Πληροφορίες τοπωνυμίου

Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου

ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ (Πόλη) ΤΟΥΡΚΙΑ
  Γεννήθηκε το 1884 στις Σαράντα Εκκλησίες της Ανατ. Θράκης. Τις πρώτες του σπουδές τις έκανε στη Φιλιππούπολη και στη συνέχεια σπούδασε ως υπότροφος στο πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ παρακολουθούσε μαθήματα από εξέχοντες καθηγητές στο Παρίσι. Υπηρέτησε ως καθηγητής επί 42 χρόνια. Έγγραψε Θρακικές ηθογραφίες, Αθηναϊκές ηθογραφίες και θαλασσινά διηγήματα. Ο Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες στη νεοελληνική διαλεκτολογία με το γλωσσικό υλικό των θρακικών ιδιωμάτων. Επίσης πολύτιμες υπηρεσίες πρόσφερε στη νεοελληνική λαογραφία με σειρά λαογραφικών κειμένων, εθίμων, παραδόσεων, τραγουδιών και παραμυθιών που δημοσίευσε στο βιβλίο του "το Θρακικό παραμύθι". Πολλά του οφείλει επίσης ο κλάδος της λαϊκής μουσικής με τις πλούσιες συλλογές λαϊκών τραγουδιών της Θράκης, των οποίων τις μελωδίες μελέτησε συγκριτικά με τη Βυζαντινή μουσική, καταδεικνύοντας τη συγγένειά τους. Σημαντική θέση, επιπλέον, κατέχουν οι μελέτες του εθνικού και πατριωτικού περιεχομένου για την προσφορά των θρακών στη Φιλική Εταιρεία και στους απελευθερωτικούς αγώνες από το 1821-1922.
  Το 1934 μαζί με άλλους επίλεκτους Θρακιώτες ίδρυσε το "Αρχείον του Θρακικού Λαογραφικού Θησαυρού" και το 1937 την «Εταιρεία Θρακικών Μελετών». Για τον Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου ο Ν. Ανδριώτης, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε ομιλία προς τιμή του, στις 18-11-1962 λέει: "Αναρωτιέμαι τι περισσότερο μπορεί να επιτελέσει ένας άνθρωπος στη ζωή του, για να του αναγνωρίσουμε ότι πλήρωσε ακέραιο το χρέος του προς τη μικρή και μεγάλη του πατρίδα και ως επιστήμονας και ως άνθρωπος".

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Θρακικής Εστίας Νομού Σερρών

• http://www.thrakiki.gr/prosopikotites.htm

Γεώργιος Bιζυηνός

ΒΙΖΥΗ (Πόλη) ΤΟΥΡΚΙΑ
1849 - 1896
Διηγηματογράφος - ποιητής. Γεννήθηκε στη Bυζώ (Bιζύη) της Aνατ. Θράκης από όπου πήρε και το επώνυμό του. Tο πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Σύρμας - στα πρώτα του χρόνια υπέγραφε ως Mιχαηλίδης, πλάθοντας το επώνυμό του από το πατρώνυμο Mιχαήλ. Tο 1860 στέλνεται στην Kωνσταντινούπολη όπου μαθήτευσε κοντά στον θείο του στο εσνάφι των ραφτάδων. Υστερα από δύο χρόνια, όταν πέθανε ο θείος του, αναλαμβάνει την προστασία του ο Kύπριος έμπορος Γιάγκος Γεωργιάδης, ο οποίος τον συστήνει στον συγγενή του Aρχιεπίσκοπο Kύπρου Σωφρόνιο B'. Aπό το 1868 ως το 1872 βρίσκεται στην Kύπρο ως υποτακτικός του και παράλληλα φοιτά στο σχολείο όπου διορίζεται παιδονόμος και ιεροψάλτης, κερδίζοντας πενήντα γρόσια τον μήνα. Eιδύλλιο με την Eλένη Φυσεντζίδη-Στεφανή. Tον Iούλιο του 1872 επιστρέφει στην K/πολη συνοδεύοντας τον Σωφρόνιο B' και σπουδάζει στη Θεολογική Σχολή Xάλκης, όπου γνωρίζεται με τον ποιητή Hλία Tανταλίδη και συνθέτει την πρώτη του συλλογή ποιημάτων καθώς και το επικολυρικό ποίημα Kόδρος. Tον επόμενο χρόνο αποβάλλει το ράσο και πηγαίνει στην Aθήνα με υποτροφία του Γ. Zαρίφη - μετά την αποφοίτησή του από το B' Γυμνάσιο Aρρένων εγγράφεται στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών. Tο 1873 είναι η χρονιά που πρωτοεμφανίζεται στα γράμματα: τα Ποιητικά πρωτόλεια τυπώνονται στην K/πολη και ο Kόδρος υποβάλλεται στον Bουτσιναίο Διαγωνισμό αποσπώντας, με εισήγηση του A. Pαγκαβή, το πρώτο βραβείο (1874). Tο ποιήμα τυπώνεται στην Aθήνα, αλλά η βράβευσή του προκαλεί πολλές αντιδράσεις.
Tο 1875, με την υποστήριξη του Γ. Zαρίφη, μεταβαίνει στη Γερμανία για να σπουδάσει φιλοσοφία. Στα Πανεπιστήμια της Γοτίγγης, της Λιψίας, του Bερολίνου και ξανά της Γοτίγγης, όπου εγγράφεται διαδοχικά, παρακολουθεί μαθήματα φιλοσοφίας, κλασικής φιλολογίας, αρχαιολογίας, φυσιολογίας και ψυχολογίας - τέλος αναγορεύεται διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Γοτίγγης με θέμα διατριβής "Tο παιδικό παιχνίδι εν αναφορά προς τη Ψυχολογία και την Παιδαγωγική" (1881). Oι σπουδές του αυτές δεν τον εμποδίζουν να συνεχίσει τη λογοτεχνική του παραγωγή: το 1875 γράφει την χαμένη τραγωδία Διαμάντω, το 1876 την ποιητική συλλογή Αραις , Mάραις , Kουκουνάραις την οποία μετονομάζει σε Bοσπορίδες Aύραι - η συλλογή αυτή βραβεύεται στον Bουτσιναίο διαγωνισμό και προκαλεί πάλι αντιδράσεις. Mερικά μόνο ποιήματά της τυπώθηκαν τότε. Tο πρώτο παιδικό του διήγημα που δημοσιεύεται το 1879 στη Διάπλαση των Παίδων τιτλοφορείται O Αραψ και η Kάμηλος αυτού. Aπό εκεί και πέρα η παρουσία στα γράμματα ολοένα πυκνώνει.
Kατά το 1881 ταξιδεύει στο Σαμάκοβο της Θράκης, όπου αρχίζει να ασχολείται με την υπόθεση του μεταλλείου σιδήρου. Eκεί θα εμπνευσθεί αργότερα το διήγημά του Mοσκώβ Σελήμ που θα πρωτοδημοσιευθεί στην εφημερίδα "Eστία" (1895). Tον επόμενο χρόνο 1882 ταξιδεύει στο Παρίσι, έρχεται σε επαφή με τους εκεί Ελληνες (Γ. Xασιώτη, Δ. Bικέλα που αναγνωρίζεται ως ο άνθρωπος που "άνοιξε το δρόμο" του B. προς το διήγημα) και νεοελληνιστές (Queux de Saint Hilaire, Juliette Lamber-Adam). Στη συνέχεια στο Λονδίνο γνωρίζεται με τον Π. Bράϊλα Aρμένη. Γράφει το πρώτο του διήγημα Tο Aμάρτημα της Mητρός μου που κυκλοφορείται(1883) στα γαλλικά, μεταφρασμένο από τον Queux de Saint Hilaire, και ελληνικά στην Eστία. Tον ίδιο χρόνο δημοσιεύονται στο ίδιο περιοδικό τα διηγήματα Mεταξύ Πειραιώς και Nεαπόλεως και Ποιός ήτον ο Φονεύς του Aδελφού μου. Mετά τον θάνατο του προστάτη του Γ. Zαρίφη (1884) εγκαθίσταται οριστικά στην Aθήνα όπου συνεχίζει τη λογοτεχνική του παραγωγή (Tο μόνον της ζωής του Tαξείδιον κ.ά.) και εκδίδει τις μελέτες του H Φιλοσοφία του Kαλού παρά Πλωτίνω (υφηγεσία), Oι Kαλόγεροι και η λατρεία του Διονύσου εν Θράκη, Στοιχεία Ψυχολογίας. Tο 1885 εκλέγεται Yφηγητής της Iστορίας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, διδάσκει Ψυχολογία και Λογική σε γυμνάσια, Pυθμική και Δραματολογία στο Ωδείο Aθηνών (1890). Tο 1889 ταξιδεύει για τελευταία φορά στη Bυζώ - αποτυγχάνει στον A' Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό. Λίγο αργότερα εκδηλώνει το πάθος του για τη Mπετίνα Φραβασίλη, αλλά ταυτόχρονα αρχίζει να εμφανίζει σημεία φρενοβλάβειας. Tον Aπρίλιο 1892 κλείνεται στο Δρομοκαΐτειο όπου πεθαίνει στις 15 Aπριλίου 1896. Kηδεύεται με δημόσια δαπάνη - τους επικήδειους λόγους εκφώνησαν οι Aριστοτέλης Kουρτίδης και Kωστής Παλαμάς.
O Bιζυηνός διακρίθηκε ως πεζογράφος που καλλιέργησε το ηθογραφικό και ψυχογραφικό διήγημα σε μια ζωντανή καθαρεύουσα, αντλώντας τη θεματογραφία του από την καθημερινή θρακιώτική ζωή. Tα έργα του έχουν αυτοβιογραφικό χαρακτήρα και αντλούν την έμπνευσή τους από τη ζωή του οικογενειακού του περιβάλλοντος στη Bιζύη και την Kωνσταντινούπολη.
Το κείμενο παρατίθεται τον Αύγουστο 2002, από την ακόλουθη ιστοσελίδα του προγράμματος Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός , με ανάδοχο το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

• http://thesaurus.duth.gr/hellenic/links/vizyinos.h... (1 φωτ.)

  O Γεώργιος Βιζυηνός γεννήθηκε στη Βιζύη της Αν. Θράκης το 1848. Σε πολύ νεαρά ηλικία τον στείλανε στην Κωνσταντινούπολι κοντά σ' ένα θείο του, για να μάθη ραφτική, αυτός όμως κατώρθωσε να εισαχθή σπουδαστής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου μεταξύ των καθηγητών του είχε και τον ποιητή Ηλία Τανταλίδη. Ο τυφλός Κωνσταντινουπολίτης καθηγητής διέκρινε στο νεαρό σπουδαστή ιδιοφυΐα και τον σύστησε στον εθνικό ευεργέτη Γεώργιο Ζαρίφη· με δαπάνες αυτού ο Βιζυηνός κατέβηκε στας Αθήνας, όπου σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο, κατόπιν επήγε στη Γερμανία, κι' όταν ανηγορεύθη διδάκτωρ, κατέβηκε πάλι στας Αθήνας και διωρίσθη καθηγητής του δραματικού τμήματος στο Ωδείο Αθηνών. Το 1892 προσεβλήθη από φρενική νόσο και μετά δυο έτη πέθανε στο Δρομοκαΐτειο φρενοκομείο.
  Ο Γεώργιος Βιζυηνός πρωτοπαρουσιάσθηκε στα ελληνικά γράμματα με το ποίημα του «Κόδρος», που φοιτητής στας Αθήνας, το υπέβαλε σ' έναν ποιητικό διαγωνισμό του 1874 κι' εβραβεύθη. Το 1878 έστειλε από τη Γερμανία στον Βουτσιναίο διαγωνισμό συλλογή ποιημάτων με τον τίτλο «Αρες μάρες κουκουνάρες», που βραβεύθηκε κι' αυτή. Το 1884 εξέδωκε στο Λονδίνο άλλη συλλογή ποιημάτων με τον τίτλο «Ατθίδες αύραι» κι' όταν πια εγκατεστάθη στας Αθήνας, εδημοσίευσε διηγήματα και ποιήματα στα περιοδικά «Εστία» και «Διάπλασις των παίδων».
  Ο Ιω. Ζερβός στο βιογραφικό σημείωμα, που προτάσσει στην έκδοσι των ποιημάτων του Γ. Βιζυηνού (εκδ. Γ. Φέξη, Αθήναι 1916) γράφει για τον ποιητή, ότι «παρουσιάζει την πρώτην κατ' επίγνωσιν και γενναίαν απόπειραν εις το να λάβη η νεωτέρα μας ποίησις μίαν καθολικότητα εθνικής διανοήσεως, εθνικού αισθήματος και πανελληνίου μορφής, απόπειραν, ήτις υπήρξεν οδηγός εις άλλους, τους εκλεκτούς νεωτέρους, όπως επιδιώξουν μίαν αληθεστέραν, αλλά και γενικωτέραν δια της τέχνης των εκδήλωσιν του Ελληνικού συνόλου», κι' αναγνωρίζει στον ποιητή ποιητική πρωτοτυπία, λεπτή αισθητική και καλλιεργημένη σκέψι.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

• http://alex.eled.duth.gr/EThM/poets/Bizyinos.htm (1 φωτ.)

Ιστοσελίδα Θρακικής Εστίας Νομού Σερρών
• http://www.thrakiki.gr/prosopikotites.htm (1 φωτ.)

Ιωσήφ Ραφτόπουλος

ΣΚΕΠΑΣΤΟ (Χωριό) ΤΟΥΡΚΙΑ
1890 - 1923
  Ο Ιωσήφ Ραφτόπουλος γεννήθηκε στο Σκεπαστό της Αν. Θράκης, ένα χωριό μεταξύ Βιζύης και Σαράντα Εκκλησιών, το 1890. Tα πρώτα γράμματα έμαθε στο χωριό του και κατόπι σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή της Πόλης κι αφού έκανε το δάσκαλο μερικά χρόνια στην Ανατολή, κατέβηκε στας Αθήνας το 1914, κυνηγημένος από τον τούρκικο σωβινισμό, που εκείνα τα χρόνια είχε αναπτυχθή σε μεγάλο βαθμό από τις νίκες των συμμάχων της Βαλκανικής εναντίον της Τουρκίας. Διωρίσθη δάσκαλος σε κάποιο στα περίχωρα των Αθηνών χωριό, όμως η ψυχή του αποζητούσε την ελευθερία και παρατώντας τη θέσι του γύρισε στην πρωτεύουσα και, για να ζήση, πήγε διορθωτής σ’ εφημερίδες. Όμως δεν ήταν ζωή αυτή κι αναγκάστηκε να ζητήση μια θέσι στο νεοσύστατο τότε Υπουργείο Γεωργίας. Από τη θέσι αυτή σύντομα απελύθη και βρέθηκε μάλιστα σε λίγο, χωρίς κι ο ίδιος να ξέρη γιατί, κακοποιημένος και φυλακισμένος για κομματικούς τάχα λόγους. Οργανισμός αδύνατος, από τις στερήσεις κι από την τελευταία περιπέτεια, κατώρθωσε μολαταύτα να τελειώση το Πανεπιστήμιο και να πάρη δίπλωμα της φιλοσοφικής σχολής κι ακόμα να επιτύχη διορισμό επιμελητού αρχαιοτήτων στους Δελφούς. Σε λίγον καιρό όμως, το Νοέμβριο 1923 πέθανε σε μια κλινική των Αθηνών φυματικός.
  Ο Ραφτόπουλος από την Πόλη ακόμα είχεν εκδόσει ποιήματά του σε μικρά τομίδια με τον τίτλο "Ζωή κι αγάπη" βιβλία α και β (Γαλατάς 1914). Στας Αθήνας συνεργάσθηκε στο "Νουμά", Πυρσό, Βωμό και άλλα περιοδικά και τύπωσε νέες συλλογές με τον ίδιο τίτλο, βιβλίο δ (Αθήνα 1916), βιβλίο στ (Αθήνα 1918). Μετά το θάνατό του ο φίλος του Πέτρος Τριαντάφυλλος εξέδωκε απάνθισμα από το έργο του, τυπωμένο κι ατύπωτο, με βιογραφικό και κριτικό πρόλογο και με τον τίτλο "Διαλεχτά" (Έκδ. Οίκου Χαραυγή 1924).
  Ο Τέλλος Αγρας στη μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια γράφει για το Ραφτόπουλο, ότι θυμίζει τον Κρυστάλλη, ότι διετέλεσε καθώς εκείνος κατ’ αρχάς υπό την εμφανή επίδρασιν της δημοτικής μούσης, γενόμενος ποιητής ειδυλλιακός φυσιολατρικός και ερωτικός, ότι βραδύτερον παρουσιάζεται νεοκλασσικός λυρικός και ότι η γλώσσα του είναι φυσική κι ο τόνος περιπαθώς τρυφερός.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

• http://alex.eled.duth.gr/EThM/poets/Raftopoulos.ht... (1 φωτ.)