Πληροφορίες τοπωνυμίου

Ημερη Γραμβούσσα

ΗΜΕΡΗ ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ (Νησί) ΧΑΝΙΑ
  Τα νησιά της (Ήμερης) Γραμβούσας και της Αγριας Γραμβούσας βρίσκονται στο τέλος της ομώνυμης βορειοδυτικής χερσονήσου της Κρήτης. Στην Ήμερη Γραμβούσα βρίσκονται τα ερείπια ενός βενετικού κάστρου (1579). Παρ' όλο που το κάστρο χτίστηκε με χωρητικότητα 3.000 ανδρών, ποτέ δε χρησιμοποιήθηκε για κάποια μεγάλη μάχη. Οι Βενετοί το παρέδωσαν στους Τούρκους το 1692, 23 χρόνια μετά την πτώση του Ηρακλείου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2002 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Crete TOURnet

Ιστοσελίδα της Crete TOURnet
• http://www.crete.tournet.gr/Site.jdp?ID=30 (7 φωτ.)

Γραμβούσα

  Η χερσόνησος βορειοδυτικά του κόλπου της Κισάμου προβάλλει προς τα βόρεια δημιουργώντας ένα ακρωτήρι που οι αρχαίοι το ονόμαζαν Κώρυκον.
  Στα δυτικά του υπάρχουν δυό βραχώδη ξερονήσια ένα πιο βόρεια που λέγεται Άγρια Γραμβούσα και ένα λίγο νοτιότερα η περίφημη Γραμβούσα.
  Η στρατηγική θέση αλλά και το ανάγλυφο του νησιού ώθησε τους Ενετούς να το οχυρώσουν κατασκευάζοντας ένα απόρθητο κάστρο πάνω στη κορυφή του στα 137 μ. από τη θάλασσα, που περιβάλεται από απόκρημνα βράχια.
  Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1579 και τέλειωσε το 1582. Ένας κεραυνός όμως κτύπησε τη μπαρουταποθήκη και το κάστρο καταστράφηκε για να ξαναφτιαχτεί το 1630.
  Ηταν ένα από τα τρία κάστρα που παραμείνανε στη κυριαρχία των Ενετών και μετά την Τουρκική εισβολή στη Κρήτη (τα άλλα δύο είναι της Σητείας και της Σπιναλόγκας).
  Παρόλο που το κάστρο έμεινε απόρθητο κατά τον πόλεμο των Ενετών με τους Τούρκους, οι Τούρκοι κατάφεραν να το πάρουν δωροδοκώντας τον Ενετό διοικητή το 1692.
  Αποφασισιτικό ρόλο όμως έπαιξε η Γραμβούσα κατά τον ξεσηκωμό των Ελλήνων ενάντια στους Τούρκους. Οι Ελληνες κατάφεραν με πονηριά το 1825 παριστάνοντας την νέα φρουρά, να καταλάβουν το κάστρο και έτσι ήταν το πρώτο κομμάτι Κρητικής γης που λευτερώθηκε από τους Τούρκους.
  Το βραχώδες αυτό νησάκι έγινε το καταφύγιο για πάνω από 3000 κόσμο. Λίγο αργότερα όμως αποτέλεσε και βάση για την πειρατία των διερχόμενων πλοίων και έτσι με συμφωνία και της Ελληνικής κυβέρνησης εγκαταστάθηκε Αγγλο-Γαλλική φρουρά το 1828. Σήμερα στέκουν μισοερειπωμένα αλλά επιβλητικά τα τείχη του κάστρου για να θυμίζουν την ιστορία του.
  Απένατι από το νησί βρίσκεται μιά από τις μαγευτικές παραλίες της Κισάμου, ο Μπάλος.

Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Interkriti

• http://www.interkriti.org/visits/grgramvo.htm (3 φωτ.)

Gramvoussa

• http://www.ellada.net/crete-info/kissamos.html (1 φωτ.)