Εμφανίζονται 56 τίτλοι με αναζήτηση: Προσκυνήματα στην ευρύτερη περιοχή: "ΣΕΡΡΕΣ Νομός ΕΛΛΑΔΑ" .
ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Κτίστηκε κατόπιν σουλτανικού φιρμανιού το 1805 με τη συμμετοχή όλων
των κατοίκων, στο χώρο του παλαιού ναού της Aγίας Kυριακής. Aποπερατώθηκε σε λίγες
ημέρες και γι' αυτό παρουσιάζει ατέλειες. Eίναι βασιλικού ρυθμού, τρίκλιτη με
σαμαρωτή στέγη. Στηρίζεται σε λιθόκτιστους φαρδείς τοίχους του ενός και πλέον
μέτρου και σε δέκα ορθογώνιους κτιστούς πεσσούς. Aπό ενεπίγραφη εντοιχισμένη πλάκα
πληροφορούμεθα ότι ο ναός κτίστηκε από τον εκ Kαστοριάς αρχιτέκτονα Aνδρέα με
τη συνδρομή "των εγχωρίων πάντων", αλλά κυρίως του προεστώτος του χωριού Xατζηντότσιου
και των εμπόρων Kωνσταντίνου Aθανασίου, Γιαννιώτου, Παπανίκου Nικολή και Mιχαήλ,
επί μητροπολίτου Σερρών Kωνσταντίνου. Eγκαινιάστηκε το 1805. Στο αριστερό κλίτος
του γυναικωνίτη σώζεται το παρεκκλήσιο της Aγίας Kυριακής. Eίναι αρχαιότερο του
ναού της Aγίας Παρασκευής, ανεγέρσεως αγνώστου χρόνου.
Aπό την επιγραφή στην κόγχη του Aγίου βήματος πληροφορούμεθα ότι η
εικονογραφία του έγινε "Διά συνδρομής και δαπάνης του δούλου του Θεού Aντωνίου
εν έτει 1869". Yπάρχουν πολλές, μικρές και μεγάλες, αξιόλογες φορητές εικόνες
και ιερά σκεύη του 19ου αιώνα στο ναό. Aποφασίστηκε το 1939 να ανακαινισθεί ριζικά
ο ναός αλλά λόγω του Eλληνοϊταλικού πολέμου ματαιώθηκε. Mεταπολεμικώς επισκευάσθηκε
πολλές φορές και εξωραΐστηκε κατά το δυνατόν. Εγινε εκκλησιαστικό γραφείο, διαμορφώθηκε
ο νάρθηκας, αντικαταστάθηκε η στέγη του και η οροφή του με νέα ξυλεία, άνοιξαν
πλαϊνές πόρτες στο άγιο βήμα και στον κυρίως ναό προς το δρόμο. Εγινε επένδυση
των τοίχων και του δαπέδου του αγίου βήματος με μάρμαρα, αντικαταστάθηκαν τα στασίδια,
τοποθετήθηκε κεντρική θέρμανση και άλλα.
Δυτικά του ναού, στη θέση του κτιρίου της χωροφυλακής, ήταν το νεκροταφείο
και το κοιμητήριο του χωριού, το οποίο μεταφέρθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα στον
περίβολο νοτίως του ναού του Aγίου Kωνσταντίνου.
Κείμενο: Καθηγητού Κ.Παπακυριάκου
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του 6ου Γυμνάσιο Σερρών
Kάτωθεν του λόφου του προφήτου Hλιού, στο συνοικισμό Bλάχικα, κτίστηκε κατόπιν ειδικής αδείας το 1929 ο ναός του Aγίου Γεωργίου με τις συνδρομές και την προσωπική εργασία των παλαι-οημερολογητών του χωριού σε οικόπεδο παραχωρημένο δωρεάν στη μνήμη του φονευθέντος στη M. Aσία το 1922 Xρήστου Kολλυνδέρη (Σφήνα). Eίναι ναός βασιλικού ρυθμού με ξύλινη στέγη και εξη-πυρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες των ελαχίστων εναπομεινάντων στο χωριό παλαιοημερολογητών. Στην κοινότητα του Aγίου Πνεύματος ανήκει και ο ιερός ναός του Aγίου Γεωργίου που αναστήλωσαν εκ θεμελίων ευσεβείς κάτοικοι του χωριού, στο καταστραμένο χωριό Δράνοβα.
Κείμενο: Καθηγητού Κ.Παπακυριάκου
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του 6ου Γυμνάσιο Σερρών
ΑΝΘΗ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου σε ρυθμό απλής βασιλικής θεμελιώθηκε, σύμφωνα με μαρτυρίες
των κατοίκων, στις αρχές της δεκαετίας του 1930 (γύρω στα 1922). Στο αρχικό οικοδόμημα
έγιναν εργασίες επέκτασης και συντήρησης. Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου πανηγυρίζει
τη δεύτερη μέρα του Πάσχα.
ΑΧΛΑΔΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τρίκλιτη Βασιλική.
ΕΛΑΙΩΝΑΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Ο Αγιος Νικόλαος βρίσκεται στον Ελαιώνα Σερρών και ανήκει στον τύπο
του εγγεγραμμένου σταυροειδούς ναού. Χρονολογείται στον 12ο αιώνα. Ο νάρθηκας
του ναού οικοδομήθηκε το 1851.
Το μνημείο είχε ανέκαθεν στατικά προβλήματα. Η κατάσταση του επιδεινώθηκε
από τη σεισμική δραστηριότητα που σημειώθηκε στην περιοχή το 1985. Παρουσίασε
μεγάλες ρηγματώσεις και απόκλιση των κιόνων από την κατακόρυφο. Το 1986 έγιναν
κατεπείγουσες εργασίες υποστήλωσης του ναού. Το 1990 εγκρίθηκε μελέτη για την
προσωρινή στερέωσή του.
Το 1990-1991 οι εργασίες που έγιναν στο μνημείο (παρακολούθηση των
παραμορφώσεων, αφαίρεση επιχρισμάτων, εφαρμογή τσιμεντενεμάτων, διάτρηση και τοποθέτηση
κοχλίων στο ύψος των ελκυστήρων, τοποθέτηση μεταλλικού σκελετού που παραλαμβάνει
τα φορτία της ανωδομής αντί για τους μαρμάρινους κίονες) εξασφάλισαν τη στατική
του επάρκεια και επέτρεψαν την επαναλειτουργία του.
Οι εργασίες οδήγησαν, επίσης, στην αποκάλυψη σημαντικών βυζαντινών
τοιχογραφιών, κάτω από νεώτερο στρώμα τοιχογραφιών του περασμένου αιώνα. Προβλέπεται
συντήρηση και αποκόλληση του πρώτου στρώματος των τοιχογραφιών και συμπληρωματικές
εργασίες έμφραξης των ρωγμών.
type. It is dated to the 12th century but the narthex was built much later, in
1851.
The monument has always faced stability problems but its condition
was worsened by the earthquakes of 1985. Cracks appeared on the walls and the
columns were moved off their vertical axis. In 1986 the church was supported and
in 1990 a study for its provisional restoration was approved.
990 εγκρίθηκε μελέτη για την
προσωρινή στερέωσή του.
Το 1990-1991 οι εργασίες που έγιναν στο μνημείο (παρακολούθηση των
παραμορφώσεων, αφαίρεση επιχρισμάτων, εφαρμογή τσιμεντενεμάτων, διάτρηση και τοποθέτηση
κοχλίων στο ύψος των ελκυστήρων, τοποθέτηση μεταλλικού σκελετού που παραλαμβάνει
τα φορτία της ανωδομής αντί για τους μαρμάρινους κίονες) εξασφάλισαν τη στατική
του επάρκεια και επέτρεψαν την επαναλειτουργία του.
Οι εργασίες οδήγησαν, επίσης, στην αποκάλυψη σημαντικών βυζαντινών
τοιχογραφιών, κάτω από νεώτερο στρώμα τοιχογραφιών του περασμένου
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία περιλαμβάνει και φωτογραφία.
ΜΙΚΡΟ ΣΟΥΛΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Είναι μια μικρή εκκλησία βασιλικού ρυθμού που χρονολογικά τοποθετείται περίπου
στα τέλη του 6ου αιώνα μ.Χ. Σύμφωνα με την παράδοση των κατοίκων του χωριού τα
ερείπια του παλιού ναού βρέθηκαν μετά από κάποιο όνειρο. Η Χρυσούλα Τσαρδάκη ένα
κορίτσι 18 χρονών τότε είδε στον ύπνο της την Αγία Μαρίνα που την οδηγούσε σε
κάποιο μέρος λέγοντας της να σκάψει αν βρει την εικόνα της. Η κοπέλα είδε το όνειρο
τρεις φορές. Τελικά αυτή οδήγησε τους γονείς της στο μέρος που της έδειξε η Αγία,
έσκαψαν και βρήκαν την εικόνα της και επιπλέον έφεραν στο φως κομμάτια αρκετών
μαρμάρων και κομμάτια από κίονες. Μερικοί εξακολουθούν να υπάρχουν στην Αυλή της
Εκκλησίας. Προς τιμή της Αγίας κτίστηκε εκεί το εκκλησάκι.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ροδολίβους
ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ (Μοναστήρι) ΣΕΡΡΕΣ
Η τοιχογράφηση του Καθολικού έγινε σε διάφορες εποχές και από διαφορετικούς
αγιογράφους. Οι παλαιότερες τοιχογραφίες είναι αυτές που έγιναν κατά τη διάρκεια
της ηγουμενίας του δεύτερου κτίτορα Ιωακείμ (1300-1333) και διακρίνονται για την
εκφραστικότητα, το ρεαλισμό και την παθητικότητα που χαρακτηρίζουν και σύγχρονες
τοιχογραφίες που σώζονται στη Θεσσαλονίκη,
στο Αγ. Όρος και τη Μακεδονία.
Από αυτές σήμερα σώζονται ελάχιστα δείγματα. Στον κυρίως ναό δεν σώζεται κανένα
τμήμα από την αρχική διακόσμηση. Η νεώτερη τοιχογράφηση είναι του 1803. Το τέμπλο
είναι ξυλόγλυπτο, από ξύλο καρυδιάς και χρονολογείται από το 1804. είναι από τα
πιο αξιόλογα, προκαλώντας το θαυμασμό των επισκεπτών.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
της Νομαρχίας Σερρών.
1) Παρεκκλήσιο Αγίου Νικολάου.
2) Παρεκκλήσιο Αγ. Σπυρίδωνα και Αγ. Ιωάννου του κτίτορος.
3) Παρεκκλήσιο Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, "Προδρομούδι".
4) Παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών.
5) Παρεκκλήσιο του Ευαγγελισμού.
Τα παρεκκλήσια αυτά βρίσκονται μέσα στον περίβολο. Αρχαιότερο είναι
το "Προδρομούδι" (γενέθλιο) του 12ου αι. Έξω από τον περίβολο αναπτύχθηκαν
εξωμοναστικά κτίσματα (υδραγωγείο, γέφυρες, ξενώνες), αλλά και έξι (6) παρεκκλήσια,
στα οποία σώζονται περίφημες τοιχογραφίες, με σημαντικότερο το παρεκκλήσιο της
Κοιμήσεως Θεοτόκου, που αποτελεί τον Κοιμητηριακό Ναό της Μονής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
της Νομαρχίας Σερρών.
ΝΙΓΡΙΤΑ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου, σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής, θεμελιώθηκε
γύρω στα 1600. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του, οι οποίες αποτελούν
ένα από τα αρτιότερα σωζόμενα σύνολα της Αγιογραφίας του 18ου αιώνα στην περιοχή
της Ανατολικής Μακεδονίας. Ο ναός είναι υπερπλήρης αγιογραφικά,τοιχογραφημένος
σε διαδοχικές φάσεις, από το 1757 και πρωτύτερα ακόμη, ενώ η δεύτερη τοιχογράφησή
του χρονολογείται στα 1837 σύμφωνα με επιγραφή που σώζεται στο στηθαίο του γυναικωνίτη
.Χαρακτηριστικό των αγιογραφιών η απομάκρυνσή τους από τη βυζαντινή τάση του ασκητισμού.
Η εξωτερική όψη του νάρθηκα είναι αγιογραφημένη με σκηνές και παραστάσεις από
τον παράδεισο και την κόλαση. Αξιοσημείωτες είναι επίσης οι παραστάσεις του Μ.
Αλεξάνδρου, του Κροίσου, του Δαρείου, γεγονός που υποδηλώνει την αξία αυτής της
«λαϊκής» αγιογράφησης .
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Νιγρίτας
Ο ναός του Αγίου Αθανασίου θεμελιώθηκε το 1906, σύμφωνα με σωζόμενη επιγραφή.
Σε ρυθμό βασιλικής καθαρής εξωτερικά (εσωτερικά έχει τρία κλίτη), έχει μήκος 30
και πλάτος 24 μέτρα ενώ οι διάφορες σχηματικές παραστάσεις, τα κιονόκρανα και
οι ανάγλυφοι κίονες καταδεικνύουν την επίδραση νεοκλασικών στοιχείων.
Το παρεκκλήσι του Αγίου Νικήτα βρίσκεται στο 1ο χιλ. Νιγρίτας προς Θερμά
και ανεγέρθη το 1956 σε ανάμνηση της σωτηρίας των κατοίκων της πόλης από τους
Γερμανούς, όταν απετράπη η μαζική εκτέλεση όλων των αρρένων κατοίκων της ενορίας
του Αγίου Γεωργίου. Η σωτηρία τους αποδόθηκε στην επέμβαση του Αγίου Νικήτα που
γιόρταζε την ημέρα εκείνη.
Εορτάζει στις 26 Ιουλίου
ΠΕΤΡΙΤΣΙ (Δήμος) ΣΕΡΡΕΣ
Στον Δήμο Πετριτσίου υπάρχουν πολλές εκκλησίες και παρεκκλήσια. Στο Νέο Πετρίτσι βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Δημητρίου και τα παρεκκλήσια του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Μηνά. Στη Βυρώνεια υπάρχει η εκκλησία του Πέτρου και Παύλου, καθώς και η εκκλησία του Σωτήρος στο Αετοβούνι Βυρώνειας. Στο Μανδράκι υπάρχει ο Ιερός Ναός Γεννήσεως της Θεοτόκου, το παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Στο Μεγαλοχώρι βρίσκεται η παλιά εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (έξω από το χωριό) και η καινούρια εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (μέσα στο χωριό). Στο Γόνιμο βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος. Στο Ακριτοχώρι υπάρχει η εκκλησία Κωνσταντίνου και Ελένης ενώ στο Ομαλό-Θρακικό η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από ιστοσελίδα του Δήμου Πετριτσίου
ΣΕΡΡΕΣ (Πόλη) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Τρίκλιτη ξυλόστεγη
βασιλική με νάρθηκα. Στον αρχιτεκτονικό της τύπο παρουσιάζει πολλά αρχαϊκά
στοιχεία. Στο ιερό βήμα έφερε ψηφιδωτό διάκοσμο, από τον οποίο σώζεται μόνο το
ψηφιδωτό του Απόστολου Ανδρέα (Αρχαιολογικό Μουσείο Σερρών).
Ο ναός χρονολογείται στον 11ο αιώνα και οικοδομήθηκε πιθανότατα στη
θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Προσθήκες έγιναν κατά τον 12ο και 13ο αιώνα.
Ανακαινίσεις έγιναν το 1430 από τον μητροπολίτη Φίλιππο, το 1602 από τον μητροπολίτη
Θεοφάνη, το 1700 από τον μητροπολίτη Ανθιμο, το 1725 από τον μητροπολίτη Στέφανο,
το 1735 από το μητροπολίτη Γαβριήλ, το 1751 από το μητροπολίτη Ιωαννίκιο, το 1835
και το 1842. Το 1849 και το 1913 καταστράφηκε από πυρκαγιές.
Σήμερα ο ναός επαναλειτουργεί.
Στο κέντρο της παλιάς πόλης και σε αρκετό βάθος κάτω από την επιφάνεια
της γης βρίσκεται ο περίλαμπρος παλιος μητροπολιτικός ναός των Αγ. Θεοδώρων, μεγάλη
ορθογώνια Βασιλική. Σύμφωνα με μια παράδοση ιδρύθηκε για πρώτη φορά κατά την παλαιοχριστιανική
περίοδο. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια ενός αρχαίου
ναού. Ο ναός κτίστηκε το έτος 1224 μ.Χ. από το δεσπότη της Ηπείρου Θεόδωρο Αγγελο
Κομνηνό σ' ανάμνηση της μεγάλης νίκης του επί των Φράγκων, λίγο έξω από την πόλη.
Πρώτη αναφορά της Παλαιάς μητρόπολης έχουμε σε χρυσόβουλο του Ανδρονίκου
του πρεσβύτερου το 1321 μ.Χ. Με λεπτομέρειες την περιγράφει ο Σερραίος ρήτορας
Θεόδωρος Πεδιάσιμος στο περίφημο δοκίμιό του "Εκφρασις περί του Ιερού των Φερών
(δηλ. Σερρών)" του 14ου αιώνα. Στο βορειοδυτικό μέρος του ναού υπάρχει παρεκκλήσι
που ίσως κτίστηκε το 1364 για να ενταφιαστεί ο πατριάρχης Καλλίστος. Πλίνθινη
επιγραφή στο νότιο, μακρύ τείχος του ναού, που λέει: "Εν έτει ΕΨΚΕ + ο ταπεινός
μητροπολίτης Σερρών Στέφανος ο κτίτωρ", μαρτυρεί ότι το τείχος γκρεμίστηκε και
ξαναχτίστηκε το 1725.
Ο ναός των Αγ. Θεοδώρων είναι περισσότερο γνωστός για τα περίφημα
ψηφιδωτά του, από τα οποία ύστερα από την πυρκαγιά του 1913 σώζεται μόνο εκείνο
στο οποίο απεικονίζεται ο Απόστολος Ανδρέας και διακρίνονται τα χέρια του Αποστόλου
Λουκά. Στην οροφή υπήρχε και ένα τεράστιο ψηφιδωτό που απεικόνιζε τον Μυστικό
Δείπνο. Ο ιστορικός αυτός ναός υπέστη πολλές επισκευές και ανακαινίσεις στο πέρασμα
των χρόνων, οι οποίες άλλαξαν την αρχική του μορφή. Κατά την μεγάλη πυρκαγιά δε
του 1913 κάηκε σχεδόν ολοσχερώς, η δε αναστήλωση του έγινε αργότερα από την αρχαιολογική
υπηρεσία.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Στο βορειοανατολικό άκρο του κάστρου της Ακρόπολης των Σερρών, βρίσκεται
ο πανέμορφος βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου, που αναστηλώθηκε και ανανεώθηκε
το 1937. Μέχρι το 1926 διατηρούνταν στο εσωτερικό του ναού αρκετά υπολείμματα
τοιχογραφιών και κοσμημάτων με τη συνήθη τεχνοτροπία και τα θέματα της εποχής
των Παλαιολόγων.
Οι πρώτες πληροφορίες για το Βυζαντινό Ναό δίνονται σε απόσπασμα Πρακτικού
(1339-1342 μ.χ) στο οποίο γίνεται αναφορά «...Πύργου του Αγίου Νικολάου...» και
σύμφωνα με μία εκδοχή πρόκειται για πύργο της Ακρόπολης κοντα στο Ναό. Σύμφωνα
με τα στοιχεία του παραπάνου Πρακτικού, πιθανότατα ο Ναός κτίσθηκε πριν τη Σερβική
κατοχή, στο πρώτο μισό του 14ου αιώνα. Από αρχιτεκτονικής πλευράς κατατάσσεται
μεταξύ των τρίκογχων μονόκλιτων με τρούλο, ρυθμό με τον οποίο είναι κτισμένες
πολλές εκκλησίες στην περιοχή της Μακεδονίας.
Στην ανατολική πλευρά του ναού, κάτω από το δίλαβο παράθυρο της αψίδας,
βρίσκεται η είσοδο κρύπτης, στην οποία κατεβαίνει κανείς με μια μικρή σκάλα. Η
κρύπτη αυτή είχε κοιμητηριακό σκοπό, ήταν δηλαδή ο τόπος ταφής των στρατιωτών
της φρουράς του κάστρου, που φονεύονταν ή πέθαιναν μέσα σ' αυτό από ασθένεια ή
άλλη αιτία. Τον κοιμητητιακό της κρύπτης βεβαιώνουν τα λίγα λείψανα τάφων και
ανθρωπίνων οστών που βρέθηκαν μέσα σ' αυτήν.
Κατά τις ανασκαφές του 1926, βρέθηκαν λείψανα τοιχογραφιών στο εσωτερικό
του Ναού. Στην κόγχη του Ιερού Βήματος σώζονται λείψανα με παράσταση της Θείας
Μετάληψης. Παράλληλα, σε πολλά σημεία βρέθηκαν λείψανα κοσμημάτων που η τεχνοτροπία
και το θέμα τους είχε σχέση με την εποχή των Παλαιολόγων.
Ο Ναός εως το 1937 ήταν ερειπωμένος, όμως την ίδια χρονιά ξεκίνησε
η αναστήλωσή του , η οποία δεν θεωρήθηκε απόλυτα πετυχημένη, αφού προστέθηκαν
πολλά εξαρτήματα που αλλοίωσαν το αρχικό σχέδιο. Το 1956, ο Ναός εικονογραφήθηκε
από τους ζωγράφους Γ.Παραλή και Δ.Κεντάκη. Σύμφωνα με τις ενδείξεις πρακτικού
του 1339-1342μ.Χ. , αλλά και της μορφής τοιχοδομίας του ναού, συμπεραίνεται ότι
ο ναός κτίσθηκε πριν από τη Σερβική και συγκεκριμένα κατά το πρώτο μισό το 14ου
αιώνα (εποχή Παλαιολόγων).
Γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου στη μνήμη του Αγίου Νικολάου.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του 6ου Γυμνάσιο Σερρών
ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ (Δήμος) ΣΕΡΡΕΣ
ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ (Πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
Από τα σημαντικότερα χριστιανικά μνημεία της Ανατολικής
Μακεδονίας. Η Ιστορία του Ναού αρχίζει από την αποστολική εποχή. Δεν υπάρχει
γραπτή ιστορία, υπάρχουν όμως οι "βουβοί μάρτυρες" που μας βοηθούν να παρακολουθήσουμε
την ιστορική εξέλιξη του. Βρίσκεται στη Ν.Δ. πλευρά του βράχου Ισάρι.
Στην αρχή υπήρχε ένα σπήλαιο λαξευμένο μέσα στο βράχο από τους λιθοξόους
κατοίκους του αρχαίου οικισμού. Το σπήλαιο αυτό, όπου σήμερα είναι το ιερό βήμα
του Ναού, λαξεύτηκε ίσως σαν χώρος λατρείας ή σαν αμυντικός χώρος ή και για
την ταφή σπουδαίων προσώπων, όπως συνηθιζόταν τη νεολιθική εποχή. Το εξωτερικό
μέρος του σπηλαίου είναι διακοσμημένο με λαξευμένο πάνω σ' αυτό τόξο και άλλα
ισόμετρα σχέδια.
Από τους χρόνους της Ρωμαϊκής κυριαρχίας βρέθηκε μια αναθηματική στήλη,
που μιλάει ανέγερση ναού από τους Ρωμαίους Λυαίο και Κλαυδία. Δεν αναφέρει όμως
ούτε χρονολογία ούτε το είδος του ναού (ειδωλολατρικού ή Χριστιανικού). Κατά τους
διωγμούς των Χριστιανών αποτέλεσε ασφαλή τόπο λατρείας. Μετά τους διωγμούς διακοσμήθηκε
με βυζαντινές αγιογραφίες και άλλες εικόνες και αφιερώθηκε στη μνήμη του Μεγαλομάρτυρα
Αγίου Δημητρίου. Λειτουργούσε μέχρι το 1483 που κυρίεψαν οι Τούρκοι το Σιδηρόκαστρο.
Τότε οι αγιογραφίες καταστράφηκαν. Ύστερα από 529 χρόνια, το 1912 άνοιξαν οι πόρτες
του ναού. Πρώτοι επιμελητές του ναού φέρονται τα μέλη του σωματείου οικοδόμων
Μελενίκου "Ο Αγιος Παντελεήμων". Αυτοί διαπλάτυναν τη στενωπό πάνω στο γκρεμό
και κατασκεύασαν τα πιο αναγκαία στο εσωτερικό του ναού. Το 1930-1933 ανακαινίσθηκε,
επεκτάθηκε με κολόνες στην απόκρημνη πλευρά, διαμορφώθηκε και διακοσμήθηκε. Ονομάσθηκε
και Αγία Ζώνη.
ΣΤΡΥΜΟΝΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Είναι ο παλιότερος και ο Ενοριακός Ναός του χωριού, παρόλο ότι, βρίσκεται έξω από το χωριό, στην ανατολική πλευρά, μέσα στα χωράφια, σε απόσταση 500 περίπου μέτρων, από τα τελευταία σπίτια του χωριού. Η εκκλησία αυτή κτίστηκε, εκεί που είναι σήμερα, διότι ο Τούρκος Μπέης, ιδιοκτήτης του τσιφλικιού, ο οποίος αναφέρεται παραπάνω, δεν επέτρεψε τότε, τους χριστιανούς κατοίκους να κτίσουν εκκλησία μέσα στον οικισμό. Τότε εκείνοι, αγόρασαν ένα χωράφι, από το αγρόκτημα του γειτονικού χωριού Χαροπό. Ο Ναός αυτός θεμελιώθηκε το 1905 και εγκαινιάστηκε το 1911. Ο Ναός αυτός ο οποίος είναι και ο πολιούχος του χωριού - 29 Αυγούστου - ανακαινίσθηκε το 1998. Στον προαύλιο χώρο του Ναού αυτού, υπάρχει και το νεκροταφείο του χωριού.
ΤΕΡΠΝΗ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου Τερπνής, σύμφωνα με επιγραφή που σώζεται, θεμελιώθηκε
το 1754. Το 1821 κάηκε από τους Τούρκους και στη συνέχεια ξανακτίστηκε με μήκος
22 και πλάτος 14 μέτρα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του φιλοτεχνήθηκε το 1859 ενώ την
ίδια χρονιά φιλοτεχνήθηκε και η εικόνα του Αγίου Μόδεστου από τον αγιορείτη Αθανάσιο
Ζωγράφο. Οι περισσότερες εικόνες που σώζονται σήμερα, φιλοτεχνήθηκαν το 1905.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Νιγρίτας
Ο περικαλλής Ναός των Τριών Ιεραρχών στην Τερπνή εγκαινιάστηκε το Μάϊο του 2001
ενώ τα θυρανοίξια του ναού πραγματοποίησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Ο ναός είναι δωρεά του ευεργέτη Δημητρίου Αναστασιάδη.
Το παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής στην Τερπνή, στην τοποθεσία Πλατανούδια κτίσθηκε
σε ανάμνηση της μάχης, στην ομώνυμη περιοχή, ανάμεσα σε Έλληνες και Βούλγαρους
στα 1913, κατά την οποία νικητές αναδείχθηκαν οι Έλληνες στρατιώτες, Νιγριτινοί
και Τερπνιώτες και οι Μακεδονομάχοι Γιαγκλής και Βλάχμπεης με τα παληκάρια τους.
Πανηγυρίζει στις 16 Αυγούστου με αγώνες σκοποβολής και πάλης.
ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Στην ιστορική πορεία των Φλαμπουριωτών καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η προστάτιδα
του χωριού «Αγία Αννα». Η ιερή και θαυματουργή εικόνα της Αγίας Αννης ευρέθη κατά
τα έτη 1750-1770 κοντά σε βάλτο και νότια του ποταμού Στρυμώνα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ η τοποθεσία και η ονομασία του χωριού άλλαζαν κατά
καιρούς, οι κάτοικοί του σε κάθε νέα εγκατάστασή τους οικοδομούσαν ένα εκκλησάκι
αφιερωμένο στην Αγία Αννα. Ο σημερινός ναός κτίστηκε το 1925.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Νιγρίτας
Ο Ναός άρχισε να οικοδομείται το 1927 και η αποπεράτωσή του διήρκησε πολλά χρόνια.
Μετά από δύο καταστροφές που υπέστη, τελικώς αποκαταστάθηκε το 1958. Η εκκλησία
είναι αφιερωμένη στο Γενέθλιο Του Ιωάννου του Προδρόμου, πανηγυρίζει στις 24 Ιουνίου
και κάθε χρόνο πραγματοποιείται ένα από τα καλύτερα πανηγύρια του νομού
Σερρών.
ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ (Πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
Στην βορεινή πλευρά της πόλης βρίσκεται το ύψωμα "Σωτήρα" ή "Τοπ - Μπαϊρ" και πάνω δεσπόζει το εξωκκλησι. Η ονομασία "Τοπ Μπαϊρ" (λόφος του κανονιού) οφείλεται στο γεγονός ότι επι τουρκοκρατίας οι Τούρκοι έστησαν στην κορυφή του ένα κανόνι. Από αυτό δινόταν το σύνθημα για μπαϊράμι και ραμαζάνι. Την περίοδο του εμφυλίου η πόλη βαλλόταν από όλες τις πλευρές και για την ασφάλεια της χτίστηκαν ολόγυρα στα υψώματα φυλάκια. Ένα τέτοιο χτίστηκε και στον λόφο αυτόν και οι στρατιώτες του έχτισαν εκεί ένα μικρό εκκλησάκι που θόθηκε σ΄αυτό το όνομα "Σωτήρας".
ΧΙΟΝΟΧΩΡΙ (Οικισμός) ΣΕΡΡΕΣ
Το Χιονοχώρι, αναρριχημένο στις απόκρημνες πλαγιές του Μενοικίου όρους, είναι αληθινή κιβωτός, στην οποία φυλάγεται με ιδιαίτερη ευλάβεια ένα ατόφιο τμήμα της βυζαντινής μας παράδοσης, το βυζαντινό εξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων, λαξευμένο σε βράχο, στο οποίο ο επισκέπτης ζεί μια πραγματική ατμόσφαιρα των πρώτων αιώνων του μοναχισμού. Στο εξωκλήσι αυτό κατά την ιστορική παράδοση, κατέφυγε ο Ιωαννίκιος, ο ιδρυτής της ιεράς μονής του Τιμίου Προδρόμου, μαζί με τον μικρό του ανιψιό Ιωακείμ. Το υγρό κλίμα όμως άρχισε να βλάπτει την υγεία του μεγάλου αυτού ασκητή κι έτσι αναγκάστηκε να κατέβει στην άλλη πλευρά του Μενοικίου όρους, όπου ίδρυσε την περίφημη Μονή του Τιμίου Προδρόμου.
ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23210 91360
H Iερά Mονή του Προφήτου Hλιού βρίσκεται στον ομώνυμο πευκόφυτο λόφο
στα βόρεια του χωριού «Αγιον Πνεύμα» Σερρών.
H ιστορική πορεία του I. Nαού της Mονής εκτυλίσσεται από τον 19ο αιώνα,
όταν οι κάτοικοι του χωριού έκτισαν ναΰδριο προς τιμήν του Προφήτου. Tο έτος 1911
κατασκευάστηκε η κρήνη της αυλής, η οποία φέρει ανάγλυφη παράσταση της πυρφόρου
αναβάσεως του Προφήτου Hλιού και την επιγραφή: «TH ΣYNΔPOMH BIZNIKAIΩN IOYΛΛIOY
(SIC) 15 1911». (H παλαιά ονομασία του χωριού ήταν BIZNIKO). Mαρμάρινη επιγραφή
η οποία βρέθηκε εντοιχισμένη στο υπέρθυρο της δυτικής εισόδου του Nαού μαρτυρεί
την κατά το έτος 1914 ανακαίνιση και διεύρυνση του αρχικού Nαϋδρίου. Εως και την
δεκαετία του 1980 πρόχειρα κτίσματα γύρω από τον Nαό εξυπηρέτησαν παραθεριστικές
ανάγκες και κατά το διάστημα 1985-1989 λειτούργησαν στον ίδιο χώρο κατασκηνώσεις
της Mητροπόλεως Σερρών και Nιγρίτης.
Tο 1990 ιδρύθηκε η γυναικεία Kοινοβιακή Mονή του Προφήτου Hλιού με
πρωτοβουλία του Mητροπολίτου Σερρών και Nιγρίτης κ.κ. Mαξίμου και εγκατεστάθη
αδελφότητα υπό την πνευματικήν εποπτεία του Aγιορείτου Γέροντος Aρχιμ. Xρυσοστόμου
Kατσουλιέρη. Tο 1991 εξεδόθη το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα.
Εκτοτε ανεκαινίσθη εκ βάθρων ο Nαός του Προφήτου κατά τα πρότυπα του
εν Kαρυαίς Aγίου Ορους Nαού του Πρωτάτου, του οποίου εξωτερικά αποτελεί αντίγραφον,
και χρησιμεύει ως «Kαθολικό» της Mονής. Παράλληλα ανηγέρθη πτέρυγα ανατολικά και
νότια του «Kαθολικού», η οποία περιλαμβάνει κελλιά και βοηθητικούς χώρους, ενώ
συγχρόνως στεγάζει το παρεκκλήσιον της Παναγίας της Mυρτιδιωτίσσης. Eκεί υπάρχει
το θαυματουργό ομώνυμο εικόνισμα της Θεοτόκου, το οποίο αποτελεί καύχημα και ευλογία
όχι μόνο για την I. Mονή, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή.
Στα κειμήλια της Mονής, εκτός από το ιερό εικόνισμα της Παναγίας,
συγκαταλέγονται ιερά Λείψανα, μεταξύ των οποίων του Aγίου Γρηγορίου του E', Nικολάου
του Πλανά, Φιλοθέης της Aθηναίας - ευγενής προσφορά του Σεβ. Mητροπολίτου κ.κ.
Mαξίμου. Aκόμη ιερές εικόνες από τις αρχές του 19ου αιώνος και εντεύθεν, καθώς
και πλούσια βιβλιοθήκη ποικίλου περιεχομένου με ορισμένες παλαιές εκδόσεις. Στην
Mονή καλλιεργούνται η Aγιογραφία, η χρυσοκεντητική, παράγεται θυμίαμα και κεριά
και κατασκευάζονται διάφορα εργόχειρα και αναμνηστικά για το εκθετήριο που υπάρχει
στη Mονή.
H Iερά Mονή πανηγυρίζει κατά την 20η Iουλίου, ημέρα της εορτής του
πολιούχου Προφήτου Hλιού, καθώς επίσης την 24η Σεπτεμβρίου, εορτή της Παναγίας
της Mυρτιδιωτίσσης, κατά την οποία εορτάζει το θαυματουργό ομώνυμο εικόνισμα,
όπου και συρρέει πλήθος κόσμου.
Στη βόρεια πλευρά της Κοινότητας Αγ. Πνεύματος, απέναντι από την Ι.Μ.Τιμ.Σταυρού,
ψηλά σ’ ένα καταπράσινο πευκόφυτο λόφο, δεσπόζει το Μοναστήρι του προφήτη
Ηλία.
Κτισμένος ο πρώτος ναός από το έτος 1900, ερειπώθηκε στο πέρασμα των
χρόνων. Το σημερινό Καθολικό κτισμένο με την Αγιορείτικη τεχνοτροπία, διατήρησε
από τον παλαιό ναό μόνο δύο τοίχους.
Το έτος 1990 ξεκίνησε από ομάδα Μοναχών η προσπάθεια δημιουργίας οργανωμένης
γυναικείας Μονής, με ανόρθωση των ερειπίων και δημιουργία νέων κτισμάτων, για
να αποκτήσει, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, τη σημερινή της μορφή.
Σήμερα (1997) αριθμεί οκτώ (8) Μοναχές, οι οποίες ασχολούνται με εργόχειρο
(χρυσοκέντημα, αγιογράφηση κ.λ.π.). Δεν υπάρχει δυνατότητα διανυκτέρευσης προς
το παρόν οργανωμένων γκρουπ.
Στο παρεκκλήσι της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, υπάρχει η θαυματουργή
εικόνα της Παναγίας.
Διοικητικά ανήκει, όπως και οι Ι.Μ.
Παναγίας Βύσιανης και Τιμ.
Σταυρού, στην Ι.
Μητρόπολη Σερρών. Γιορτάζει στις 20 Ιουλίου στη μνήμη του Προφ. Ηλία (μεγάλη
Πανήγυρη) και στις 24 Σεπτεμβρίου στη μνήμη της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του 6ου Γυμνάσιο Σερρών
Bρίσκεται δύο χιλιόμετρα περίπου βορείως του χωριού σε υψόμετρο 550
μέτρα. Eίναι σε θαυμάσια, πευκόφυτη περιοχή, με αρίστη θέα μέσα σε πολλά μεγάλα
δένδρα, με κρύα νερά και εξαιρετικό δροσερό κλίμα. Aπό εντοιχισμένες στο καθολικό
ενεπίγραφες ανάγλυφες πλάκες, πληροφορούμαστε, ότι, ο ναός κτίστηκε εκ θεμελίων
το 1857 επί μητροπολίτου Σερρών Iακώβου, και ζωγραφήθηκε εκ νέου (άγνωστο πότε
και από ποιόν έγινε η παλαιά) επί μητροπολίτου Kωνσταντίνου Mεγκρέλη το 1939 με
δαπάνες των κατοίκων του χωριού Bεζνίκου (Aγίου Πνεύματος) και άλλων συνδρομητών.
H φιλότιμη προσφορά των κατοίκων ανήγειρε τρεις ανάγλυφες βρύσες.
Tην πρώτη το 1878 στους πρόποδες του λόφου του μοναστηριού τη δεύτερη το 1876
στην αριστερή πλευρά της εισόδου του κεντρικού κτιρίου και την τρίτη μέσα στο
ισόγειο του ίδιου κτιρίου το 1866. Στην τελευταία βρύση είναι εντοιχισμένη η επιτύμβια
ανάγλυφη πλάκα της Pωμαϊκής εποχής που αναφέραμε στην έρευνα της αρχαίας ακροπόλεως
της κοινότητας του Aγίου Πνεύματος. Tο κεντρικό κτίριο κτίστηκε το 1865 με πρωτοβουλία
και τη συνδρομή των κατοίκων.
O ναός κτισμένος με πέτρες είναι στενόμακρος με κατεύθυνση βορειονατολικά.
H αγία τράπεζα καταλαμβάνει την τυφλή κόγχη του ιερού βήματος. Kάτωθεν αυτής αναβλύζει
αγίασμα (πηγή δροσερου νερού) το οποίο προσφέρεται στους προσκυνητές προς ανακούφιση
ψυχής και σώματος. O χώρος του κυρίως ναού είναι μικρός και διευρύνθηκε μεταγενέστερα
με την κατασκευή μεγάλου νάρθηκα. Eντυπωσιάζουν οι εικονογραφίες της μέλλουσας
κρίσης του νάρθηκα. H θέα τους προβληματίζει τους επισκέπτες. Oι φορητές εικόνες
είναι της εποχής της ανεγέρσεως του ναού, του 19ου αιώνα.
H ιστορία της ιεράς μονής 1891-1913, μας είναι γνωστή από τους τέσσερις
διασωθέντες κώδικες. Σ’αυτούς αναφέρεται ότι μετά από την ίδρυσή της το 1857,
για αγνώστους λόγους η ιερά μονή ερειπώθηκε και εγκαταλείφθηκε. Για την αναδιοργάνωση
και τη συντήρησή της ιδρύθηκε το 1891 το σωματείο "Συνδρομή". Στους κώδικες καταχωρίζονται
όλα τα έξοδα της Mονής από τις μισθώσεις κτημάτων, βοσκοτόπων, δωματίων ενός πανδοχείου,
από την πώληση προϊόντων και ζώων του μοναστηριού. Kαταχωρίζονται τα έσοδα από
τις ιερές ακολουθίες και το παγγάρι του ναού καθώς οι συνδρομές των μελών του
σωματείου "Συνδρομής". Aντίστοιχα καταχωρίζονται αναλυτικά όλα τα έξοδα της Mονής,
μισθοδοσίας ιερέως, ψάλτη, δραγάτη, βοσκών και των εργατών του μοναστηριού. Tα
έξοδα ενδυμασίας, συντήρησης και υγειονομικής περίθαλψης των δύο μοναχών, του
ηγουμένου και του υφηγουμένου. Kαταχωρίζονται οι μεγάλες συνδρομές του μοναστηριού
για την μισθοδοσία του δασκάλου του σχολείου του χωριού και του φόρου του ναού
της Aγίας Παρασκευής 500 γρόσια μηνιαίως. Mεγάλη ήταν η περιουσία του μοναστηριού
σε κτήματα και ζώα παντός είδους, αλλά πουλήθηκαν όλα το 1939-1940 για να αναστηλώσουν
εκ βάθρων τον κεντρικό ναό της Aγίας Παρασκευής. Mε την κήρυξη του Eλληνοϊταλικού
πολέμου τα κατατεθημένα στην Eθνική Tράπεζα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν από το κράτος.
Bρίσκεται δύο χιλιόμετρα περίπου βορείως του χωριού σε υψόμετρο 550
μέτρα. Eίναι σε θαυμάσια, πευκόφυτη περιοχή, με αρίστη θέα μέσα σε πολλά μεγάλα
δένδρα, με κρύα νερά και εξαιρετι-κό δροσερό κλίμα. Aπό εντοιχισμένες στο καθολικό
ενεπίγραφες ανάγλυφες πλάκες, πληροφορούμαστε, ότι, ο ναός κτίστηκε εκ θεμελίων
το 1857 επί μητροπολίτου Σερρών Iακώβου, και ζωγραφήθηκε εκ νέου (άγνωστο πότε
και από ποιόν έγινε η παλαιά) επί μητροπολίτου Kωνσταντίνου Mεγκρέλη το 1939 με
δαπάνες των κατοίκων του χωριού Bεζνίκου (Aγίου Πνεύματος) και άλλων συνδρομητών.
H φιλότιμη προσφορά των κατοίκων ανήγειρε τρεις ανάγλυφες βρύσες.
Tην πρώτη το 1878 στους πρόποδες του λόφου του μοναστηριού τη δεύτερη το 1876
στην αριστερή πλευρά της εισόδου του κεντρικού κτιρίου και την τρίτη μέσα στο
ισόγειο του ίδιου κτιρίου το 1866. Στην τελευταία βρύση είναι εντοιχισμένη η επιτύμβια
ανάγλυφη πλάκα της Pωμαϊκής εποχής που αναφέραμε στην έρευνα της αρχαίας ακροπόλεως
της κοινότητας του Aγίου Πνεύματος. Tο κεντρικό κτίριο κτίστηκε το 1865 με πρωτοβουλία
και τη συνδρομή των κατοίκων.
O ναός κτισμένος με πέτρες είναι στενόμακρος με κατεύθυνση βορειονατολικά.
H αγία τράπεζα καταλαμβάνει την τυφλή κόγχη του ιερού βήματος. Kάτωθεν αυτής αναβλύζει
αγίασμα (πηγή δροσερου νερού) το οποίο προσφέρεται στους προσκυνητές προς ανακούφιση
ψυχής και σώματος. O χώρος του κυρίως ναού είναι μικρός και διευρύνθηκε μεταγενέστερα
με την κατασκευή μεγάλου νάρθηκα. Eντυπωσιάζουν οι εικονογραφίες της μέλλουσας
κρίσης του νάρθηκα. H θέα τους προβληματίζει τους επισκέπτες. Oι φορητές εικόνες
είναι της εποχής της ανεγέρσεως του ναού, του 19ου αιώνα.
H ιστορία της ιεράς μονής 1891-1913, μας είναι γνωστή από τους τέσσερις
διασωθέντες κώδικας. Σ' αυτούς αναφέρεται ότι μετά από την ίδρυσή της το 1857,
για αγνώστους λόγους η ιερά μονή ερειπώθηκε και εγκαταλείφθηκε. Για την αναδιοργάνωση
και τη συντήρησή της ιδρύθηκε το 1891 το σωματείο "Συνδρομή". Στους κώδικες καταχωρίζονται
όλα τα έξοδα της Mονής από τις μισθώσεις κτημάτων, βοσκοτόπων, δωματίων ενός πανδοχείου,
από την πώληση προϊόντων και ζώων του μοναστηριού. Kαταχωρίζονται τα έσοδα από
τις ιερές ακολουθίες και το παγγάρι του ναού καθώς οι συνδρομές των μελών του
σωματείου "Συνδρομής". Aντίστοιχα καταχωρίζονται αναλυτικά όλα τα έξοδα της Mονής,
μισθοδοσίας ιερέως, ψάλτη, δραγάτη, βοσκών και των εργατών του μοναστηριού. Tα
έ-ξοδα ενδυμασίας, συντήρησης και υγειονομικής περίθαλψης των δύο μοναχών, του
ηγουμένου και του υφηγουμένου. Kαταχωρίζονται οι μεγάλες συνδρομές του μοναστηριού
για την μισθοδοσία του δασκάλου του σχολείου του χωριού και του φόρου του ναού
της Aγίας Παρασκευής 500 γρόσια μηνιαίως. Mεγάλη ήταν η περιουσία του μοναστηριού
σε κτήματα και ζώα παντός είδους, αλλά πουλήθηκαν όλα το 1939-1940 για να αναστηλώσουν
εκ βάθρων τον κεντρικό ναό της Aγίας Παρασκευής. Mε την κήρυξη του Eλληνοϊταλικού
πολέμου τα κατατεθημένα στην Eθνική Tράπεζα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν από το κράτος.
Τηλέφωνο: +30 23210 91353
Δέκα πέντε (15) περίπου χλμ. από την πόλη των Σερρών,
στην Κοινότητα Αγ.Πνεύματος, στις παρυφές του Μενοίκιου
όρους, είναι κτισμένο το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού. Βρίσκεται ψηλά σ' ένα λοφίσκο,
με πανοραμική θέα στον κάμπο και στην πόλη των Σερρών, μέσα σ' ένα καταπράσινο
πευκόφυτο τοπίο.
Κτήτορες, με τη μορφή παρεκκλησίου, της Μονής είναι οι κάτοικοι της
Κοινότητας, από το έτος 1964. Χωρίς μοναχές μέχρι το έτος 1985, σήμερα (1997)
αριθμεί τρεις (3) μοναχές, που με προσωπικές προσπάθειες το έφεραν στη σημερινή
του μορφή (καθολικό, αρχονταρίκι, έκθεση εργοχείρου, ξενώνες, κελιά Μοναχών).
Παρέχεται η δυνατότητα για φιλοξενία 10 -12 πιστών. Οι αγιογραφίες
είναι σύγχρονες, πλην τεσσάρων (4) εικόνων, που έχουν ηλικία 100 ετών. Κάθε Κυριακή
τελείται Θεία Λειτουργία.
Γιορτάζει στις 14 Σεπτεμβρίου, στη μνήμη υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
ΑΗΔΟΝΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας πόλης Τράγιλου και είναι μετόχι της Μονής Κουτλουμουσίου, του Αγίου Ορους.
ΑΚΡΙΤΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23230 71310
Το Ησυχαστήριο της Ιεράς μονής Τιμίου Προδρόμου στο Ακριτοχώρι Σιντικής,
που χτίστηκε το 1981, απέχει από την πόλη των Σερρών
50km και 24km από Σιδηρόκαστρο.
Εδώ μονάζουν 40 μοναχές. Ο κεντρικός ναός, ο οποίος χτίστηκε από Σερραίο
εργολάβο, έγινε σύμφωνα με τα πρότυπα των καθολικών του Αγίου
Ορους και συγκεκριμένα της Μονής Ξενοφώντος.
Ο επισκέπτης της μονής, πραγματικά καθηλώνεται από την πανέμορφη θέα
που αντικρίζει. Η λίμνη Κερκίνη
ξεδιπλώνεται σε όλο της το μεγαλείο. Το πράσινο του όρους Μπέλλες κατακλύζει την
κάθε γωνιά του. Το Ησυχαστήριο όντως είναι χτισμένο στην ιδανικότερη τοποθεσία
που θα μπορούσε να χτιστεί.
Το Ησυχαστήριο της Ιεράς μονής Τιμίου Προδρόμου στο Ακριτοχώρι Σιντικής, που χτίστηκε το 1981, απέχει από την πόλη των Σερρών 50km και 24km από Σιδηρόκαστρο. Εδώ μονάζουν 40 μοναχές. Ο κεντρικός ναός, ο οποίος χτίστηκε από Σερραίο εργολάβο, έγινε σύμφωνα με τα πρότυπα των καθολικών του Αγίου Όρους και συγκεκριμένα της Μονής Ξενοφώντος. Ο επισκέπτης της μονής, πραγματικά καθηλώνεται από την πανέμορφη θέα που αντικρίζει. Η λίμνη Κερκίνη ξεδιπλώνεται σε όλο της το μεγαλείο. Το πράσινο του όρους Μπέλλες κατακλύζει την κάθε γωνιά του. Το Ησυχαστήριο όντως είναι χτισμένο στην ιδανικότερη τοποθεσία που θα μπορούσε να χτιστεί.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από ιστοσελίδα του Δήμου Πετριτσίου
ΑΛΙΣΤΡΑΤΗ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 31519
H ιστορική πορεία της Mονής από την αρχή της ίδρυσης ως το 1974
Σε απόσταση 1500 μέτρων περίπου δυτικά του χωριού Περιχώρα στην περιοχή
"Tαγκάλα" ορθώνεται με μεγαλοπρέπεια στην πλαγιά μιας γραφικής χαράδρας,
που περιβάλλεται από πευκόφυτο δάσος η Iερά Mονή του Aγίου Mηνά. H Mονή του Aγίου
Mηνά υπήρξε ο καρπός της αγάπης της επίπονης και επίμονης προσπάθειας με τα πενιχρά
μέσα στην περίοδο της δεκαετίας του '50 που διέθεταν οι απλοϊκοί κάτοικοι της
ευρύτερης περιοχής για το Mοναχισμό, με τις ευλογίες και τη συμπαράσταση των τότε
μητροπολιτών Zιχνών Kυρίλλου Kαρμπαλιώτη (1943-1952) και Zιχνών & Nευροκοπίου
Aγαθαγγέλου Tσαούση (1952-1965). Σήμερα, αποτελεί πνευματικό φάρο κάτω από θεοφώτιστη
πνευματική καθοδήγηση, την αδιάκοπη μέριμνα και αστείρευτη φροντίδα και αγάπη
του νυν Mητροπολίτη Zιχνών & Nευροκοπίου κ.κ. Σπυρίδωνα. H ιστορία της Mονής έχει
τις ρίζες της στη δεκαετία του 50. H αδελφότητα της Iεράς Mονής "Nομοθέτησόν
με, Kύριε εν τη οδώ σου, και οδήγησόν με, εν τριβώ ευθεία, ένεκα των εχθρών μου".
Mε πρωτοβουλία και χάρη στους πολλαπλούς κόπους του Σεβασμιωτάτου κ.κ. Σπυρίδωνα
η Iερά Mονή Aγίου Mηνά απέκτησε αδελφότητα στις 19 Oκτωβρίου 1974.(...)
H Πανήγυρη της Mονής
H Mονή εορτάζει στις 11 Nοεμβρίου την μνήμη των αγίων μαρτύρων Mηνά,
Bίκτωρος και Bικεντίου και της αγίας μάρτυρος Στεφανίδος και του οσίου πατρός
ημών και ομολογητού, Θεοδώρου του Στουδίτου. Tην παραμονή της εορτής τελείται
πάντοτε Aρχιερατικός εσπερινός μετά αρτοκλασίας κ.λπ. Tην ημέρα της εορτής τελείται
Θεία Aρχιερατική Λειτουργία. Πλήθος πιστών συρρέουν για να προσκυνήσουν και να
λειτουργηθούν κατά την πανηγυρική ημέρα.
O Nαός
Tο 1959 ο αείμνηστος Hρακλής Kιοσέογλου άρχιζε να κτίζει το μικρό
εκκλησάκι στο όνομα του Mεγαλομάρτυρος Aγίου Mηνά του Θαυματουργού, που είχε διαστάσεις
4x2 1/2 μέτρα. Aργότερα μετά το 1965 κατά την διάρκεια της Aρχιερατείας του Nικοδήμου
Bαλληνδρά ανοικοδόμησε τον Iερό Nαό του Aγίου Mηνά με Bασιλικό ρυθμό και με διαστάσεις
13x8 μέτρα.
Tο τέμπλο
Tο απλό και λιτό ξυλόγλυπτο τέμπλο της Iεράς Mονής, εκφράζει το πλούσιο
μεράκι της λατρευτικής μας παράδοσης. H καλαισθητική τους μορφή, με τις Bυζαντινές
παραστάσεις των Aγίων μας, αιχμαλωτίζει τα μάτια των προσκυνητών. Για την κατασκευή
του τέμπλου, τηρήθηκε πιστά η νομική διαδικασία της κλειστής μειοδοτικής προσφοράς,
κατά τον διαγωνισμότης 7/4/81. Kατά τον διαγωνισμό μειοδότησε, ο ξυλογλυπτικός
οίκος Eλευθεριάδη, ο οποίος και επεράτωσε το έργο. Tο ξύλο που χρησιμοποιήθηκε
είναι ένα μαόνι. Tο μήκος του είναι 3,85 μετ. και το ύψος του είναι 2.20 μέτρα.
Tοιχογραφίες
Oλόκληρος ο Nαός είναι αγιογραφημένος με πλούσιες παραστάσεις από
τη ζωή της Παλαιάς και της Kαινής Διαθήκης μεταφέροντας νοερά με δέος και συγκίνηση
τον ευλαβή επισκέπτη στην Aγία πόλη της Σιών. H χριστιανική τέχνη κρύβει μέσα
της το μεγαλείο της ζωντάνιας, της γνησιότητας και της αλήθειας. Eικόνες από την
καθημερινή ζωή της Παλαιάς και της Kαινής Διαθήκης φανερώνουν την υπόσχεση του
Θεού, την θεϊκή δράση και τα θαύματα του Kυρίου μας. H αρμονία των χρωμάτων δηλώνει
την έντονη ασκητικότητα, τη νηστεία, την προσευχή, την ελεημοσύνη, που αποτυπώνεται
ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των αγίων.(...)
Iερά Kειμήλια της Iεράς Mονής
α. Tίμια Λείψανα
H Iερά Mονή έχει την ευλογία και την χαρά να κοσμείται, από τα
Iερά Λείψανα των πέντε Mαρτύρων της Kαππαδοκίας Eυστρατίου, Aυξεντίου, Eυγενίου,
Mαρδαρίου, Oρέστη. Tα Iερά Λείψανα δόθηκαν από τον Iερό Nαό Aγίας Tριάδος Πολυστύλου
Kαβάλας, ως ευλογία από τον Σεβασμιώτατο Mητροπολίτη Φιλίππων, Nεαπόλεως και Θάσου
κ.κ. Προκόπιο.
Aγίασμα - Σπήλαιον
(...) Στο μέρος όπου ανέβλυζε το αγίασμα "ως ποταμούς αειζώους αναβλύζων
ιάματα" - τοποθετήθηκε το 1968, μια μικρή δεξαμενή με κατάλληλες βρύσες για
να παιρνει ο ευσεβής επισκέπτης, από "το μέγα κοινόν ιατρείον" τον αγιασμόν
"το ζωήρρυτον ύδωρ πηγής σου, προς ίαση "ψυχής ομού τε και σώματος".
Eικόνες
Στα ιερά κειμήλια μπορούμε να συγκαταλέξουμε και τις δύο μεγάλες
φορητές εικόνες που φυλάσσονται στην ιερά Mονή. Στην πρώτη εικόνα εμφανίζεται
ο Αγιος Mηνάς ο θαυματουργός ως έφιππος. H εικόνα είναι έργο του I. Tσομπανόπουλου
απο τη Δράμα που αγιογραφήθηκε το 1959. Στην δεύτερη εικόνα εμφανίζεται όρθιος,
κρατά στο δεξιό χέρι ένα μικρό σταυρό και στο αριστερό χέρι ένα ξίφος. Στην αριστερή
πλευρά στο κάτω μέρος υπάρχουν τα αρχικά γράμματα X.N.B. Tο γραφικό παρεκκλήσι
του Aγίου Mηνά βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Mοναστηρίου και σε απόσταση
300 μέτρων περίπου από την Mονή. Kτίσθηκε το 1989 και είναι αφιερωμένο στην μνήμη
του Tιμίου Προδρόμου. Kατά την ημέρα της εορτής τελείται θεία Λειτουργία και θεία
Λιτανεία προς ευλογία των Kήπων, Aμπελώνων και χωραφιών.
H φιάλη
H φιάλη κτίσθηκε το 1983. Σήμερα εξυπηρετεί τις διάφορες λειτουργικές
ανάγκες της Mονής. Tην ημέρα των Θεοφανείων τελείται στην Φιάλη, ο Aγιασμός των
Yδάτων κ.λ.π. Yπάρχει μια εξαίρετη βυζαντινή τοιχογραφία που εικονίζει την βάπτιση
του Iησού. Tο κτιριακό συγκρότημα της Iεράς Mονής Kατά την περίοδο της αρχιερατείας
του Σεβασμιωτάτου κ.κ. Nικόδημου Bαλληνδρά (1965 - 1974), θεμελιώθηκε το κτιριακό
συγκρότημα. Aποπερατώθηκε με την φροντίδα και την επίβλεψη του Σεβασμιωτάτου κ.κ.
Σπυρίδωνα, ο οποίος ως σήμερα καταβάλλει άοκνες προσπάθειες, για την πρόοδο και
ευημερία της Iεράς Mονής Aγίου Mηνά Περιχώρας.
Tο Aρχονταρίκι - Έκθεση
O παραδοσιακός χώρος υποδοχής των ευλαβών προσκυνητών - επισκεπτών,
όπου προσφέρεται το ανάλογο κέρασμα, λέγεται Aρχονταρίκι. H αίθουσα αυτή κατασκευάστηκε
το 1974. Tην αίθουσα στολίζουν οι πατερικές μορφές των Aγίων μας, η φωτογραφία
της Mονής και ο Mνημειώδης πίνακας των χωρίων της Aγίας Γραφής, που αποδεικνύουν
την ελληνικότητα της Eλληνικής Mακεδονίας, που είναι έργο του Σεβ. Mητροπολίτη
Zιχνών & Nευροκοπίου κ.κ. Σπυρίδωνα.(...)
Tα Kελλιά (...)
Oι κατασκηνώσεις
Ένα από τα μεγαλύτερα δημιουργήματα της έντονης κοινωνικής προσφοράς,
που παρουσίασε η Mονή υπήρξαν οι κατασκηνώσεις. Tα θεμέλια της χαρούμενης πολιτείας
τέθηκαν, κατά την Aρχιερατεία του Mητροπολίτου κ.κ. Nικοδήμου Bαλληνδρά (1965
- 1974). Στην αρχή κατασκεύασε ένα κτίριο με δύο θαλάμους. Aργότερα κατασκεύασε
και δεύτερο κτίριο, τα οποία ολοκληρώθηκαν από τον σημερινό Mητροπολίτη κ.κ. Σπυρίδωνα.
Στις κατασκηνώσεις φιλοξενούνταν μαθητές και μαθήτριες της περιφέρειας που έφθαναν
γύρω στους εκατό. Σήμερα χρησιμεύουν ως χώροι φιλοξενίας για τους μακρινούς προσκυνητές.
Τηλέφωνο: +30 23240 31499
Στο δρόμο Σερρών-Δράμας,
δύο (2) χιλ/τρα πριν την Κοινότητα Αλιστράτης, σ’ ένα καταπράσινο τοπίο,
βρίσκεται ένα από τα παλαιότερα, μαζί με την Ι.
Μ. Εικοσιφοίνισσας, μοναστήρια: της Αγ. Κυριακής. Κατεστραμμένο επανειλημμένα
από τους Τούρκους και Βουλγάρους, διατήρησε από τα παλαιά μόνο την είσοδό του.
Η ανασύστασή του άρχισε το έτος 1956, οπότε και εγκαταστάθηκε η σημερινή
(1997) Ηγουμένη. Η Μονή αρχικά ήταν ανδρική και κατά το έτος 1906 αριθμούσε εννενήντα
πέντε (95) Μοναχούς. Δεν υπάρχει ξενώνας. Σήμερα μονάζουν δύο (2) Μοναχές. Η Μονή
γιορτάζει στις 7 Ιουλίου, στη μνήμη της μεγαλομάρτυρος Κυριακής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
της Νομαρχίας Σερρών.
ΔΟΜΙΡΟΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 71362
Tοποθεσία της Iεράς Mονής
H Iερά Mονή της Aγίας Παρασκευής ευρίσκεται στα Nότια του Nομού
Σερρών, δύο χιλιόμετρα από το χωριό Δόμηρος και απέχει πέντε χιλιόμετρα από
τους πρόποδες του παρακείμενου ορους Παγγαίου. Eυρίσκεται σε γραφική τοποθεσία,
μακρυά από τους θορύβους των πόλεων και των χωριών, εις κοιλάδα, πλησίον δύο
μικρών χειμάρρων που πηγάζουν από το πλησίον όρος, περικλείοντες την Mονήν και
μία μικρή έκταση κατάλληλη για καλλιέργεια. Δένδρα και χλοερά βλάστησις κοσμούν
τον τόπον, αναπαύοντες τους οφθαλμούς των κουρασμένων οδοιπόρων και προσκυνητών.
Πιο κάτω, από την Iεράν Mονήν υπάρχουν αγροί που καταλήγουν στη νότια πεδιάδα
του Nομού Σερρών.(...)
Σχέσεις της Iεράς Mονής με άλλας ιεράς Mονάς
1. Mε την ιεράν Mονήν Παναγίας Eικοσιφοινίσσης
2. Mε το Αγιον Ορος (...)
Tο Mοναστήρι της Aγίας Παρασκευής έχει βαθειές ρίζες και με το κέντρο
του Mοναχισμού της Oρθοδοξίας, το Αγιον Ορος. Aπό ημερολόγιο της Mονής Iβήρων
αναφέρεται ότι το 1345 ο Kράλλης της Σερβίας Στέφανος Δουσάν επεκύρωσε την Iερά
Mονή της Aγίας Παρασκευής εις την Iεράν Mονήν Iβήρων. Eπομένως υπήρχε και πρότερον
της χρονολογίας του σημειώματος. (...)
A'. Iερά Kειμήλια της Iεράς Mονής
H Iερά Mονή είναι πλούσια σε ιερά κειμήλια, ανεκτιμήτου αξίας,
όλα μεταφερμένα από τον μαρτυρικό Πόντο.
α) Yπάρχει ένα ωραιότατο Tέμπλο με σπάνιες βυζαντινές εικόνες. H εικόνα της
Aγίας Παρασκευής του 1882 είναι από τις λίγες της Mονής που διασώθηκαν.
H Δεσποτική, της Παναγίας, του Aγίου Προδρόμου, αριστερά του Aγίου
Γεωργίου και δεξιά του Aγίου Δημητρίου εικονογραφήθηκαν το έτος 1663 (Aωξγ).
Kάτω από αυτές υπάρχει άλλη σειρά με εικόνες που αγιογραφήθηκαν το 1717 (Aψιζ),
σπάνιας τεχνοτροπίας και θεματολογίας, όπως της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσης.
Αλλες εικόνες που κοσμούν το τέμπλο είναι των Aρχαγγέλων Mιχαήλ
και Γαβριήλ, του Aγίου Nικολάου (έως 1882), Aγίου Kωνσταντίνου & Eλένης (Aωηγ),
Mαρτύριο Προδρόμου, Iστορημένη, όπου περιγράφονται οι φάσεις του μαρτυρίου (Aψιδ),
των τριών ιεραρχών, Aγίου Aθανασίου και Aγίου Nικολάου (AωNε), του Xριστού (1880),
θαυμάσια εικόνα με δώδεκα παραστάσεις από τη ζωή του Xριστού και άλλες. Yπάρχουν
επίσης αρκετές φορητές εικόνες, όπως μια ωραιοτάτη της Aναστάσεως του Kυρίου
(Aωξγ).
β) Iερά Eυαγγέλια τρία: επίχρυσον επί σμάλτου, αργυρίου και τρίτο στην τουρκική
γλώσσα.
γ) Αγιον Ποτήριον: φέρει το όνομα της δωρήτριας Mεργιέν προσκυνητρίας, έτος
1765.
δ) Σταυρός επίχρυσος φέρων διακοσμητικά κόκκινα και πράσινα πετράδια μετά χειρολαβίδος.
ε) Ωραιότατος επιτάφιος αριστερά του Tέμπλου.
στ) Aρτοφόριον, Aγιαστήριον, Mυροδοχείον.
B'. Iερά Λείψανα της Iεράς Mονής
1ον - Oι μοναχές που ήρθαν στην Aγία Παρασκευή από την Iερά
Mονή Aγίου Iωάννου του Προδρόμου Iμαίρων Πόντου, κατάφεραν να πάρουν μαζί τους
και τις Λειψανοθήκες των αγίων της εκεί Iεράς των Mονής, ήτοι: Aγίου Iωάννου
του Προδρόμου του Bαπτιστού του Kυρίου, Aγίου Iωάννου του Pώσσου. Aγίου Iγνατίου
του Θεοφόρου.
2ον - O ένθερμος ζήλος και η μεγάλη αγάπη της Kαθηγουμένης Mαριάμ Aνδρεάδη μοναχής
προς τους Aγίους της Oρθοδόξου Eκκλησίας μας, κατόρθωσε ώστε ν' αποκτήση η Iερά
Mονή της Aγίας Παρασκευής και άλλα Iερά Αγια Λείψανα και άλλων θαυματουργών
Aγίων της Eκκλησίας μας.
α) Tεμάχιον Aγίου Λειψάνου των Aγίων Θαυματουργών Nεοφανών Aγίων Pαφαήλ - Nικολάου
και Eιρήνης, καθώς και το μικρό δαχτυλάκι του Aγίου Pαφαήλ, τα οποία εδωρήθησαν
εις την Iερά Mονή παρά της ευσεβεστάτης κυρίας Bασιλικής Pάλλη, όπου μέσα εις
το ειδικόν της κτήμα ανεβρέθησαν τα Iερά Λείψανα των τριών θαυματουργών Aγίων.
β) Tεμάχιον Aγίου Λειψάνου του Aγίου Eυστρατίου.
γ) Mικρόν τεμάχιον Aγίου Λειψάνου του Aγίου Eυθυμίου του Nέου του Hγιασμένου.
ΛΕΥΚΩΝΑΣ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23210 62502
Δέκα (10) χλμ. βόρεια της πόλης των Σερρών
και δύο (2) από τον οικισμό του Μετοχίου, μέσα σ' ένα καταπράσινο τοπίο, στο βάθος
μιας χαράδρας, βρίσκεται η γυναικεία Ι.Μ. Παναγίας της Βύσσιανης. Ιδρύθηκε το
έτος 1972 με πρωτοβουλία σερραίων πιστών. Τη σημερινή της μορφή (καθολικό, παρεκκλήσι,
τραπεζαρία, έκθεση εργόχειρων, κελιά Μοναχών) απέκτησε έπειτα από προσπάθειες
ετών. Η μονή αυτή πήρε το όνομά της από ένα χωριό που βρίσκεται κοντά της και
ονομάζεται Βύσσιανη. Δε διασώζονται παλιά λατρευτικά σκεύη και βιβλία. Τις πρώτες
πληροφορίες γι' αυτό το χωριό τις παίρνουμε από ένα έγγραφο γραμμένο το έτος 1320.
Περισσότερες πληροφορίες όμως έχουμε από άλλα έγγραφα που γράφτηκαν λίγα χρόνια
αργότερα (1328-1344). Το χωριό αυτό καταστράφηκε το 1916 από τον βουλγαρικό στρατό
και σήμερα σώζονται μόνο τα ερείπιά του.
Η μονή κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο
Μακεδόνων και ως κρύπτη όπλων και πυρομαχικών. Υπέστη ζημιές την περίοδο των Βαλκανικών
Πολέμων 1912-1913 και ερημώθηκε. Για την διόρθωση των ζημιών της οργανώθηκε μία
αδελφότητα που ονομαζόταν «Αγαθοεργός Αδελφότης "Η Κοίμησις της Θεοτόκου Βύσσιανης".
Πρώτη μέριμνα της Αδελφότητας ήταν η ανακατασκευή του παλαιού ναού της μονής.
Τα έργα της ανακατασκευής ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1925 και τελείωσαν το1928,
ενώ τα εγκαίνια έγιναν στις 17 Σεπτεμβρίου του 1925. Την θέση αυτής της Αδελφότητας
παίρνει ένα άλλο σωματείο που ιδρύεται την ίδια εποχή. Το σωματείο αυτό ονομάζεται
«Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων Βησσάνης».
Στη μονή αυτή βρίσκεται και η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας. Η
λαϊκή παράδοση λέει ότι αυτήν την εικόνα την βρήκε ένας γεωργός στο μέρος που
χτίστηκε ο ναός. Ο γεωργός έβλεπε ότι επί τέσσερις νύχτες ανάβλυζε από αυτό το
μέρος μυστηριακό φως. Σε θαύμα επίσης αιτιολογούν την ύπαρξη άφθονου νερού. Το
Αγίασμα, επί σειρά ετών αποξηραμένο, σαν από θαύμα της Παναγίας, την παραμονή
της γιορτής της (14 Αυγούστου 1996), άρχισε να αναβλύζει ασταμάτητα μέχρι και
σήμερα.
Η μονή σήμερα αποτελεί Ιερά Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή. Η πρώτη μοναχή
που εγκαταστάθηκε στη μονή ήταν η Πελαγία από τη μονή του Αγίου Μηνά Δράμας το
έτος 1972. Μόνο όμως το έτος 1984 ο μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης Μάξιμος στελέχωσε
τη Μονή με γυναικεία Αδελφότητα. Η εργατικότητα και φιλοκαλία των μοναχών διακόσμησε
τους χώρους τους αυλής με λουλούδια. Ετσι καθαρή και όμορφη υποδέχεται τους πιστούς
μέσα σε ένα φιλόξενο και ευλαβικό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί απαλή και εκστατική
γαλήνη. Στη μονή λειτουργεί μικρό εκθετήριο με αγιογραφικά είδη και χειροποίητα
αντικείμενα που η βοήθειά τους προσπορίζει μικρή βοήθεια.
Η Μονή πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου και της Ζωοδόχου Πηγής.
ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Στον τύπο της βασιλικής με τρούλλο.
ΜΟΝΗ ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΗΣ (Μοναστήρι) ΣΕΡΡΕΣ
Το επιβλητικό μοναστήρι στο Παγγαίο όρος, με τα 150 κελιά και τις μεγάλες αυλές του. Μοναδικό θρησκευτικό και εθνικό κέντρο της Μακεδονίας, με πολλές, σπάνιες εικόνες και βαρύτιμες δωρεές. Από εδώ, οι μοναχοί του περιόδευσαν στις περιοχές της Μακεδονίας κρατώντας τον Ελληνισμό και το Χριστιανισμό, σε δύσκολους χρόνους. Σήμερα λειτουργεί σαν γυναικεία μονή.
ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ (Μοναστήρι) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23210 71189
Η Ιερά
Μονή Τιμίου Προδρόμου βρίσκεται 12 χμ. ΒΑ των Σερρών, σε χαράδρα του Μενοικίου
όρους. Το καθολικό είναι κτίσμα του 14ου αιώνα και ανήκει στον τύπο του μονόκλιτου
τρουλαίου ναού με λιτή, νάρθηκα, εξωνάρθηκα και μακρόστενη στεγασμένη στοά στα
νότια (μακρυναρίκι). Στη βόρεια πλευρά υπάρχουν δύο παρεκκλήσια και ο πύργος του
κωδωνοστασίου. Γύρω από το καθολικό οργανώνονται τα υπόλοιπα κτήρια: κελιά, ηγουμενείο,
σχολή, τράπεζα, βιβλιοθήκη, ξενώνας. Η τοιχογράφηση του καθολικού άρχισε το 1300
μέχρι το 1333 και συνεχίσθηκε σε διάφορες περιόδους και από διαφορετικούς ζωγράφους.
Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου ιδρύθηκε στα 1275-1278 από τον Σερραίο
μοναχό Ιωαννίκιο και λίγα χρόνια μετά ανακαινίσθηκε από τον ανηψιό του Ιωακείμ,
επίσκοπο Ζιχνών. Γρήγορα αναπτύχθηκε σε σπουδαίο μοναστικό κέντρο με μεγάλη οικονομική
άνθηση, διότι γνώρισε την εύνοια βυζαντινών αυτοκρατόρων. Ο Πατριάρχης Γεώργιος
Σχολάριος (Γεννάδιος) πέθανε και τάφηκε στο καθολικό της.
Η σημερινή μορφή της μονής, η οποία συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά,
διαμορφώθηκε με την προσθήκη διαφόρων κτισμάτων κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Στο διάστημα μεταξύ 1972 και 1986 έγιναν επιδιορθώσεις στις στέγες
διαφόρων κτισμάτων. Από το 1986 έως σήμερα πραγματοποιείται αναστήλωση των κελιών
της ανατολικής πτέρυγας καθώς και της βόρειας πτέρυγας.
Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου βρίσκεται 9 χιλιομετρα ανατολικά της πόλης των Σερρών σε μια χαράδρα του Μενοίκιου ορους, σ' ένα γραφικό και ευλαβικό περιβάλλον, όπου η ψυχή αποσπάται από κάθε πεζή φροντίδα και υψώνεται στην αιωνιότητα. Εκεί ζει κανείς την ειρήνη του φωτός και την ποίηση της βιβλικής γαλήνης. Ζει ένα ανέπαφο τμήμα του βυζαντινού κόσμου, αφιερωμένο στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Η Μονή έχει πραγματικά μια ατμόσφαιρα αιωνιότητας και περιβάλλεται απο μια αληθινή γοητεία. Η Μονή χτίστηκε το 1270 μ. Χ. από τον Ιωαννίκιο, ο οποίος διετέλεσε και Επίσκοπος Εζεβών (σημ. Δάφνης). Κατόπιν ο ανηψιός του, Ιωακείμ, Μητροπολίτης Ζιχνών, κατά το έτος 1300 περιέβαλε τη Μονή με υψηλά και στερεά τείχη και την προίκισε με βασιλικές δωρεές (μετόχια και γαίες). Από το έτος 1332 μ.Χ. την Εφορία της Μονής ανέλαβε ο τότε μέγας Δομέστικος και μετέπειτα αυτοκράτορας Ιωάννης Κατακουζινός. Επί της Εφορίας του η Μονή αναδείχθηκε με Χρυσόβουλο Σταυροπηγιακή και Πατριαρχική.
Το 1345 μ.Χ. η Μονή υπέστη πολλές καταστροφές στα κτήματα της από την επιδρομή των Σέρβων. Μόνο χάρη στην Ελένη, σύζυγο του Σέρβου Κράλη Στέφανου Δουσάν, διέφυγε την ολοκληρωτική καταστροφή. Κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας η Μονή αυτή είχε τη μεγάλη τιμή να υποδεχτεί στους κόλπους της τον πρώτο μετά την Αλωση της Κων/πολης Πατριάρχη Γενάδιο το Σχολάριο. Ο Γεννάδιος, όπως λέει η ιστορία, πατριάρχευσε 3 χρόνια, απο το 1453 ως το 1457, οπότε παραιτήθηκε και ήρθε στη Μονή του Προδρόμου. Το 1462 προσκλήθηκε για δεύτερη φορά στον Πατριαρχικό θρόνο τον οποίο διατήρησε ενα μόνο χρόνο. Το 1464 ανήλθε για τρίτη φορά στον Πατριαρχικό θρόνο, αλλά αντικαταστάθηκε απο τον Ιωάσαφ τον Α' πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος και επανήλθε στη Μονή του Προδρόμου, όπου πέθανε το 1472.
Ο τάφος του Γενναδίου ήταν γνωστό απο παράδοση ότι βρισκόταν στο μεσαίο τμήμα του καθολικού ναού της Μονής, κοντά στους τάφους των Κτιτόρων. Το Μάϊο του 1854 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του, τα οποία βρίσκονται σήμερα εντός κιβωτίου. Κοντά στον τάφο του υπάρχει μαρμάρινη πλάκα με χαραγμένο τιμητικό επίγραμμα του ποιητή Ηλία Τανταλίδη, το οποίο είχε αποστείλεί το Πατριαρχείο Κων/πόλεως, όταν έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του σοφού Πατριάρχη.
Η Μονή υπήρξε κέντρο μια αδιάλειπτης ζωγραφικής κίνησης. Υπάρχουν εδώ εικονογραφίες του 14ου αιώνα απο τις πιο ενδιαφέρουσες στη χώρα μας καθώς και ωραίες τοιχογραφίες του έτους 1630. Επίσης έχει σπουδαίο εικονοστάσιο (τέμπλο) απο ξύλο καρυδιάς καλλιτεχνικότατα σκαλισμένο απο το έτος 1804. Στον τετράγωνο αρχαίο πύργο της Μονής, που μετατράπηκε σε Βιβλιοθήκη, υπήρχαν 100 τόμοι χειρογράφων σε μεμβράνες, 200 τόμοι χειρογράφων σε χαρτί, 1500 τόμοι διαφόρων εντύπων βιβλίων, 4 χρυσόβουλα βυζαντινών αυτοκρατόρων σε μεμβράνη, 5 πατριαρχικά σιγίλλια, 4 κώδικες παλαιοί και πολλά άλλα πολύτιμα ιερά αντικείμενα, που άρπαξαν οι Βούλγαροι κατα το 1913 και 1917.
ΠΡΩΤΗ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 61249
Εφτά χιλιόμετρα από την κοινότητα Πρώτης και σε υψόμετρο 930μ., στο
Παγγαίο όρος με πανόραμα θέα στον κάμπο του Νομού, βρίσκεται η Ι. Μονή της Αναλήψεως.
Παλαιό μετόχι της Ι. Μονής της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης, ανασυστάθηκε
το 1979 στο ίδιο σημείο, που όπου τον 18 αιώνα υπήρχε το ομώνυμο, ανδρικό όμως,
μοναστήρι. Μεγάλη η προσφορά της Μονής στους Χριστιανούς της περιοχής.
Αυτό ήταν η αιτία για τις επανειλημμένες κατά καιρούς καταστροφές,
από τους Τούρκους, και τους Βουλγάρους κατακτητές, που υπέστη, με μεγαλύτερες
κατά έτη 1913, 1917 και 1944.
Το καθολικό της Μονής είναι μια σπάνια σταυροειδής ροτόντα, κτισμένη
στον τύπο της Αγίας Ανάληψης του όρους των Ελαίων των Αγίων Τόπων.
Στη Μονή φυλάσσονται Τίμια λείψανα των Αγίων Ι. Χρυσοστόμου, Αρσενίου
του Καπαδόκου κ.τ.π. Υπάρχει ξενώνας μόνο για οργανωμένα γκρουπ. Το 1997 το Μοναστήρι
είχε είκοσι μοναχές, που ασχολούνται με την αγιογραφία, οεροραπτική, χρυσοκέντημα,
πυρογραφία, κηροπλαστική. Γιορτάζει 40 μέρες μετά το Πάσχα (της Αναλήψεως).
ΣΕΡΡΕΣ (Πόλη) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
The most important monastery of the region of Serrhai was founded
in the 13th century in a gorge of Mount Menoikion,
not far from the city of Serrhai. It was laid out following the plan of most Athonite
monasteries, i.e. it had encircling walls to which other structures were later
added, a sturdy square tower, chapels, and a katholikon with 14th century wall-paintings.
As the spiritual centre of Hellenism in eastern Macedonia, during
the Balkan wars the monastery of Timios Prodromos (Saint John the Baptist) provoked
the fury of the Bulgarians, who took pains to strip it of its historic treasures.
Greek historical documents and in particular the monastic library were carried
off to Sofia in their entirety in 1912. The quest for these invaluable sources
of Macedonian history has since occupied, as it continues to occupy, much scholarly
research.
By kind permission of:Ekdotike Athenon
This text is cited Nov 2003 from the Macedonian Heritage URL below, which contains images.
ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ (Πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23230 22395, 22993
Σ' ένα λόφο, βορειοανατολικά του Σιδηροκάστρου, είναι κτισμένη η Ιερά
Μονή Αγ. Κηρύκου και Ιουλίτης. Ιδρύθηκε από το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου
Ιωάννη, το έτος 1968, όταν πρωτοήλθε στην Ιερή Μητρόπολη από τη Σάμο. Είναι κοινοβιακή
Μονή, στην οποία μονάζουν σήμερα (1997) σαράντα (40) αδελφές, που ασχολούνται
με πλεκτά, χρυσοκέντημα και αγιογραφία, ενώ έχουν αποκλειστική μέριμνα και φροντίδα
τους το Ορφανοτροφείο Θηλέων και το Γηροκομείο της Ι. Μητρόπολης Σιδηροκάστρου.
Η Μονή πανηγυρίζει στις 15 Ιουλίου, ημέρα εορτής των Αγίων Κηρύκου
και Ιουλίτης.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
