Πληροφορίες τοπωνυμίου

Λυδία

ΛΥΔΙΑ (Χωριό) ΚΑΒΑΛΑ
Είναι το 49 μ.Χ., όταν ο Απόστολος Παύλος ιδρύει στους Φιλίππους την πρώτη εκκλησία στην Ευρώπη, βαπτίζοντας και την πρώτη Ευρωπαία Χριστιανή, τη Λυδία και την οικογένειά της στον ποταμό Ζυγάκτη. Σήμερα, Λυδία λέγεται το μικρό χωριό δίπλα στους Φιλίππους.

Ιστοσελίδα Δημοτικής Επιχείρησης Τουρισμού Καβάλας
• http://www.detakav.gr/htms/greek/religiongr.htm (2 φωτ.)

ΚΑΛΛΙΘΕΑ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ
  Στις ανατολικές παρυφές του Μενοικίου όρους και σε υψόμετρο της εκκλησίας και της πλατείας του χωριού, 460 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και επί ανωμάλου εδάφους είναι ταυτισμένη (το χωριό μας) η Καλλιθέα.
  Το αρχικό της όνομα ήταν Εγρί-Δερέ που στα τουρκικά σημαίνει στραβός λάκκος. Και πράγματι μεταξύ δύο λάκκων είναι κτισμένο το παλιό χωριό. Ο ένας από τους δύο αυτούς λάκκους είναι κατάμεστος με αιωνόβια πλατάνια και το συνεχόμενο φυσικό καταπράσινο δάσος δίνει μια ξεχωριστή τέρψη στα μάτια κάθε επισκέπτη ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες δικαιώνοντας τους αναδόχους της ονομασίας Καλλιθέα, η οποία δόθηκε μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, στις αρχές της δεκαετίας 1920.
Απόσπαμα από το βιβλίο του Χρ. Δασκάλου "Γνωριμία με το παρελθόν του τόπου μας"

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Προσοτσάνης

• http://www.prosotsani.gr/kallithea_history.htm

ΚΟΜΟΤΗΝΗ (Πόλη) ΡΟΔΟΠΗ
  Το πρόβλημα της προέλευσης του ονόματος "Κομοτηνή" ταλαιπώρησε αρκετούς ιστορικούς, εγχώριους και μη, οι δε εκδοχές που προτάθηκαν ξεκινούν από τον χώρο της μυθοπλασίας, όπως του Οθωμανού περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπί (δήθεν εγκατάσταση στην περιοχή κάποιου Εβραίου με το κινέζικο όνομα Κουμλού-Τσιν...), διατρέχουν την περίοδο της ελληνικής αρχαιότητας (η Κομοτηνή ήταν κόρη του περίφημου ζωγράφου Παράσσιου...) για να καταλήξουν στην βυζαντινή εποχή, όπου ο καθηγητής Στίλπων Κυριακίδης, εντόπισε χρονικά την προέλευση του. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, η οποία θεωρείται η εγκυρότερη από όσες διατυπώθηκαν, το βυζαντινό όνομα Κουμουτζηνά, υποδηλώνει τα κτήματα κάποιου με το επίθετο Κουμούτζης. Αντίστοιχα, έχουμε τα βυζαντινά τοπωνύμια Στεφανηνά, Χουδηνά κ.ά.
  Η ονομασία, όπως άλλωστε και η ίδια η πόλη, δοκιμάστηκαν σκληρά στην διάρκεια της οθωμανικής κατάκτησης. Η φθορά άγγιξε και την λέξη Κουμουτζηνά, την οποία οι ορδές των κατακτητών αδυνατούσαν να προφέρουν ορθά και μετά από διαδοχικές αλλοιώσεις κατέληξε στον κακόηχο τύπο Γκιουμουλτζίνε στα οθωμανικά και Γκιουμουλτζίνα στα ελληνικά, με τους οποίους είναι γνωστή σε όλη την διάρκεια της τουρκοκρατίας. Ο κούρδος ιστορικός Κ. Αλή, εξήγησε για πρώτη φορά, με αδιαμφισβήτητο τρόπο τον γλωσσικό μηχανισμό, ο οποίος μετέτρεψε στα οθωμανικά το βυζαντινό τοπωνύμιο Κουμουτζηνά σε Γκιουμουλτζίνε. (Κ. Αλή, Οι παλαιές οθωμανικές ονομασίες των πόλεων Κομοτηνής και Ξάνθης, Κομοτηνή 1994).
  Με την απελευθέρωση (1920) η ονομασία αποκαταστάθηκε στη λόγια μορφή της, όπως μας την παρέδωσε ο βυζαντινός ιστορικός Νικηφόρος Γρήγορος και η οποία χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.

Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δήμου Κομοτηνής

• http://www.komotini.gr/city/name.htm