Εμφανίζονται 35 τίτλοι με αναζήτηση: Κεντρικές σελίδες στην ευρύτερη περιοχή: "ΑΣΤΡΟΣ Λιμάνι ΑΡΚΑΔΙΑ" .
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Είκοσι περίπου χιλιόμετρα ανατολικά της Τρίπολης
και στη μέση του οδικού άξονα Τριπόλεως - Αστρους
(20 χιλ από την Τρίπολη), σε υψόμετρο 580 μέτρων πάνω στους πρόποδες του Πάρνωνα,
βρίσκεται χτισμένο ένα μικρό γραφικό χωριουδάκι, η Αγία Σοφία . Το χωριό αυτό
είναι δευτερογενής Καστρίτικος (από τα χωριά του Καστριού) οικισμός, με οικιστές
κατοίκους κυρίως από το χωριό Καράτουλα
Κυνουρίας. Σήμερα στην Αγία
Σοφία κατοικούν περίπου 90 άτομα, μεταξύ των οποίων και παιδιά και άλλης νεαρής
ηλικίας άτομα.
Πριν από 150 περίπου χρόνια (κατά το έτος 1850) ορισμένες οικογένειες
από το Καράτουλα εγκαταστάθηκαν στην περιοχή αυτή, ασχολούμενοι με την γεωργία
και την κτηνοτροφία και ίδρυσαν την Αγία Σοφία. Οι κάτοικοι του χωριού αυτού,
εκτός από τις ανωτέρω ασχολίες, ασχολήθηκαν και με διάφορες άλλες παραδοσιακές
επαγγελματικές δραστηριότητες, όπως την σιδηρουργεία και βαρελοποιία, μάλιστα
σε τέτοιο βαθμό που όχι μόνο ζούσαν από αυτές αλλά και εξ αιτίας τους το χωριό
αυτό, απέκτησε σπουδαία φήμη σε όλη την ευρύτερη περιοχή τα παλιότερα χρόνια.
Στην περιοχή έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα (τάφοι, πήλινα πιθάρια,
παλιό υδραγωγείο κ.α.) που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Αγία Σοφία είχε κατοικηθεί
κατά την αρχαιότητα, άγνωστο όμως από ποιους και πότε. Τα ευρήματα αυτά εκτίθενται
για φύλαξη στο Αρχαιολογικό
Μουσείο Τρίπολης.
Το χωριό ονομάστηκε Αγία Σοφία από την εκκλησία του που είναι αφιερωμένη
στην μνήμη της Αγίας Σοφίας και των τριών θυγατέρων της Πίστεως, Ελπίδας και Αγάπης
και εορτάζει στις 17 Σεπτεμβρίου. Μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του 1940, το
χωριό, όπως και πολλά άλλα της περιοχής, έσφυζε από ζωή και έφτασε να έχει μέχρι
και 400 κατοίκους. Ηταν εκείνη η εποχή που δούλευαν αδιάκοπα οι τέσσερις υδρόμυλοι,
τα γύφτικα (σιδηρουργεία) και τα βαρελάδικα της Αγια-Σοφιάς, εξυπηρετώντας κατοίκους
και όχι μόνο του ίδιου χωριού αλλά και πάρα πολλών γειτονικών. Η εποχή που οι
τέσσερις ταβέρνες του χωριού ήταν συνεχώς κατάμεστες από κόσμο, ενώ τα βουνά και
οι λαγκαδιές του αντιλαλούσαν από τα κουδούνια, τα βελάσματα των κοπαδιών και
τις φωνές των τσοπάνηδων. Μετά την κατοχή όμως και το τέλος της δεκαετίας του
1940, η εξωτερική και εσωτερική μετανάστευση ( για την αναζήτηση καλύτερης τύχης
από τους κατοίκους) λιγόστεψαν κατά πολύ τον πληθυσμό του.
Η Αγία Σοφία διοικητικά ανήκει στον δήμο Βόρειας
Κυνουρίας. Οι μαθητές του χωριού φοιτούν στα κοντινότερα χιλιομετρικά σχολεία
που είναι το Δημοτικό Σχολείο Ριζών,
το Γυμνάσιο Αλέας και το Λύκειο
Αλέας. Τα γεωργικά προϊόντα του χωριού είναι λαχανικά για τις οικιακές ανάγκες,
κρασί και λάδι άριστης ποιότητας λόγω του υψομέτρου. Στο χωριό λειτουργεί ένα
παραδοσιακό καφενείο όπου μπορεί κανείς να απολαύσει το καφεδάκι του, το κρασάκι
του και γιατί όχι και σπιτικό φαγητό κατόπιν παραγγελίας. Το κελάηδισμα των αηδονιών
μέσα από τα βαθύσκιωτα λαγκάδια και τις ρεματιές με τα πλατάνια θα μαγέψουν τον
περιπατητή καθώς συνοδεύεται από μια άλλη μελωδία αυτή των κουδουνιών από τις
στάνες στις γύρω βουνοπλαγιές.
Οι σημερινοί Αγια-σοφίτες μέσα από τον πολιτιστικό και εξωραϊστικό
σύλλογό τους προσπαθούν να μην ξεχαστούν τα έθιμα, και οι παραδόσεις του χωριού
τους και να διατηρηθούν οι δεσμοί ανάμεσα στους. Σήμερα στην Αγία Σοφία κατοικούν
περίπου 90 άτομα, μεταξύ των οποίων και παιδιά και άλλης νεαρής ηλικίας άτομα.
Η ύπαρξη νέων σημαίνει ελπίδα. Ελπίδα ότι το όμορφο μικρό Καστριτοχώρι με το θαυμάσιο
φυσικό περιβάλλον και το εξαίρετο κλίμα, δεν θα σβήσει από γεροντικό μαρασμό.
Το κείμενο είναι μερικά βασισμένο στο κείμενο του Προέδρου του Εξωραϊστικού
Συλλόγου Αγίας Σοφίας Κων. Φαρμασώνη.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (Κωμόπολη) ΑΣΤΡΟΣ
Ο Αγιος Ανδρέας είναι μια γραφική κωμόπολη, χτισμένη στις παρυφές
ενός λόφου κοντά στη θάλασσα, δίπλα από ένα κάμπο κατάφυτο από ελιές. Βρίσκεται
πάνω στο δρόμο για το Λεωνίδιο
και απέχει 6 χιλ. από το Αστρος.
Στο σημείο αυτό τελειώνει το φαράγγι της Ζαμπάνιτσας και εκβάλει προς τη θάλασσα
ο ποταμός Βρασιάτης.
Είναι το κεφαλοχώρι της περιοχής και κατοικείται κυρίως από Τσάκωνες.
Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει συνεχή ανάπτυξη και πληθυσμιακή αύξηση. Σήμερα
έχει περίπου 3000 κατοίκους. Ομορφα πετρόκτιστα και καλοδιατηρημένα σπίτια, γραφική
κεντρική πλατεία, πολύ πράσινο και ωραίες παρακείμενες παραλίες συνθέτουν την
εικόνα του Αγίου Ανδρέα. Στα καφενεία του μπορεί να ακούσει κανείς τους γηραιότερους
να μιλούν την Τσακώνικη διάλεκτο. Στο κέντρο της κωμόπολης είναι η κεντρική πλατεία
με την μητροπολιτική εκκλησία. Γύρω υπάρχουν καφενεία, ταβέρνες και εμπορικά καταστήματα.
Σε απόσταση 3 χιλ. είναι η Παραλία
του Αγίου Ανδρέα με γραφικό λιμανάκι, ωραία θέα προς το Μυρτώο
πέλαγος και το Αστρος και αξιόλογη και καθαρή παραλία. Λειτουργούν ταβέρνες
και το καλοκαίρι γνωρίζει ζωηρή κίνηση. Στη θέση αυτή υπάρχουν ερείπια κυκλώπειου
τείχους που κατά τους αρχαιολόγους ανήκε στην αρχαία κυνουριακή πόλη Ανθήνη.
Κοντά στην παραλία βρίσκεται το
μετόχι της μονής Ορθοκωστάς, που αποτελείται από μικρή εκκλησία αφιερωμένη
στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και ένα ψηλό πύργο, πιθανά ενετικής κατασκευής.
Και τα δύο κτίσματα φέρουν επιγραφές ανακαίνισης, 1714 και 1715 αντίστοιχα. Οχι
μακριά, διατηρείται ακόμη παλαιό πετρόχτιστο τοξωτό γεφύρι, στο ποταμό Βρασιάτη.
Αξιόλογα, ζωντανά και πολλά είναι εδώ τα πανηγύρια: του Αϊ-Γιώργη,
της Υπαπαντής, των Αγίων Αποστόλων και των πολιούχων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Κοντά στον Αγιο Ανδρέα στο δρόμο για το Λεωνίδιο, βρίσκεται το Αρκαδικό
Χωριό. Σε μικρή απόσταση (3 χιλ.) είναι το χωριό Κορακοβούνι.
Ανάμεσα περνά ο ποταμός Βρασιάτης ο οποίος έχοντας διασχίσει το όμορφο φαράγγι
της Ζαμπάνιτσας (που απέχει 5 χιλ. από τον Αγιο Ανδρέα) εκβάλει στο Μυρτώο πέλαγος.
Από τον Αγιο Ανδρέα ξεκινά δρόμος που οδηγεί στα χωριά Πραστό
(12 χιλ.) και Καστάνιτσα (16
χιλ) όπως και στο μοναστήρι
της Ορθοκωστάς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Μικρό ορεινό χωριό της Κυνουρίας κοντά στο δρόμο Τρίπολης - Αστρους . Το χωριό είναι ερηπωμένο από τη μετανάστευση.
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Ο Αγιος Ιωάννης, μικρό ορεινό χωριό του Πάρνωνα,
βρίσκεται πάνω στο δρόμο Αγίου
Πέτρου - Αστρους, μετά
τη Μονή Μαλεβής. Διαθέτει
αρκετές ταβέρνες με καλό κρασί και ψητά και αποτελεί πόλο έλξης των κατοίκων του
Αστρους και της γύρω περιοχής. Επίσης έχει πλούσια παραγωγή γαλακτομικών προϊόντων.
Στο κάτω μέρος του χωριού υπάρχει συμπαθητική πλατεία με πλατάνια και με την παλιά
εκκλησία του Αϊ-Γιάννη. 2 χιλ. από τον αμαξιτό δρόμο, πάνω σε έναν λόφο στη θέση
"Ξηροκάμπι" σώζονται τα ερείπια του Κάστρου της Ωριάς , μεσαιωνικού κάστρου κτισμένου
την περίοδο της Φραγκοκρατίας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Ο Αγιος Πέτρος είναι γραφικό κεφαλοχώρι χτισμένο στις πλαγιές του
Πάρνωνα. Aπέχει 34 χιλ. από
την Τρίπολη, 30 χιλ. από το
Αστρος και 8 χιλ. από το Καστρί.
Βρίσκεται σε πανέμορφο και καταπράσινο τοπίο. Η περιοχή είναι κατάφυτη, καστανιές,
κερασιές, καρυδιές, αχλαδιές, πλατάνια, μηλιές, βελανιδιές και πουρνάρια. Είναι
παραδοσιακός οικισμός, έχει 1300 κατοίκους περίπου και βρίσκεται σε υψόμετρο 950
μ. Στα ανατολικά του περνάει ο ποταμός Τάνος, ο "Ταναός" κατά τον Παυσανία. Στα
ανατολικά απλώνεται μια ξερή πετρώδης περιοχή, με θάμνους και κέδρους, το "Ξεροκάμπι",
όπου υπάρχουν καλύβια των τσοπάνηδων.
Στη γραφική και με ωραία θέα κεντρική πλατεία δεσπόζει η επιβλητική
μητροπολιτική εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ογκώδης βασιλική με
τρούλο μεγάλης διαμέτρου (1900). Γύρω της μαγαζιά, ταβέρνες και καφενεία. Το
σημαντικότερο μνημείο είναι ο "Πύργος του Αγά" (ή Τρικαλιότη) του 18ου αιώνα.
Είναι οχυρή κατοικία, με δύο ορόφους και κατώϊ, πολεμίστρες στις γωνίες και
ζεματίστρα πάνω από την είσοδο. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει θολωτή κρήνη κοντά
στην πλατεία με εντοιχισμένη επιγραφή 1769. Στο εξωτερικό τόξο του θόλου οι
πελεκητές πέτρες φέρουν εγχάρακτη διακόσμηση και απομίμηση κιόνων που κρατούν
τον εσωτερικό θόλο.
Αλλα αξιοθέτα είναι το Δημοτικό Σχολείο, κτίσμα του 1920, (το οποίο
λέγεται ότι είναι δωρεά του Ανδρέα Συγγρού), το γεφύρι στο "βύθουλα της Αννας",
πετρόκτιστο στενόμακρο γεφύρι του Τάνου και αρκετές θολωτές πετρόχτιστες βρύσες
(του "Κατσή" (1764), του "Κεραστά (1764)", του Καράμπελα (1746), του Αγιοργιού
και της "Μπρούσκας". Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν το "Ταπητουργείο" (που παλαιότερα
λειτούργησε σαν ταπητουργείο, ξυλουργείο και βιοτεχνία εσωρούχων), τα πυργόσπιτα
του "Κοίνη", του "Κοντάκη", του "Κασουρή", της "Φρύναινας", του "Παπανικολάου",
του "Μούσχουρου" (στην τιλιά της Παναγίας), όπως και τα σπίτι του "Κουλούρη"
(με μαρμάρινα μπαλκόνια και ορθομαρμάρωση), του "Μαρκαντέ", της "Νούτσου", και
του "Ντίνια" στον οικισμό Μουγέϊκα.
Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες το χωριό φαίνεται να ιδρύθηκε το 1435.
Το 1687 ορίστηκε από τους Βενετσιάνους σαν πρωτεύουσα της επαρχίας του Αγίου
Πέτρου. Μάλιστα το χωριό μνημονεύεται και στο Χρονικό του Μορέως, όπου αναφέρεται
ότι τότε εκατοικείτο από Τσάκωνες. Από τα μέσα του 18ου αιώνα άρχισε στην περιοχή
σημαντική δράση των κλεφταρματωλών. Το 1775 οι τοπικοί κλεφτοκαπετάνιοι Γιάννης
Καράμπελας και Αντωνάκης Αλεβίζος αντιστάθηκαν στους Τουρκαλβανούς. Το 1786
έγινε η μάχη της Μαλεβής μεταξύ των Τούρκων και Ελλήνων με επικεφαλής τους καπεταναίους
Ζαχαριά και Θανάση Καράμπελα. Η συμβολή του Αγίου Πέτρου στον απελευθερωτικό
αγώνα του 1821 ήταν σημαντική. Το 1821 ο Αναγνώστης Κοντάκης επικεφαλής 48 Αγιοπετριτών,
εκύρηξε την επανάσταση στα Δολιανά.
Πολλοί Αγιοπετρίτες αγωνιστές έλαβαν μέρος στις μάχες στο Βαλτέτσι,
στα Δολιανά και στα Βέρβενα,
όπως και στην πολιορκία και άλωση της Τρίπολης. Το διάστημα 1825-1826 το χωριό
καταστράφηκε μερικά από τις επιδρομές των ορδών του Ιμπραήμ. Σημαντική ήταν
επίσης και η συμμετοχή του στην εθνική αντίσταση κατά την Ιταλο-Γερμανική κατοχή.
Το 1944 εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς 48 άμαχοι κάτοικοι.
Η τοπική οικονομία σήμερα βασίζεται στην ξυλουργία, σιδηρουργία,
εμπόριο υλικών οικοδομής και ξύλευσης, λίγα κτηνοτροφικά και στις μισθωτές υπηρεσίες.
Παλαιότερα ανθούσε η ανθρακοποιία και για το λόγο αυτό οι Αγιοπετρίτες αποκαλούνταν
"καρβουνιάριδες".
Ο Αγιος Πέτρος παρουσιάζει όλο το χρόνο αρκετή τουριστική κίνηση,
στην οποία συνεισφέρουν κατά ένα μεγάλο μέρος οι προσκηνητές της Μονής
Μαλεβής όπως και οι ορειβάτες-περιπατητές του Πάρνωνα. Στο χωριό λειτουργούν
ξενοδοχείο, εστιατόρια, ταβέρνες και ζαχαροπλαστεία.
Λόγω της θέσης του στον Πάρνωνα ο Αγιος Πέτρος προσφέρει αρκετές
αξιόλογες πεζοπορικές και ορειβατικές διαδρομές στους λάτρεις της φύσης. Υπάρχουν
μονοπάτια που οδηγούν στις κορυφές του Πάρνωνα και στο ορειβατικό του καταφύγιο.
Η ανάβαση στη ψηλότερη κορυφή Μεγάλη Τούρλα διαρκεί 2.50 περίπου ώρες. Aπό εδώ
περνάει επίσης και το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Κοντινότερες διαδρομές είναι στα
"Σκαμνάκια", στην "Τιλιά της Παναγίας", και στα ξωκκλήσια του 16ου αιώνα, στον
Αη-Γιώργη και στον Αγιο Νικόλα, που είναι χωμένα στο καστανόδασος.
Tα πανηγύρια που γίνονται στην περιοχή είναι του Αγίου Νείλου (7
Μαϊου), των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου), της Παναγίας (15 Αυγούστου)
και της "Μαλεβής" (23 Αυγούστου). Επίσης την Κυριακή της Τυρινής γίνεται μικρό
καρναβάλι με ένα χαρακτηριστικό τοπικό έθιμο, την "γκαμήλα" που κυνηγά τους
περαστικούς. Πρόκειται για ξύλινο μεγάλο σκεπαστό σαμάρι που μεταφέρουν από
κάτω δύο άτομα που κρατούν ένα προεξέχον ξύλο με το κρανίο ενός μουλαριού του
οποίου η γνάθος ανοιγοκλείνει.
5 χιλ. από τον Αγιο Πέτρο στο δρόμο που οδηγεί στο Αστρος, είναι το
μοναστήρι της Παναγίας της Μαλεβής.
Ο επαρχιακός δρόμος από εδώ συνεχίζει κατηφορίζοντας προς το Αστρος. Στη διαδρομή
περνάμε από τα χωριά (άνω) Μελιγού
και Αγιο Ιωάννη, όπως και
κοντά από το μεσαιωνικό Κάστρο της Ωριάς
και το μοναστήρι της Παλαιοπαναγιάς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΑΝΩ ΔΟΛΙΑΝΑ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Τα Δολιανά (Ανω Δολιανά) είναι ένα ορεινό καταπράσινο γραφικό χωριό
χτισμένο στις βόρειες πλαγιές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 1050 μ., κοντά στο δρόμο
που οδηγεί από την Τρίπολη
(25 χιλ) στον Πάρνωνα, στο Καστρί
και στον Αγιο Πέτρο. Το χωριό
είναι παραδοσιακός οικισμός με καλντερίμια και πετρόκτιστα σπίτια. Απλώνεται σε
δύο ξεχωριστές γειτονιές. Η όμορφη πλατεία του με πλατάνια και καφενεία, κοντά
στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, προσφέρει υπέροχη θέα προς τον κάμπο της Τρίπολης.
Γύρω, γύρω απλώνεται όμορφο καστανόδασος με ρεματιές και άφθονα νερά. Σε αρκετά
σημεία, μάλιστα, έχουν εγκατασταθεί σ' αυτό ξύλινες κατασκευές από το Δασαρχείο
Κυνουρίας. Κοντά στο χωριό περνάει το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Στο χωριό υπάρχουν
παραδοσιακές ταβέρνες, καφενείο και παραδοσιακός ξενώνας.
Οι κάτοικοι του χωριού χειμαδιάζουν στα κάτω Δολιανά. Επιστρέφουν
στο χωριό την άνοιξη. Στις 23 Απριλίου μεταφέρουν εδώ και και την εικόνα του προστάτη
του χωριού Αγίου Γεωργίου. Παραδοσιακό προϊόν των Δολιανών είναι τα κάστανα, που
οι κάτοικοι τα μαζεύουν το φθινόπωρο, οπότε και διογανώνεται η γιορτή τού κάστανου.
Κοντά στα Δολιανά βρίσκονται τα λατομεία του φημισμένου ομώνυμου τοπικού μάρμαρου,
που ας σημειωθεί, είναι γνωστό από την αρχαιότητα.
Τα Δολιανά είναι γνωστά στο πανελλήνιο από την ομώνυμη νικηφόρα μάχη
των Ελλήνων κατά των Τούρκων στην επανάσταση του 21. Κάθε 4 χρόνια γίνεται στο
χωριό αναπαράσταση της μάχης αυτής.
Από τα Δολιανά ξεκινά δρόμος που οδηγεί στην κορυφή του βουνού (8
χιλ) όπου βρίσκεται σταθμός του ΟΤΕ και οι τηλεοπτικές κεραίες. Η θέση αυτή προσφέρει
υπέροχη θέα προς το λεκανοπέδιο της Μαντινείας.
Πριν από το σταθμό υπάρχει διακλάδωση για το χωριό Κούτρουφα,
από όπου, μέσω δασικού και δύσκολου δρόμου μπορεί κανείς να φθάσει στον Αγιο Πέτρο,
διασχίζοντας το όμορφο και απέραντο καστανόδασος που καλύπτει την περιοχή.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΑΡΚΑΔΙΚΟ ΧΩΡΙΟ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Κοντά στον Αγιο Ανδρέα,
σε μια χερσόνησο στο δρόμο για το Λεωνίδιο
(θέση Ρεποντίνα), βρίσκεται ένας πρότυπος και αυτοτελής οικισμός των Αρκάδων oμογενών,
το Αρκαδικό Χωριό. Εχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στα πλαίσια εθνικού πιλοτικού
προγράμματος. Αποτελείται από πρότυπες παραθαλάσσιες παραθεριστικές κατοικίες
προορισμένες για τις διακοπές των Αρκάδων αποδήμων. Προβλέπεται να κατασκευασθούν
στην τελική φάση 400 κατοικίες, συνεδριακό κέντρο και άλλες εγκαταστάσεις. Η διαδρομή
λίγο πρίν το ύψος του Αρκαδικού χωριού προς τον Τυρό
και το Λεωνίδιο είναι εντυπωσιακή. Δεξιά επιβλητικά υψώνεται η οροσειρά του Πάρνωνα,
ενώ αριστερά ξεδιπλώνεται η δαντελωτή κυνουριακή παραλία σε μια συνεχή εναλλαγή
ήρεμων και όμορφων αμμουδιών, μικρών όρμων και χερσονήσων. Ο δρόμος για τον Τυρό
περνά διαδοχικά δίπλα από τις παραλίες Κρυονέρι και Τσεφλό με τους μικρούς οικισμούς
τους και στη συνέχεια από τον οικισμό του Αγιου Χριστόφορου στον όρμο Ζαρίσι,
όπου υπάρχει ωραία παραλία.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΑΣΤΡΟΣ (Κωμόπολη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Το Αστρος (Μεσόγειο Αστρος) απέχει 45 χιλ. από την Τρίπολη
και βρίσκεται στην κατάφυτη (κύρια με ελιές) πεδιάδα της Θυρέας, σε μικρή απόσταση
από τη θάλασσα. Είναι σήμερα η έδρα ενός από τους τρεις δήμους της Κυνουρίας,
του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας
και εμπορικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής. Προέρχεται σε ένα μεγάλο μέρος
από μετοίκηση των κατοίκων των ορεινών χωριών Αγιος
Ιωάννης, (άνω) Μελιγού
(υπάρχει μάλιστα και οικισμός Κάτω
Μελιγού) και Καστρί. Σε
απόσταση 4 χλμ. βρίσκεται το Παράλιο
Αστρος.
Το Μεσόγειο Αστρος είχε έντονη παρουσία στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Τον Απρίλιο του 1823 φιλοξένησε τη Β' εθνοσυνέλευση των Ελλήνων. Η εθνοσυνέλευση
έγινε στο αγροκήπιο και στον περιβάλλοντα χώρο της ονομαστής Σχολής Κορυτσιώτη.
Το κτίριο της Σχολής είναι ένα όμορφο νεοκλασικό και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο
μνημείο. Σήμερα φιλοξενεί το Αρχαιολογικό
Μουσείο με αξιόλογα αρχαιολογικά εκθέματα από τις ανασκαφές σε διάφορες θέσεις
τις Κυνουρίας, κύρια στην Επαυλη
του Ηρώδη Αττικού, και στην Εύα. Ο περιβάλλον χώρος έχει σήμερα εξωραϊστεί
από το Δήμο και διαμορφωθεί σε πλατεία.
Το Αστρος μνημονεύεται από τον 2ο αιώνα μ.Χ. Στην περιοχή του υπήρχε
η αρχαία πόλη Θυρέα, και
η Εύα δύο από τις τέσσερις
πόλεις της Κυνουρίας κατά την Αρχαιότητα (Θυρέα, Ανθήνη,
Εύα και Βρασιές). Η θέση
της Θυρέας τοποθετείται κατά πολλούς ερευνητές στο Ελληνικό,
ενώ η Εύα τοποθετείται στην περιοχή της Μονής
Λουκούς.
Το Μεσόγειο Αστρος έχει εξελιχθεί σε μια οργανωμένη κωμόπολη, αφού
συγκεντρώνει την εμπορική κίνηση της περιοχής, βιοτεχνίες, κρατικές υπηρεσίες
και τράπεζες. Το εμπορικό του κέντρο βρίσκεται γύρω από την κεντρική πλατεία,
όπου και το Δημαρχείο. Αξιόλογη πολιτιστική δράση στην περιοχή σημειώνει το Ιδρυμα
Ζαφείρη.
Σε απόσταση 3 χλμ. από το Αστρος, στην περιοχή της αρχαίας πόλης Εύας
της Κυνουρίας και στο δρόμο για την Τρίπολης, βρίσκεται η έπαυλη του Ηρώδη του
Αττικού. Ακριβώς απέναντι από το χώρο της είναι η αξιόλογη μονή της Μεταμόρφωσης
Λουκούς (12ος αιώνας), χτισμένη πάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού του Πολεμοκράτη.
Σε μικρή απόσταση, στο δρόμο προς τον Αγιο
Ανδρέα, βρίσκεται ο υγροβιότοπος του Μουστού.
Υπάρχει τακτική οδική σύνδεση του Αστρους με την Αθήνα
με λεωφορεία (διάρκεια 2 ώρες) και με την Τρίπολη (1 ώρα). Από το Αστρος διέρχεται
ο οδικός άξονας που προς τα νότια οδηγεί στον Αγιο Ανδρέα, τον Τυρό
και το Λεωνίδιο, και προς
τα βόρεια στην Αργολίδα και
την Αθήνα. Η συντομότερη πρόσβαση από την Αθήνα γίνεται μέσω της Εθνικής Οδού
Αθήνας - Τρίπολης με παράκαμψη στο Αργος.
Επίσης το Αστρος συνδέεται οδικά με την Τρίπολη μέσω κάτω Δολιανών,
όπως και με τον Αγιο Πέτρο,
Καστρί και τα υπόλοιπα κοντινά
χωριά του Πάρνωνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΑΣΤΡΟΣ (Λιμάνι) ΑΡΚΑΔΙΑ
Το Παράλιο Αστρος είναι το σημαντικότερο θερινό θέρετρο της Αρκαδίας.
Απέχει 4 χιλ. από το (Μεσόγειο) Αστρος
και 49 χιλ. από την Τρίπολη.
Μπροστά του απλώνεται εκτεταμένη και ωραία παραλία, που φθάνει μέχρι τον Αγιο
Ανδρέα. Τα τελευταία χρόνια ο οικισμός γνωρίζει αξιόλογη τουριστική και οικοδομική
ανάπτυξη. Διαθέτει μεγάλο τουριστικών μονάδων, ενοικιαζόμενων δωματίων, εστιατορίων,
κέντρων αναψυχής και καταστημάτων. Εχει 1500 περίπου μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι
προέρχονται από τη γύρω περιοχή και από άλλες περιοχές της Πελοποννήσου.
Το καλοκαίρι η κίνηση είναι ζωηρότατη και καταφθάνουν παραθεριστές από όλη την
Ελλάδα.
Στο Παράλιο Αστρος είναι κτισμένο στην περιοχή μικρής χερσονήσου αστεροειδούς
σχήματος, την οποία οι ντόπιοι ονομάζουν "νησί". Στο σχήμα αυτό οφείλεται και
η ονομασία της κωμόπολης. Η χερσόνησος καταλαμβάνεται από μικρό ύψωμα στην κορυφή
του οποίου δεσπόζει μεσαιωνικό κάστρο, πάνω από το λιμάνι. Από εκεί η θέα προς
τον Αργολικό κόλπο και το
Αστρος είναι εξαιρετική. Το "νησί" αποτελεί και το γραφικότερο τμήμα της κωμόπολης
με τα παραδοσιακά πετρόκτιστα σπίτια του. Στην άκρη της προκυμαίας, κάτω από το
κάστρο, υπάρχει όμορφο θερινό θεατράκι και φάρος. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού
το θεατράκι φιλοξενεί πλήθος εκδηλώσεων και παραστάσεων. Δίπλα, το γραφικό λιμάνι
φιλοξενεί το καλοκαίρι πλήθος αλιευτικών, ιστιοφόρων και σκαφών αναψυχής.
Η κεντρική πλατεία που βρίσκεται κάτω από το κάστρο, δίπλα στο λιμάνι,
είναι κατάφυτη και περιστοιχίζεται από πλήθος κέντρων αναψυχής. Στο κέντρο της
υπάρχει η προτομή του φιλικού και ήρωα του αγώνα του 21 Ι. Ζαφειρόπουλου.
Ο επισκέπτης μπορεί να συνδυάσει την παραμονή του εδώ με ημερήσιες
εκδρομές στα γύρω αξιοθέατα: Στην έπαυλη
του Ηρώδη του Αττικού στην Εύα
Κυνουρίας, στο Ελληνικό,
στη μονή Λουκούς, στη μονή
Μαλεβής, στον κοντινό υγροβιότοπο του Μουστού, στον Αγιο Ανδρέα, όπως και
στα πανέμορφα χωριά του Πάρνωνα
Αγιο Πέτρο, Καστάνιτσα,
Πραστό, Πλάτανο
και Σίταινα.
Το Παράλιο Αστρους συνδέεται με τακτική οδική σύνδεση με την Αθήνα
με λεωφορεία (διάρκεια 2 ώρες) και με την Τρίπολη (1 ώρα). Επίσης υπάρχει θαλάσσια
σύνδεση, με "ιπτάμενα δελφίνια", με τον Πειραιά
(διάρκεια 2.5 ώρες), τον Τυρό
και το Λεωνίδιο.
Από το Παράλιο Αστρος μπορεί κανείς να κατευθυνθεί νότια προς τον
Αγιο Ανδρέα, τον Τυρό και
το Λεωνίδιο, και βόρεια προς
την Αργολίδα και την Αθήνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΒΕΡΒΕΝΑ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Ν.Α. της Τρίπολης,
στον δρόμο από την Τεγέα προς
το Πάρνωνα, 22 χιλ. από την
Γαρέα και 7 χιλ. από το Μαυρίκι,
το τελευταίο χωριό της Τεγέας, βρίσκεται ένα πανέμορφο, καταπράσινο, γραφικό και
ιστορικό χωριό, τα Βέρβαινα.
Το χωριό είναι χτισμένο σε ένα μικρό καταπράσινο φαράγγι και είναι
ιδιαίτερα φροντισμένο, διατηρώντας ένα ιδιαίτερο και ομοιόμορφο αρχιτεκτονικό
χρώμα. Στους δρόμους και στις αυλές γλάστρες με πρασινάδα και λουλούδια, στενά
ανηφορικά σοκάκια, μικρές γραφικές πλατείες, καλοσυντηρημένα γραφικά πετρόκτιστα
σπίτια συνθέτουν ένα γοητευτικό σύνολο. Το ανοιξιάτικο και καλοκαιρινό δειλινό
χαρίζει ένα ειδυλλιακό χρώμα στο ξεχασμένο αυτό χωριό.
Το χωριό είναι συνδεδεμένο στενά με την επανάσταση του 21. Εκεί είχε
στρατοπεδεύσει ο Κολοκοτρώνης και εγκαταστήσει το στρατηγείο του. Το στρατηγείο
είχε εγκατασταθεί στον πύργο του Αυγουστή ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα. Εχοντας
το χωριό σαν ορμητήριο, ξεκίνησε την επίθεσή του κατά των Τούρκων για την άλωση
της Τριπολιτσάς. Εκεί (τον Ιούλιο του 1821) μίλησε στους συγκεντρωμένους αγωνιστές
ο Δημήτριος Υψηλάντης. Εκεί τέλος έγινε η περίφημη νικηφόρα μάχη των Ελλήνων κατά
των Τούρκων όταν οι τελευταίοι επέδραμαν κατά του χωριού.
Την όμορφη εικόνα του χωριού συμπληρώνουν μνημεία αξιόλογα για την
ιστορία τους και την τεχνική τους, όπως: πυργόσπιτα, εκκλησίες, μαρμάρινα γλυπτά,
που στολίζουν πλατείες και δρόμους. Αξιόλογες είναι οι εκκλησίες του Προδρόμου,
που βρίσκεται στην άκρη του χωριού, και της Παναγίας. Δίπλα στην εκκλησία του
Προδρόμου είναι η Μεγάλη Βρύση, χτισμένη το 1788 από πέτρα και μάρμαρο. Η πρόσοψή
της από μάρμαρο, αποτελείται από δύο καμάρες, όπου σε κάθε μία υπάρχουν από δύο
γλυπτές πέτρινες γούρνες-κρουνοί με άφθονο νερό, και επίσης κοσμούνται με ανάγλυφες
παραστάσεις, με ανθρώπους, φίδια, σταυρούς και ρόδακες. Οι δύο αψίδες στηρίζονται
σε απομίμηση κιονόκρανου και η στέγη είναι σκεπασμένη με πλάκες. Η παραπάνω βρύση
ήταν η μοναδική πηγή ύδρευσης του χωριού, μέχρι να φτιαχτεί το υδραγωγείο.
Εντονη παρουσία στον εξωραϊσμό του χωριού έχει ο τοπικός πολιτιστικός
σύλλογος Βερβαινιωτών. Το χωριό το χειμώνα δεν κατοικείται. Ολοι οι κάτοικοι χειμαδιάζουν
εδώ και πολλά χρόνια στα κάτω Βέρβαινα (κοντά στο Αστρος), στο Αστρος
και στα κάτω Δολιανά. Αντίθετα, το καλοκαίρι γνωρίζει αξιόλογη κίνηση, αφού πολλοί
κάτοικοι ανεβαίνουν στο χωριό μαζί και με άλλους παραθεριστές που κατάγονται από
αυτό. Το ίδιο χαρακτηριστικό παρουσιάζουν πολλά χωριά της περιοχής, όπως τα Βούρβουρα,
Κούτρουφα και Δολιανά..
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΔΟΛΙΑΝΑ (Κωμόπολη) ΑΣΤΡΟΣ
Τα κάτω Δολιανά βρίσκονται στην αρχή της πεδιάδας της Θυρέας κοντά
στο Αστρος, πάνω στον οδικό άξονα Τρίπολης
- Αστρους. Δίπλα κυλά ο ποταμός
Τάνος. Αποτελεί τη θερινή διαμονή των κατοίκων των Ανω
Δολιανών που τείνει να γίνει πλέον μόνιμη διαμονή τους. Εχουν περίπου 2000
κατοίκους και έχουν αναπτυχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια. Κοντά στα κάτω Δολιανά
και πάνω στο δρόμο Τρίπολης - Αστρους βρίσκεται η Επαυλη
του Ηρώδη του Αττικού και απέναντί της η Μονή
Λουκούς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΕΛΑΤΟΣ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Μικρό χωριό της Κυνουρίας,
κοντά στο Καστρί. Είναι ένα
από τα Καστριτοχώρια. Κοντά του είναι το χωριό Ωριά
ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Το Ελληνικό είναι τοποθεσία στην Κυνουρία,
8 χιλ. ΝΔ του Αστρους, στο
δρόμο Αστρους - Αγιου Πέτρου,
με ελάχιστα σπίτια. Σε παρακείμενη θέση "Τειχιό" και πάνω στο λόφο υπάρχουν λείψανα
αρχαίου οικισμού ο οποίος πιθανόν ταυτίζεται με την πόλη Θυρέα.
Σώζονται τμήματα τειχών του 5ου, του 4ου και του 3ου αιώνα π.Χ. Επίσης σώζονται
κατάλοιπα κτηρίων και δεξαμενές της ίδιας εποχής. Υπάρχουν επίσης ίχνη κατοίκησης
από τη μυκηναϊκή περίοδο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΛΟΥΚΟΥΣ (Μοναστήρι) ΑΡΚΑΔΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27550 41260
Βρίσκεται ΒΔ του ΄Αστρους, στο χώρο της Αρχαίας Θυρεάτιδος, σε περιοχή κατάσπαρτη από αρχαιότητες. Πιθανόν οικοδομήθηκε στη θέση παλαιοχριστιανικού ναού του 5ου αιώνα μ.Χ. Το Καθολικό ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου εγγεγραμμένου
σταυροειδούς με τρούλο, με τοιχογραφίες καλής τέχνης του 17ου αιώνα και δάπεδο
από πολύχρωμα μαρμαροθετήματα. Είναι κτισμένο σε μίμηση αμελούς πλινθοπερίκλειστου, με εντοιχισμένα αρχαία μέλη και κεραμοπλαστικά κοσμήματα. Στο τέμπλο υπάρχουν δεσποτικές εικόνες του 17ου αιώνα. Πρώτη μνεία της Μονής γίνεται στα "Γεωγραφικά" του Μελέτιου, Μητροπολίτη Αθηνών (1690). Το 1805 την επισκέπτεται ο ΄Αγγλος περιηγητής Leake.
Για την προέλευση του ονόματος "Λουκού" έχει υποτεθεί ότι:
•η Μονή ήταν αφιερωμένη στην Αγ. Λουκία,
•έλαβε το όνομά της από τη λατρεία της ΄Ηρας ("Juno Lucina"),
•λόγω ύπαρξης λύκων ονομάστηκε η θέση Λυκού,
•πρόκειται περί Μονής του Οσίου Λουκά,
•ότι σχετίζεται με το Lucus Feroniae (δάσος θηραμάτων) στο οποίο ήταν η έπαυλη του Ηρώδη Αττικού κ.α.
Σήμερα λειτουργεί ως γυναικεία Μονή.
Στο μνημείο έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες ανακεράμωσης της στέγης του καθολικού, στερεωτικές εργασίες στον διώροφο πύργο της Μονής και εργασίες συντήρησης των κελλιών. ΄Εγιναν συστηματικές εργασίες συντήρησης του ζωγραφικού διακόσμου του ναού στη δεκαετία του 1980. Το 1994 και στις αρχές του 1995 συντηρήθηκε το ψηφιδωτό δάπεδο του καθολικού.
ΚΑΡΑΤΟΥΛΑΣ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Μικρό χωριό της Κυνουρίας,
κοντά στο Καστρί. Είναι ένα
από τα λεγόμενα Καστριτοχώρια και είναι κτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα.
Βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Ωριά
και Νέα Χώρα.
ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Μετά από μια μαγευτική διαδρομή (22 χιλ.) που ξεκινά από την ορεινή
(άνω) Μελιγού και περνά από
τα χωριά Χάραδρο, Πλάτανο,
και Σίταινα φθάνει κανείς
στην Καστάνιτσα, ένα γραφικό, ολόλευκο τσακωνοχώρι του Πάρνωνα,
σε υψόμετρο 900 μ., ζωσμένο από πανέμορφα δάση με καστανιές, έλατα και πλατάνια.
Η Καστάνιτσα θεωρείται ένας από τους ομορφότερους παραδοσιακούς οικισμούς της
Πελοποννήσου. Παραδοσιακά
πετρόκτιστα σπίτια βαμμένα λευκά, με στέγες από πλάκες σχιστόλιθου του Μαλεβού,
με έντονα χρώματα στα παράθυρα και λουλουδιασμένες αυλές - αρκετά από αυτά είναι
πυργόσπιτα 300 και πλέον χρόνων - δίνουν σε συνδυασμό με τους ασβεστωμένους πλακόστρωτους
δρόμους μια ειδυλλιακή, πρόσχαρη και και ταυτόχρονα αιγαιοπελαγίτικη όψη στο χωριό.
Η θέα από το ύψωμα - το κάστρο - στο επάνω μέρος του οικισμού, όπως και από την
ανακαινισμένη πλατεία, είναι εξαιρετική. Γύρω - γύρω απλώνεται πυκνό και παρθένο
δάσος από έλατα και καστανιές. Η Καστάνιτσα θεωρείται και είναι ιδανικό μέρος
για ηρεμία και περιπατητικό τουρισμό. Η περιπλάνηση στους δασικούς δρόμους και
στα μονοπάτια που διασχίζουν το γύρω δάσος είναι ανεπανάληπτη εμπειρία.
Η Καστάνιτσα ήταν ονομαστή παλιότερα, για την παραγωγή της σε ασβέστη,
από όπου πήρε το χρώμα της, όπως επίσης και στα κάστανα, που της έδωσαν και το
όνομά της. Το μεγάλο καστανοδάσος που την περιβάλλει έχει έκταση 4.100 στρέμματα.
Στο παρελθόν, η σοδειά της από τα κάστανα ξεπερνούσε τους 400 τόννους, ενώ σαράντα
παραδοσιακά ασβεστοκάμινα λειτουργούσαν αδιάκοπα για το ψήσιμο του ασβέστη. Σήμερα
έχουν απομείνει λίγα χέρια για την συγγομιδή του κάστανου και μόλις τρία ασβεστοκάμινα
λειτουργούν. Η Καστάνιτσα, όπως και η γύρω περιοχή της παλεύει με τον μαρασμό...
Η Καστάνιτσα είναι κτισμένη πάνω σε έναν στενόμακρο λόφο ανάμεσα σε
δύο πολύφυτες καταπράσινες ρεματιές. Εχει 250 περίπου κάτασπρα σπίτια κτισμένα
με πέτρες και σκεπασμένα από τοξωτές πόρτες και παράθυρα. Δεν υπάρχουν βέβαια
σήμερα τα παραδοσικά καλντερίμια αλλά τα δρομάκια είναι πλακόστρωτα, ασπρισμένα
και πεντακάθαρα. Οι δρόμοι έχουν ηλεκτροφωτιστεί με σύγχρονο φωτισμό που έχει
αντικαταστήσει τους γραφικούς φανοστάτες πετρελαίου των περασμένων δεκαετιών αλλά
υπάρχουν και παραδοσιακά ηλεκτρικά φανάρια.
Στο χωριό υπάρχει καλό δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης , σύγχρονο
κοινοτικό κατάστημα, πλήρως εξοπλισμένο αγροτικό ιατρείο, Πνευματικό Κέντρο με
πλούσια δανειστική Βιβλιοθήκη, ξενώνες, καφενεία και ταβέρνες. Στο κέντρο του
δεσπόζει ο πολιούχος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, κτισμένος το 1780 περίπου.
Το περίτεχνο ξύλινο τέμπλο του ναού είναι ρώσικης κατασκευής και αποτελεί δώρο
της Αικατερίνης της Μεγάλης προς επιφανή Καστανιτσιώτη της Οδησσού.
Γύρω από το χωριό υπάρχουν 15 εξωκλήσια άριστα συντηρημένα με αρχαιότερο το ξωκλήσι
του Αγίου Παντελεήμονα το οποίο αποτελούσε μέρος του Μοναστηριού του Αγίου Νικολάου
που σύμφωνα με το Πατριαρχικό σιγίλιο του 1628 χτίστηκε στις αρχές του 15ου αιώνα
και καταστράφηκε το 1826 από τις ορδές του Ιμπραήμ.
Η Καστάνιτσα είναι ένα από τα αρχαιότερα υπάρχοντα ορεινά Κυνουριακά
χωριά του Πάρνωνα, αλλά σύμφωνα πάντα με τα γραπτά κείμενα και το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι.
Για τους Τσάκωνες πρώτος κάνει λόγο τον 9ο αιώνα μ.Χ. ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Κων/νος ο Πορφυρογέννητος. Περί το 1293 μ.Χ. οι Τσάκωνες που απέμειναν από τις
επιδρομές των Φράγκων άρχισαν το ειρηνικό τους έργο, απαραίτητο για την επιβίωσή
τους. Λίγα χρόνια αργότερα - το έτος 1293 - κάνει την πρώτη εμφάνισή του το πρώτο
τσακωνοχώρι, η Καστάνιτσα. Το χρόνο αυτό ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ανδρόνικος
εξέδωσε χρυσόβουλο διάταγμα με το οποίο έδινε νέα προνόμια σε διάφορες επισκοπικές
έδρες και μεταξύ αυτών αναφέρει και την Καστάνιτσα "Κώμη η καλουμένη Κωνστάντζα"
άλλα και το γειτονικό προς αυτή "χωριό Ζήνζινα" - σημερινό Πολύδροσο.
Τα χωριά αυτά δημιουργήθηκαν από Λάκωνες που μετά τις επιδρομές των Σλάβων δεν
ακολούθησαν την πορεία προς την Μονεμβασιά
αλλά ανέβηκαν προς τις πλαγιές του Πάρνωνα όπου απομονωμένοι, λόγω εδαφικής μορφολογίας
αλλά και των μεγάλων αποστάσεων διαμόρφωσαν με την πάροδο του χρόνου ένα ιδιαίτερο
τσακώνικο γλωσσικό ιδίωμα που σήμερα μιλούν κυρίως η Καστάνιστα και η Σίταινα.
Ενάμισι αιώνα μετά, το 1437, ο Δεσπότης του Μυστρά
εκδίδει αργυρόβουλο διάταγμα που με την σειρά του και αυτός παραχωρεί προνόμια
σε διάφορες περιοχές και μαζί στην Καστάνιτσα που εξακολουθεί να ακμάζει και μάλιστα
να απολαμβάνει και κάποιας μορφής αυτοδιοίκηση.
Οι Καστανιστιώτικες παραδόσεις αναφέρουν πως το χωριό προήλθε από
την συνένωση δύο οικισμών, του Πενταλώνα και του Μπεζενίκου, τα ερείπια του αποίου
διατηρούνται και σήμερα στην περιοχή της Κοντολινάς. Η μεταστέγαση των δύο αυτών
οικισμών πιστεύεται πως έγινε πριν την Φραγκοκρατία (1204), στην σημερινή τοποθεσία
, που για την εποχή εκείνη ήταν πέρασμα στρατηγικής σημασίας που ένωνε την Αργολίδα
με την Λακωνία. Γι΄αυτόν ακριβώς
τον λόγο και οι Βυζαντινοί έχτισαν στην κορυφή του μικρού λόφου του χωριού Πύργο,
που είχε τον έλεγχο του περάσματος. Την ίδια μάλιστα εποχή πρέπει να είχε χτιστεί
και το κάστρο της Κουτουπούς, τα ερείπια του οποίου υπάρχουν και σήμερα στην ομώνυμη
τοποθεσία.
Η ιστορική πορεία της Καστάνιτσας δεν διακόπηκε τους επόμενους αιώνες
και αυτό ακριβώς το μαρτυρούν τόσο ο Γάλλος περιηγητής Βιλουαζόν που γράφει μεταξύ
άλλων το 1788 πως : "το χωριό έχει 400 σπίτια" όσο και ο Αγγλος περιηγητής Μαρτίνος
Ληκ που το 1806 ανέφερε ότι η Καστάνιτσα "ήταν μια φορά πόλη κάποιου ενδιαφέροντος".
Στο μεγάλο ξεσηκωμό του γένους σύσσωμο το χωριό παίρνει μέρος και μεγάλες ομάδες
Καστανιτσιωτών παίρνουν μέρος σε όλες τις σημαντικές μάχες. Στις 27 Ιουλίου του
1826 οι Καστανιτσιώτες έδωσαν το μεγάλο τους αγώνα από τον Πύργο και τους γύρω
λόφους κατά των επιδρομέων Τουρκοαιγυπτίων και τους τσάκισαν σώζοντας την Καστάνιτσα
και τους κατοίκους από βέβαιο αφανισμό. Η προσφορά των κατοίκων για την ελευθερία
συνεχίστηκε αδιάκοπα σε όλους τους εθνικούς αγώνες.
Στην Καστάνιτσα έδρασε και ο πατέρας του Θ. Κολοκοτρώνη Κωσταντής,
μεγάλος κλεφταρματωλός της περιοχής της Λακωνίας και της Μάνης. Μαζί με τον αρματωλό
Παναγιώταρο Βενετσανάκη και λίγους αγωνιστές, οχυρωμένοι σε δύο πύργους, έπεσαν
μετά από ηρωική αντίσταση απέναντι σε πολυάριθμο Τουρκικό στρατό. Τη μάχη αυτή
αφηγείται ο ίδιος ο Θ. Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του.
Οι Κασταιτσιώτες, έχοντας κάνει τρόπο ζωής πολλές ανθρώπινες αξίες,
κατόρθωσαν να διακριθούν, κατά κοινή ομολογία για την φιλοξενία τους, για την
κοινωνική τους αλληλεγγύη, για την εργατικότητα, για το φιλοπρόοδο πνεύμα τους,
όπως και για τον ανθρώπινο συναισθηματισμό τους. Αξίες που κουβάλησαν μαζί τους
όταν, για διάφορους λόγους, αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν σε όλες τις γωνιές της
γης και να δημιουργήσουν καινούργιες πατρίδες, στην Κωνσταντινούπολη,
στη Σμύρνη, στη Ρουμανία,
στη Ρωσία, στην Αίγυπτο
και αργότερα στην Αμερική, τον Καναδά
και την Αυστραλία. Αλλά και
στις Σπέτσες, το Ναύπλιο,
την Καλαμάτα, την Αθήνα,
τον Πειραιά, την Τρίπολη
και την Σπάρτη. Ποτέ κανείς
δεν ξέχασε, δεν έβγαλε από την καρδιά του "την μαγευτική Καστάνιτσα", "το μαγευτικό
στολίδι του Πάρνωνα" όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ποιητής μας Γεώργιος Στρατήγης,
εξυμνώντας το χωριό του παππού του. Αγάπη και ενθουσιαμός για την Καστάνιτσα που
σαν ξέσπασμα κυλάει στις σελίδες του διηγήματος "Η Τσουράνα" γραμμένο εξ ολοκλήρου
στα Τσακώνικα".
Η Καστάνιτσα έχει δύο συλλόγους με αξιόλογη προσφορά στον εξωραϊσμό
της αλλά και την πολιτιστική της ζωή. Τα λαϊκά πανηγύρια, που για αιώνες στάθηκαν
σημεία αναφοράς και κοινωνικής και πολιτιστικής δημιουργίας των προγόνων, διατηρούνται
και σήμερα με σημαντικότερο αυτό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στις 5 και 6 Αυγούστου.
Σημαντική ετήσια πολιτιστική εκδήλωση είναι και η Γιορτή του Κάστανου που διοργανώνεται
κάθε χρόνο το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου.
Από την Καστάνιτσα ένας ασφαλτόδρομος οδηγεί μέσα από τον Πάρνωνα
στον Αγιο Ανδρέα (20 χιλ.)
και στον Πραστό μετά από μια
ενδιαφέρουσα διαδρομή. Ενας άλλος επαρχιακός δρόμος συνδέει το χωριό με τον
Αγιο Βασίλειο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΚΑΣΤΡΙ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Γραφικό ορεινό χωριό του Πάρνωνα
(25 χιλ από Τρίπολη) σε πανέμορφο
τοπίο, περιτριγυρισμένo από δάσος με άφθονα νερά, κρυμμένο μέσα στις καστανιές,
τα πλατάνια και τις κερασιές, σε υψόμετρο 950μ. Δικαίως το Καστρί, τα γύρω χωριά
(αποκαλούμενα "καστριτοχώρια") και η περιοχή τους χαρακτηρίζονται σαν το "Πήλιο
της Αρκαδίας". Από όπου και να φθάσει κανείς σ' αυτό (Τρίπολη ή Μεσόγειο
Αστρος), η διαδρομή μέσα από τον Πάρνωνα είναι μαγευτική. Το Καστρί έχει περίπου
700 κατοίκους και σήμερα ανήκει στο δήμο Βόρειας
Κυνουρίας. Το παλιό όνομά του ήταν Αγιος Νικόλαος και είναι το μεγαλύτερο
χωριό ενός συμπλέγματος επτά χωριών (τα υπόλοιπα είναι: Μεσοράχη,
Νέα Χώρα, Ωριά,
Ελατος, Καράτουλας
και Περδικόβρυση) που όλα
μαζί έφεραν παλαιότερα το όνομα Καστρί, ή Καστριτοχώρια. Η κεντρική πλατεία του
χωριού έχει πανοραμική θέα πρός το φαράγγι και τα βουνά του Πάρνωνα. Βορειονατολικά
και κοντά στο Καστρί, ξεκινά επιβλητικό φαράγγι, όπου βρίσκεται το μοναστήρι
του Τιμίου Προδρόμου σκαρφαλωμένο σε απόκρυμνο βράχο. Σε μικρή απόσταση (8
χιλ.) είναι ο Αγιος Πέτρος.
Από το Καστρί μπορεί κανείς να ακολουθήσει μια όμορφη ορεινή διαδρομή που περνά
από το χωριό Βούρβουρα και
τις Καρυές και καταλήγει στο
δρόμο Τρίπολης - Σπάρτης.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΚΑΤΩ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Νέος οικισμός κοντά στη θάλασσα που κτίστηκε από τους κατοίκους του
χωριού Κούτρουφα της Κυνουρίας.
Βρίσκεται πάνω στο κεντρικό δρόμο και κοντά στο Αστρος
και στην λίμνη του Μουστού.
ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Το Κορακονούνι είναι ένα γραφικό χωριό της Κυνουρίας,
χτισμένο στην πλαγιά υψώματος του Πάρνωνα,
αντικριστά από τον Αγιο Ανδρέα
(3 χιλ.) και στην άκρη μιας μικρής κατάφυτης πεδιάδας. Βρίσκεται πολύ κοντά από
τον οδικό άξονα Αστρους-Λωνιδίου,
μετά τη λίμνη του Μουστού. Είναι κι αυτό κεφαλοχώρι της περιοχής. Εχει γραφικά
πετρόκτιστα σπίτια και πολλά αρχοντικά. Εχει 960 κατοίκους που ασχολούνται με
τη γεωργία, τη κτηνοτροφία και το εμπόριο. Το χωριό χτίστηκε από τους κατοίκους
του Ορεινού Κορακοβουνίου
που βρίσκεται ΝΔ του Αγίου Ανδρέα και το οποίο έχει σήμερα εγκαταλειφθεί. Ομορφη
είναι η κεντρική πλατεία του χωριού με αρκετά καλοδιατηρημένα σπίτια και με την
επιβλητική εκκλησία να δεσπόζει στη νότια πλευρά της. Κοντά στην πλατεία βρίσκεται
όμορφο αναπαλαιωμένο κτίριο που στεγάζει τον τοπικό πολιτιστικό σύλλογο.
ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Λίγο μετά τα Βέρβαινα,
χωμένο μέσα σε πανέμορφα δάση από καστανιές και καρυδιές, βρίσκεται το χωριό Κούτρουφα.
Είναι ένα μικρό ορεινό χωριό που κατοικείται μόνο το καλοκαίρι. Οι κατοικοί του
χειμαδιάζουν στον οικισμό Κάτω
Κούτρουφα που βρίσκεται πάνω στο δρόμο Αστρους
- Αγίου Ανδρέα. Στο χωριό
φθάνει κανείς από τα Δολιανά
(18 χιλ). Aπό εδώ δασικός και δύσβατος δρόμος οδηγεί μέσα από το δάσος στον Αγιο
Πέτρο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΜΕΛΙΓΟΥ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Η ορεινή Μελιγού είναι ορεινό χωριό του Πάρνωνα
πάνω στο δρόμο Αγίου Πέτρου
- Αστρους μετά τη Μονή Μαλεβής.
Ακολουθώντας την παράδοση και άλλων ορεινών περιοχών της Αρκαδίας,
οι κατοικοί του χωριού χειμαδιάζουν εδώ και χρόνια σε ένα νέο οικισμό που έχουν
κτίσει κοντά στο Αστρος, την κάτω Μελιγού. Κοντά στο χωριό και κατηφορίζοντας
προς το Αστρος, συναντάμε το δρόμο που οδηγεί στο Χάραδρο
και από εκεί στην Καστάνιτσα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΜΕΣΟΡΡΑΧΗ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Η Μεσορράχη είναι ένα μικρό χωριό της Κυνουρίας
και βρίσκεται πάνω στο δρόμο Τρίπολης
- Αγίου Πέτρου, μόλις 2 χιλ.
πριν από το Καστρί. Από τα
παλιά χωριά του Καστριού, είναι και αυτό χτισμένο δίπλα σε όμορφο και πυκνό καστανόδασος,
στις πλαγιές του Πάρνωνα.
Εχει λίγους μονίμους κατοίκους.
ΜΟΝΗ ΕΟΡΤΑΚΟΥΣΤΗΣ (Μοναστήρι) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27550 31269
Ιστορικό και γραφικότατο μοναστήρι, το αρχαιότερο μοναστικό κέντρο
της Τσακωνιάς. Βρίσκεται στον Πάρνωνα,
πάνω σε παρακαμτήριο χωμάτινο δρόμο του δρόνου Αγίου
Ανδρέα - Πραστού.
Είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Ονομάζεται και μονή της Ορθοκωστάς ή Αρτοκωστάς
και ιδρύθηκε το 1617. Περιβάλλεται από συνεχόμενα κτίσματα με χαγιάτια και πυργίσκους.
Στο κέντρο βρίσκεται το καθολικό, που είναι σταυροειδής ναός με τρούλο. Η μονή
διαθέτει σημαντικό ιστορικό αρχείο του 18ου αιώνα. Στο ιερό φυλάσσονται κειμήλια
και λείψανα. Κοντά στο μοναστήρι υπάρχουν τα ερείπια της Μονής Κάτω Παναγίας του
12ου αιώνα. Εδώ βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας Αρτοκωστάς που αποδίδεται στον
Ευαγγελιστή Λουκά. Η εικόνα, που έχει αφιερώσεις του αυτοκράτορα Ιωάννη Η' Παλαιολόγου
και του Ιωάννη Κατακουζηνού, είναι σήμερα στην Ιταλία. Τα ερείπια της παλιάς μονής
διακρίνονται από το δρόμο, πριν από τη μονή της Εορτασκουστής. Η μονή πυρπολήθηκε
από τον Ιμπραήμ το 1826. Το καθολικό ξανακτίστηκε το 1865. Σήμερα λειτουργεί σαν
γυναικεία μονή.
ΜΟΝΗ ΜΑΛΕΒΗΣ (Μοναστήρι) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27920 31243
Σε απόσταση 44 χλμ. από την Τρίπολη
και 5 χλμ. από τον Αγιο Πέτρο,
στο δρόμο Αγιου Πέτρου - Αστρους βρίσκεται η γυναικεία Μονή της Παναγίας Μαλεβής.
Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 950 μ. και περιβάλλεται από δάσος της σπάνιας και προστατευμένης
ποικιλίας του δενδρόκεδρου. Η μονή είναι η πιο φημισμένη της Κυνουρίας και προσελκύει
μεγάλο αριθμό προσκυνητών. Η πρώτη μονή χτίστηκε το 14ο αιώνα. Η σημερινή μονή
χτίστηκε το 1616 και είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα του 1821. Το 19ο αιώνα
ανακαινίστηκε ύστερα από καταστροφές που έπαθε από τον Ιμπραήμ. Το καθολικό της
είναι μικρός μονόκλιτος σταυρεπίστεγος ναός μέ τρούλο και περιέχει την εικόνα
της Παναγίας, η οποία θεωρείται ότι είναι έργο του 1360. Στον περίβολο της μονής
έχει κτιστεί νέος επιβλητικός ναός αφιερωμένος στην Παναγία. Δίπλα από τη μονή
βρίσκεται η όμορφη μικρή εκκλησία του Αγίου Νείλου. Το συγκρότημα της μονής περιλαμβάνει
επίσης μεγάλη νεόδμητη πτέρυγα που φιλοξενεί ξενώνες και άλλους βοηθητικούς χώρους.
ΜΟΝΗ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ (Μοναστήρι) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27920 22290
Παλιό ανδρικό μοναστήρι αφιερωμένο στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Βρίσκεται
στο φαράγγι του ποταμού Τάνου κοντά στο χωριό Περδικόβρυση
του Καστρίου και είναι χτισμένο πάνω σε απόκρημνο βράχο.Το γύρω τοπίο είναι επιβλητικό
και ανόθευτο. Μεταγενέστερη επιγραφή μαρτυρεί την ιστορική παρουσία της μονής
από το 1126. Αλλες επιγραφές επίσης μαρτυρούν ότι ανακαινίστηκε τον 18 αιώνα.
Με βάση αυτές και άλλες υπάρχουσες γραπτές μαρτυρίες, το μοναστήρι θεωρείται σαν
το παλαιότερο μοναστήρι της Πελοποννήσου. Η ιστορία του μοναστηριού είναι πλουσιότατη.
Λόγω της απρόσιτης θέσης του, χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του αγώνα του 21
σαν ορμητήριο κατά του Ιμπραήμ και σαν καταφύγιο κατά τη διάρκεια των επιδρομών
του. Μάλιστα ο νερόμυλός του άλεθε πυρίτιδα για τις ανάγκες του αγώνα. Είναι το
μόνο που άντεξε την πολιορκία από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ ο οποίος την πολιόρκησε
δύο φορές χωρίς επιτυχία (υπάρχουν αρκετές σχετικές αναφορές από Μακρυγιάννη και
άλλους). Μάλιστα το μοναστήρι διέθεσε μεγάλο μέρος από την περιουσία του για να
ξαναχτιστούν πολλά από τα κατεστραμμένα μοναστήρια της Αρκαδίας. Η μονή λειτουργεί
έως σήμερα και εορτάζει στις 29 Αυγούστου
ΝΕΑ ΧΩΡΑ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Μικρό χωριό της Κυνουρίας,
κοντά στο Καστρί. Είναι ένα
από τα Καστριτοχώρια και βρίσκεται μεταξύ των χωριών Καράτουλα
και Περδικόβρυσης
ΞΗΡΟΠΗΓΑΔΟ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Παλιό ψαροχώρι της Κυνουρίας,
το πρώτο Αρκαδικό χωριό που συναντάμε ερχόμενοι από την Αργολίδα
(δρόμος Κιβέρι - Αστρος).
Λόγω της θέσης του έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε αξιόλογο παραθεριστικό
κέντρο της Αρκαδίας, με αρκετά
ενοικιαζόμενα δωμάτια και κέντρα αναψυχής. Το χωριό έχει ωραία αμμουδιά και καθαρή
θάλασσα. Κοντά στον οικισμό υπάρχουν βράχια με μικρές σπηλιές και μικρές δυσπρόσιτες
αμμουδιές, ιδανικές για ψαροντούφεκο, ηρεμία και απομόνωση. Κοντά είναι ο οικισμός
κάτω Βέρβαινα και το Αστρος.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΟΡΕΙΝΟ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Μικρό χωριό του Πάρνωνα
πάνω από τον Αγιο Ανδρέα.
Οι κάτοικοί του έχουν εγκατασταθεί χαμηλότερα, στο χωριό Κορακοβούνι
ΠΕΡΔΙΚΟΒΡΥΣΗ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Μικρό χωριό της Κυνουρίας,
κοντά στο Καστρί. Είναι ένα
από τα Καστριτοχώρια και είναι κτισμένο στο φαράγγι του Καστριού μετά τη Νέα
Χώρα. Κοντά στο χωριό είναι το μοναστήρι
του Τιμίου Προδρόμου
ΠΛΑΤΑΝΟΣ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Ο Πλάτανος είναι χτισμένος στις πλαγιές του Πάρνωνα,
στη βάση μιας καταπράσινης ρεματιάς. Γύρω του ένα πανέμορφο και παρθένο φυσικό
περιβάλλον γεμάτο καστανιές, πεύκα και έλατα. Το χωριό είναι γραφικότατο και έχει
κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός. Παραδοσιακά νοικοκυρεμένα σπίτια, στενά πλακόστρωτα
δρομάκια, πλούσια βλάστηση (αχλαδιές, κερασιές και καρυδιές) και άφθονα νερά συνθέτουν
την εικόνα του χωριού και προσφέρουν στον επισκέπτη ηρεμία και γαλήνη. Μάλιστα
το ιδιαίτερο κλίμα της περιοχής ευνοεί την συνύπαρξη βλάστησης που συναντάται
σπάνια: αμπέλια, πεύκα, έλατα, ελιές, δρύς και πλούσια ποικιλία βοτάνων.
Στο χωριό υπάρχει ένας παλιός νερόμυλος και δίπλα του όμορφη πέτρινη
βρύση. Πίσω από αυτήν σώζεται η παλιά βρύση. Πανέμορφη και επιβλητική είναι η
εκκλησία του χωριού, η Αγία Αννα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης o πύργος του Μοίρα,
πυργόσπιτο με γωνιακή αμυντική κατασκευή (κλουβί).
Στη γέμιση του φεγγαριού του Αυγούστου διοργανώνονται στο χωριό οι
γιορτές των Νερών, των Φεγγαριών και των Ερώτων με πλούσιες εκδηλώσεις οι οποίες
προσελκύουν αρκετό κόσμο από την περιοχή.
Νοτιανατολικά του χωριού υπάρχει το όμορφο φαράγγι Σπηλάκια, με πυκνή
βλάστηση και άφθονο νερό. Το φαράγγι καταλήγει στον ποταμό Βρασιάτη και προσφέρεται
για οδοιπορία και περιπλάνηση. Δίπλα από το φαράγγι είναι η σπηλιά του Σωτήρος.
Οπως και στα άλλα ορεινά χωριά της Αρκαδίας και ειδικότερα της Κυνουρίας,
και εδώ υπάρχει μαρασμός και ερήμωση. Στο χωριό έχουν απομείνει λιγότεροι από
50 μόνιμοι κάτοικοι, όλοι ηλικιωμένοι. Το καλοκαίρι η κίνηση ζωηρεύει, αφού καταφθάνουν
αρκετοί παραθεριστές με καταγωγή από χωριό.
Στο χωριό φτάνει κανείς από τον Αγιο
Πέτρο ή το Αστρος, ακολουθώντας
μια υπέροχη διαδρομή από την ορεινή Μελιγού
(16 χιλ.). Ο δρόμος από τον Πλάτανο
συνεχίζει ανηφορικά προς την Καστάνιτσα
μέσα από μια υπέροχη διαδρομή (6 χιλ.).
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΠΡΑΣΤΟΣ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Ο Πραστός είναι η παλιά και ιστορική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς από
το μεσαίωνα μέχρι και τους προεπαναστατικούς χρόνους. Απέχει 20 χιλ. από τον Αγιο
Ανδρέα. Χτισμένος αμφιθεατρικά σε πλαγιά του Πάρνωνα,
σε υψόμετρο 750μ. είναι ένα πανέμορφο και γραφικότατο χωριό και γοητεύει με τα
παραδοσιακά του σπίτια, τα πυργόσπιτα και τις εκκλησίες του. Εχει κυρηχθεί παραδοσιακός
οικισμός. Τα σπίτια του, διατηρούν τα κύρια στοιχεία της τοπικής αρχιτεκτονικής,
η οποία είναι λιτή και χαρακτηριστική: τοξοτή εξώθυρα, στενά παράθυρα, διακοσμητική
θυρίδα, χτιστή σκάλα με ψηλό τόξο, στέγες από πλάκες σχιστόλιθου και συχνά με
έντονα στοιχεία αμυντικής και οχυρής κατασκευής. Πιο πάνω από το χωριό απλώνονται
δάση από καστανιές και έλατα. Σήμερα το χωριό δεν κατοικείται το χειμώνα, αλλά
πολλά Σαββατοκύριακα όπως και το καλοκαίρι ζωντανεύει, αφού πολλοί ιδιοκτήτες,
κύρια κάτοικοι του Αγιου Ανδρέα και του Λεωνιδίου,
διατηρούν εκεί τη δεύτερη κατοικία τους.
Από τους μεσαιωνικούς χρόνους ήταν μια πολυάνθρωπη και εύπορη πόλη,
γεμάτη πύργους, πλούσια αρχοντικά και εκκλησίες. Η επιλογή της απόκρυμνης τοποθεσίας
όπου εκτίστηκε το χωριό οφειλόταν σε αμυντικούς λόγους για το φόβο των πειρατών.
Το μεγαλύτερο μέρος του Τσακώνικου πληθυσμού είχε εγκατασταθεί εκεί, όπου και
διατηρούσε τη βασική κατοικία του. Εκτιμάται ότι ο πληθυσμός του Πραστού τους
μεσαιωνικούς χρόνους ανερχόταν σε 9.000. Ο Πραστός είχε τότε 9 ενορίες και 30
εκκλησίες, όπως και έντονη οικονομκή δραστηριότητα.Το 1826 πυρπολήθηκε από τον
Ιμπραήμ και έκτοτε ερημώθηκε. Μετά την καταστροφή του οι κατοικοί του μετέφεραν
τα σπιτικά τους στο Λεωνίδιο. Είναι όμως ακόμα φανερά τα σημάδια της παλιάς ακμής
του Πραστού.
Διασώζονται αρκετά παλιά πυργόσπιτα με πιο χαρακτηριστικά του Σαραντάρη
(το καλύτερα διατηρημένο με εντοιχισμένη επιγραφή 1722), Καλημέρη, Μερίκα, Καραμάνου
(1788) και Γούνελου χτισμένα στη δεύτερη Τουρκοκρατία. Είναι οχυρές κατοικίες
που φέρουν τυφεκιοθυρίδες.
Στον Πραστό υπάρχουν παλιές και αξιόλογες εκκλησίες. Ξεχωρίζουν οι
Ταξιάρχες (18ος αι.) - αρχικά μονόχωρος τρίκογχος ναός με μεταγενέστερες ανακατασκευές
και προσθήκες - ο Αγιος Δημήτριος (17ος αι.) - μονόκλιτη σταυρεπίστεγη βασιλική
με τρούλο με ωραίες τοιχογραφίες - και η Παναγία, παλιά μητρόπολη. Δίπλα στην
εκκλησία της Παναγίας, ερειπωμένης σήμερα, βρίσκεται μικρό ύψωμα με εξαίρετη θέα
στο χωριό και στη γύρω περιοχή. Κάτω από αυτό και δίπλα στην εκκλησία, υπάρχει
η προτομή του Πραστιώτη Μανώλη Δούνια, αγωνιστή του 21, που επρωτοστάτησε στην
άλωση της Τρίπολης στις 23 Σεπτεμβρίου 1821. Κάτω από την παλιά μητρόπολη είναι
η μικρή πλατεία του χωριού, που πρόσφατα έχει ανακαινιστεί. Στο ψηλότερο σημείο
του χωριού είναι το κοιμητήριο. Μια παλιά πλάκα, εντοιχισμένη εκεί, μαρτυρεί την
παλιά ακμή της πολυάνθρωπης παλιάς πρωτεύουσας της Τσακωνιάς...
Στο κοντινό ρέμα της Μαζιάς υπάρχουν οκτώ νερόμυλοι και μια νεροτριβή.
Ενας νερόμυλος είναι δίπλα στο διακλάδωση του δρόμου Πραστού - Καστάνιστας,
ενώ ένας άλλος βρίσκεται μετά 500 μ. πιο πέρα προς την κατύθυνση της Καστάνιτσας.
Οι υπόλοιποι βρίσκονται ψηλότερα και δεν είναι ορατοί από το δρόμο. Στο χωριό
φτάνει κανείς είτε από τον Αγιο Ανδρέα παίρνοντας το δρόμο για την Καστάνιτσα,
είτε από την Καστάνιτσα. Πρόσφατα μάλιστα ο δρόμος έχει ασφαλτοστρωθεί. Μπορεί
όμως να ακολουθήσει μια όμορφη εναλλακτική διαδρομή, που περνά από το μοναστήρι
της Εορτακουστής (ή Αρτοκωστάς): στο δρόμο Αγίου Ανδρέα - Καστάνιτσας, 6 χιλ.
από τον Αγιο Ανδρέα και μετά τον οικισμό Φούσκα, ξεκινά χωμάτινος ανηφορικός δρόμος
που περνά από το παλιό ερειπωμένο μοναστήρι της Παναγιάς, από το σημερινό μοναστήρι
και από τη διασταύρωση που οδηγεί στη μονή του Αγίου Νικολάου Καρυάς. Η διαδρομή,
αν και δύσκολη, είναι μαγευτική και με ωραία θέα προς τον Πάρνωνα και τη χαράδρα
της Ζαρμπάνιτσας. Συνεχίζοντας, ο δρόμος κατηφορίζει και συναντά το δρόμο Αγίου
Ανδρέα - Καστάνιτσας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΣΙΤΑΙΝΑ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Στο δρόμο για την Καστάνιτσα
(από την ορεινή Μελιγού),
5 χλμ. μετά τον Πλάτανο και
30 από το Αστρος, βρίσκεται
η γραφικότατη Σίταινα, σκαρφαλωμένη στις πλαγιές του Πάρνωνα
σε υψόμετρο 700 μ και στεφανωμένη από πυκνό ελατόδασος. Αριστερά της είναι το
φαράγγι του Λούλουγκα και δεξιά της, σε υψόμετρο 1934μ., η ψηλότερη κορυφή του
Πάρνωνα, η "Μεγάλη Τούρλα".
Το χωριό έχει παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια, και διασώζει παλιούς
μουλαρόδρομους, γραφικά πέτρινα αλώνια και πηγάδια. Είναι χτισμένο αριστερά και
δεξιά μιας καταπράσινης ρεματιάς του Βρασιάτη, που το χωρίζει σε δύο συνοικίες,
τον ελατοσκέπαστο Μαντζανά, κάτω από το καταπράσινο βουνό Ζηπουνιά, και το Γαλατά,
στους πρόποδες του επιβλητικού Πλακιά.
Το πλούσιο δάσος της Σίταινας έχει χαρακτηρισθεί φυσικό μνημείο. Με
πλούσια χλωρίδα από πανέμορφα έλατα, καρυδιές, πεύκα και κέδρα, με πολλά είδη
φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών, με παλιά μονοπάτια, εντυπωσιακά οροπέδια,
με έντονα τα ίχνη μιας άλλοτε πλούσιας ανθρώπινης δραστηριότητας όπως αβεστοκάμινα,
πηγάδια, χωματάλωνα, μαρμαράλωνα, πέτρινα καλύβι, στάνες και στρούγκες, μαγεύει
τον επισκέπτη.
Η Σίταινα, μαζί με τον Πραστό
και την Καστάνιτσα, υπήρξε ο πυρήνας της Τσακωνιάς. Η Τσακώνικη διάλεκτος συνεχίζει
ακόμα και σήμερα να μιλιέται στο χωριό. Σημαντική ήταν η συνεισφορά του χωριού
στον απελευθερωτικό αγώνα του '21. Από εδώ καταγόταν ο Δημήτρης Καλιοτζής, πρωτοπαλίκαρο
του Ζαχαριά, που ήταν το φόβητρο των Τούρκων, πριν πέσει λαβωμένος στη σπηλιά
της Συκιάς, κάτω από το χωριό. Κατά την επανάσταση, 150 Σιταινιώτες εντάχθηκαν
στα πρώτα στρατιωτικά σώματα, ενώ πλούσια ήταν η δράση πολλών Σιταινιωτών, όπως
των Θ. Ιωάννου ή Κρητικού, Γ. Μπουρμά, Λ. Ασημακόπουλου, Κ. Λαλιώτη και άλλων.
Στο χωριό υπάρχουν περίπου 100 πέτρινα σπίτια με εντυπωσιακά μπαλκόνια
και όμορφους κήπους που ακόμα διατηρούν την επιβλητικότητα και τη φυσιογνωμία
μιας όμορφης αρχιτεκτονικής, που συνδύαζε την υψηλή αισθητική με τις λειτουργικές
ανάγκες. Συμπαθητικές είναι οι δύο εκκλησίες του χωριού, ενώ δύο καφενεδάκια παραμένουν
ανοικτά όλο το χρόνο.
Το χωριό έχει πολλά νερά. Μέσα σ' αυτό βρίσκονται οι όμορφες βρύσες
του Λεκάση, του Θεολόγου και του Λάκκου με τα κρυστάλλινα και πλούσια νερά τους,
ενώ δεκάδες ακόμα πηγές, γύρω του, δροσίζουν τους περαστικούς και ποτίζουν τα
περιβόλια, πριν καταλήξουν στις καταπράσινες ρεματιές του Βρασιάτη, συντρόφεμα
και χαρά για νύμφες, νεράιδες και ξωτικά.
Κοντά στη Σίταινα βρίσκονται πολλά πανέμορφα οροπέδια, ιδεώδεις προορισμοί
περιήγησης και οδοιπορίας. Το σημαντικότερο είναι του Προφήτη Ηλία, σε υψόμετρο
1665 μ, στη ρίζα των κορυφών της Μικρής και της Μεγάλης Τούρλας. Ενας καταπράσινος
χορτοτάπητας καλύπτει το οροπέδιο αυτό που την άνοιξη και το καλοκαίρι μεταβάλλεται
σε ένα μαγευτικό πολύχρωμο λουλουδότοπο. Το χειμώνα τα νερά από τα χιόνια και
τις βροχές δημιουργούν εκεί μια μικρή λίμνη που κρατάει τα νερά της μέχρι το τέλος
της άνοιξης. Εκεί βρίσκεται το λιτό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και δίπλα του πηγάδι
με δροσερό, πόσιμο νερό. Η διαδρομή από το οροπέδιο μέχρι τη Σίταινα είναι μαγευτική
και διαρκεί 3 ώρες. Περνά από του Παυλιούση, του Ντάνεση, τον Κάμπο, τα Πηγάδια,
τα Χωματάλωνα και την Πήλιαινα.
Μια άλλη όμορφη διαδρομή είναι από τη Σίταινα στη Λεκά, όπου υπάρχει
ένα δάσος με καρυδιές περιτριγυρισμένο από έλατα. Η πηγή της Λεκάς ξεπηδά μέσα
από δύο κατάλευκους βράχους. Το χρώμα τους δίνει την ονομασία στην πηγή. Ο δρόμος
από το χωριό συνεχίζει ανηφορικά προς την Καστάνιτσα (6 χλμ.).
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΧΑΡΑΔΡΟΣ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Ο Χάραδρος είναι μικρό όμορφο ορεινό χωριό της Κυνουρίας
και απέχει 5 χιλ από την ορεινή Μελιγού.
Το χωριό είναι περιτριγυρισμένο από βουνά με θέα ένα μικρό κάμπο. Η επιλογή της
θέσης του έγινε από ανάγκη: όπως και σε άλλα ορεινά χωριά της Κυνουρίας (και της
Πελοποννήσου), ο φόβος των
πειρατών ανάγκασε τους κατοίκους των παραθαλάσσιων περιοχών να αναζητήσουν καταφύγιο
στα ορεινά. Ο δρόμος από το χωριό συνεχίζει προς την κατεύθυνση της Καστάνιτσας
ακολουθώνντας μια καταπληκτική διαδρομή.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
