Πληροφορίες τοπωνυμίου

Μυκηναϊκό κέντρο

ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΣ
Δυτικά του Παλαιόκαστρου υπάρχει λόφος ο οποίος περιβάλλεται από 2 τείχη. Πρόκειται περί της Ακρόπολης της Ομηρικής πόλεως Φηρής και του Κάστρου Αράκλωβο. Το Αράκλωβο ήταν το ισχυρότερο Κάστρο τα χρόνια της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα. Φρούραρχός του ο γενναίος Δοξαπατρής Βουτσαράς ο οποίος αγωνιζόταν με ρόπαλο αντί για δόρυ. Στη βορειοανατολική πλευρά τον Κάστρου σώζεται τμήμα τείχους μυκηναϊκής εποχής. Είναι το μόνο φρούριο που δεν μπόρεσαν να καταλάβουν οι Φράγκοι. Το Αράκλωβο εικονίζεται σε τοιχογραφία τον Δημαρχείου της Αθήνας έργο τον Φώτη Κόντογλου. Ενοριακό ναό έχει την πετρόκτιστη Εκκλησία της 'Ευαγγελίστριας'. Το Μυκηναϊκό Κέντρο με απέραντο Νεκροταφείο (θολωτών τάφων) και Νεκρομαντείο (του 1100π.χ.) αποτελεί δείγμα λαμπρού Πολιτισμού για την περιοχή. Το νεκρομαντείο περιγράφεται στη Λ' ραψωδία της Οδύσσειας. Στην ανακάλυψη τον νεκρομαντείον ιδιαίτερα συνέβαλε ο καθηγητής Θεόδωρος Σπυρόπουλος και ο Ιωάννης Πισιμίσης.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Γόρτυνος

Municipality of Gortys WebPage
• http://www.gortynos.gr/attr_mikin.htm (2 φωτ.)

Μυκηναϊκό Νεκροταφείο Παλαιοκάστρου

  Σε μικρό λόφο κοντά στο χωριό Παλαιόκαστρο Γορτυνίας, αποκαλύφθηκε τυχαία μεγάλο και σημαντικό νεκροταφείο της μυκηναϊκής περιόδου. Αρχικά το 1955 ανεσκάφησαν δύο μυκηναϊκοί τάφοι. Οι ανασκαφές ξανάρχισαν το 1979 από τον Εφορο Αρχαιοτήτων Θ. Σπυρόπουλο και διήρκεσαν 12 έτη. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως περίπου 100 λαξευτούς τάφους διαφόρων τύπων (θολωτοί, θαλαμωτοί, φρεατοειδείς, λακκοειδείς και κιβωτόσχημοι). Αποκαλύφτηκε επίσης, και μία κατασκευή λατρευτικού και τελετουργικού σκοπού η οποία θεωρείται ότι χρησίμευε σαν Νεκρομαντείο των ύστερων μυκηναϊκών χρόνων. Το νεκρομαντείο αυτό θεωρείται σαν το αρχαιότερο και μοναδικό μυκηναϊκό Νεκρομαντείο της αρχαίας Ελλάδας. Τα πλούσια ευρήματα του νεκροταφείου εκτίθενται στο Μουσείο Τριπόλεως.

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/archsites/x... (3 φωτ.)

...Το σπουδαιότερο όμως μνημείο των μυκηναίκών χρόνων στην Αρκαδία, είναι το μεγάλο Νεκροταφείο στο Παλαιόκαστρο Γορτυνίας, που χρονολογείται απ' το 1500 έως 1050 Π.Χ. Εχουμε ανασκάψει τα τελευταία χρόνια περισσότερους από 100 θολωτούς και θαλαμωτούς τάφους, με εκπληκτικά ευρήματα που έχουν γεμίσει τις προίστορικές συλλογές του Μουσείου Τριπόλεως. Οι τάφοι είναι σκαμμένοι στο μαλακό βράχο και είναι οικογενειακοί. Οι νεκροί θάβονται στο έδαφος, υπάρχει όμως και μία περίπτωση καύσης. Μαζί με τα λείψανα των νεκρών βρέθηκαν πλούσια κεραμικά σκεύη, σε μεγάλη ποικιλία και άριστη διατήρηση.
   Τo μυκηναϊκό Νεκροταφείο του Παλαιοκάστρου, είναι από τα μεγαλύτερα και καλύτερα διατηρημένα στην Ελλάδα. Βρέθηκαν εκατοντάδες αγγεία, τροχήλατα, καλοψημένα και διακοσμημένα με θέματα γεωμετρικά αλλά και εικονιστικά, πουλιά, ψάρια, χταπόδια, που αντιπροσωπεύουν ρυθμούς και εργαστήρια τοπικά αλλά και της ευρύτερης περιοχής και άλλων ρυθμών της μυκηναίκής τέχνης. Κύριο σχήμα είναι η υδρία, αλλά υπάρχουν και αμφορείς, κρατήρες, πυξίδες, κύπελλα, αλάβαστρα, κύλικες και πλήθος μικρών και μεγάλων αγγείων, μια εξαιρετικά πλούσια συλλογή μυκηναίκού υλικού, εφάμιλλη των καλύτερων περιοχών της Ελλάδος. Τους νεκρούς συνόδευαν επίσης χάλκινα όπλα, ξίφη, μαχαίρια, αιχμές ακοντίων, πόρπες και περόνες, κουμπιά και σφονδύλια, χρυσά ελάσματα και εμβλήματα του αξιώματος των νεκρών.
   Το σημαντικότερο όμως εύρημα του νεκροταφείου είναι το μοναδικό μνημείο του Νεκρομαντείου, του αρχαιότερου που έχει αποκαλυφθεί σ' όλη την Ελλάδα. Αποτελείται από έναν θαλαμωτό τάφο, η οροφή του οποίου έχει κοπεί σε τετράγωνο οπαίον. Από κει ρίχνονταν οι προσφορές στις ψυχές των νεκρών (γάλα με μέλι, κρασί, νερό), καθώς και το αίμα των ζώων που θυσιάζονταν, για να προκαλέσειτην αφύπνιση των ψυχών στον Αδη, ώστε να δώσουν μαντεία για τους ζώντες.
   Το Νεκρομαντείο αυτό ταιριάζει με την περιγραφή του Νεκρομαντείου στη ραψωδία λ' της Οδύσσειας, που είναι γνωστή σαν Νέκυια. Ο Οδυσσέας επισκέπτεται τον Κάτω Κόσμο, ανοίγει λάκκο με το σπαθί του, σφάζει ζώα για τους νεκρούς και το αίμα τους τρέχει μέσα από το οπαίο προς τον Αδη. Το αίμα και οι επικλήσεις του ήρωα, αφυπνίζουν τις άσαρκες ψυχές των νεκρών, ενώ ο μάντης Τειρεσίας, του δίνει χρησμό για τα μελλούμενα.

Κείμενο: Εφόρου Αρχαιοτήτων Dr. Θεόδωρου Γ. Σπυρόπουλου.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Τριπόλεως

• http://www.tripolis.gr/History/Ancient_Arcadia/anc... (2 φωτ.)

Ιστοσελίδα Νομαρχίας Αρκαδίας
• http://www.arcadia.gr/greek_ver/c1/sc5/c5/main.htm... (1 φωτ.)