύλλον μόνο 8 μοναχούς και υπηρέτες. Το 1933 συγχωνεύθηκε με την Ιερά Μονή Χρυσοποδαριτίσσης. Έκτοτε δε κατέρρεε και ανασυστάθηκε το 1943 ως γυναικεία πλέον από την Ευγενία Κολύβρα από την Πάτρα με τέσσερις (4) μοναχές, οι οποίες το 1960 ήσαν εννέα (9), το 1971 επτά (7) και το 1998 πέντε (5). Η μονή υπάγεται στον Δήμο Ωλενίας.
  Διασώζεται τέμπλο επιχρυσωθέν το 1819 κατ' επιγραφή που βρίσκεται σ' αυτό, όπου και θαυματουργός εικόνα της Παναγίας. Σύμφωνα με την παράδοση η Μονή κατά το παρελθόν κάηκε τρεις φορές. Στην αρκτική πύλη υπήρχε επιγραφή του 1856 μνημονεύουσα τον αρχιεπίσκοπο Πατρών Μισαήλ Αποστολίδη. Από τις μοναχές έγινε ανακαίνιση και συντήρηση της Μονής τελευταία καθώς και ανακεράμωση.
  Ο ναός έχει δύο μέρη, νάρθηκα και κυρίως ναό. Μεταβολές έγιναν μόνο στα παράθυρα. Είναι τρίκλιτος, βασιλική ελληνιστικού τύπου και έχει σχήμα τετράγωνο. Υπάρχει γλυπτικός διάκοσμος και επιγραφή "ανδρών κακίστων εξελού με...". Το δάπεδο έχει μαρμαροθέτημα και σώζονται τμήματά του. Το καθολικό ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιονίου σταυροειδούς ναού μετά πέντε τρούλλων. Κτίσθηκε στις αρχές του ΙΗ΄ αι. και οι τοιχογραφίες του νάρθηκα είναι του 1715. Υπάρχει δε η άποψη, ότι ο νυν ναός του 1700 κτίσθηκε πάνω σε παλαιότερο ναό του ΙΒ΄ αι.
  Σύμφωνα με τον Κ. Κωνσταντακόπουλο το 1818 οι Τούρκοι λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τη μονή, αλλά το επόμενο έτος ο Μητροπολίτης Γερμανός την αναστήλωσε αφού προηγουμένως πήρε την άδεια των Τούρκων.
  Πλησίον της μονής βρίσκεται παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής.
  Η μονή έχει τρία μετόχια, του Αγίου Δημητρίου (Μπάδα), του Φιλοκάλη, και του Αγίου Νικοδήμου.

Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Βερίνου

ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ (Μοναστήρι) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 94129
  Η Ιερά Γυναικεία κοινοβιακή Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Αιγίου βρίσκεται σε θαυμάσια τοποθεσία του ομώνυμου βουνού "Αγιάννης" σε υψόμετρο 870 μ. με υπέροχη θέα προς την θάλασσα. Σύμφωνα με Πατριαρχικά σιγγίλια του 17ου και 18ου αι. Η ίδρυση της Μονής ανάγεται στο τέλος του 16ου αιώνος.
   Στην τοποθεσία, όπου η Μονή, έλαβε χώρα η γνωστή στην ιστορία ως "μάχη του Τσετσεβού" (17 Ιουλίου 1827). Σώζεται η επίσημη αλληλογραφία των οπλαρχηγών, που συμμετείχαν, με τον Αρχηγό των Πελοποννησιακών στρατευμάτων, Θ. Κολοκοτρώνη. Προς τιμήν των 80 αγωνιστών που έπεσαν ηρωϊκά, σε απόσταση 150 μ. περίπου νότια της Μονής, έχει στηθεί ηρώον, όπου τελείται ετήσιο μνημόσυνο παρουσία των Αρχών και πλήθος λαού.
  Στο Ιερό Βήμα του Καθολικού σώζεται παλαιά τοιχογραφία Βυζαντινής τεχνοτροπίας. Σε ασημένια θήκη φυλάσσονται "Αχραντα Πάθη" (τεμάχιο Τιμίου ξύλου, σπόγγου, ακάνθινου στεφάνου, λίθου), επίσης τίμια λείψανα Αγίων.
   Το 1987 ... το έως τότε μετόχι της Ι. Μ. Ταξιαρχών μετατράπηκε με Προεδρικό διάταγμα σε Ιερά Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή ... ανακαινίσθηκε το σχεδόν ερειπωμένο μικρό κτίριο της Μονής και το Πάσχα του 1988 εγκαταστάθηκαν οι πρώτες Αδελφές. Ο αείμνηστος π. Ευσέβειος... ανακαίνισε αρχικά πλήρως το Καθολικό της Μονής. Στην συνέχεια αναδύθηκε σ' ένα τιτάνιο αγώνα και κατώρθωσε πολύ γρήγορα να θεμελιώσει και να ολοκληρώσει το νέο λαμπρό Μοναστηριακό συγκρότημα - με δύο περικαλλή παρεκκλήσια -, για τις ανάγκες και δραστηριότητες της πολυμελούς Μοναστηριακής Αδελφότητας.
   Οι αδελφές - με επιστημονική κατάρτιση οι περισσότερες - δίνουν τη μαρτυρία του Ορθόδοξου Μοναχισμού με την πλούσια λατρευτική ζωή, την αδιάλειπτη προσευχή, το εργόχειρο (Αγιογραφία, εκκλησιαστικό χρυσοκέντημα) και την εγκάρδια φιλοξενία στους προσκυνητές. Oι αδελφές ιατροί της Μονής προσφέρουν δωρεάν ιατρικές υπηρεσίες στους κατοίκους της περιοχής. Κύριο μέλημα των μοναζουσών είναι η προσωπική πνευματική τους κατάρτιση και η οικοδομή των προσκυνητών, σύμφωνα με τις υποθήκες του μακαριστού Κτίτορος π. Ευσεβίου.

Ωράριο Επισκέψεων: 7 π.μ. - 1 μ.μ. και 3 μ.μ. 6 μ.μ.
Ημέρες πανηγύρεων : Αγ. Ιωάννου Θεολόγου (8 Μαϊου και 26 Σεπτεμβρίου). Αγίας Μαρίνης (17 Ιουλίου) και των Παρεκκλησίων : Αγίου Αλεξίου (17 Μαρτίου), Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου), Γενεσίου της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου).

ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (Μοναστήρι) ΠΑΤΡΑ
17 χιλ. ανατολικά του Δ.Δ. Βάρδας και μόλις 1500 μέτρα από το χωριό Αγ. Νικόλαος Σπάτων βρίσκεται το μοναστήρι Αγ. Νικολάου Σπάτα. Η Ιερά Μονή βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων σε μια μαγευτική τοποθεσία, ανάμεσα στις καταπράσινες κορυφές Αϊ-Λιά, Ρουπακιά και Γαρίζα. Το μοναστήρι ιδρύθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα.

Ιστοσελίδα Δήμου Λαρίσσου
• http://www.larissos.gr/1/4507.scr?current_menu_lan... (1 φωτ.)

Μονή Αγίων Θεοδώρων Αρρανίας

ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ (Μοναστήρι) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Τηλέφωνο: +30 26920 33244
Τοποθεσία - Πρόσβαση
  Στην πλαγιά μιας παραφυάδας του Ολονού της περιοχής Αροανίας, μόλις 30΄ ψηλότερα από το χωρίο Αναστάσοβα "μακράν της τύρβης του κόσμου" ευρίσκεται η Μονή των Αγίων Θεοδώρων. Είναι φωλιασμένη στην πλαγιά του βουνού Ζέμπι, σε υψόμετρο 1000 μ. περίπου. Απέχει από τα Καλάβρυτα 28 χλμ. Η πρόσβαση στη Μονή γίνεται και από τα Τριπόταμα (111) δια μέσου Σοποτού, σε ίδια απόσταση από τα Καλάβρυτα. Το Μοναστήρι είναι το καύχημα της γύρω περιοχής, που το περιβάλλει με στοργή και φροντίδα από της ίδρυσής του. Είναι μία ελκυστική, πραγματικά μοναστική όαση, μακρυά από θορύβους και τουριστικές επισκέψεις. Την Μονή των Αγ. Θεοδώρων επισκέπτονται κυρίως ευσεβείς προσκυνητές, για να ενισχύσουν την πίστη τους στο Θεό και τις ιστορικές τους μνήμες.

Ιστορία Μονής
  Απ' όλα τα στοιχεία που έχουν συλλέξει όλοι οι ερευνητές της Μονής, η ίδρυση της τοποθετείται, γύρω στο 1724. Υπάρχει όμως και η άποψη ότι η ιστορία της αρχίζει το 1.000 - 1.100 μ.Χ. Δυστυχώς δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία. Από το 1724 γνωρίζουμε την πορεία της Μονής από κώδικες και πολλές επιγραφές στα κτίσματα της. Έτσι το 1724 γίνεται ανακαίνιση της Μονής από τον Ηγούμενο Συμεών από το κοντινό χωριό Αγρίδι. Πάνω από την είσοδο του Καθολικού Ναού υπάρχει σχετική επιγραφή. Στην συνέχεια γνωρίζει περιόδους ακμής και παρακμής, όπως πολλές Μονές του Ελλαδικού χώρου και κυρίως κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, από τις βαριές φορολογίες και διώξεις των Τουρκαλβανών της περιοχής. Η Iερά Mονή των Aγίων Θεοδώρων μετά την απελευθέρωση είχε πολλά χρέη. Όμως η πνευματική ακτινοβολία της Μονής και η μεγάλη της προσφορά στην πατρίδα κατά τα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς, ενίσχυσαν περισότερο την αγάπη των γύρω κατοίκων , ώστε με τα πολλά αφιερώματα, κάλυψαν όχι μόνο τα χρέη και τις ελλείψεις, αλλά στολίστηκε η Μονή με καινούργια κτίρια.
  Το 1973 η Μονή έκλεισε, ύστερα από την δολοφονία του Ηγούμενου και υποτακτικού του από ιΙερόσυλους ληστές, για λίγο διάστημα. Την άνοιξε και πάλι ο μοναχός και ηγούμενος αυτής Νικόδημος Παπαγιαννόπουλος, για να ξανακλείσει το 1982 μετά τον θάνατο αυτού.
  Το 1984 η Μονή μετατρέπεται σε γυναικεία, όπου εγκαταβιώνουν σ' αυτή 6 μοναχές με ηγουμένη την Καλλινίκη Ανδρικοπούλου από την Πάτρα. Για μία δεκαετία η Ιερά Μονή των Αγ. Θεοδώρων ανακαινίζεται και παρέχει με επιτυχία την μαρτυρία της πίστεως προς την κοινωνία.
  Το Μάρτιο του 1992, η γυναικεία αυτή αδελφότης αδικαιολόγητα εγκαταλείπει την Μονή. Όμως σύντομα, τον Οκτώβριο του 1993, η Μονή μετατρέπεται και πάλι σε ανδρώα μοναστική αδελφότητα με τον ερχομό του Ιερομονάχου Αγιορείτη π. Γεωργίου Μαραγκού και της συνοδείας του. Έτσι και πάλι η γεμάτη δημιουργία παρουσία της Μονής θα συνεχίζεται προς δόξαν Αγ. Τριάδος και Αγ. Θεοδώρων.

Εθνική προσφορά της Μονής
  Η προσφορά της Μονής στον Αγώνα του 1821 ήταν σημαντική. Για το λόγο αυτό η Ελληνική Πολιτεία αναγνώρισε με επίσημα έγγραφα τις θυσίες και τις προσφορές των μοναχών της. Η Ιερά Μονή ήταν το κέντρο των "Φιλικών" της περιοχής. Πολλές φορές έγινε ορμητήριο πολλών αγωνιστών για μάχες που γινόταν στην περιοχή Σοποτού, Λειβαρτζίου, Λάλα, Πούσι, Καλαβρύτων. Επίσης ήταν τροφοδότης σε τρόφιμα και χρήματα, ακόμη με εκποιήσεις τιμαλφών αντικειμένων της και με δάνεια. Για την αλήθεια των ανωτέρω διασώζονται 27 επιστολές από 21 οπλαρχηγούς με ανάλογο περιεχόμενο. Οι επιστολές αυτές σήμερα βρίσκονται στην Ιερά Μονή Πεντέλης Αττικής.
  Ιδιαίτερη όμως ήταν η προσφορά της Μονής στην καλλιέργεια των ελληνικών γραμμάτων και στη διατήρηση της άσβεστης φλόγας για την λευτεριά του σκλαβωμένου γένους.
  Στο παρεκκλήσι του Προδρόμου λειτουργούσε "Κρυφό Σχολειό" στο οποίο τα επαρχιωτόπουλα μάθαιναν τα πρώτα γράμματα και μετά, πολλά απ' αυτά συνέχιζαν στη σχολή του Σοποτού που ιδρύθηκε το 1796. Μάλιστα η Ιερά Μονή Αγ. Θεοδώρων, σύμφωνα με τα έγγραφα που διασώθηκαν έστελνε βιβλία, πλήρωνε δασκάλους της Σχολής Σοποτού και έστελνε υπότροφους στην υψηλού επιπέδου Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή.

Μετόχια της Μονής
  Δείγμα της μεγάλης ακτινοβολίας της Μονής των Αγ. Θεοδώρων είναι τα Μετόχια και τα πολλά οικοδομήματα που απέκτησε κατά καιρούς. Σήμερα διατηρεί τα παρακάτω Μετόχια στη Σελίσσα, στην Ψωφίδα, στην Kέρτεζη, στην Pετεντού, στο Mαραθιά Hλείας και στο Kάρνεσι Kαλαβρύτων.

Άγια Λείψανα
  Οι πιο πολύτιμοι θησαυροί της Μονής είναι οι επτά λειψανοθήκες με τα Ιερά λείψανα των Αγ. Θεοδώρων και 21 άλλων Αγίων της Εκκλησίας μας, όπως Αγ. Παντελεήμονα, Αγ. Ιωάννη Χρυσοστόμου, Αγ. Ευθυμίου, Αγ. Αναργύρων, Αγ. Μηνά κ.α.

Kειμήλια της Mονής
  Πολλά κειμήλια στη Μονή δεν υπάρχουν. Τα περισσότερα φυλάσσονται στη Μονή Πεντέλης Αττικής και στο Μουσείο της Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Στη Μονή υπάρχουν : 1) ένα Ευαγγέλιο ΙΗ΄αιώνα με ασημοστόλιστο κάλυμμα, 2) μερικά λειτουργικά βιβλία μεγάλης παλαιότητας, 3) δύο εικόνες των Αγ. Θεοδώρων και της Παναγίας. Η πρώτη φέρει χρονολογία 1769 και απεικονίζονται με στρατιωτικές στολές. Η δεύτερη είναι αχρονολόγητη και γύρω της εικονίζονται οι 24 οίκοι δηλαδή σκηνές από την ζωή της Θεοτόκου.

Μονή Ευαγγελιστρίας Δάφνης

ΜΟΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ (Μοναστήρι) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Τηλέφωνο: +30 26920 71215
  Το γραφικό μοναστήρι της Ευαγγελίστριας βρίσκεται 3 χιλ. πάνω από το χωριό Δάφνη Καλαβρύτων (Στρέζοβα) και σε υψόμετρο 1000 μ. Κτίστηκε τον 13ο αιώνα περίπου. Λόγω των προνομίων που απολάμβαναν τα μοναστήρια επί Τουρκοκρατίας, περιήλθαν σε αυτό τα περισσότερα κτήματα της περιοχής.
  Η μονή είχε παράλληλη ιστορική πορεία με τη Δάφνη. Το 1826 επειδή πολλοί Στρεζοβινοί, με αρχηγό τον καπετάν Γιώργαρο από την Ζαγορίτσα, οικισμό της Στρέζοβας, δεν προσκύνησαν τον Ιμπραήμ και αντιστάθηκαν με μάχη στην είσοδο του χωριού, το μοναστήρι όπως και το χωριό λεηλατήθηκαν και κάηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος.

Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Νοτενών

ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΝΟΤΕΝΩΝ (Μοναστήρι) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 26940 91381
  Η Ιερά Μονή Νοτενών είναι κτισμένη σε μία από τις παραφυάδες του Ερύμανθου (Ωλενού) που κατευθύνεται προς Νότο και καταλήγει στον ποταμό Πηνειό της Ηλείας, υπάγεται όμως στην Μητρόπολη Πατρών. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Σκιαδά του Δήμου Τριταίας και η πρόσβαση σ' αυτό γίνεται μόνο οδεύοντας σε ανηφορικό και πετρώδες μονοπάτι περίπου μισή ώρα.
  Είναι ανδρώα μονή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το όνομά της προέρχεται από την αλβανική μορφή της λέξεως Παναγιώτης (Νότης).
  Η αρχική μονή των Νοτενών κτίσθηκε μάλλον τον 16ο αι. (1530) πάνω από την σημερινή μονή, κοντά στην κορυφή του βουνού. Σήμερα απόκεινται σε σωρούς λίθων τα κελιά της πρώτης αυτής μονής, ωστόσο διακρίνεται ο περίβολος αυτών. Υπάρχει επίσης παλαιός ναός αφιερωμένος στην Παναγία, που είναι στηριγμένος πάνω σε αρχαίο ναό, μάλλον του Απόλλωνα, του οποίου διασώζονται κίονες, κιονόκρανα και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη.
  Ο ναός της Παναγίας τώρα έχει ύψος 3 μέτρων, δεν έχει παράθυρα και έχει εξαίρετες τοιχογραφίες του 17ου αι. και κάτω απ' αυτές άλλες παλαιότερες, αγίων, από τις οποίες σώζονται 3-4.
  Ο κυρίως ναός στη βάση και σ' όλο το μήκος του έχει κτισθεί με εξαιρετικά μεγάλους, τέλεια ορθογωνισμένους και επεξεργασμένους λίθους, σαφέστατα από σηκόν αρχαίου ελληνικού ναού. Την σκεπή στηρίζουν βυζαντινά τόξα και ο ναός χωρίζεται σε τρία ισομεγέθη μέρη (ιερό - κυρίως ναό - νάρθηκα). Η πλάκα επίσης της Αγίας Τραπέζης πατάει πάνω σε εξαιρετικά καλοδιατηρημένο ημίεργο δωρικό κιονόκρανο.
  Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν εκεί και των σφοδρών ανέμων, οι μοναχοί εγκατέλειψαν τη μονή αυτή και κατέβηκαν 500 περίπου μέτρα πιο κάτω, όπου έχτισαν τη Νέα Μονή.
  Ο ναός της μονής λόγω κατολισθήσεων γκρεμίσθηκε και διασώθηκε μόνο το κωδωνοστάσιο, κτίσμα του 1833 όπως αναγράφεται σ' αυτό. Στη θέση του οικοδομήθηκε νέος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γεράσιμο.
  Το 1902 κτίσθηκε ναός έξω από τον περίβολο της μονής όπου φυλάσσεται η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Νοτενιώτισσας με αργυρά επένδυση. Έχει ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο και παλαιές εικόνες. Είναι ρυθμού Βασιλικής με μικρό κωδωνοστάσιο επί της οροφής αυτού.
  Τον Απρίλιο του 1821 φέρεται ότι οι Τούρκοι σύλησαν την μονή και για να εκδικηθεί την προσβολή συνεπλάκη μαζί τους και φονεύθηκε ο Δελή Γιώργης του Γιαννιά. Υπάρχει μάλιστα και δημοτικό τραγούδι που αναφέρεται σ' αυτό το γεγονός.
  Μετά την απελευθέρωση του Έθνους, η Μονή δεν διαλύθηκε, αλλά κρίθηκε διατηρητέα γιατί είχε έσοδα και ιστορία. Για το σκοπό αυτό, το έτος 1837 έγιναν πολλές επισκευές από τις καταστροφές που είχε υποστεί και τον Οκτώβριο του 1838 παραχωρήθηκε σ' αυτήν, κατόπιν ενεργειών του επισκόπου Αχαΐας, το διαλελυμμένο μονύδριο του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού το επιλεγόμενο του Νίκαβα.
  Κατά το παρελθόν ήταν πλούσια με πολλούς μοναχούς, ενώ σήμερα έχει μόνο έναν μοναχό.
  Στη μονή έζησε και ετάφη, κατά τον 17ο αι., ο παπα-Ιωακείμ, του οποίου η καταγωγή ήταν από το χωριό Σκιαδά. Σύμφωνα με επιγραφή ευρισκομένη σε χειρόγραφο της μονής Νοτενών ο παπα-Ιωακείμ αφού έκτισε την μονή της Παναγίας στη Δίβρη, ήρθε στη μονή Νοτενών και έγινε καθηγούμενος. Μετά όμως την παρέλευση ετών παραιτήθηκε από το αξίωμα αυτό και αποσύρθηκε σ' ένα σπήλαιο ψηλότερα της νέας μονής όπου και ασκήτευσε. Εντός του σπηλαίου αυτού σήμερα υπάρχει ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ιωακείμ.
  Δέκα χρόνια μετά την κοίμησή του έγινε ανακομιδή του λειψάνου του, κατόπιν εντολής του Οικουμενικού Πατριάρχου, από τον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών και πλήθους μοναχών και κληρικών, το οποίο ευρέθη σώον και ακέραιον αποπνέον άρρητον ευωδία.
  Σήμερα στη μονή βρίσκονται λίγα λείψανά του (αφού πολλά έχουν κλαπεί) παρέχοντα πλήθος ιαμάτων στους τιμώντας τη μνήμη του.
  Η μονή πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου (απόδοση εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου) και στις 3 Ιουλίου (μνήμη του προστάτου της Αγίου Ιωακείμ).
  Στη μονή ανήκει αριθμός ναΐσκων κτισμένων στη γύρω περιοχή.

Μονή Μεγάλου Σπηλαίου

ΜΟΝΗ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ (Μοναστήρι) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Τηλέφωνο: +30 26920 22401, 23130
Φαξ: +30 26920 23035
Τοποθεσία - Πρόσβαση
  To καταπληκτικότερο ιερό προσκύνημα της Ορθοδοξίας στην Πελοπόννησο, είναι η Ιερά Μονή του Μ. Σπηλαίου, η οποία προκαλεί δέος καθώς βρίσκεται στη σκιά απόκρημνου βράχου σε υψόμετρο 940 μ. Πήρε το όνομά της από το κάθετο βραχώδες συγκρότημα του Χελμού, επάνω στο οποίο είναι κτισμένη η Μονή. Σήμερα οκταόροφη, υψώνεται "κολλημένη" στο βράχο καθηλώνοντας και τον πιο αδιάφορο επισκέπτη. Το καθολικό της Μονής σκαμμένο στο βράχο, είναι ναός σταυροειδής, εγγεγραμμένος με δύο νάρθηκες. Ο κύριος ναός έχει τοιχογραφίες του 1653, αξιόλογα μαρμαροθετήματα στο δάπεδο, ξυλόγλυπτο τέμπλο κ.λ.π. Στη Μονή του Μ. Σπηλαίου η ψυχή του πιστού αισθάνεται τη μηδαμινότητά της, καθώς εισέρχεται στην κατανυκτική ατμόσφαιρα του ναού μέσα στο κοίλωμα του σπηλαίου. Η πρόσβαση στη Μονή σήμερα είναι εύκολη και άνετη : από την Εθνική οδό Αθηνών - Πατρών, στην παραλία Πλατάνου, υπάρχει ασφαλτοστρωμένη οδός, όπου μέσα από πυκνότατα δέντρα πλατάνων, πεύκων και ελάτων οδηγεί στη Μονή. Επίσης από το Διακοφτό με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο, φτάνει ο επισκέπτης - προσκυνητής στα Καλάβρυτα και από εκεί σε 15' με αυτοκίνητο στη Μονή.

Ιστορία Μονής
  Κατά το Κτιτορικό της Μονής, η ιστορία και η ζωή της Μονής του Μ. Σπηλαίου αρχίζει με το θαυμαστό τρόπο της ανεύρεσης της Ιεράς Εικόνος. Δύο αδελφοί από την Θεσσαλονίκη, Συμεών και Θεόδωρος, διακρινόμενοι για την μόρφωση και την ευσέβειά τους, αφού ασκήθηκαν στα όρη Όλυμπος, Όσσα και Πήλιο, ήλθαν στο Άγιο Όρος για να γνωρίσουν φωτισμένους ησυχαστές και άνδρες της ερήμου. Από εκεί πήγαν στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσουν όλα τα μέρη που περιπάτησαν οι Θεανδρικοί πόδες του Σωτήρος Χριστού. Στα Ιεροσόλυμα έγιναν ιερείς από τον σπουδαίο επίσκοπο της Αγίας Πόλης Μάξιμον. Εκεί ο καθένας ξεχωριστά είδε την ίδια οπτασία και έλαβαν την εντολή να μεταβούν στην Αχαΐα , να εύρουν την ιστορηθείσα από τον Θεηγόρο Ευαγγελιστή Λουκά ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας. Ύστερα από πολλές περιπλανήσεις και αποκαλυπτικά όνειρα, συνάντησαν,στην περιοχή της Ζαχλωρούς τη βοσκοπούλα Ευφροσύνη το 362 μ.Χ. Όταν την πλησίασαν, η Ευφροσύνη τους προσκυνά με σεβασμό και αναφέρει τα ονόματά τους. Στη συνέχεια τους οδηγεί στο σπήλαιο που βρισκόταν η αναζητούμενη Ιερά Εικόνα, τήν οποία είχε ανακαλύψει -προ ολίγου χρόνου - η ίδια - θεία Βουλή-, με την οδηγία ενός τράγου, που πήγαινε στο σπήλαιο για νερό και εξήρχετο με βρεγμένο το γένειόν του. Με πολλή χαρά, ευγνωμοσύνη και ευλάβεια, οι μοναχοί Συμεών και Θεόδωρος πήραν την εικόνα έξω του Σπηλαίου και το εκαθάρισαν από την πυκνή βλάστηση. Όταν έκαυσαν τα κλαδιά, από την θερμότητα ετινάχθηκε βίαια δράκων προς την έξοδο του Σπηλαίου, όπου δια κεραυνού εφονεύθηκε. Αναμνηστικά αυτού του θαύματος σώζονταν, μέχρι τελευταία, τα οστά του δράκοντα. Μέσα στο σπήλαιον κατασκεύασαν μικρόν Ναόν και μερικά μικρά κελλιά με την συνδρομή του πλήθους των πιστών, που συνέρρεαν δια να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου και να ακούσουν τον Θείο Λόγο από τους Θεοκήρυκες Πατέρες Συμεών και Θεοδώρον. Πολλοί από τους ακροατές παρέμεναν για άσκηση. Έτσι σιγά-σιγά η Μονή έγινε μία από τις πλέον πολυμονάχους Μονάς και γνώρισε ακμή και αίγλη. Υπήρξε δια μέσου των αιώνων φάρος της Ορθοδοξίας, έπαλξη του Ελληνισμού, εστία αντίστασης κατά των Τούρκων κατακτητών και άπαρτο φρούριο. Τέσσαρες φορές καταστράφηκε από πυρκαγιές, το 840, το 1400, το 1640 και το 1934 πάντοτε όμως διεσώζετο η Αγία Εικόνα με τρόπο θαυμαστό. Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας, επειδή ήταν κέντρο αντίστασης κατά των κατακτητών, δέχτηκε πολλές επιθέσεις, αλλά ποτέ δεν κατακτήθηκε. Είναι γνωστή η υπερήφανη, ηρωική απάντηση του ηγούμενου Δαμασκηνού τον Ιούνιο του 1827 στον Ιμπραήμ. "... δια να προσκυνήσωμεν είναι αδύνατον ... αν έλθης εδώ να μας πολεμήσης και μας νικήσης , δεν είναι μεγάλο κακόν, διότι θα νικήσης παπάδες, αν όμως νικηθής ... θα είναι εντροπή σου ..." και πραγματικά νικήθηκε μετά από επικό αγώνα και τη βοήθεια της Παναγίας. Μόνο κατά την κατοχή - Δεκέμβριος 1943 η Μονή λεηλατήθηκε, οι μοναχοί πλήρωσαν τη θηριωδία των Ναζί, φονευθέντες ριπτόμενοι σε απόκρημνο βράχο. Τα εναπομείναντα κελιά από την πυρκαγιά του 1934, πυρπολήθηκαν.

Η Μονή Μεγάλου Σπηλαίου σήμερα
  Παρ' όλες αυτές τις δοκιμασίες, η Μονή του Μ. Σπηλαίου, όπως το έθνος μας μετά από κάθε καταστροφή - πυρκαγιά - ανεγειρόταν καλύτερη. Σήμερα υψώνεται μεγαλοπρεπής - οκταόροφη - ανακαινισμένη και συνεχίζει την ιστορική πνευματική της πορεία. Στις 12 Δεκεμβρίου 1979 ανέλαβε την Ηγουμενία της Μονής ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Θεοδωρόπουλος. Από την ημέρα αυτή η Μονή διακρίνεται για την ηθική τάξη, την ευπρέπεια, την συνειδητή διακονία του Θεού και των ανθρώπων. Η Μονή από "ιδιόρρυθμος" έγινε "Κοινόβιος", ώστε απερίσπαστοι οι μοναχοί να υπηρετούν την Παναγίαν, στην υπηρεσίαν της οποίας έταξαν τους εαυτούς των. Το Μέγα Σπήλαιο αποτελεί όαση πνευματική για τους επισκέπτες και προσκυνητές και έχει μικρό αριθμό μοναχών. Η Παναγία σύντομα θα ευδοκήσει να ταχθούν στην υπηρεσίαν της νέοι αδελφοί και η Μονή να ξαναζήσει την παλαιά της αίγλη.

Πνευματικοί Θησαυροί Μονής
  Η εικόνα της Παναγίας Μεγαλοσπηλιώσσης: Η εικόνα - θησαυρός της Ιεράς Μονής Μ. Σπηλαίου, όπως προείπαμε στο ιστορικό της Μονής, είναι έργο του Αποστόλου Λουκά. Πιστεύεται ότι την εικόνα αυτή, μαζί με το Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων εχάρισε ο Άγιος Λουκάς στο πνευματικό του τέκνο, τον ηγεμόνα της Αχαΐας Θεόφιλο. Εκείνος δε την εκληροδότησε στους απογόνους του. Κατά την εποχή των διωγμών, αυτοί την έκρυψαν στο Σπήλαιο. Όταν αυτοί απέθαναν ή φονεύθηκαν δια τον Χριστόν, παρέμεινε στο Σπήλαιο μέχρι που ανακαλύφθηκε κατά τον θαυμαστό τρόπον από την Αγία Ευφροσύνη. Είναι ανάγλυφη, πάχους τριών πόντων και πλασμένη από κερί, μαστίχα και άλλες ύλες. Φέρει εσθήτα χρωματισμένη και χρυσά διαγράμματα. Από τις πολλές πυρκαγιές έχει αμαυρωθεί. Το σώμα της είναι εστραμμένο δεξιά, με κεκλιμένη την κεφαλή προς τον Υιόν της, κρατώντας τον στο δεξί χέρι (Δεξιοκρατούσα), ο οποίος με το αριστερό του χέρι κρατεί ελαφρά την αριστερή παλάμη της Μητρός Του, ενώ με το δεξιό κρατεί το Ευαγγέλιο. Δεξιά και αριστερά της κηρόπλαστης εικόνας παρίστανται, μετά φόβου άγγελοι. Στις τέσσερις γωνιές της εικόνας δεξιά εξαπτέρυγα Σεραφείμ και αριστερά πολυόμματα Χερουβείμ.
  Μουσείο - Ιερά Κειμήλια: Στο Μουσείο της Μονής υπάρχουν πολλά ιερά και εθνικά κειμήλια : εθνικές στολές, σιγγίλια, χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες, πολύτιμοι χρυσοί σταυροί με τίμιο ξύλο, χαλκογραφίες, προσωπογραφίες κ.α. Σε ειδικό παρεκκλήσιο πολλές εικόνες, λειψανοθήκες με οστά πολλών Αγίων και τις κάρες των ιδρυτών της Μονής.
  Αξιοθέατα: Το "Τρύπιο Λιθάρι", η οπή απ' όπου διέρχεται το φως του ήλιου, μόνο στις δύο Ισημερίες. Το τεράστιο βαρέλι κρασιού "Αγγελής", χωρητικότητας 10.000 κιλών κ.λ.π.
  Παραγωγή: Η Ι. Μονή του Μ. Σπηλαίου, έχει αξιόλογη κτηματική έκταση στα Καλάβρυτα και στην περιοχή Eλαιών Αιγίου κ.λ.π. Παράγει δημητριακά, έλαιον, εσπεριδοειδή, οίνον κ.λ.π. Από τα εισοδήματα αυτά και τις προσφορές των προσκυνητών συντηρείται η Ι. Μονή, αλλά βοηθεί οικονομικά και τα ευαγή ιδρύματα της Ι. Μητροπόλεως.

Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας

ΜΟΝΗ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ (Μοναστήρι) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 56515
Τοποθεσία - Πρόσβαση
  Στη δεξιά όχθη του Σελινούντα, κάτω από το έλατοσκέπαστο βουνό Kλω(ο)κός, μέσα σε οργιώδη βλάστηση και άφθονα νερά, βρίσκεται η αξιόλογη Μονή των Ταξιαρχών σε υψόμετρο 450 μ. Το μοναστήρι απέχει από το Αίγιο 15 χλμ. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος. Αρχίζει από την Kουλούρα Αιγίου, διασχίζει το χωριό Μαυρίκι (Βόβοδα) και ακολουθώντας τη δεξιά όχθη του ποταμού - αφού τον περνά - φτάνει στο μοναστήρι. Η διαδρομή είναι εξαιρετικά όμορφη.

Ιστορία Μονής
  Η ιστορία της Μονής αρχίζει με τον Όσιο Λεόντιο, που υπήρξε και ο κτήτορας της Μονής. Ο Όσιος Λεόντιος γεννήθηκε περί το 1377 στη Μονεμβασιά. Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια. Η μητέρα του ήταν κόρη του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Δ' Παλαιολόγου. Γύρω στα1415 - 1420, «Απεκαλύφθη αύτώ», φεύγει από το ´Αγιο Ορος και έρχεται στο όρος Κλωκός άνω του Αιγίου και στη θέση, που σήμερα είναι το «Παλαιομονάστηρο» με τον απότομοβράχο και την αφιλόξενη γη, όπου κάνει το ασκηταριό του. Στη συνέχεια, με την συμπαράσταση των θείων του Θωμά και Δημητρίου Παλαιολόγων - θαυμάζοντες την αγιότητα του ανεψιών των - ιδρύεται μεγαλοπρεπές μοναστήρι περί το 1450. Η αρχική αυτή Μονή του Αρχάγγελου Μιχαήλ, καταστράφηκε δύο φορές από τους Τούρκους το 1500 και 1620. Μετά τη δεύτερη αυτή καταστροφή κτίζεται η Μονή στη σημερινή επίπεδη τοποθεσία κοντά στον Σελινούντα, επ'ονόματι των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και γίνεται πλέον γνωστή σαν Μονή των Ταξιαρχών. Καταστρέφεται και πάλι το έτος 1772 από τους Τουρκαλβανούς κατά τα Ορλωφικά. Σε διάστημα τριών ετών - δηλαδή το 1775 κτίζεται η σημερινή μορφή της Μονής. Από το σχέδιο του B.G. Barsky, γνωρίζουμε την προγενέστερη μορφή της Μονής. Το καθολικό της είναι Σταυρόσχημο, τετρακίονο, καμαρωτό, με οκταγωνικό τρούλο και μαρμαροσκάλιστα παράθυρα. Στολίζεται με αγιογραφίες των Δ.Κ.Φάνελλη, Α. Μανέλη και Ι. Οικονόμου. Στον αιώνα μετά την απελευθέρωση, η Μονή γνώρισε πολύ καλές ημέρες. ´Εφτασε να έχει 150 περίπου μοναχούς και μοναχοπαίδια. Είχε γίνει μια πολυάνθρωπη μοναχική κοινότητα, με αρκετή κοινωνική προσφορά. Σήμερα έχει μικρό αριθμό μοναχών, που πιστοί στη μοναχική παράδοση συνεχίζουν την ιστορία και την προσφορά της Μονής.

Εθνική προσφορά της Μονής
  Κατά την Τουρκοκρατία, η μονή ήταν πνευματικό κέντρο και εθνικός προμαχώνας. Μόλις κηρύχθηκε η επανάσταση, οι μάχιμοι μοναχοί της μονής κατέβηκαν στο Αίγιο και κατατάχθηκαν στο επαναστατικό σώμα του Γερμανού που πήρε μέρος στην πρώτη πολιορκία του Πατρινού κάστρου. Το Μάιο του 1821 η μονή των Ταξιαρχών γίνεται αποθήκη τροφίμων, διαφόρων πολεμοφοδίων και εξακολουθεί να είναι μέχρι το 1827. Έτσι από την αρχή ως το τέλος του μεγάλου αγώνα η μονή των Ταξιαρχών υπήρξε μια αξιόλογη επαναστατική εστία. Ιδιαίτερη είναι η υλική προσφορά της μονής στην επανάσταση του 1821. Στο χειρόγραφο κώδικα του μοναστηριού αναγράφονται με λεπτομέρεια τα χρηματικά ποσά, τα ασημικά κλπ, που δόθηκαν για τον αγώνα και μάλιστα πολλές φορές ύστερα από δανεισμό γιατί το μοναστήρι ήταν χρεωμένο με μεγάλο τόκο.

Πνευματική προσφορά
  Μετά την απελευθέρωση, η μοναχική κοινότητα των Ταξιαρχών παρουσιάζει πλούσια δράση στον πνευματικό, στον εκκλησιαστικό και κοινωνικό τομέα της ελληνικής ζωής. Το 1833, είχε 74 μοναχούς. Οι εγγράμματοι μοναχοί κατέβηκαν στο Αίγιο και εργάστηκαν στα γύρω χωριά σαν εφήμεροι, δάσκαλοι, συμβολαιογράφοι και δικολάβοι (δικηγόροι). Το 1837, ο Ηγούμενος της μονής Μελέτιος Ροβήτος, ίδρυσε ελληνικό σχολείο στη μονή όπου δίδαξαν πολλοί μοναχοί και λαϊκοί με εξαιρετική μόρφωση. Από το ελληνικό αυτό σχολείο απεφοίτησαν πάρα πολλοί μοναχοί με αξιοσημείωτη μόρφωση που στελέχωσαν στη συνέχεια την ελληνική εκκλησία. Το 1880, ιδρύεται με άδεια του Υπουργείου Παιδείας, Γυμνάσιο που λειτούργησε μέχρι το 1926. Μετά την κατοχή που και πάλι η ελληνική ύπαιθρος ευρίσκετο σε πολύ δύσκολη κατάσταση, η μονή Ταξιαρχών διαδραματίζει τον πνευματικό της ρόλο, με την ίδρυση Γυμνασίου - Οικοτροφείου που λειτούργησε δωρεάν μέχρι το 1970 περίπου και προσέφερε πάρα πολλά στα φτωχόπαιδα της υπαίθρου.

Πνευματικοί θησαυροί Μονής
  ´Αγια λείψανα "Τα ´Αχραντα Πάθη", αποτελούν θησαυρό και καύχημα της μονής. Δώρο των Θωμά και Δημήτριου Παλαιολόγων στον κτήτορα της μονής, ανεψιόν τους, Όσιο Λεόντιο. Μέσα σε υστεροβυζαντινό κυτίο φυλάσσονται μεγάλα τεμάχια τίμιου ξύλου, ακάνθινου στεφάνου, χλαμύδας, λίθων από τον Πανάγιο τάφο. Οι χριστιανοί της περιοχής τρέφουν μεγάλη ευλάβεια στο μεγάλο αυτό θησαυρό της πίστης, ώστε ανέκαθεν όταν έχουν προβλήματα επιδημιών, ξηρασίας κλπ, ζητούν τη μεταφορά των "Αγίων Παθών" στο χωριό τους και έχουν άμεσο αποτέλεσμα. Η κάρα του Οσίου Λεοντίου, Κιβώτια επιχρυσωμένα, ξύλινα έχοντας μέσα μικρότερες λειψανοθήκες, με λείψανα: Αγ. Ιωάννη του Ελεήμονος, του Αγ. Χαραλάμπους, μέρος της κάρας του Αγ. Ξενοφώντος, του Αγ. Γεωργίου, Παντελεήμονος, Βασιλείου, Μαρίνης, Αρτεμίου. Λείψανα Αγ. Ιωάννου Προδρόμου, μέρος της κάρας Αγ. Κυριακής, Αγ. Στεφάνου, μέρος της χείρας Αρέθα κ.λ.π. Όλα αυτά τα ιερά λείψανα είναι προσφορά πλούσιων μεγάλων μονών σε λείψανα, όπου η κάθε μία εμπιστευόταν μικρό μέρος του θησαυρού της στη μονή των Ταξιαρχών, ιδιαίτερα μετά από κάθε καταστροφή της μονής.

Πνευματικοί Πολιτιστικοί θησαυροί Μονής
  Xρυσοκέντητα άμφια και καλύμματα: Μεγάλης αξίας είναι τα ιερά άμφια κληρικών όλων των βαθμών που φυλάσσονται στην έκθεση της μονής. Η ιδέα της περισυλλογής ήταν του αειμνήστου Μητροπολίτη Καλαβρύτων της Αιγιαλείας, Αγαθονίκου και είναι:
* Μια θαυμάσια αρχιερατική στολή του μαρτυρικού Πατριάρχη Γρηγορίου Ε'.
* Tο Ωμοφόριο και επιμανίκια Nεοφύτου, ωμοφόριο Μεθοδίου Μητροπολίτη Αγκύρας, επιμανίκια Παλαιών Πατρών Θεοφάνη, κλπ.
* Επιτάφιος του κεντητή Αρσενίου (1589-90). Παρουσιάζει το Χριστό νεκρό επάνω σε σινδόνι την Θεοτόκο να κρατεί στην αγκαλιά της την κεφαλή του Χριστού και δίπλα τους οι δύο Μαρίες να θρηνούν, καθώς επίσης και τον Ιωάννη, τον Ιωσήφ και Νικόδημο. Η εικονογραφική αυτή σύνθεση παρουσιάζει μεγάλη φυσικότητα και έμμετρη λειτουργική επιγραφή.
* Ο επιτάφιος της κεντήτριας Δέσποινας (1685).
* Το πιο αξιοθαύμαστο από τα χρυσοκέντητα άμφια της μονής είναι το επιτραχήλιο της κεντήτριας Kοκώνας (1807), όπου απεικονίζει 33 πρόσωπα και τον Χριστό ευλογώντας όπως Αγ. Τριάδα, πεντηκοστής, σταύρωσης κ.λ.π.

  Συλλογή σταυρών και ευαγγελίων: Η συλλογή σταυρών της μονής Ταξιαρχών είναι η αρχαιότερη και ιδιαίτερα αξιόλογη. Χαρακτηριστικά αυτών, το μεταλλικό πλαίσιο, τα οξυκόρυφα τοξύλλια, οι στριφτοί κιονίσκοι, οι πολυεδρικοί κόμβοι, τα διακοσμητικά στοιχεία γύρω από τις κεραίες. Στη μονή φυλάσσονται: χρυσοσκάλιστο ενεπίγραφο ευαγγέλιο 1785, ευαγγέλιο αφιερωμένο από τον Αθηνών Προκόπιο 1889 κλπ.

  Παραγωγή: Οι μοναχοί της μονής καλλιεργούν σε μεγάλη έκταση ροδώνας (ειδικό τριαντάφυλλο) και παρασκευάζουν την φημισμένη σ'όλη την Ελλάδα «ροδοζάχαρη» και μικρή ποσότητα ροδελαίου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μυροβρύσης

ΜΥΡΟΒΡΥΣΗ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 94167
Η Μυρόβρυση αποτελεί Τσετσεβοχώρι και, κατά συνέπεια, η δημιουργία του οφείλεται στη μετακίνηση των κατοίκων του Τσετσεβού ύστερα από καθίζηση που συνέβη στην περιοχή κατά τη χρονική περίοδο 1750-1775. Συνεχείς κατολισθήσεις όμως που συνέβησαν και στον 20ό αιώνα ανάγκασαν τους κατοίκους της Μυρόβρυσης να φύγουν από αυτή στη δεκαετία του '70 και να εγκατασταθούν στο Μεϊντανά Ροδοδάφνης, περιοχή στην οποία τους παραχωρήθηκαν οικόπεδα από την Πολιτεία. Η οριστική μετακίνηση των κατοίκων προς το νεοσύστατο οικισμό Μεϊντανά συντελέστηκε στη δεκαετία του '80. Τα στοιχεία αυτά μαρτυρεί και ο Πληθυσμιακός Πίνακας, ο οποίος δείχνει μείωση πληθυσμού στον οικισμό Μυρόβρυσης στην απογραφή του 1971. Ωστόσο, και σήμερα ακόμη οι κάτοικοι που μετοίκησαν στον οικισμό Μεϊντανά μετακινούνται από αυτόν προς την περιοχή των παλιών τους κατοικιών, γιατί εκεί διατηρούν ακόμα τα κτήματά τους και συνεχίζουν τις εργασίες τους.
Αποικοι του χωριού (η οικογένεια Κουτρουμπάνου) μετοίκησαν όμως και προς την περιφέρεια του δ.δ. Μάγειρα, όπου δημιούργησαν τον οικισμό Κουτρομποναίικα. Ο Κ. Τριανταφύλλου μας πληροφορεί σχετικά με την προέλευση του ονόματος του οικισμού Μυρόβρυσης: «κατ' επιτόπιον παράδοσιν από την βρύσιν της Μάρως, αλλ' ασφαλώς προϋπήρχε του χωρίου το τοπωνύμιο από μια καλήν βρύσιν γευστικού ύδατος». Ο Ν. Λέκκας, από την άλλη, αναφέρει ότι παράγεται από τα «μύρα-βρύω (αναβλύζω)». Και αυτός όμως κάνει λόγο για «το κρύο και ελαφρύ νερό μιας βρύσης του χωριού» που δικαιολογεί το όνομα.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Μυρόβρυση» απαντά πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενος στην επαρχία Πατρών (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Επίσημη απόφαση περί διοικητικής συγχώνευσης δήμων το 1840 τον κατέταξε στον δήμο Ερρινεής (Εριναίων) της επαρχίας Παλαιών Πατρών της Διοίκησης Αχαΐας. Στο δήμο αυτόν ανήκε μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, οπότε αποτέλεσε ομώνυμη κοινότητα. Σημειωτέον ότι από το 1916 μέχρι το 1919 ο οικισμός Μάγειρας αποτελούσε μέλος της κοινότητας Μυρόβρυσης, όπως επίσης και ο οικισμός Παληομέτοχο ή Μπαρδουτοσκουτζαίικα από το 1916 έως το 1939. Ο οικισμός Μυρόβρυση ήταν πάντα η έδρα της ομώνυμης κοινότητας, η οποία καταργήθηκε το 1997, για να αποτελέσει τμήμα του δήμου Συμπολιτείας.

ΝΕΟΣ ΕΡΙΝΕΟΣ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
  Είναι ένα χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά και το γεγονός αυτό του χαρίζει μια καταπληκτική θέα. Οι κάτοικοί του προέρχονται από το Τσιβλό του Παναχαϊκού όπου σύμφωνα με την παράδοση ένα κυπαρίσσι έγερνε προς το έδαφος, γεγονός που το εξέλαβαν ως κακό οιωνό που όπως αποδείχθηκε ήταν σωστός : ένας σεισμός αποκόλλησε βράχους από το βουνό, καταπλάκωσε τα σπίτια του χωριού και σχηματίστηκε λίμνη.
  Οι κάτοικοι είναι κατά κύριο λόγο αγρότες, καλλιεργητές σταφίδας. Στον Νέο Ερινεό βρίσκεται και παλαιός σταθμός του ΟΣΕ.
  Η Κοινότητα του Νέου Ερινεού έχει το χαρακτηριστικό ότι γιορτάζει δύο αγίους ως πολιούχους : Την Αγία Βαρβάρα, στις 4 Δεκεμβρίου και τον Αγιο Χαράλαμπο στις 10 Φεβρουαρίου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Δήμου Ερινέου

Ιστοσελίδα Δήμου Ερινέου
• http://www.erineos.gr/p201.htm (1 φωτ.)

ΝΕΟΣ ΠΑΟΣ (Χωριό) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Βόρεια της λίμνης του Λάδωνα και πάνω στον οδικό άξονα Τρίπολης-Πάτρας- "111" - βρίσκεται το χωριό Νέο Πάος του νομού Αχαϊας. Σήμερα είναι έδρα του Δήμου Παϊων. Απέχει 73 χιλ. από την Τρίπολη 102 από την Πάτρα. Το χωριό είναι νέο, και προέκυψε από μεταφορά του παλιού χωριού Σκουπέϊκο που βρισκόταν σε ορεινή τοποθεσία, βορειότερα. Το Νέο Πάος είναι χτισμένο σε καταπράσινη κοιλάδα, στις παρυφές και βόρεια του όρους Αφροδίσιου. Στην περιοχή ρέει ο ποταμός Σειραίος που χύνεται στον Ερύμανθο δυτικά, στο ύψος του χωριού Τριπόταμα.
  Η τοπική οικονομία είναι αγροτική και οι κύριες ασχολίες των κατοίκων η γεωργία και η κτηνοτροφία. Τα κτηνοτροφικά και γαλακτοκομικά προϊόντα που παράγονται εδώ είναι πολύ καλής ποιότητας, ενώ στην περιοχή υπάρχουν τυροκομεία.
  Η περιοχή κατοικείται από την αρχαιότητα. Ανατολικά του χωριού, ανάμεσα στο Νέο Πάος και το χωριό Βεσιναίικα, υπήρχε η αρχαία αρκαδική κώμη Πάος, ή Παίον κατά τον Ηρόδοτο. Λείψανά της σώζονται μέχρι σήμερα.
  Πολύ κοντά στο χωριό, διασταύρωση του δρόμου Τρίπολης-Πάτρας οδηγεί στο χωριό Κοντοβάζαινα (12 χιλ.) του νομού Αρκαδίας, δια μέσου του Αφροδισίου όρους. Πάνω στη διαδρομή βρίσκονται τα λείψανα του αρχαίου Ιερού της Αφροδίτης Ερυκίνης. Βόρεια του χωριού, πάνω σε απότομη πλαγιά του Αφροδισίου, υπάρχει ο παραδοσιακός οικισμός Βεσίνι, με εξαιρετική θέα στην κοιλάδα, το Νέο Πάος και τη γύρω περιοχή.
  Προς την κατεύθυνση της Πάτρας επόμενα χωριά είναι τα Τριπόταμα (4 χιλ.) και η Λαμπεία (12 χιλ.), ενώ προς αυτήν της Τρίπολης διασταύρωση δεξιά οδηγεί στο χωριό Δάφνη (8 χιλ.), το φράγμα και την τεχνητή λίμνη του Λάδωνα, όπως και τα παραλαδώνια χωριά της Αρκαδίας (επαρχία Γορτυνίας).

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/neop...

Δημοτικό Διαμέρισμα Νεραντζιών

ΝΕΡΑΝΤΖΙΕΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 72939
Ο οικισμός Νεραντζιές πρωτοαπογράφεται στην απογραφή του 1889. Οι κάτοικοι του οικισμού αυτού ήρθαν από πολλές περιοχές, δηλαδή από την Αρκαδία, την Αράχοβα (νυν κρήνη), το Περιθώρι, τα Δουμενά, και το Καστρί Κυνουρίας. Σύμφωνα με τις περιοχές προέλευσης οι κάτοικοι έχουν ονομάσει και τις γειτονιές τους. Έτσι έχουμε συνοικίες Δουμενιώτικα, Περιθωριανά και Καστρί. Οι κάτοικοι μιλούν για την ύπαρξη νεραντζιάς που έδωσε το όνομα στην περιοχή. Ο πληθυσμός αυξάνεται, καθώς είναι πολλοί αυτοί και κυρίως Αθηναίοι που αγοράζουν οικόπεδα και κτίζουν στην περιοχή. Πράγματι, στον πίνακα κτηρίων κατά χρονολογική περίοδο κατασκευής δείχνεται οικοδομική δραστηριότητα αυξημένη.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Νερατζές» από το 1889 έως το 1907 απογραφόταν ως τμήμα του δήμου Αιγίου (Αιγιέων). Ωστόσο, σε απόφαση διοικητικής διαίρεσης αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 1912, με τη σύσταση των πρώτων κοινοτήτων, όπου αποτέλεσε μέρος της κοινότητας Σελιανιτίκων. Το 1926 αποσπασθείς από την κοινότητα Σελιανιτίκων αποτέλεσε ξεχωριστή ομώνυμη κοινότητα. Η κοινότητα αυτή καταργήθηκε το 1997, για να αποτελέσει τμήμα του δήμου Συμπολιτείας

Δημοτικό Διαμέρισμα Νικολαιίκων

ΝΙΚΟΛΕΙΚΑ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 82255
Πρόκειται για ένα αναπτυσσόμενο παραθαλάσσιο χωριό με σημαντική τουριστική κίνηση, κυρίως το καλοκαίρι. Σίγουρα μόλις τα επισκεφτείτε θα σας δελεάσει η φροντισμένη και μοναδικής ομορφιάς βοτσαλένια παραλία τους η οποία ξεδιπλώνεται σ' έναν πανέμορφο κόλπο. Στα καταγάλανα νερά της θ' απολαύσετε υπέροχα μπάνια και στιγμές χαλάρωσης. Η τουριστική υποδομή της περιοχής είναι πλήρης (μεγάλα ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες, καφενεία, μπαρ κ.α.) ώστε να τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις για άνετες και πετυχημένες διακοπές. Ο ναός των Νικολαίικων πανηγυρίζει στις 4 Δεκεμβρίου, εορτή της Αγίας Βαρβάρας.

ΝΩΝΑΚΡΙΣ (Αρχαία πόλη) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Μία από τις αρκαδικές πόλεις που αποτελούσαν την Τρίπολιν και οι κάτοικοί τους πήραν μέρος στο συνοικισμό της Μεγαλόπολης (Παυσ. 8,27,4). Η Νώνακρις που βρισκόταν παρά τα ύδατα της Στυγός ήταν πολύ μακριά από το σημείο που οι Αρκάδες θέλησαν να φτιάξουν τη Μεγαλόπολη και επειδή δεν ήθελαν να λάβουν μέρος στο συνοικισμό πόλεις τόσο μακρινές, η εδώ αναφερόμενη από τον Παυσανία Νώνακρις πρέπει να ήταν διαφορετική πόλη, πιο κοντινή (Εκδ. Αθηνών, Παυσανίου Περιήγησις, τόμ. 4, σελ. 292, σημ. 4).

ΠΑΟΣ (Αρχαία πόλη) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Η αρχαία Πάος, ή Πάιον κατά τον Ηρόδοτο, βρίσκεται κοντά στο χωριό Nέο Πάος του νομού Αχαϊας, στον δρόμο Τρίπολης-Πάτρας, "111". Κατά την αρχαιότητα ήταν αρκαδική κώμη και ανήκε στο βόρειο τμήμα της Αρκαδίας, την Αζανία (Αζανιάς). Λείψανά της σώζονται ανατολικά του χωριού, ανάμεσα κοντά στο χωριό Βεσιναίικα (τοποθεσία "χάνι του Καλαθά").
  Η αρχαία Πάος διέθετε ισχυρή ακρόπολη που βρισκόταν στο ύψωμα πάνω από τις πηγές του Καλαθά. Η περίμετρος των τειχών της ήταν 516 μ. περίπου. Στο χώρο της ακρόπολης διατηρούνται θεμέλια αρχαίου κτίσματος, πιθανά ανακτόρου, θεμέλια ναού που εικάζεται ότι ανήκει στους Διόσκουρους, θεμέλια τεσσάρων ορθογώνιων πύργων, τα ίχνη μιας πύλης, όπως και δευτερεύοντες αναλημματικοί τοίχοι χαμηλότερα. Στο δυτικό άκρο της υπάρχει δεξαμενή που ετροφοδοτείτο μέσω πήλινου αγωγού με νερό από πηγή (πηγή Διασέλου) που βρίσκεται 230 μέτρα ανατολικά. Ο κύριος οικισμός της αρχαίας Πάου βρισκόταν νοτιώτερα, κάτω από την ακρόπολη, στην επίπεδη έκταση γύρω από τις πηγές του Καλαθά. Στην περιοχή αυτή έχουν βρεθεί λείψανα οικοδομών, όστρακα και αρχαία νομίσματα που χρονολογούνται από τα προκλασική έως την ρωμαϊκή περίοδο. Σε κοντινή θέση έχει βρεθεί επίσης και αρχαίο νεκροταφείο.
  Η αρχαία Πάος φαίνεται ότι ήκμασε από την αρχαϊκή περίοδο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει [6,127] για την κώμη ότι υπήρξε πατρίδα ενός από τους μνηστήρες της Αγαρίστης, κόρης του τυράννου της Σικυώνος Κλεισθένη. Επίσης ότι ήταν πατρίδα και του Λαφάνη, γιου του Ευφορίωνος, για τον οποίο λεγόταν ότι στο σπίτι του εφιλοξένησε τους Διόσκουρους και ότι από τότε ήταν φιλόξενος σε όλους. Η αρχαία Πάος υποτάχθηκε και στη συνέχεια προσαρτήθηκε στην αρχαία πόλη-κράτος Κλείτορα. Στα ρωμαϊκά χρόνια είχε ήδη περιπέσει σε παρακμή. Την κώμη αναφέρει και ο Παυσανίας, ο οποίος την επισκέφτηκε το 170 μ.Χ., οπότε και την βρήκε ερημωμένη.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/archsites/x... (1 φωτ.)

ΠΑΡΑΛΙΑ ΠΟΡΟΒΙΤΣΑΣ (Παραλία) ΑΚΡΑΤΑ
Εκτείνεται δυτικά του ποταμού Κράθη. Είναι "δώρο του Κράθη" (Στράβων) από τις προσχώσεις του. Το έδαφος κρίνεται υψηλής παραγωγικότητας και είναι κατάφυτο με λεμονιές, ελιές κ.λπ. Οι ακρογιαλιές είναι εξαιρετικές και εμπλουτίζονται σε χαλίκι από το ποτάμι, το οποίο διατηρεί τη λειτουργικότητά του. Η απόγειος αύρα από το φαράγγι δροσίζει τον κάμπο το καλοκαίρι και συνδυασμένη με τη λίγη υγρασία δημιουργεί εξαιρετικά υγιεινό κλίμα για διαμονή. Τα τελευταία χρόνια οικοδομούνται σύγχρονες και καλαίσθητες παραθεριστικές κατοικίες. Ο οικισμός διατηρείται αλώβητος ως προς το φυσικό του περιβάλλον. Διαθέτει αρκετούς κοινόχρηστους χώρους με πλατάνια, πεύκα.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ακράτας

Ιστοσελίδα Δήμου Ακράτας
• http://www.akrata.gr/dimos/porovitsa.htm (5 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Πατρέων

ΠΑΤΡΑ (Πόλη) ΑΧΑΪΑ
  Η πόλη της Πάτρας αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον μέρος για διαμονή, γεμάτο με ιστορικά μέρη αλλά και προσαρμοσμένο στους σύγχρονους ρυθμούς. Βρίσκεται στη βορειοδυτική Πελοπόννησο και έχει πληθυσμό 250.000 κατοίκων.
  Είναι η περιφερειακή πρωτεύουσα της Δυτικής Ελλάδος και, ως μεγάλο λιμάνι, αποτελεί την πόρτα της Ελλάδος στην Ιταλία και τη Δυτική Ευρώπη. Η Πάτρα είναι μία πόλη με καλή ρυμοτομία και με αρκετά αξιοθέατα. Διαθέτει πανέμορφες και φημισμένες πλατείες όπως η Πλατεία Γεωργίου Α' με το Δημοτικό Θέατρο “Απόλλων”, αντίγραφο της Σκάλας του Μιλάνου, τα Ψηλά Αλώνια και η Πλατεία Τριών Συμμάχων με το περίφημο ρολόι. Η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στην οποία φυλάσσεται η κάρα του Αποστόλου είναι από τις μεγαλοπρεπέστερες της Ελλάδας. Σημαντικά αξιοθέατα αποτελούν το Κάστρο, Ενετικό φρούριο που υψώνεται στη θέση της αρχαίας ακρόπολης στην κορυφή του λόφου του Παναχαϊκού όρους, το Ρωμαϊκό Ωδείο που κτίσθηκε το 2ο μ.Χ. αιώνα καθώς και το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης στο οποίο φυλάσσονται σημαντικά ευρήματα της περιοχής. Η φημισμένη εταιρία παραγωγής κρασιών Achaia-Claus έχει τις εγκαταστάσεις της έξω από την πόλη. Η πόλη είναι διάσημη για το καρναβάλι της το οποίο γίνεται κάθε Φεβρουάριο. Η νεολαία της Πάτρας, μαζί με τους νέους του Πανεπιστημίου, οργανώνονται σε groups, ντύνονται με αποκριάτικα κοστούμια, χορεύουν στους δρόμους, κάνουν parties και συμμετέχουν σε εκδηλώσεις και στη μεγάλη παρέλαση της αποκριάς. Χιλιάδες άνθρωποι συμμετέχουν κάθε χρονιά σε αυτό το φαντασμαγορικό πανηγύρι.
  Η Πάτρα βρίσκεται σε απόσταση μόνον 220χλμ από την Αθήνα, με την οποία τη συνδέει μία οδός ταχείας κυκλοφορίας και μια κοινή καθώς και σιδηροδρομική γραμμή. Με την οδό Αντιρρίου -Ιτέας -Θερμοπυλών συνδέεται με τη Βόρεια Ελλάδα, ενώ η οδός Αντιρρίου- Μεσολογγίου - Αρτας - Ιωαννίνων τη συνδέει με τη Δυτική Στερεά και την Ήπειρο.
  Υπάρχει επίσης οδική σύνδεση με τη Νότια Πελοπόννησο με την οδό Πύργου - Καλαμάτας, ενώ υπάρχει και οδική σύνδεση με την Κεντρική Πελοπόννησο. Εξάλλου η Πάτρα μπορεί να αποτελέσει σημείο εξόρμησης για την επίσκεψη των σπουδαιότερων αρχαιολογικών μνημείων της χώρας μας, μνημείων με παγκόσμια ακτινοβολία (Αθήνα - Ολυμπία - Δελφοί - Επίδαυρος - Μυκήνες - Μιστράς).
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Οργανισμού Λιμένος Πατρών.

Δημοτικό Διαμέρισμα Πλατάνου

ΠΛΑΤΑΝΟΣ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26960 61348
Κάτοικοι από διάφορα μέρη, κυρίως βοσκοί, ήρθαν και κατοίκησαν στην Απάνω Ποταμιά σε χρόνο ιστορικά ανεξακρίβωτο. Το χειμώνα όμως, που η ζωή ήταν δύσκολη, άφηναν το χωριό και κατέβαιναν στα χαμηλότερα μέρη για να ξεχειμάσουν. Η πορεία με τον αργό ρυθμό των ζώων διαρκούσε μια χειμωνιάτικη μέρα. Στο σημερινό Πλάτανο, στις Κάτω Βρύσες, υπήρχε ένας μεγάλος, γέρικος πλάτανος με κουφαλιασμένο το χοντρό κορμό του. Από τον πλάτανο λοιπόν, το σημείο συνάντησης, έλαβε το σημερινό χωριό το τοπωνύμιο Πλάτανος. Με τον καιρό, καθώς ληστές και πειρατές εξαφανίστηκαν, οι πρώτοι τολμηροί Ανωποταμίτες ξεθάρρεψαν και κατοίκησαν μόνιμα, αρχικά σε πρόχειρες κατασκευές, μιμούμενοι τις σπηλιές. Ήταν όμως το καλύβι τους. Στο εξής, σημείο συνάντησης όλο το χρόνο θα είναι τα Καλύβια στον Πλάτανο. Το βέβαιο είναι ότι το έτος 1863 ο Πλάτανος ήταν αρθρωμένος διοικητικά σε Κοινότητα (σύμφωνα με επίτοιχη εγχάρακτη επιγραφή στις Κάτω Βρύσες). Πάντως ανήκε στο Δήμο Κραθίδος και υπαγόταν στη διοίκηση Κυλληνίας - Καλαβρύτων. Μετά από διάφορες προσαρτήσεις και διοικητικές αλλαγές εντάχθηκε το 1998 στο Δήμο Ακράτας ως δημοτικό του διαμέρισμα.

ΠΟΡΟΒΙΤΣΑ (Οικισμός) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
  Το δημοτικό διαμέρισμα Ποροβίτσας αναπτύχθηκε σε δύο οικισμούς, την Ανω Ποροβίτσα και την Παραλία Ποροβίτσας, στην οποία σταδιακά μετοίκησαν οι περισσότεροι κάτοικοι. Η ονομασία Ποροβίτσα προέρχεται από τη λέξη σταφιδάμπελο (porovita).
Ανω Ποροβίτσα
  Ο οικισμός βρίσκεται σε υψόμετρο 680 μέτρων, με πανοραμική θέα προς τον Κορινθιακό. Στο ύψωμα Τουρλί 713 μ. καταλήγουν ενωμένοι Χελμός και Ζήρια, των οποίων φαίνονται οι κορυφές. Έχει εξαιρετικές τοποθεσίες (το Μεγάλο Πουρνάρι, την Κεφαλή, τον Αι-Νικόλα, την Παναγιά, το Τουρλί κ.λπ.) από τις οποίες η θέα είναι καταπληκτική. Το ξηρό κλίμα είναι ιδιαίτερα υγιεινό. Η κύρια ανάπτυξη και οργάνωση του οικισμού ξεκίνησε το 1685 επί Βενετοκρατίας και οφειλόταν στο κατάλληλο του εδάφους για καλλιέργεια της σταφίδας. Λόγω της στρατηγικής θέσης επί Τουρκοκρατίας ήταν διοικητικό κέντρο της περιοχής. Τα μετεπαναστατικά χρόνια 1830-1850 ήταν πρωτεύσουσα του Δήμου Αιγείρας (Αιγείρα & Ακράτα). Οι κρίσεις της σταφίδας οδήγησαν στη μετανάστευση πολλούς κατοίκους (εσωτερική, Αμερική, Αυστραλία). Ο οικισμός διατήρησε την ακμή του μέχρι το 1960, οπότε η έδρα της κοινότητας μεταφέρθηκε στην παραλία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ακράτας

Ιστοσελίδα Δήμου Ακράτας
• http://www.akrata.gr/dimos/porovitsa.htm (5 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Ριζομύλου

ΡΙΖΟΜΥΛΟΣ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 81328
Πρόκειται για άλλο ένα όμορφο και γραφικό χωριό στην ίδια περιοχή. Τα παλιά χρόνια οι κάτοικοί του καλλιεργούσαν ρύζι ενώ παράλληλα λειτουργούσε εκεί και μύλος. Από το "ρύζι" και τον "μύλο" προήλθε η λέξη Ριζόμυλος. Σήμερα αποτελεί ένα χωριό με σύγχρονες και ανακαινισμένες κατοικίες, έντονη ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα και βεβαίως διαθέτει εξοχικά κέντρα, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια. Η εκκλησία του χωριού, η Κοίμηση της Θεοτόκου, γιορτάζει στις 15 Αυγούστου οπότε οργανώνεται σημαντικό θρησκευτικό πανηγύρι.

ΡΙΟ (Λιμάνι) ΠΑΤΡΑ
  Έδρα του Δήμου Ρίου είναι το Ρίον, χτισμένο πάνω στο ομώνυμο ακρωτήρι, σε απόσταση 8 χλμ., βορειοανατολικά της Πάτρας. Η παραλιακή ζώνη του Δήμου που περιλαμβάνει το Ακταίο, Αγ. Βασίλειο, Ψαθόπυργο, Ροδινή, Αραχωβίτικα, Δρέπανο και Καστελλόκαμπο αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα θέρετρα της περιοχής και προσφέρεται για ξεκούραση, θαλασσινά μπάνια αλλά και για διασκέδαση. Το Ρίον είναι σημαντικός συγκοινωνιακός κόμβος και εξυπηρετεί με τακτικά δρομολόγια φέρι μπωτ, τη συγκοινωνία με Στερεά Ελλάδα και Ήπειρο.
  Το Ρίον σήμερα αποτελεί ένα δραστήριο περαστικό κέντρο με σχολεία, καταστήματα, εστιατόρια, κέντρα ψυχαγωγίας, ξενοδοχεία. Εδώ βρίσκεται το Πανεπιστήμιο καθώς και το Πανεπιστημιακό Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Πάτρας. Στο Κάστρο του Ρίου φιλοξενούνται πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις, συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις, ενώ στα περισσότερα δημοτικά διαμερίσματα δραστηριοποιούνται εκπολιτιστικοί σύλλογοι.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 με φωτογραφίες, από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ρίου

• http://www.rion.gr/1/5332.scr?current_menu_languag... (3 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Ροδιάς

ΡΟΔΙΑ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 81134
Η Ροδιά είναι ένα όμορφο τυπικό χωριό της περιοχής με μεγάλη πλατεία και ένα γραφικό ναό με την καμπάνα του κρεμασμένη στα κλαδιά ενός μεγάλου πλατάνου. Στην πλατεία της υπάρχουν καφενεία, παιδική χαρά και έντονη ζωή και δραστηριότητα όλες τις εποχές. Οι δύο ναοί του χωριού εορτάζουν στις 6 Δεκεμβρίου ο Αγιος Νικόλαος και στις 6 Αυγούστου το μικρό εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης, οπότε διοργανώνεται και μεγάλο λαϊκό πανηγύρι. Στην παραλία της θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε την πεντακάθαρη θάλασσα και την ωραία πλαζ με άμμο και βότσαλα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ροδοδάφνης

ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ (Κωμόπολη) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Στην εδαφική περιφέρεια του δ.δ. Ροδοδάφνης εγκαταστάθηκαν κάτοικοι από την περιοχή της Νωνάκριδας και συγκεκριμένα από τους οικισμούς Ανω Μεσορρούγι, Κάτω Μεσορρούγι, Σόλο και Αγρίδι. Οι κάτοικοι των οικισμών αυτών τον περασμένο αιώνα χρησιμοποιούσαν τις παραλιακές περιοχές της Αιγιαλείας ως χειμαδιά. Η συγκέντρωση πληθυσμού στο δ.δ. Ροδοδάφνη από κατοίκους άλλων οικισμών που μετακινήθηκαν συνεχίστηκε και στον 20’ο αιώνα. Εξαιτίας κατολισθήσεων που συνέβησαν στη δεκαετία του '60 σε πολλά χωριά, η Πολιτεία έδωσε παραχωρητήρια οικοπέδων στους κατοίκους στην περιοχή Μεϊντανά Ροδοδάφνης. Συγκεκριμένα, στο Μείντανά μετοίκησαν πολλοί κάτοικοι από τα ακόλουθα χωριά: Γκραίκα, Λάκκα, Τούμπα, Δουκαναίικα, Βερίνο, Μυρόβρυση, Αλσος και Κορφές. Στη δεκαετία του '80 ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση των κατοίκων. Οι κάτοικοι έχουν δώσει στις οδούς της καινούργιας τους κατοικίας τα ονόματα των οικισμών προέλευσής τους. Το όνομα του οικισμού Μεϊντανάς δηλώνει το όνομα μεγαλοκτηματία της περιοχής, σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων. Οι κάτοικοι, ωστόσο, όταν είχαν πρωτοέρθει στην περιοχή, είχαν προτείνει να ονομαστεί ο νέος οικισμός Τσετσεβός, καθώς τα χωριά από τα οποία προέρχονταν αποτελούσαν πριν από περίπου 200 χρόνια το γνωστό οικισμό Τσέτσεβο. Το αίτημα τους όμως δεν έγινε δεκτό. Μετακινήσεις των κατοίκων από το Μεϊντανά στα χωριά προέλευσής τους γίνεται ακόμη και σήμερα, γιατί εκεί διατηρούν τα κτήματα και τις εργασίες τους. Και στην Αβυθο (Ακολη) Ροδοδάφνης μετοίκησαν κάτοικοι από κοντινά χωριά τα οποία υπέφεραν από κατολισθήσεις. Συγκεκριμένα από τα χωριά Κρήνη, Μάγειρα, Μυρόβρυση, Μερτίδι και Αλσος. Από το Αλσος μετοίκησαν και στην Αβυθο (Ακολη), αλλά και στο Μεϊντανά, όπως προαναφέρθηκε. Οι μετοικήσεις που συνέβησαν στο δ.δ. Ροδοδάφνης μαρτυρούνται και από τον Πληθυσμιακό Πίνακα. Ετσι, έχουμε αύξηση πληθυσμού στην απογραφή του 1951, καθώς κατά τη δεκαετία που προηγήθηκε υπάρχει μετακίνηση πληθυσμού προς την Αβυθο (Ακολη). Τότε είναι που απογράφεται και ο εν λόγω οικισμός. Από τότε δεν ξαναεμφανίζεται στις απογραφές, καθώς απογράφεται ως συνοικία της Ροδοδάφνης. Αύξηση πληθυσμού σημειώνεται σταθερά και στις τελευταίες δεκαετίες, όπου συρρέει ο κόσμος στο Μεϊντανά, ο οποίος και αυτός απογράφεται ως συνοικία της Ροδοδάφνης. Στον Πίνακα Απογραφής Κτηρίων κατά χρονολογική περίοδο κατασκευής φαίνεται έντονη η δραστηριότητα ανοικοδόμησης της περιοχής, γεγονός που συνδυάζεται με την προσέλευση των κατοίκων και την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής τα τελευταία χρόνια. Άλλες συνοικίες του δ.δ. Ροδοδάφνης είναι ο Aγιος Γεώργιος ο οποίος έχει απογραφεί αυτοτελώς στο παρελθόν και ο Νέος Κόσμος.

Διοικητική Εξέλιξη:
Ο οικισμός "Μουρλά (νυν Ροδοδάφνη)" απαντά πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενος ως μέρος της επαρχίας Αιγιαλείας (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Το 1835 με το Οθωμανικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών εντάχθηκε στο Δήμο Αιγίου (Αιγιέων) της επαρχίας Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και Ήλιδος. Σε αυτόν το δήμο ανήκε μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, όταν αναγνωρίστηκε σε ομώνυμη κοινότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι οικισμοί Δημητρόπουλο και Μεσσορρουγιώτικα αποτέλεσαν τμήμα της κοινότητας Μουρλά (μετέπειτα Ροδοδάφνης): ο πρώτος από το 1912 μέχρι το 1924, οπότε αναγνωρίστηκε σε ξεχωριστή ομώνυμη κοινότητα και ο δεύτερος από το 1912 μέχρι το 1916, οπότε αποτέλεσε τμήμα της κοινότητας Αγριδαιίκων (μετέπειτα Αγίου Κωνσταντίνου). Το 1928 ο οικισμός "Μουρλά" και η κοινότητα "Μουρλά" μετονομάστηκαν σε "Ροδοδάφνη" και κοινότητα "Ροδοδάφνης", αντίστοιχα.
Ο οικισμός "Αγιος Γεώργιος" απογράφεται το 1940 και το 1951 στην κοινότητα, αλλά δεν εντάσσεται σε αυτήν με απόφαση διοικητικής διαίρεσης. Ο οικισμός "Ακολη" απογράφεται για πρώτη φορά το 1951 στην κοινότητα Ροδοδάφνης. Το 1953 σε Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως πιστοποιείται η ύπαρξη του οικισμού και υποδεικνύεται η μετονομασία του σε "Αβυθος". Δύο χρόνια μετά, το 1955, συντάσσεται επίσημη διοικητική απόφαση με το ίδιο περίπου περιεχόμενο, ότι δηλαδή ο συνοικισμός Αβυθος (Ακολη) απεγράφη το πρώτον το 1951 και αποτελεί νέο συνοικισμό, που υπάγεται στην περιφέρεια της κοινότητας Ροδοδάφνης.
Το 1965 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως καταγράφεται: "Η συνοικία Αβυθος αποσπώμενη εκ της εις ην υπάγεται κοινότητος Ροδοδάφνης εν τη επαρχία Αιγιαλείας και τω νομώ Αχαΐας, αναγνωρίζεται εις ιδίαν κοινότητα υπό το όνομα κοινότης Αβύθου εν τη αυτή επαρχία και τω αυτώ νομώ. Εδρα της κοινότητος ορίζεται η ομώνυμος συνοικία". Κατόπιν καταγράφονται τα "πιθανά" (;) όρια της νεοαναγνωριζόμενης κοινότητας. Το 1967 η διοικητική περιπέτεια του οικισμού φτάνει στο τέλος της με απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, που ακύρωνε την προηγούμενη απόφαση ανάγνωσης του οικισμού "Αβυθος" σε κοινότητα. Αναφέρεται χαρακτηριστικά: "Ούτος αποτελεί ως και πρότερων συνοικίαν της Κοινότητας Ροδοδάφνης." Εδρα της κοινότητας Ροδοδάφνης, καθ' όλη τη διάρκεια της λειτουργίας της, αποτέλεσε ο ομώνυμος οικισμός. Το 1997 η κοινότητα Ροδοδάφνης καταργείται και αποτελεί μέρος του δήμου Συμπολιτείας. Εδρα του δήμου ορίστηκε με την ίδια επίσημη απόφαση ο οικισμός Ροδοδάφνη.

Δημοτικό Διαμέρισμα Σαλμενίκου

ΣΑΛΜΕΝΙΚΟ (Χωριό) ΠΑΤΡΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 31014
  Η Κοινότητα του Σαλμενίκου εκτείνεται στα βόρεια του Δήμου, αποτελείται από τρεις οικισμούς : Ανω Σαλμενίκο, Σαλμενίκο και Νέο Σαλμενίκο (Νέο Χωριό). Το Ανω Σαλμενίκο είναι ο πρώτος οικισμός και το Νέο Χωριό είναι η πρόσφατη επέκταση του χωριού.
  Είναι ημιορεινή περιοχή και βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Παναχαϊκού ανάμεσα σε τρεις ποταμούς - χείμαρρους: Τον Φοίνικα, τον Κλουμενίτη και την Στάχταινα. Είναι καθαρά αγροτική περιοχή και οι κάτοικοι ασχολούνται κατά κύριο λόγο με τον πρωτογενή τομέα (γνωστές είναι οι περίφημες Σαλμενικιώτικες ντομάτες χρώματος ροζ καθώς επίσης και οι Σαλμενικιώτικες ελιές), ενώ ένα μικρό ποσοστό ασχολείται με την κτηνοτροφία.
  Πολιούχος της Κοινότητας είναι ο Αγ. Νικόλαος που γιορτάζει στις 10 Μαΐου. Στα αξιοθέατα που μπορεί να επισκεφτεί κανείς σημαντική θέση καταλαμβάνει το Κάστρο του Σαλμενίκου ή της Ωριάς. Είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της ιστορίας μας αφού είναι το τελευταίο κάστρο που έπεσε στα χέρια των μουσουλμάνων κατακτητών. Χτίστηκε γύρω στα 1300 από έναν Φράγκο φεουδάρχη, σε υψόμετρο διακοσίων (200) μέτρων, στο υψηλότερο σημείο του ποταμού Φοίνικα. Σήμερα σώζονται μόνο μερικά απομεινάρια στις κορυφές του βράχου της ακρόπολης.
  Ονομάζεται και Κάστρο της Ωριάς εξαιτίας της παράδοσης που λέει πως στο βάθος της ρεματιάς βρίσκεται θαμμένη η βασιλοπούλα που φονεύθηκε από προδότη με σκοπό την κατάκτηση του Κάστρου. Το Κάστρο κατά τα χρόνια της κυριαρχίας των πειρατών αλλά και των μουσουλμανικών επιδρομών αποτέλεσε το καταφύγιο των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.
  Θα πρέπει να αναφέρουμε και την Μονή της Αγ. Ελεούσης του Κύκκου, όπου χρονολογείται από το 1510. Στην Μονή ζουν δώδεκα καλόγριες και Ιερά Πανήγυρης γίνεται της Αναλήψεως.
  Ο επισκέπτης δεν θα πρέπει να λησμονήσει να δοκιμάσει το τοπικό κρασί και τους παραδοσιακούς μεζέδες καθώς επίσης και να θαυμάσει τα ιστορικά γεφύρια στην περιήγησή του. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται πολιτιστικοί σύλλογοι όπως, "Το κάστρο της Ωριάς", Σύλλογος "Νέου Σαλμενίκου" κ.α.

Δημοτικό Διαμέρισμα Σελιανιτίκων

ΣΕΛΙΑΝΙΤΙΚΑ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 74273
Οι κάτοικοι της Σελιάνας ακολούθησαν το ρεύμα καθόδου από τα ορεινά προς τα πεδινά, που χάραξαν κάτοικοι και άλλων ορεινών χωριών της Αχαΐας. Η κάθοδος αυτή συντελείται σύμφωνα με τον Αθ. Φωτόπουλο («Ιστορικά και Λαογραφικά της Ανατολικής περιοχής Αιγιαλείας και Καλαβρύτων») κατά την οθωμανική περίοδο. Οι περισσότεροι, λοιπόν, από τους κατοίκους της Σελιάνας κατέρχονταν στο παράλιο χωριό Σελιανίτικα, αρχικά για να περάσουν το χειμώνα τους και, αργότερα, για να εγκατασταθούν μόνιμα. Το τοπωνύμιο Σελιανίτικα έχει άμεση σχέση με το τοπωνύμιο της μητρόπολης τους, Σελιάνας. Η Σελιάνα κατά τον Vasmer είναι λέξη σλαβική και σημαίνει χωριό, κώμη. Στο δ.δ. Σελιανιτίκων παρουσιάζεται σταθερή αύξηση του πληθυσμού και έντονη ανοικοδόμηση, τα οποία οφείλονται στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Μαζί με τον οικισμό «Σελιανίτικα» απογράφεται και η οικιστική συγκέντρωση Ξενοφωνταίικα.

Διοικητική εξέλιξη:
Ο οικισμός «Σελιανίτικα» από το 1879 έως το 1907 απογράφεται ως τμήμα του δήμου Αιγίου (Αιγιέων). Ωστόσο, σε απόφαση διοικητικής διαίρεσης δεν απαντά μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, όπου αναγνωρίστηκε σε ομώνυμη κοινότητα. Πρέπει να σημειώσουμε ότι από το 1912 μέχρι το 1926 η εν λόγω κοινότητα περικλείει στα διοικητικά της όρια και τον οικισμό Νεραντζιές (το 1926 ο οικισμός Νεραντζιές αναγνωρίστηκε σε ξεχωριστή κοινότητα). Το 1997 η κοινότητα καταργήθηκε και αποτελεί τμήμα του δήμου Συμπολιτείας

Δημοτικό Διαμέρισμα Σελλών

ΣΕΛΛΑ (Χωριό) ΡΙΟ
Τηλέφωνο: +30 2610 998500
Το χωριό Σελλά το οποίο πήρε το όνομα του από την ερμηνεία διάσελο δηλαδή πέρασμα κορυφογραμμής, αφού τέτοια είναι και η μορφολογία του εδάφους, φαίνεται πως έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1825 αφού εδώ εγκατέστησε ο Ανδρέας Λόντος το στρατόπεδό του μέχρι το 1821 οπότε και διαλύθηκε μετά από επίθεση Τούρκων από την Πάτρα. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, την 1-1-1944, Γερμανοί επιδρομείς ισοπέδωσαν σχεδόν τα σπίτια του χωριού και σκότωσαν 15 άνδρες.

Στύγα

ΣΤΥΞ (Καταρράκτης) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
  Σε μια από τις ψηλότερες κορυφές του Χελμού, μέσα από ένα θεόρατο και απότομο βράχο, ξεπηδάει η πηγή της Στύγας ή το "αθάνατο νερό" όπως είναι γνωστό τα νεότερα χρόνια.
  Η Στύγα ήταν μια φοβερή θεότητα, η μεγαλύτερη κόρη του Ουρανού και της Τηθύος, που είχε εκεί το αργυροκολονάτο παλάτι της, απομονωμένη από τους άλλους θεούς που δεν τη συμπαθούσαν. Ο Δίας όμως που τη συμπαθούσε, όρισε να δίνονται στα δικά της νερά οι πιο φοβεροί όρκοι των θεών και των ανθρώπων. Κάθε φορά που κάποιοι θεοί κατηγορούνταν για ψευτιά, ο Δίας έστελνε την Ίριδα να φέρει νερό από τη μυστηριώδη αυτή πηγή μέσα σ' ένα χρυσό κανάτι. Πάνω από το νερό οι κατηγορούμενοι τρέμοντας ορκίζονταν. Οι επίορκοι θεοί τιμωρούνταν με πολύ βαριές ποινές. Για ένα χρόνο έμεναν άφωνοι και μαραζωμένοι, χωρίς αμβροσία και νέκταρ. Επιπλέον, για άλλα εννέα χρόνια απομονώνονταν από τους άλλους θεούς και έχαναν τα προνόμιά τους, εκτός από την αθανασία τους. Φρικτές τιμωρίες επίσης περίμεναν και τους θνητούς που θα παρέβαιναν τον όρκο τους στα νερά της Στύγας.
  Ξεπηδώντας το νερό από την πηγή κατρακυλάει σαν καταρράκτης πάνω στο γρανιτένιο βράχο. Από τη μακραίωνη κίνηση του νερού η λουρίδα αυτή φαίνεται μαυρισμένη και σ' αυτό οφείλεται η ονομασία του νερού "μαυρονέρι". Η πηγή είναι αστείρευτη και απρόσιτη. Κανένας δε μπορεί να την πλησιάσει, εκτός από τον ήλιο, αλλά ούτε και να πιει νερό απ' αυτήν μπορεί γιατί είναι καταστρεπτικό και θανατηφόρο για τον άνθρωπο και τα ζώα. Ακόμα και τα αντικείμενα από γυαλί ή κρύσταλλο ή πήλινα σκεύη ραγίζουν και σπάζουν από το νερό της Στύγας. Δε γλιτώνουν ούτε τα σιδερένια ή ασημένια ή και χρυσά αντικείμενα από το νερό. Μόνο η οπλή αστεράτου και ακαλίγωτου (χωρίς πέταλα) αλόγου δεν φθείρεται και δεν παθαίνει τίποτα.
  Οι φαντασιώσεις αυτές, ενισχυμένες από το πένθιμο και σκυθρωπό περιβάλλον, τους απόκρημνους βράχους, την ερημιά και σκοτεινιά στο βάθος της χαράδρας προξένησαν ένα φοβερό και μυστηριώδες αίσθημα και μια δικαιολογημένη κατάπληξη στους ανθρώπους από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα, γι' αυτό και οι αρχαίοι πίστευαν ότι τα νερά της Στύγας ήταν πηγή αθανασίας.
  Μας είναι γνωστό από τον Όμηρο ότι σ' αυτά έφερε η θεά Θέτιδα το νεογέννητο γιο της Αχιλλέα και τον βούτηξε μέσα για να γίνει αθάνατος. Όμως η φτέρνα του απ' όπου τον κρατούσε, δε βράχηκε, γι' αυτό η "Αχίλλειος πτέρνα" ήταν το μόνο τρωτό σημείο στο οποίο πληγώθηκε από τον Πάρη και σκοτώθηκε στην Τροία.
  Στη ρίζα του βράχου όπου πέφτει το νερό του καταρράκτη υπάρχει πηγή μέσα σε σπηλιά απ' όπου βγαίνει πολύ νερό. Το νερό αυτών των πηγών κυλώντας μέσα στο φαράγγι ανάμεσα σε βράχους, άμμο και χαλίκια χάνεται βαθιά μέσα στη γη κι αυτό δημιούργησε το μύθο ότι το ποτάμι με τα νερά της Στύγας χύνεται στον Aδη για να ποτίσει το σκοτεινό βασίλειό του.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ακράτας

• http://www.akrata.gr/dimos/mythology.htm (1 φωτ.)

ΣΥΛΙΒΑΙΝΙΩΤΙΚΑ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Το δεύτερο σε πληθυσμό δημοτικό διαμέρισμα του Καποδιστριακού Δήμου Ακράτας, με 1325 κατοίκους μετά από την απογραφή του 2001, καταλαμβάνει το κεντρικότερο μέρος των παραλίων του Δήμου. Εδώ ο επισκέπτης βρίσκεται σε μια περιοχή, την οποία χαρακτηρίζει η εκτεταμένη σε μήκος και πλάτος αμμουδιά με βότσαλο από τις ελάχιστες του Κορινθιακού κόλπου, σε μια θάλασσα πεντακάθαρη, που περιβάλλεται από έντονο πράσινο, που καλύπτει την πεδινή και την ημιορεινή περιοχή και τους γύρω λόφους μέχρι τον ποταμό Κράθη.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ακράτας

Ιστοσελίδα Δήμου Ακράτας
• http://www.akrata.gr/dimos/syliveniotika.htm (2 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Τούμπας

ΤΟΥΜΠΑ (Χωριό) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 26910 94453
Οι οικισμοί Τούμπα και Μερτίδι αναφέρονται στη βενετική απογραφή του Grimani το 1700 ως Tumpa και Merthidi, καθώς και στο Βενετικό Κτηματολόγιο της Βοστίτσας. Από την απογραφή του 1971 και μετά παρατηρείται μείωση του πληθυσμού στο δ.δ. Τούμπας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι κάτοικοι των οικισμών του δ.δ., Τούμπας και Μερτιδίου, μετοίκησαν προς τις περιοχές Μεϊντανά και Αβυθος (Ακολη) Ροδοδάφνης, αντίστοιχα. Το τοπωνύμιο Μερτίδι προέρχεται σύμφωνα με τη διδακτορική διατριβή της Ελ. Κίκγα («Μορφολογία των Νεοελληνικών περιεκτικών Τοπωνυμίων») από τη λέξη μύρτος: μερτίδι < μερτία < μύρτος.

Διοικητική εξέλιξη:
Οι οικισμοί «Τούμπα» και «Μερτίδι» απαντούν πρώτη φορά το 1830 απογραφόμενοι ως τμήμα της επαρχίας Αιγιαλείας (στην απογραφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Το 1835 με το Οθωμανικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών εντάχθηκαν στο Δήμο Αιγίου (Αιγιέων) της επαρχίας Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας και Ήλιδος. Στο δήμο Αιγίου (Αιγιέων) ανήκαν μέχρι το 1912, χρονολογία σύστασης των πρώτων κοινοτήτων, όταν ο οικισμός «Τούμπα» αναγνωρίστηκε σε ομώνυμη κοινότητα και ο οικισμός «Μερτίδι» αποτέλεσε μέρος της. Το 1916, όμως το «Μερτίδι» αποσπάσθηκε από την κοινότητα Τούμπας και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Γρόπας (μετέπειτα Λάκκας), της οποίας αποτέλεσε τμήμα για τρία χρόνια. Το 1919 αποτελεί και πάλι μέρος της κοινότητας Τούμπας.
Ο οικισμός Τούμπα ήταν η έδρα της ομώνυμης κοινότητας μέχρι το 1955, όταν η έδρα μεταφέρθηκε στον οικισμό «Μερτίδι». Το 1989, όμως, ξανάγινε μεταφορά της έδρας με αποδέκτη τον οικισμό Τούμπα, κατάσταση που ίσχυε μέχρι την κατάργηση της κοινότητας (1997). Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι οικισμοί Γρηγόρι και Επταπίττα αποτέλεσαν μέλη της κοινότητας Τούμπας: ο πρώτος από το 1912 μέχρι το 1916, οπότε αναγνωρίστηκε σε ξεχωριστή ομώνυμη κοινότητα, και ο δεύτερος από το 1912 μέχρι το 1960, οπότε προσαρτήθηκε στην κοινότητα Γρηγορίου. Το 1997 καταργήθηκε η κοινότητα Τούμπας και αποτελεί τμήμα του δήμου Συμπολιτείας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Τραπέζης

ΤΡΑΠΕΖΑ (Χωριό) ΔΙΑΚΟΠΤΟ
Τηλέφωνο: +30 26910 41676
  Ανατολικά του Διακοπτού βρίσκεται η θαυμάσια παραλία της Τράπεζας (Πούντα) και πιο ψηλά σε πανοραμική θέση, με φανταστική θέα σ' ολόκληρο τον Κορινθιακό, το χωριό Τράπεζα.
  Σε μια πλαγιά του βουνού, πάνω από το χωριό βρίσκεται το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας κτισμένο πάνω σε ερείπια ναού της θεάς Γης, από το οποίο σώζεται ακόμα ένας "Θόλος" (κωνοειδές κτίσμα της Μυκηναϊκής εποχής) που μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό. Μέσα στο ναό υπάρχουν τοιχογραφίες από το 1757 μ.Χ.
  Η Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος ιδρύθηκε το 1936 μ.Χ. και μέχρι το 1945 υπήρχαν μοναχοί. Αργότερα ερειπώθηκε, έπειτα όμως από ενέργειες του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβροσίου ανακαινίστηκε. Σ' ένα οροπέδιο λίγο ψηλότερα από το μοναστήρι θα συναντήσετε ανάμεσα σε μεγάλες εκτάσεις αμπελιών και το ερειπωμένο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Ευρήματα από την αρχαία πόλη Βούρα έχουν βρεθεί στην περιοχή της Τράπεζας (αν και κάποιοι μελετητές την τοποθετούν πάνω από το χωριό Κάστρο, στο Ανω Διακοπτό. Υπάρχει επίσης η γνώμη πως η Βούρα βρισκόταν στη θέση της σημερινής Μαμουσιάς). Η αρχαία Βούρα ονομάστηκε έτσι από την κόρη του Ίωνα και της Ελίκης, ανήκε στην αρχαία ιωνική και αχαϊκή δωδεκάπολη και πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Κατοικήθηκε αρχικά από τους Ίωνες και έπειτα από τους Αχαιούς, ο σεισμός όμως του 373 π.Χ. που κατέστρεψε την Ελίκη, προκάλεσε και τον δικό της καταποντισμό. Από έρευνες στην περιοχή έχουν βρεθεί ερείπια αρχαίου θεάτρου, ίχνη τειχών, πολλά ιερά με εξαίρετης τέχνης αγάλματα, νομίσματα που παριστάνουν τη σπηλιά και το άγαλμα του Ηρακλή κ.α.

ΤΡΙΠΟΤΑΜΑ (Οικισμός) ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
  Στον οδικό άξονα Πάτρας-Τρίπολης ("111") και στα όρια του νομού Αχαϊας με τον νομό Αρκαδίας είναι το χωριό Τριπόταμα. Το χωριό είναι χτισμένο σε εύφορη κοιλάδα με πυκνή βλάστηση που σχηματίζεται ανάμεσα από τα Λάμπεια όρη και το όρος Αφροδίσιο, όπου και συμβάλλουν τρία ποτάμια, ο Ερύμανθος, ο Αροάνιος ο Σειραίος. Το σημείο συμβολής είναι στην πλατεία του χωριού. Κοντά υπάρχει παλιός νερόμυλος. Ο οικισμός είναι έδρα του δήμου Ψωφίδας του Νομού Αχαϊας.
  Διακλάδωση οδηγεί από εδώ στα χωριά Κοντοβάζαινα, Παραλογγούς, Βελιμάχι, Βιδιάκι και Καρδαρίτσι. Κοντά στον οικισμό και σε παρακείμενο ύψωμα βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Ψωφίδας, αρχαίας Αρκαδικής πόλης.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/trip... (4 φωτ.)

ΤΡΙΤΑΙΑ (Αρχαία πόλη) ΠΑΤΡΑ
  Η αρχαία αχαϊκή πόλη Τριταία ήταν μία από τις 12 πόλεις που έκτισαν οι Ίωνες στην Βόρεια Πελοπόννησο και βρισκόνταν στο χώρο του σημερινού χωριού Αγ. Μαρίνα.
  Η Αρχαία Τριταία έπαιξε σημαντικό ρόλο στη σύσταση της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Ήταν από τις πόλεις που πρωτοστάτησαν στη δημιουργία της, προκειμένου να απαλλαγούν από την ηγεμονία των Μακεδόνων. Υπήρξε μεγάλο εμπορικό κέντρο της εποχής με μεγάλη ακμή μέχρι σήμερα και την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους.
  Η μετέπειτα πορεία της χαρακτηρίζεται από μικρές αναλαμπές για μικρό διάστημα, ενώ στα μεσαιωνικά χρόνια και στα χρόνια της Τουρκικής σκλαβιάς χάνεται ακόμα και ως τοπωνύμιο. Με την μεγάλη εμποροπανήγυρη της Βουντούκλας, που άγνωστο πότε και κατά ποιό τρόπο ξεκίνησε η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, αναβιώνει η περιοχή το παλιό της μεγαλείο.
  Σύμφωνα με την περιγραφή του Παυσανία στο έργο του "Ελλάδος Περιήγησης - Αχαϊκά" κοντά στην είσοδο της πόλεως υπήρχε μαρμάρινο επιτάφιο μνημείο, αξιοθαύμαστο για τις έγχρωμες παραστάσεις του από τον Αθηναίο ζωγράφο Νικία (4ος αιώνας π.Χ.) που ήταν σύγχρονος του Πραξιτέλη και ενίοτε και συνεργάτης του.
  Σχετικά με το όνομά της υπάρχουν διάφορες εκδοχές: Μπορεί να προέρχεται από το γιο του Ποσειδώνα Τρίτωνα. Ο Παυσανίας αναφέρει στα Αχαϊκά του πως οικιστής της Τριταίας ήταν ο Κέλβιδας που ήρθε από την Κύμη των αποικιών της Κάτω Ιταλίας.
  Η Τριταία εκοσμείτο με αρκετά ιερά και ναούς και ανάμεσα τους ξεχώριζαν ο ναός των Μεγίστων Θεών και ο ναός της Αθηνάς.
  Μεγάλο πολιτιστικό γεγονός είναι η Λαϊκή Συνέλευση στην Αρχαία Τριταία, περιοχή Αγ. Μαρίνας που γίνεται κάθε Μάιο.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Τριταίας

• http://www.tritaia.gr

ΤΣΙΒΛΟΣ (Οικισμός) ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ
Μια όαση με υψόμετρο 780 μ. που καθρεφτίζεται νωχελικά, προκλητικά στα ήρεμα νερά της λίμνης του. Παλιότερα ανήκε στο Δήμο Κραθίδος ως αυτόνομη οικιστική μονάδα. Αργότερα πέρασε στην Κοινότητα Πλατάνου και με το νόμο Καποδίστρια στο Δήμο Ακράτας (ως οικισμός του Δ.Δ. Πλατάνου). Περνώντας τη Βαλιμή, στον αυχένα της Καμαρόβρυσης αντικρίζεις διάσπαρτα τα σπίτια του Τσιβλού και την ομώνυμη λίμνη στα δεξιά. Παλαιά και νέα κτίσματα, τριγυρισμένα από φροντισμένα περιβόλια και ασβεστωμένες αυλές.
  Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μικρός, αρχαιότατος ημιυπόγειος μοναδικός ναός του Αγ. Αθανασίου. Ο παλιός ναός της Αγ. Βαρβάρας ποντίστηκε με την κατολίσθηση της τότε αυτόνομης ανθηρής και πολυάνθρωπης Κοινότητας Συλίβαινας. Η περιοχή διατηρεί τη φυσιογνωμία της παρά τη συνεχώς αναπτυσσόμενη κίνηση και οικοδομική δραστηριότητα των τελευταίων ετών. Μετά τη βελτίωση του οδικού άξονα ο Τσιβλός "ανακαλύπτεται" τουριστικά, καθώς προσφέρεται για πολλές δραστηριότητες : πεζοπορία, κωπηλασία στη λίμνη, κατασκήνωση, διαδρομές 4x4, διακοπές, ημερήσιες εκδρομές, ψάρεμα, ελεύθερο κάμπινγκ.
  Για τη διατήρηση και προστασία τόσο του παραδοσιακού οικισμού, όσο και του περιβάλλοντος χώρου έχει αποφασιστεί (από το πρώην Κοινοτικό Συμβούλιο Πλατάνου) η δημιουργία ζώνης προστασίας και οικιστικού ελέγχου της περιοχής. Τόσο η λίμνη όσο και ο Τσιβλός βάφτισαν και δημιούργησαν το σύγχρονο υδροηλεκτρικό σταθμό. Η ανθρώπινη αυτή παρέμβαση, αποτελώντας εξαίρεση, δεν επηρέασε αρνητικά τον περιβάλλοντα χώρο, ενισχύοντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη της περιοχής. Η ομορφιά περισσεύει για το μικρό οικισμό που θέλει να βλέπει από ψηλά, υποταγμένη και υπάκουη, ανάλαφρη κι επιβλητική τη δική του λίμνη.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ακράτας

Ιστοσελίδα Δήμου Ακράτας
• http://www.akrata.gr/dimos/platanos.htm (6 φωτ.)

ΧΕΛΜΟΣ (Βουνό) ΑΧΑΪΑ
  Ο επιβλητικός όγκος του Χελμού καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα του βορινού τείχους της Πελοποννήσου (που το σχηματίζουν τα βουνά Ζήρεια, Χελμός και Παναχαϊκό) ανάμεσα στον Κράθη και το Βουραϊκό και από το Αροάνιο μέχρι τη θάλασσα. Οι ψηλές κορφές του βουνού που ξεπερνούν τα 2300μ (2318μ η Ψηλή Κορφή) σχηματίζουν ένα πέταλο γύρω από την κοιλάδα της Στύγας, στην άκρη του οποίου δεσπόζει η μεγάλη ορθοπλαγιά της Νεραϊδόρραχης. Διαμορφωμένα από τους παγετώνες τα ανάγλυφα των κορυφών έχουν αφήσει φανερά τα σημάδια τους στις παρυφές των λεκανών στα 2050μ, μοναδική του είδους της στην Πελοπόννησο.
  Η κοιλάδα της Στύγας δεν είναι μόνο το πιο επιβλητικό τοπίο της ορεινής Πελοποννήσου, είναι και η περιοχή με τα σπανιότερα είδη φυτών της πλούσιας χλωρίδας του Χελμού. Στις βραχώδεις πλαγιές της κοιλάδας σώζονται δύο είδη της ασιατικής χλωρίδας, ενώ επανεμφανίζονται άλλα που δεν τα βρίσκουμε νοτιότερα από τον Ολυμπο, όπως η Viola delphinantha. Εδώ εμφανίζονται και φυτά αποκλειστικά ενδημικά του Χελμού και πολλά ενδημικά των βουνών του Μοριά. Κοντά στα σπάνια φυτά πετούν και οι σπάνιες πεταλούδες του Χελμού, πόλος έλξης για τους εντομολόγους.
  Μεγάλα ελατοδάση καλύπτουν τις βόρειες, ανατολικές και νότιες πλευρές του βουνού, ενώ στις νοτιανατολικές παρυφές απλώνεται το μεγάλο δάσος της Ζαρούχλας με εναλλασσόμενα έλατα, μαυρόπευκα και φυλλοβόλες βελανιδιές που φτάνει μέχρι τις παρυφές της λεκάνης του Φενεού.  
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ψαθοπύργου

ΨΑΘΟΠΥΡΓΟΣ (Χωριό) ΡΙΟ
Τηλέφωνο: +30 2610 931541
Ο γειτονικός Ψαθόπυργος, λέγεται πως πήρε το όνομα του από τον ψάθινο πύργο που υπήρχε εκεί σαν καταφύγιο για τα ψαροκάϊκα και τους ψαράδες. Κατά μια άλλη εκδοχή εδώ βρισκόταν τον οχυρό (τείχος) της Αθηνάς. Η περιοχή ήταν από παλιά γνωστή και για τα άφθονα αλιεύματά της ενώ μέχρι σήμερα παραμένει ένα θαυμάσιο θέρετρο.